REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak zawrzeć ugodę

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Cezary Mak

REKLAMA

Przepisy prawa pracy nie zabraniają zawierania ugody między pracodawcą a pracownikiem bez udziału organów ochrony prawnej. Nawet gdy w sprawie zapadł już wyrok sądowy, dopuszczalne jest zawarcie ugody między stronami stosunku pracy.

Każdy spór między stronami stosunku prawnego, w tym spór pracowniczy, może być rozwiązany w drodze zawartej ugody. Natomiast od dobrej woli pracodawcy i pracownika, czyniących wzajemne ustępstwa, zależy, w jakim czasie zostanie rozwiązany istniejący między nimi konflikt. Rozwiązywanie sporów pracowniczych nie musi zmierzać w kierunku zainicjowania procesu sądowego kończącego się ugodą zawartą przed sądem.

REKLAMA

Ugoda pozasądowa

Przepisy prawa pracy nie wyłączają dopuszczalności zawarcia między pracodawcą a pracownikiem ugód cywilnych bez udziału organów ochrony prawnej.

Zasady ponoszenia kosztów sądowych w sprawach ze stosunku pracy >>

Istota ugód pozasądowych polega na czynieniu zarówno ze strony pracodawcy, jak i pracownika wzajemnych ustępstw w celu:

  • uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania,
  • uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.

Wzajemne ustępstwa mogą mieć na celu jedynie zapewnienie wykonania roszczeń. Dopuszczalne jest więc zawarcie ugód cywilnych między stronami stosunku pracy, nawet wtedy gdy zapadł już wcześniej wyrok sądowy (wyrok SN z 24 lipca 2002 r., I CKN 915/00).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przykład

Prawomocnym wyrokiem sądowym zasądzono na rzecz pracownika odszkodowanie wraz z odsetkami. Strony sporu zawarły ugodę pozasądową, na mocy której pracodawca zobowiązał się wypłacić pracownikowi odszkodowanie w ciągu 3 dni od ogłoszenia wyroku, a ustępstwem ze strony pracownika była rezygnacja z dochodzenia na drodze egzekucyjnej zasądzonych na jego rzecz odsetek.

Odpowiedzialność pracownicza materialna >>

W zasadzie pracodawca i pracownik mają nieskrępowaną wolę w zakresie wzajemnych ustępstw, jakie sobie czynią w drodze ugody będącej dwustronną umową cywilną. Z tego powodu brak jest katalogu spraw wyłączonych z możliwości uregulowania ich w drodze ugody. Nawet tak poważne sprawy jak mobbing czy molestowanie pracowników mogą być przedmiotem ugody.


Ugodowe likwidowanie sporów na drodze sądowej

REKLAMA

Strony stosunku pracy mogą uregulować ugodowo istniejący między nimi spór również na drodze sądowej. Mogą to uczynić jeszcze przed wniesieniem pozwu, wszczynając w sądzie postępowanie pojednawcze. Sąd nie przeprowadza na takim posiedzeniu żadnego postępowania dowodowego, a w razie zawarcia ugody jej osnowę wciąga się do protokołu. Gdyby jednak okazało się, że jedna ze stron wniosła już pozew i toczy się postępowanie sądowe, nie zamyka to drogi do ugodowego załatwienia sporu między tymi stronami.

W przeciwieństwie jednak do ugody pozasądowej ugoda sądowa wywołuje nie tylko skutek materialny, ale także procesowy. Ugoda sądowa prowadzi do zakończenia procesu sądowego przez jego umorzenie. Podobnie jest w przypadku ugody zawieranej w toku postępowania pojednawczego. Osnowa ugody zawartej w toku procesu sądowego wciągana jest do protokołu rozprawy, a następnie podpisywana przez strony.

Kontrola ugodowego załatwiania sporów pracowniczych

Okoliczność, że pracodawca i pracownik mogą ugodą w zasadzie zlikwidować każdy istniejący lub mogący powstać w przyszłości spór, nie oznacza, że treść zawartej między nimi ugody nie podlega żadnej kontroli. Bez względu na to, czy mamy do czynienia z ugodą sądową czy pozasądową, ugoda pracownicza, tak jak każda inna ugoda, podlega kontroli pod względem zgodności z przepisami prawa, zasadami współżycia społecznego oraz badaniu, czy zawarcie ugody nie zmierza do obejścia prawa. Mówiąc o zgodności z przepisami prawa, w praktyce chodzi przede wszystkim o zgodność z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa pracy.

Co grozi pracodawcy za odmowę wykonania wyroku sądu >>

Przykład

W toku procesu zawarto ugodę, na mocy której pracodawca zobowiązał się wypłacić pracownikowi zaległe wynagrodzenie za okres jednego miesiąca, a za pozostałe miesiące pracownik zrzekł się wynagrodzenia. Sąd uzna za niedopuszczalne zawarcie ugody o takiej treści, gdyż zgodnie z art. 84 k.p. pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia.

Sądowa kontrola ugody może być dokonywana w drodze:

  • wytoczenia odrębnego powództwa o ustalenie nieważności tej ugody,
  • innego procesu toczącego się między tymi samymi stronami,
  • każdego innego procesu, w którym jedna ze stron podniesie zarzut nieważności ugody.

REKLAMA

W przypadku ugody sądowej jej kontrola może być dokonana nawet w toku tego samego procesu, jeżeli jedna ze stron zaskarży zapadłe w wyniku zawarcia ugody postanowienie o umorzeniu postępowania. W toku postępowania egzekucyjnego można dokonać także kontroli ugody sądowej, wnosząc tzw. powództwo opozycyjne.

Niezależnie jednak od tego, z jaką ugodą mamy do czynienia, nie korzysta ona z instytucji powagi rzeczy osądzonej, a jedynie z tzw. powagi rzeczy ugodzonej. Oznacza to, że w razie wniesienia pozwu w tej samej sprawie, w której wcześniej strony rozstrzygnęły w ugodzie, jeśli sąd nie uzna ugody za nieważną, pozew ten będzie podlegał oddaleniu.


Przykład

Pracownik złożył pozew sądowy, w którym domaga się zasądzenia wyższego odszkodowania niż to ustalone we wcześniejszej ugodzie cywilnej i wypłacone przez pracodawcę wskutek rozwiązania umowy o pracę, którego powodem było zaistnienie mobbingu. Jeżeli sąd nie stwierdzi nieważności ugody, to pracownik przegra proces, a jego pozew zostanie oddalony.

Z uwagi jednak na silniejszą pozycję pracodawcy w stosunku pracy sądowa kontrola ugód pracowniczych dokonywana jest także zgodnie z kryterium słusznego interesu pracownika.

Odpowiedzialność pracodawcy za szkodę wyrządzoną przez pracownika >>

„Ocena sądu, czy treść ugody nie narusza słusznego interesu pracownika, dokonywana jest w płaszczyźnie obiektywnej – w konfrontacji z oceną zasadności roszczeń pracownika, a nie w płaszczyźnie subiektywnej – przez odwołanie się do domniemanej wiedzy pracownika o prawie pracy lub rozważenia, czy pracownik, zawierając ugodę, miał świadomość, że działa wbrew swoim interesom (wyrok SN z 22 listopada 2001 r., I PKN 680/00). Sąd Najwyższy również zauważył, że słuszny interes pracownika nie musi być utożsamiany z uzyskaniem należnego świadczenia w pełnej wysokości (postanowienie z 20 czerwca 2000 r., I PKN 313/00).

Istotna różnica między ugodami pozasądowymi i sądowymi dotyczy ich skuteczności. Niewykonanie bądź nienależyte wykonanie ugody pozasądowej może doprowadzić do wniesienia powództwa odszkodowawczego. Ugoda sądowa natomiast jest jednym z tytułów egzekucyjnych i po zaopatrzeniu jej w klauzulę wykonalności można od razu przystąpić do egzekwowania świadczenia będącego jej przedmiotem, jeśli nadaje się ona do egzekucji.

Podstawa prawna:

  • Orzeczenia Sądu Najwyższego:

– wyrok z 24 lipca 2002 r. (I CKN 915/00, niepubl.),

– wyrok z 22 listopada 2001 r. (I PKN 680/00, OSNP 2003/20/488),

– postanowienie z 20 czerwca 2000 r. (I PKN 313/00, OSNP 2002/1/17).

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe przepisy o rynku pracy i zatrudnianiu cudzoziemców od 1 czerwca 2025. Co się zmienia?

Od 1 czerwca 2025 r. wchodzą w życie dwie kluczowe ustawy reformujące polski rynek pracy i zasady zatrudniania cudzoziemców. Nowe przepisy zmienią sposób rejestracji bezrobotnych, zniosą ograniczenia wiekowe i wprowadzą nowoczesne narzędzia informatyczne. Co dokładnie się zmienia i kogo dotyczą nowe regulacje?

Debata. Syndrom oszustki - między sukcesem a wątpliwościami

To będzie jedno z najważniejszych spotkań w naszym studio, transmitowane w czasie rzeczywistym na stronie infor.pl.

Ile godzin tygodniowo pracuje się w UE? Najmniej w Holandii, najwięcej w Grecji, Bułgarii i Polsce

Według danych Eurostatu pracownicy w Unii Europejskiej pracowali średnio 36 godzin w tygodniu. Okazuje się, że w Polsce było to znacznie więcej. Gdzie odnotowano najdłuższe, a gdzie najkrótsze tygodnie pracy?

Jakie kody uprawniają do wyższego dofinansowania PFRON? [KWOTY 2025]

Kwota dofinansowania, jaką może uzyskać pracodawca, zależy nie tylko od stopnia niepełnosprawności, ale również od rodzaju schorzenia. Czy pojawią się kolejne kody uprawniające do wyższego dofinansowania? Jakie kwoty obowiązują w 2025 r.?

REKLAMA

Kapitał początkowy można przeliczyć. To klucz do wyższej emerytury!

Kapitał początkowy to odtworzona wartość składek emerytalnych z okresu przed 1 stycznia 1999 roku, kiedy składki nie były przypisane do indywidualnych kont. Bez kapitału początkowego Twoja emerytura może być znacznie niższa. Sprawdź, jak go wyliczyć i jakie dokumenty są potrzebne, by nie stracić pieniędzy.

Menadżerowie wysokiego szczebla chcą się dogadywać mimo barier budowanych przez przywódców świata

Menadżerowie i światowy biznes stoi w obliczu rosnącej niestabilności – od napięć geopolitycznych i przesunięcia wpływów globalnych, po coraz bardziej spolaryzowaną scenę międzynarodową. Mimo to, wielu menedżerów najwyższego szczebla wciąż wykazuje wiarę w trwałość dotychczasowych struktur i scenariuszy współpracy.

Pracodawco! Nie zawsze możesz zlecić dodatkowe zadania pracownikowi

Podpisując umowę o pracę, strony zawierają dwustronne zobowiązanie - pracownik obliguje się do świadczenia określonej w umowie pracy, a pracodawca do wypłacania pracownikowi uzgodnionego wynagrodzenia. W praktyce jednak wielu pracodawców wychodzi z założenia, że skoro to oni płacą, to mogą zlecać swoim podopiecznym różnorodne zadania, również te wykraczające poza ustalony zakres obowiązków.

Jawność wynagrodzeń w Polsce: Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu pracy. Co się zmieni dla pracodawców i kandydatów do pracy?

Nowelizacja Kodeksu pracy uchwalona przez Sejm wprowadza obowiązek informowania kandydatów do pracy o wynagrodzeniu w procesie rekrutacji. Eksperci podkreślają jednak, że to dopiero początek drogi do pełnej jawności płac w Polsce.

REKLAMA

Aplikacja mZUS zyskuje popularność – już ponad 700 tys. użytkowników w całej Polsce

Aplikacja mobilna mZUS, dostępna na smartfony z systemem Android i iOS, przekroczyła próg 700 tysięcy użytkowników. Umożliwia szybki i wygodny dostęp do usług Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, takich jak składanie wniosków o 800+, „Dobry Start” czy rezerwacja e-wizyt.

Coraz więcej seniorów wybiera przelew zamiast gotówki. Już 80% świadczeń ZUS trafia na konta bankowe

W marcu 2025 roku aż 80 proc. emerytów i rencistów otrzymywało świadczenia ZUS przelewem na konto bankowe. Choć coraz więcej osób rezygnuje z gotówki, część seniorów nadal wybiera wizytę listonosza – z powodów praktycznych i społecznych.

REKLAMA