REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak zawrzeć ugodę

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Cezary Mak

REKLAMA

Przepisy prawa pracy nie zabraniają zawierania ugody między pracodawcą a pracownikiem bez udziału organów ochrony prawnej. Nawet gdy w sprawie zapadł już wyrok sądowy, dopuszczalne jest zawarcie ugody między stronami stosunku pracy.

Każdy spór między stronami stosunku prawnego, w tym spór pracowniczy, może być rozwiązany w drodze zawartej ugody. Natomiast od dobrej woli pracodawcy i pracownika, czyniących wzajemne ustępstwa, zależy, w jakim czasie zostanie rozwiązany istniejący między nimi konflikt. Rozwiązywanie sporów pracowniczych nie musi zmierzać w kierunku zainicjowania procesu sądowego kończącego się ugodą zawartą przed sądem.

REKLAMA

Autopromocja

Ugoda pozasądowa

Przepisy prawa pracy nie wyłączają dopuszczalności zawarcia między pracodawcą a pracownikiem ugód cywilnych bez udziału organów ochrony prawnej.

Zasady ponoszenia kosztów sądowych w sprawach ze stosunku pracy >>

Istota ugód pozasądowych polega na czynieniu zarówno ze strony pracodawcy, jak i pracownika wzajemnych ustępstw w celu:

  • uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania,
  • uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.

Wzajemne ustępstwa mogą mieć na celu jedynie zapewnienie wykonania roszczeń. Dopuszczalne jest więc zawarcie ugód cywilnych między stronami stosunku pracy, nawet wtedy gdy zapadł już wcześniej wyrok sądowy (wyrok SN z 24 lipca 2002 r., I CKN 915/00).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przykład

Prawomocnym wyrokiem sądowym zasądzono na rzecz pracownika odszkodowanie wraz z odsetkami. Strony sporu zawarły ugodę pozasądową, na mocy której pracodawca zobowiązał się wypłacić pracownikowi odszkodowanie w ciągu 3 dni od ogłoszenia wyroku, a ustępstwem ze strony pracownika była rezygnacja z dochodzenia na drodze egzekucyjnej zasądzonych na jego rzecz odsetek.

Odpowiedzialność pracownicza materialna >>

W zasadzie pracodawca i pracownik mają nieskrępowaną wolę w zakresie wzajemnych ustępstw, jakie sobie czynią w drodze ugody będącej dwustronną umową cywilną. Z tego powodu brak jest katalogu spraw wyłączonych z możliwości uregulowania ich w drodze ugody. Nawet tak poważne sprawy jak mobbing czy molestowanie pracowników mogą być przedmiotem ugody.


Ugodowe likwidowanie sporów na drodze sądowej

REKLAMA

Strony stosunku pracy mogą uregulować ugodowo istniejący między nimi spór również na drodze sądowej. Mogą to uczynić jeszcze przed wniesieniem pozwu, wszczynając w sądzie postępowanie pojednawcze. Sąd nie przeprowadza na takim posiedzeniu żadnego postępowania dowodowego, a w razie zawarcia ugody jej osnowę wciąga się do protokołu. Gdyby jednak okazało się, że jedna ze stron wniosła już pozew i toczy się postępowanie sądowe, nie zamyka to drogi do ugodowego załatwienia sporu między tymi stronami.

W przeciwieństwie jednak do ugody pozasądowej ugoda sądowa wywołuje nie tylko skutek materialny, ale także procesowy. Ugoda sądowa prowadzi do zakończenia procesu sądowego przez jego umorzenie. Podobnie jest w przypadku ugody zawieranej w toku postępowania pojednawczego. Osnowa ugody zawartej w toku procesu sądowego wciągana jest do protokołu rozprawy, a następnie podpisywana przez strony.

Kontrola ugodowego załatwiania sporów pracowniczych

Okoliczność, że pracodawca i pracownik mogą ugodą w zasadzie zlikwidować każdy istniejący lub mogący powstać w przyszłości spór, nie oznacza, że treść zawartej między nimi ugody nie podlega żadnej kontroli. Bez względu na to, czy mamy do czynienia z ugodą sądową czy pozasądową, ugoda pracownicza, tak jak każda inna ugoda, podlega kontroli pod względem zgodności z przepisami prawa, zasadami współżycia społecznego oraz badaniu, czy zawarcie ugody nie zmierza do obejścia prawa. Mówiąc o zgodności z przepisami prawa, w praktyce chodzi przede wszystkim o zgodność z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa pracy.

Co grozi pracodawcy za odmowę wykonania wyroku sądu >>

Przykład

W toku procesu zawarto ugodę, na mocy której pracodawca zobowiązał się wypłacić pracownikowi zaległe wynagrodzenie za okres jednego miesiąca, a za pozostałe miesiące pracownik zrzekł się wynagrodzenia. Sąd uzna za niedopuszczalne zawarcie ugody o takiej treści, gdyż zgodnie z art. 84 k.p. pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia.

Sądowa kontrola ugody może być dokonywana w drodze:

  • wytoczenia odrębnego powództwa o ustalenie nieważności tej ugody,
  • innego procesu toczącego się między tymi samymi stronami,
  • każdego innego procesu, w którym jedna ze stron podniesie zarzut nieważności ugody.

REKLAMA

W przypadku ugody sądowej jej kontrola może być dokonana nawet w toku tego samego procesu, jeżeli jedna ze stron zaskarży zapadłe w wyniku zawarcia ugody postanowienie o umorzeniu postępowania. W toku postępowania egzekucyjnego można dokonać także kontroli ugody sądowej, wnosząc tzw. powództwo opozycyjne.

Niezależnie jednak od tego, z jaką ugodą mamy do czynienia, nie korzysta ona z instytucji powagi rzeczy osądzonej, a jedynie z tzw. powagi rzeczy ugodzonej. Oznacza to, że w razie wniesienia pozwu w tej samej sprawie, w której wcześniej strony rozstrzygnęły w ugodzie, jeśli sąd nie uzna ugody za nieważną, pozew ten będzie podlegał oddaleniu.


Przykład

Pracownik złożył pozew sądowy, w którym domaga się zasądzenia wyższego odszkodowania niż to ustalone we wcześniejszej ugodzie cywilnej i wypłacone przez pracodawcę wskutek rozwiązania umowy o pracę, którego powodem było zaistnienie mobbingu. Jeżeli sąd nie stwierdzi nieważności ugody, to pracownik przegra proces, a jego pozew zostanie oddalony.

Z uwagi jednak na silniejszą pozycję pracodawcy w stosunku pracy sądowa kontrola ugód pracowniczych dokonywana jest także zgodnie z kryterium słusznego interesu pracownika.

Odpowiedzialność pracodawcy za szkodę wyrządzoną przez pracownika >>

„Ocena sądu, czy treść ugody nie narusza słusznego interesu pracownika, dokonywana jest w płaszczyźnie obiektywnej – w konfrontacji z oceną zasadności roszczeń pracownika, a nie w płaszczyźnie subiektywnej – przez odwołanie się do domniemanej wiedzy pracownika o prawie pracy lub rozważenia, czy pracownik, zawierając ugodę, miał świadomość, że działa wbrew swoim interesom (wyrok SN z 22 listopada 2001 r., I PKN 680/00). Sąd Najwyższy również zauważył, że słuszny interes pracownika nie musi być utożsamiany z uzyskaniem należnego świadczenia w pełnej wysokości (postanowienie z 20 czerwca 2000 r., I PKN 313/00).

Istotna różnica między ugodami pozasądowymi i sądowymi dotyczy ich skuteczności. Niewykonanie bądź nienależyte wykonanie ugody pozasądowej może doprowadzić do wniesienia powództwa odszkodowawczego. Ugoda sądowa natomiast jest jednym z tytułów egzekucyjnych i po zaopatrzeniu jej w klauzulę wykonalności można od razu przystąpić do egzekwowania świadczenia będącego jej przedmiotem, jeśli nadaje się ona do egzekucji.

Podstawa prawna:

  • Orzeczenia Sądu Najwyższego:

– wyrok z 24 lipca 2002 r. (I CKN 915/00, niepubl.),

– wyrok z 22 listopada 2001 r. (I PKN 680/00, OSNP 2003/20/488),

– postanowienie z 20 czerwca 2000 r. (I PKN 313/00, OSNP 2002/1/17).

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Najbardziej szanowane zawody 2025. B2B, outsourcing i praca tymczasowa wypierają umowę o pracę

Jakie zawody są obecnie najbardziej szanowane przez społeczeństwo? Na końcu listy znajdują się posłowie, europosłowie, samorządowcy, influencerzy i youtuberzy. Zmienia się idealna wizja pracy - B2B, outsourcing i praca tymczasowa wypierają umowę o pracę.

Pracodawca powinien redukować przebodźcowanie pracowników [SPOSOBY]

Współcześnie pracujemy za dużo, za głośno i za szybko. Wpływa to na przebodźcowanie, co z kolei powoduje niezdolność do koncentracji, złe samopoczucie, a nawet problemy psychiczne. Raport Pracuj.pl “Neurokomfort w pracy i rekrutacji, czyli przed jakimi wyzwaniami stajemy jako neuroróżnorodni w świecie pełnym bodźców” przedstawia problem i podaje pracodawcom sposoby na redukowanie przebodźcowania pracowników.

Uwaga! Komunikat ZUS: Od 1 lipca 2025 nowy kod ubezpieczenia dla osób niepełnosprawnych na stażu. Sprawdź, jak rozliczać 09 21 i 09 20

ZUS przypomina: od 1 lipca 2025 r. obowiązuje nowy kod tytułu ubezpieczenia dla osób niepełnosprawnych pobierających stypendium z urzędu pracy. Zmiana wynika z nowelizacji rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

MRPiPS: W cztery miesiące 2025 r. ponad 103 tys. zezwoleń na pracę dla cudzoziemców. Najczęściej dla obywateli Kolumbii, Filipin, Indii i Nepalu

Wstępne dane Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej za pierwsze 4 miesiące 2025 r. pokazują, że w tym okresie wydano w Polsce 103,2 tys. zezwoleń na pracę cudzoziemców. Najwięcej otrzymali Kolumbijczycy. Na kolejnych miejscach w zestawieniu znaleźli się obywatele Filipin, Indii, Nepalu oraz Uzbekistanu. Jednocześnie zaledwie 1,2 tys. zezwoleń wydano dla pracowników z Ukrainy.

REKLAMA

Czy zmiana formy prawnej pracodawcy wpływa na PPK? [PRZYKŁADY]

Przepisy ustawy o PPK nie wyłączają ani nie modyfikują zasad kontynuacji bądź sukcesji wynikających np. z przepisów kodeksu spółek handlowych. Jeżeli po przekształceniu danemu podmiotowi przysługują nadal prawa i obowiązki, jakie miał przed przekształceniem, dotyczy to także praw i obowiązków wynikających z umowy o zarządzanie PPK.

Nieodpłatne kursy językowe dla pracowników. Aspekty prawne i podatkowe

Na co może liczyć pracownik chcący podnieść swoje kwalifikacje zawodowe? Czy pracodawca może finansować pracownikom kursy językowe ze środków ZFŚS? Kiedy sfinansowanie szkoleń językowych pracownikom jest dla nich przychodem? W artykule odpowiadamy na najważniejsze pytania!

6 najważniejszych zmian w zatrudnianiu cudzoziemców od czerwca 2025 r.

Dnia 1 czerwca weszły w życie ważne przepisy zmieniające zasady legalnego zatrudniania cudzoziemców w Polsce. Zmiany można przedstawić w 6 głównych punktach. Oto najważniejsze przepisy prawne.

MRPiPS: Pilotaż skróconego czasu pracy 2025 – nabór wniosków od 14 sierpnia 2025, do 1 mln zł dofinansowania [SZCZEGÓŁY, WAŻNE TERMINY]

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło szczegóły długo wyczekiwanego pilotażu skróconego czasu pracy. Program, pierwszy tego typu w Polsce i tej części Europy, zakłada praktyczne testowanie różnych modeli organizacji pracy przy wsparciu finansowym państwa. Wnioski o udział w pilotażu będzie można składać od 14 sierpnia do 15 września 2025 roku.

REKLAMA

Nowoczesne BHP czyli jak zmiany klimatu wpływają na bezpieczeństwo pracy

Jakich działań ze strony pracodawcy wymaga nowoczesne podejście do BHP? Czym jest dziś bezpieczeństwo pracy? Jak zmiany klimatu wpływają na zarządzanie bezpieczeństwem w firmie?

Od 2026 r. pracodawcy będą mieli dodatkowe obowiązki. Zmiany Kodeksu pracy wchodzą w życie

Kodeks pracy się zmienia. Nowe przepisy wejdą w życie na początku 2026 roku. Oznacza to dodatkowe obowiązki dla pracodawców. Co zmienia się w Kodeksie pracy? O czym muszą wiedzieć pracownicy?

REKLAMA