Właściwość miejscowa i rzeczowa - prawo pracy, ubezpieczenia

Właściwość miejscowa i rzeczowa

Definicja podstawowa

Zakres spraw, które podlegają określonemu orga­nowi państwowemu.

Zobacz również: Postępowanie o roszczenia ze stosunku pracy

W prawie pracy

Właściwość miejscowa wskazuje, który sąd pracy jest właściwy do rozpatrzenia sprawy ze względu na terytorialną kompetencję. Pracodawca lub pracownik mogą wytoczyć powództwo ze stosunku pracy przed sądem pracy:

• właściwości ogólnej (ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę pozwanego),
• w którego okręgu praca jest, była lub miała być wykonywana,
• w którego okręgu znajduje się zakład pracy. Każda ze stron stosunku pracy może zatem dowol­nie wybrać sąd pracy, przed którym chce wytoczyć powództwo. Właściwość rzeczowa decyduje, któ­rego szczebla sąd pracy jest właściwy do rozpa­trzenia sprawy danego rodzaju w I instancji. Ogólna reguła procesu określa, że sądem I instancji jest sąd rejonowy - sąd pracy. Kompetencji sądów okrę­gowych - sądów pracy i ubezpieczeń społecznych podlegają sprawy przekazane na podstawie art. 17 k.p.c. Należą do nich m.in. sprawy o prawa niema­jątkowe oraz o prawa majątkowe, w których war­tość przedmiotu sporu przekracza 75 tys. zł. Do właściwości rzeczowej sądów rejonowych - sądów pracy należą jednak, bez względu na war­tość przedmiotu sporu, sprawy o:
• ustalenie istnienia stosunku pracy,
• uznanie bezskuteczności wypowiedzenia sto­sunku pracy,
• przywrócenie do pracy i przywrócenie poprzed­nich warunków pracy lub płacy oraz łącznie z nimi dochodzone roszczenia,
• odszkodowanie w przypadku nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy wypowiedzenia oraz rozwiązania stosunku pracy,

a także sprawy dotyczące kar porządkowych i świadectwa pracy oraz roszczeń z tym związa­nych.

W ubezpieczeniach

Właściwość miejscowa jednostek ZUS jest usta­lana:

• według siedziby lub miejsca zamieszkania płat­nika - dla płatników składek w zakresie wszyst­kich spraw, a w przypadku osób ubezpieczonych - w zakresie rozliczania składek oraz wypłaca­nia świadczeń za czas niezdolności do pracy w okresie ubezpieczenia,
• według miejsca zamieszkania - dla osób ubez­pieczonych w zakresie ustalania i wypłacania świadczeń z ubezpieczenia społecznego: eme­rytur, rent, zasiłków i świadczeń przedemerytal­nych oraz zasiłków z ubezpieczenia społeczne­go z tytułu choroby i macierzyństwa za okres niezdolności do pracy przypadającej po ustaniu ubezpieczenia.

Polecamy serwis: Ubezpieczenia społeczne