REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Związki zawodowe w Polsce

Subskrybuj nas na Youtube
Związki zawodowe w Polsce. /Fot. Fotolia
Związki zawodowe w Polsce. /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Związki zawodowe to organizacje pracowników zrzeszające się na zasadzie dobrowolności i samodzielności. Związek zawodowy powołuje się do reprezentowania i obrony praw, interesów zawodowych i socjalnych.

Związki zawodowe w zakładzie pracy, kilku zakładach oraz ogólnokrajowe i międzynarodowe związki zawodowe

Związki mogą skupiać pracowników jednego zakładu (zakładowa organizacja związkowa) lub kilku (międzyzakładowa organizacja związkowa). Ustawa zezwala również na tworzenie ogólnokrajowych zrzeszeń (federacji) związków zawodowych. Z kolei ogólnokrajowe związki zawodowe i zrzeszenia związków zawodowych mogą tworzyć ogólnokrajowe organizacje międzyzwiązkowe (konfederacje). Organizacje związkowe, w tym federacje i konfederacje, mają prawo tworzenia i wstępowania do międzynarodowych organizacji pracowników.

REKLAMA

REKLAMA

Związki zawodowe reprezentują pracowników i inne osoby, które są ich członkami, a także bronią ich godności, praw oraz interesów materialnych i moralnych, zarówno zbiorowych, jak i indywidualnych.

Zobacz również: Niepodanie liczby działaczy organizacji związkowej

WAŻNE!

REKLAMA

Związki zawodowe w Polsce działają na podstawie art. 59 Konstytucji RP oraz Ustawy z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Obowiązki związku zawodowego

Do obowiązków związku zawodowego na poziomie zakładu pracy należy przede wszystkim reprezentowanie interesów jego członków wobec pracodawcy i organów samorządu załogi. Zakładowa organizacja związkowa zajmuje się również indywidualnymi sprawami pracowniczymi. Sprawuje także kontrolę nad przestrzeganiem w zakładzie pracy przepisów prawa pracy i kieruje działalnością społecznej inspekcji pracy.

Związki zawodowe na poziomie ogólnokrajowym mają również prawo do opiniowania aktów prawnych, uczestniczenia w sporach zbiorowych i podpisywania układów zbiorowych pracy. Sprawując kontrolę nad przestrzeganiem prawa pracy związki zawodowe mogą również występować do właściwego organu administracji państwowej i samorządu terytorialnego lub pracodawcy z żądaniem spowodowania usunięcia nieprawidłowości.

Reprezentatywne związki zawodowe

Ponadto, związki zawodowe reprezentatywne w rozumieniu Ustawy o Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego mogą uczestniczyć w obradach Komisji Trójstronnej i wojewódzkich komisji dialogu społecznego oraz występować z wnioskami o zmianę lub wydanie nowej regulacji z zakresu działania związków. Mogą również wnosić rewizję nadzwyczajną od orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz od prawomocnych orzeczeń organów pozasądowych w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. 

Polecamy również serwis: Spory zbiorowe

Prawo tworzenia związków zawodowych

Ustawa zezwala na utworzenie związku zawodowego pracownikom (bez względu na podstawę stosunku pracy), członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz osobom wykonującym pracę na podstawie umowy agencyjnej. Inne osoby - wykonujące prace nakładczą, emeryci, renciści, bezrobotni - mogą do związków tylko przystępować.

Powstanie związku zawodowego

Związek zawodowy powstaje z mocy uchwały o jego utworzeniu, podjętej przez co najmniej 10 osób uprawnionych do tworzenia związków zawodowych. Osoby, które podjęły uchwałę o utworzeniu związku zawodowego, uchwalają statut i wybierają komitet założycielski w liczbie od 3 do 7 osób. Związek zawodowy trzeba następnie zarejestrować w Krajowym Rejestrze Sądowym. Postępowanie w sprawach rejestracji jest wolne od opłat sądowych, jeżeli jednak komitet założycielski nie złoży w terminie 30 dni od dnia założenia związku wniosku o rejestrację, uchwała o utworzeniu związku traci moc.

Skreślenie związku zawodowego z rejestru

Sąd skreśla związek zawodowy z rejestru, jeśli wskazany w statucie organ podjął uchwałę o rozwiązaniu związku, jeśli zakład pracy, w którym dotychczas działał związek zawodowy, został wykreślony z właściwego rejestru z powodu jego likwidacji lub upadłości bądź jeśli liczba członków związku utrzymuje się poniżej 10 przez okres dłuższy niż 3 miesiące.

Zadaj pytanie: Forum Kadry

Związki zawodowe w Polsce

W naszym kraju działają trzy reprezentatywne centrale związkowe:

Niezależny Samorządny Związek Zawodowy “Solidarność” (NSZZ “Solidarność”),, który powstał we wrześniu 1980 roku w następstwie porozumienia pomiędzy Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym a władzami komunistycznymi. Zdelegalizowany w 1982 roku, podczas Stanu Wojennego, NSZZ “Solidarność” został ponownie zarejestrowany w kwietniu 1989 roku w następstwie rozmów Okrągłego Stołu. “Solidarność” szacuje liczbę swoich członków na 900 tys. osób zorganizowanych w blisko 12 tys. komisji zakładowych. Władze w związku sprawuje Krajowy Zjazd Delegatów, który zbiera się na walne zjazdy co najmniej raz do roku, Komisja Krajowa oraz Krajowa Komisja Rewizyjna. Komisja Krajowa nadzoruje zarządy regionów oraz sekretariat komisji branżowych.

Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ) zostało utworzone w 1984 roku przez Zgromadzenie Przedstawicieli Branżowych Związków Zawodowych. Najwyższą władzą w OPZZ jest Kongres zbierający się raz na cztery lata. Głównym organem związku jest Rada, której członkowie wybierani są w 12 branż skupiających 99 ogólnokrajowych organizacji związkowych oraz w 16 Radach Wojewódzkich.

Forum Związków Zawodowych (FZZ) zostało zarejestrowane 31 stycznia 2002 roku. Pierwszy kongres Forum odbył się w Warszawie w 2002 roku. Forum współtworzy 27 organizacji związkowych reprezentujących między innymi pracowników różnych gałęzi transportu, policjantów, pielęgniarki i położne. Ogółem FZZ liczy ok. 400 tys. członków.

Oprócz central NSZZ "Solidarność", OPZZ i FZZ w Polsce istnieją federacje (ok. 300), organizacje związkowe o zasięgu ogólnopolskim (273) oraz lokalne organizacje związkowe (ok. 24 tys.). Samodzielnie - bez powiązań z dużą organizacją związkową i wyłącznie na poziomie lokalnym - działa ok. 7 tys. organizacji związkowych o charakterze zakładowym. Obok wymienionych związków i organizacji w Polsce działają także związki zawodowe rolników, które mają jednak odrębny status prawny (więcej: Ustawa o związkach zawodowych rolników indywidualnych). Należą do nich: Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych; NSZZ Rolników Indywidualnych “Solidarność”; Związek Zawodowy Rolnictwa “Samoobrona”.

Polecamy również: Kiedy opinia, kiedy zgoda

Źródło: dialog.gov.pl

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Równowaga między rodziną a karierą - elastyczne modele pracy alternatywą dla etatu?

Coraz więcej młodych kobiet szuka sposobu na łączenie macierzyństwa z aktywnością zawodową. Sztywne godziny pracy i konieczność codziennych dojazdów do biura nie współgrają z potrzebami rodzin z małymi dziećmi. Dlatego elastyczne modele, takie jak sprzedaż bezpośrednia stają się dla wielu mam alternatywą - pozwalają pracować z domu, we własnym tempie i na własnych zasadach, bez konieczności rezygnacji z rozwoju zawodowego i poczucia niezależności finansowej.

W trzy kwartały br. z rynku zniknęło ponad 143 tys. firm. Przeszło 284 tys. zawiesiło działalność [DANE Z CEIDG]

W trzy kwartały br. liczba wniosków dotyczących zamknięcia jednoosobowej działalności gospodarczej wzrosła o blisko 1% w porównaniu z analogicznym okresem ub.r. Zdaniem znawców tematu, to stosunkowo niewielka zmiana, która nie powinna nadmiernie niepokoić. Do tego eksperci dodają, że w skali kraju więcej biznesów wchodzi na rynek, niż z niego znika. Jednak są województwa, w których sytuacja wygląda odwrotnie. Z kolei liczba wniosków o zawieszenie JDG zwiększyła się rdr. o niespełna 1%. Jak przekonują eksperci, takie decyzje oznaczają zazwyczaj przerwę w prowadzeniu działalności, a nie całkowitą rezygnację z niej.

Od 2026 r. KFS dla większej liczby osób. Dodano działalność gospodarczą i umowy cywilnoprawne

Od 2026 r. ze środków z KFS będzie mogła korzystać większa liczba osób. Krajowy Fundusz Szkoleniowy otwiera się na osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz świadczące usługi na podstawie umów cywilnoprawnych. Jakie jeszcze zmiany w KFS przewidziano na 2026 r,?

Nieodpowiednie traktowanie przez przełożonego, np. przemoc słowna, największym zagrożeniem psychospołecznym w pracy

Nieodpowiednie traktowanie przez przełożonego, np. przemoc słowna, to największe zagrożenie psychospołeczne w pracy. Przyznało tak 67% pracowników oraz 62% zarządzających. Notuje się wzrost przypadków dyskryminacji, przemocy słownej i poczucia wykluczenia. Dodatkowo młodzi pracownicy częściej zgłaszają nieakceptowalne zachowania. Czy firmy wprowadzają działania zapobiegawcze?

REKLAMA

Czy podczas L4 można brać udział w pogrzebie, we Wszystkich Świętych czy w Zaduszkach?

W ostatnim czasie zapadł ciekawy wyrok w sądzie, który stał się inspiracją do rozważań tego, czy można utracić prawo do zasiłku chorobowego z powodu udziału w ceremonii ślubnej, albo udziału w pogrzebie czy też we Wszystkich Świętych jak i w Zaduszkach. Mamy sezon grypowy - zatem wielu pracowników i ubezpieczonych przebywa na L4 - co mogą robić na L4? Taka sprawa sądowa (jak niżej opisana) ujawnia problem interpretacyjny pomiędzy literalnym brzmieniem przepisów a ich praktycznym zastosowaniem przez ZUS, wobec indywidualnych okoliczności tj. choroby w obliczu udziału w danych uroczystościach. Przypadek rozstrzygnięty przez Sąd Rejonowy w Toruniu pokazuje, że ocena zachowania ubezpieczonego w okresie zwolnienia lekarskiego wymaga analizy medycznej, kontekstu zdarzenia oraz realnego wpływu tego zachowania na zdrowie i leczenie. Na tle niniejszej sprawy okazało się, że można brać ślub podczas przebywania na L4.

Sąd Najwyższy zajmie się sprawą pracowniczych szczepień na COVID-19. Czy można było nakazać szczepienie, czy można było żądać zaświadczeń, czy można było rozwiązać umowę?

Skład siedmiu sędziów Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zajmie się w najbliższym czasie rozstrzygnięciem ciekawego zagadnienia prawnego. Chodzi o to, czy w czasie epidemii pracodawcy mieli prawo domagania się podania przez pracownika danych wrażliwych obejmujących informację dotyczącą odbycia albo braku szczepienia na Covid-19, bądź domagania się złożenia zaświadczenia o przeciwwskazaniach do odbycia szczepienia. Czy brak tych danych mógł być podstawą zwolnienia pracownika jednostki medycznej? Wszystko to będzie rozważał SN na skutek wątpliwości składu trzyosobowego SN, do którego trafiła skarga kasacyjna, na skutek sporu między pracownikiem a pracodawcą w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, z powodu braku szczepienia na COVID-19 i utratę zaufania do pracownika.

Cyfrowe nawyki w pracy i w życiu osobistym: czy technologia nas zbliża, czy może oddala?

W dobie pracy zdalnej, cyfrowych komunikatorów i automatyzacji procesów biznesowych coraz częściej kontakt zawodowy sprowadza się do wiadomości tekstowych, powiadomień czy potwierdzeń, a prawdziwa rozmowa zostaje odsunięta na dalszy plan. Dzień Bez Maila, "święto" nietypowe, które było obchodzone 24 października, stało się symboliczną okazją, by zatrzymać się na moment, przemyśleć swoje cyfrowe nawyki i zadać pytanie: czy technologia nas zbliża, czy może oddala?

Co dalej z branżą IT? Brak doświadczenia i umiejętności pracowników przy wdrożeniu CI/CD: czy to ten obszar jest przyszłościową i lukratywną pracą?

Co dalej z branżą IT? Okazuje się, że nie konieczne kluczową rolę na rynku pracy i gospodarczym odgrywa sztuczna inteligencja (AI) a CI/CD (Continuous Integration / Continuous Delivery) jak i DevOps - to one znajdują się obecnie w pierwszej piątce obszarów, w których firmy wykorzystują oprogramowanie open source. Istotą praktyk CI/CD jest automatyzacja procesów integracji zmian wprowadzanych w kodzie i dostarczania oprogramowania do środowiska produkcyjnego. Działanie to ma na celu zwiększenie efektywności podczas wytwarzania i ulepszania oprogramowania.

REKLAMA

Listopad 2025: dni wolne, godziny pracy

Listopad to miesiąc z najniższą liczbą godzin pracy w całym 2025 roku. W każdym innym miesiącu pracujemy dłużej niż 144 godziny. Kiedy jest najwięcej pracy? Ile godzin pracy było w poprzednich latach w listopadzie i jak będzie w 2025 roku?

Listopad 2025: kalendarz do druku [PDF]

Pobierz kalendarz listopada 2025 do druku z miejscem na notatki w formacie PDF. Listopad 2025 roku ma aż 12 dni wolnych od pracy. Jakie ważne dni występują we listopadzie? Wydrukuj i zrób notatki na kolejny miesiąc.

REKLAMA