REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Związki zawodowe w Polsce

Subskrybuj nas na Youtube
Związki zawodowe w Polsce. /Fot. Fotolia
Związki zawodowe w Polsce. /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Związki zawodowe to organizacje pracowników zrzeszające się na zasadzie dobrowolności i samodzielności. Związek zawodowy powołuje się do reprezentowania i obrony praw, interesów zawodowych i socjalnych.

Związki zawodowe w zakładzie pracy, kilku zakładach oraz ogólnokrajowe i międzynarodowe związki zawodowe

Związki mogą skupiać pracowników jednego zakładu (zakładowa organizacja związkowa) lub kilku (międzyzakładowa organizacja związkowa). Ustawa zezwala również na tworzenie ogólnokrajowych zrzeszeń (federacji) związków zawodowych. Z kolei ogólnokrajowe związki zawodowe i zrzeszenia związków zawodowych mogą tworzyć ogólnokrajowe organizacje międzyzwiązkowe (konfederacje). Organizacje związkowe, w tym federacje i konfederacje, mają prawo tworzenia i wstępowania do międzynarodowych organizacji pracowników.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Związki zawodowe reprezentują pracowników i inne osoby, które są ich członkami, a także bronią ich godności, praw oraz interesów materialnych i moralnych, zarówno zbiorowych, jak i indywidualnych.

Zobacz również: Niepodanie liczby działaczy organizacji związkowej

WAŻNE!

REKLAMA

Związki zawodowe w Polsce działają na podstawie art. 59 Konstytucji RP oraz Ustawy z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Obowiązki związku zawodowego

Do obowiązków związku zawodowego na poziomie zakładu pracy należy przede wszystkim reprezentowanie interesów jego członków wobec pracodawcy i organów samorządu załogi. Zakładowa organizacja związkowa zajmuje się również indywidualnymi sprawami pracowniczymi. Sprawuje także kontrolę nad przestrzeganiem w zakładzie pracy przepisów prawa pracy i kieruje działalnością społecznej inspekcji pracy.

Związki zawodowe na poziomie ogólnokrajowym mają również prawo do opiniowania aktów prawnych, uczestniczenia w sporach zbiorowych i podpisywania układów zbiorowych pracy. Sprawując kontrolę nad przestrzeganiem prawa pracy związki zawodowe mogą również występować do właściwego organu administracji państwowej i samorządu terytorialnego lub pracodawcy z żądaniem spowodowania usunięcia nieprawidłowości.

Reprezentatywne związki zawodowe

Ponadto, związki zawodowe reprezentatywne w rozumieniu Ustawy o Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego mogą uczestniczyć w obradach Komisji Trójstronnej i wojewódzkich komisji dialogu społecznego oraz występować z wnioskami o zmianę lub wydanie nowej regulacji z zakresu działania związków. Mogą również wnosić rewizję nadzwyczajną od orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz od prawomocnych orzeczeń organów pozasądowych w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. 

Polecamy również serwis: Spory zbiorowe

Prawo tworzenia związków zawodowych

Ustawa zezwala na utworzenie związku zawodowego pracownikom (bez względu na podstawę stosunku pracy), członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz osobom wykonującym pracę na podstawie umowy agencyjnej. Inne osoby - wykonujące prace nakładczą, emeryci, renciści, bezrobotni - mogą do związków tylko przystępować.

Powstanie związku zawodowego

Związek zawodowy powstaje z mocy uchwały o jego utworzeniu, podjętej przez co najmniej 10 osób uprawnionych do tworzenia związków zawodowych. Osoby, które podjęły uchwałę o utworzeniu związku zawodowego, uchwalają statut i wybierają komitet założycielski w liczbie od 3 do 7 osób. Związek zawodowy trzeba następnie zarejestrować w Krajowym Rejestrze Sądowym. Postępowanie w sprawach rejestracji jest wolne od opłat sądowych, jeżeli jednak komitet założycielski nie złoży w terminie 30 dni od dnia założenia związku wniosku o rejestrację, uchwała o utworzeniu związku traci moc.

Skreślenie związku zawodowego z rejestru

Sąd skreśla związek zawodowy z rejestru, jeśli wskazany w statucie organ podjął uchwałę o rozwiązaniu związku, jeśli zakład pracy, w którym dotychczas działał związek zawodowy, został wykreślony z właściwego rejestru z powodu jego likwidacji lub upadłości bądź jeśli liczba członków związku utrzymuje się poniżej 10 przez okres dłuższy niż 3 miesiące.

Zadaj pytanie: Forum Kadry

Związki zawodowe w Polsce

W naszym kraju działają trzy reprezentatywne centrale związkowe:

Niezależny Samorządny Związek Zawodowy “Solidarność” (NSZZ “Solidarność”),, który powstał we wrześniu 1980 roku w następstwie porozumienia pomiędzy Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym a władzami komunistycznymi. Zdelegalizowany w 1982 roku, podczas Stanu Wojennego, NSZZ “Solidarność” został ponownie zarejestrowany w kwietniu 1989 roku w następstwie rozmów Okrągłego Stołu. “Solidarność” szacuje liczbę swoich członków na 900 tys. osób zorganizowanych w blisko 12 tys. komisji zakładowych. Władze w związku sprawuje Krajowy Zjazd Delegatów, który zbiera się na walne zjazdy co najmniej raz do roku, Komisja Krajowa oraz Krajowa Komisja Rewizyjna. Komisja Krajowa nadzoruje zarządy regionów oraz sekretariat komisji branżowych.

Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ) zostało utworzone w 1984 roku przez Zgromadzenie Przedstawicieli Branżowych Związków Zawodowych. Najwyższą władzą w OPZZ jest Kongres zbierający się raz na cztery lata. Głównym organem związku jest Rada, której członkowie wybierani są w 12 branż skupiających 99 ogólnokrajowych organizacji związkowych oraz w 16 Radach Wojewódzkich.

Forum Związków Zawodowych (FZZ) zostało zarejestrowane 31 stycznia 2002 roku. Pierwszy kongres Forum odbył się w Warszawie w 2002 roku. Forum współtworzy 27 organizacji związkowych reprezentujących między innymi pracowników różnych gałęzi transportu, policjantów, pielęgniarki i położne. Ogółem FZZ liczy ok. 400 tys. członków.

Oprócz central NSZZ "Solidarność", OPZZ i FZZ w Polsce istnieją federacje (ok. 300), organizacje związkowe o zasięgu ogólnopolskim (273) oraz lokalne organizacje związkowe (ok. 24 tys.). Samodzielnie - bez powiązań z dużą organizacją związkową i wyłącznie na poziomie lokalnym - działa ok. 7 tys. organizacji związkowych o charakterze zakładowym. Obok wymienionych związków i organizacji w Polsce działają także związki zawodowe rolników, które mają jednak odrębny status prawny (więcej: Ustawa o związkach zawodowych rolników indywidualnych). Należą do nich: Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych; NSZZ Rolników Indywidualnych “Solidarność”; Związek Zawodowy Rolnictwa “Samoobrona”.

Polecamy również: Kiedy opinia, kiedy zgoda

Źródło: dialog.gov.pl

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czas pracy 2026. Tabela: wymiar czasu pracy dla 1 miesiąca, 3-miesięcy i 4 miesięcy

Czas pracy w 2026 roku - będzie 2008 godzin pracy, a więc 251 dni roboczych i 114 dni wolnych od pracy. Jaki jest wymiar czasu pracy w poszczególnych miesiącach przyszłego roku? Ile wynosi miesięczna, 3-miesięczna i 4-miesięczna norma czasu pracy? Oto tabela do pobrania i druku.

Rewolucja w Kodeksie Pracy: umowa zlecenie i działalność gospodarcza wliczane do stażu pracy. Sprawdź, co zyskasz w 2026 r.

Nadchodzi prawdziwa rewolucja na polskim rynku pracy. Po latach dyskusji i apeli milionów Polaków, praca na umowie zleceniu czy prowadzenie własnej firmy nareszcie zostaną potraktowane na równi z etatem. Sejm przyjął ustawę, która zrównuje te formy aktywności zawodowej ze stażem pracy. Co to oznacza dla Ciebie? Przede wszystkim dłuższy urlop, wyższe dodatki i większe bezpieczeństwo. Sprawdźmy szczegóły tej historycznej zmiany, która czeka już tylko na podpis Prezydenta.

Nawet 1 mln kobiet po 50 roku życia aktywnie poszukuje pracy. Czas na zmianę myślenia [Debata]

Kobiety po 50 roku życia to jedna z najliczniejszych, a zarazem najmniej aktywnych grup zawodowych w Polsce. Nawet 1 mln kobiet w wieku 50+ aktywnie poszukuje pracy. Debata ekspercka „Z doświadczeniem na marginesie? Jak włączyć kobiety 50+ do rynku pracy” odkrywa, że dojrzałe kobiety to dziś ogromny, lecz wciąż niedostatecznie doceniany potencjał. Jednym z rozwiązać może być sprzedaż bezpośrednia.

Jeżeli nie złożysz tego wniosku na czas, Twoje pieniądze w ZUS bezpowrotnie przepadną

Jeżeli gromadziłeś składki w ZUS, szczególnie w tym samym czasie w zbiegu, to jest z więcej niż jednego tytułu (np. stosunek pracy i działalność gospodarcza), jest bardzo prawdopodobne, że na Twoim indywidualnym koncie w ZUS istnieje nadpłata, którą możesz odzyskać. Musisz jednak pilnować właściwego terminu na złożenie wniosku o zwrot nadpłaconych składek, bowiem w razie jego przekroczenia, składki bezpowrotnie przepadną z Twojej historii ubezpieczenia i zostaną wykorzystane przez ZUS na wypłatę bieżących świadczeń.

REKLAMA

Przejście z roli kolegi do roli przełożonego najtrudniejszym wyzwaniem awansu. Firma powinna wspierać młodych menadżerów

Młodym menadżerom najtrudniej jest przejść z roli kolegi lub koleżanki w rolę przełożonego lub przełożonej. Firmy awansują szeregowego pracownika i czekają aż się wykaże. Tymczasem organizacje, które wspierają awansowanych pracowników w nowej pozycji, zyskują lepsze wyniki.

800 plus i inne prawa oraz zasiłki tylko do 4 marca czy 1 czerwca 2026 r.: zmieniają się zasady dla wybranych grup na terytorium RP [USTAWA W MOCY]

800 plus i inne prawa oraz zasiłki tylko do 4 marca 2026 r.: zmieniają się zasady dla wybranych grup na terytorium RP. Dlaczego? Bo w życie weszła w życie nowelizacja przepisów, która porządkuje mechanizmy przyznawania świadczeń socjalnych cudzoziemcom. Zmiany intensyfikują kontrole administracyjne oraz cyfryzację wymiany informacji, co powinno zmniejszyć ryzyko wyłudzeń oraz skoncentrować pomoc publiczną na najbardziej potrzebujących, którzy mają formalne pozwolenie na pobyt, na pracę a dzieci chodzą do polskich szkół.

Najczęstsze kłamstwa w CV. Jak rekruter może je zweryfikować

CV często kłamie. Kandydaci do pracy chcąc podnieść swoje szanse w otrzymaniu zatrudnienia, ubarwiają informacje na swój temat. Czego najczęściej dotyczą kłamstwa? Jak rekruter może je zweryfikować?

Aż 6200 zł zasiłku szkolnego maksymalnie można otrzymać na dziecko w 2025 r., a jednorazowo 620 zł [taka pomoc aż 10 razy w roku] – nawet gdy w rodzinie jest dobra sytuacja materialna

Rodzice czy opiekunowie prawni często nie wiedzą o tym świadczeniu, a można otrzymać w 2025 r. aż 6200 zł zasiłku szkolnego na dziecko. Jest to kwota maksymalna na cały rok, ale jednorazowo można liczyć na nawet 620 zł. Co ważne świadczenie przysługuje nawet gdy w rodzinie jest dobra sytuacja materialna. Kiedy, dla kogo i jakie warunki należy spełnić?

REKLAMA

Nowy pomysł: urlop pogodowy lub meteorologiczny - czy wejdzie w Polsce w 2026?

Jesień przyszła pełną parą, ale trudno mówić o złotej-polskiej jesieni. Bardziej: ZŁOta JESIEŃ. Padało, pada i padać będzie. Pojawił się więc pomysł, aby w Polsce, tak jak wdraża się to w innych krajach UE, wprowadzić dodatkowy i 100% płatny "urlop pogodowy" z powodu złych warunków meteorologicznych czy wręcz anomalii pogodowych. Coraz częściej mamy do czynienia z zalaniami, powodziami, wichurami, pożarami, nawałnicami, śnieżycami, burzami czy mrozem lub upałem. Czy taki urlop wejdzie w Polsce, a jeśli tak, to czy w 2026 r.? Przedstawiamy różne możliwości potencjalnej regulacji.

Gdzie w Polsce zarabia się najwięcej?

Gdzie w Polsce zarabia się najwięcej? Oczywiście prym wiodą duże polskie miasta, ale są też i te mniejsze, które mogą zaskoczyć. Zarobki zależą oczywiście od doświadczenia, kwalifikacji ale też co istotne - formy umowy. Wciąć na kontrakcie B2B - mając własną działalność - można zarobić najwięcej. Poniżej przedstawiamy raport, który szczegółowo opisuje aktualną sytuację na rynku pracy.

REKLAMA