Szczepienia przeciw grypie - czy ich wartość jest przychodem zatrudnionych?

Szczepienia przeciwko grypie a przychód zatrudnionych

Jeśli koszty szczepienia zostaną w całości sfinansowane ze środków zakładu pracy, wartość szczepień przeciw grypie będzie dla pracowników przychodem ze stosunku pracy. Od wartości szczepienia przypadającego na każdego pracownika należy odprowadzić składki i zaliczkę na podatek. W ten sam sposób należy rozliczyć koszty szczepień poniesione za zleceniobiorców.

Autopromocja

UZASADNIENIE

Przychodami ze stosunku pracy są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne, świadczenia pieniężne ponoszone przez pracodawcę na rzecz pracownika, wartość nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, a także wartość pieniężna świadczeń w naturze i ich ekwiwalenty – bez względu na źródło finansowania (art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dalej updof). Wobec powyższego, finansowane przez pracodawcę świadczenia zdrowotne, m.in. szczepienia ochronne przeciw grypie, których zapewnienie nie wynika z powszechnie obowiązujących przepisów, jest przychodem pracowników ze stosunku pracy. Tak wypowiedział się Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów w piśmie skierowanym do Marszałka Sejmu z 15 grudnia 2009 r. (nr DD3/0602/75/KDJ/09/BMI9-15711), w którym stwierdził, że: „(...) na pracodawcy nie ciąży obowiązek sfinansowania pracownikom szczepień przeciwko grypie. Opłacenie tych szczepień należy zatem traktować jako dobrowolny przejaw dbałości o zdrowie zatrudnianych osób. W konsekwencji pracownicy, którzy otrzymali od pracodawcy nieodpłatne świadczenie w postaci szczepienia przeciw grypie, uzyskują przychód ze stosunku pracy. Dochód z tego tytułu podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach (...)”.

Szczepienia przeciwko grypie - czy to przychód pracownika?

Szczepienia, które pracodawca zapewnia pracownikom dobrowolnie i nieodpłatnie, stanowią dla nich przychód ze stosunku pracy.

Autopromocja

Wypadki przy pracy. Procedury i świadczenia

Sprawdź

W praktyce firmy opłacają szczepienia ochronne również osobom zatrudnionym na innej podstawie niż stosunek pracy, np. zleceniobiorcom. Przychody osób świadczących pracę na podstawie umowy zlecenia są zaliczane do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, które obejmują wszelkie otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 1 updof). W konsekwencji kwota ufundowanej szczepionki, której wykonanie nie wynika z przepisów bhp, stanowi dla tych osób opodatkowany przychód wynikający z zatrudnienia na podstawie stosunku cywilnoprawnego.

Pracodawcy refundują szczepienia przeciwko grypie

Jeżeli zatrudniający podmiot potrafi określić, jaka wartość szczepionki przypada na jednego pracownika lub zleceniobiorcę, to jest ona przysporzeniem majątkowym, które należy doliczyć do pozostałych przychodów z tytułu umowy o pracę (lub umowy zlecenia) w miesiącu przeprowadzenia szczepienia. Wówczas od sumy wynagrodzeń należy pobrać składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz zaliczkę na podatek dochodowy. Jednak w przypadku zleceniobiorcy składki na ubezpieczenia społeczne będą należne wtedy, gdy z tytułu wykonywania umowy zlecenia podlega on tym ubezpieczeniom. Jeśli zleceniobiorca nie podlega ubezpieczeniom społecznym, to od wartości szczepienia nie należy naliczać składek na te ubezpieczenia. Wówczas wartość szczepienia należy włączyć do podstawy wymiaru składki zdrowotnej i opodatkować.

Autopromocja

Podstawa wymiaru składek ZUS. Praktycznie rozliczenia

Sprawdź

Zadaj pytanie na FORUM

Po stronie zatrudnionych nie powstanie przychód, gdy nie będzie możliwe przypisanie jednostkowej wartości szczepionki do konkretnej osoby. Jednak takie sytuacje występują bardzo rzadko, ponieważ z reguły możliwe jest imienne wskazanie pracowników poddanych szczepieniu, np. na podstawie sporządzonej w tym celu listy. Ponadto ewentualne trudności towarzyszące indywidualizacji świadczeń na rzecz poszczególnych pracowników mają charakter drugorzędny i nie mogą wpływać na byt i zakres obowiązku podatkowego (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 czerwca 1998 r., I SA/Ka 1719/96). Dlatego płatnik ma obowiązek dołożyć należytych starań w celu przypisania konkretnym pracownikom i zleceniobiorcom wartości przychodu z tytułu zapewnienia im określonych świadczeń.

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Gdy zatrudniony dopłaca do szczepienia

W niektórych przypadkach świadczenia w postaci szczepień są zwolnione ze składek ZUS. Taka sytuacja ma miejsce wtedy, gdy zostaną spełnione łącznie dwa warunki:

• opłacanie przez firmę szczepień jest zagwarantowane w układzie zbiorowym, w regulaminie wynagradzania, w wewnątrz-zakładowych przepisach o wynagradzaniu lub w umowie zlecenia,
• zatrudnieni partycypują, choćby w niewielkiej części, w kosztach tych szczepień (§ 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe).

Gdy szczepionka jest częściowo odpłatna, przychodem pracownika i zleceniobiorcy do celów podatkowych jest różnica między wartością tego świadczenia (wynikającą np. z faktury wystawionej przez placówkę medyczną) a odpłatnością ponoszoną przez zatrudnionego.

Pracodawca zaproponował swoim pracownikom i zleceniobiorcom sfinansowanie szczepień przeciw grypie. Zanim to zrobił, w regulaminie wynagradzania wprowadził zapis, zgodnie z którym każdego roku w październiku i w listopadzie będzie prowadzona akcja szczepień częściowo finansowanych przez pracowników. Zleceniobiorcom przyznano to świadczenie na podstawie zapisów w umowach zlecenia. W drugiej połowie października 2011 r. do szczepień przystąpili wszyscy zatrudnieni, dopłacając do szczepionek po 5 zł. Jednostkowa wartość szczepienia figurująca na fakturze z placówki medycznej wyniosła 50 zł. W takiej sytuacji opłacone przez pracodawcę szczepienie nie będzie podstawą do naliczenia składek ZUS. Jednak jego wartość pomniejszona o 5 zł dopłaty pracownika będzie opodatkowana. Zatem każdemu pracownikowi i zleceniobiorcy do kwoty stanowiącej podstawę opodatkowania za październik 2011 r. należy doliczyć 45 zł.

Szczepienie w ramach abonamentu

Często zdarza się, że przedsiębiorstwa finansują zatrudnionym osobom abonamenty medyczne w prywatnych placówkach opieki zdrowotnej, w ramach których szczepienia, np. przeciw grypie, są bezpłatne. W takim przypadku przychodem dla tych osób jest wartość abonamentu wykupionego przez pracodawcę. Konieczność traktowania w kategoriach przychodów pakietów medycznych finansowanych przez zakłady pracy potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 24 maja 2010 r. podjętej w składzie siedmiu sędziów (II FPS 1/10, OSP 2010/12/121).

Podstawa prawna

• § 2 ust. 1 pkt 26, § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.),
• art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.),
• art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.),
• art. 81 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.).