REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy pracownica, która prowadzi pozarolniczą działalność, ma prawo do dwóch zasiłków macierzyńskich

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Jóźwiak

REKLAMA

Przy zatrudnieniu na umowę o pracę i jednoczesnym prowadzeniu działalności gospodarczej tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jest umowa o pracę. Z działalności można opłacać składki wyłącznie na dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe. To oznacza, że z działalności nie można przystąpić do ubezpieczenia chorobowego.

W przypadku urlopu macierzyńskiego lub wychowawczego stosunek pracy zostaje zawieszony. Tytułem do ubezpieczeń jest zasiłek macierzyński lub urlop wychowawczy. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za ten okres opłaca budżet państwa, a nalicza je pracodawca.

REKLAMA

REKLAMA

Przy zbiegu tytułu do ubezpieczeń zasiłku macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego z działalnością gospodarczą, składki na ubezpieczenia społeczne opłaca się z działalności, a nie z zasiłku macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego. W tym okresie składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe są obowiązkowe. Równocześnie prowadzący działalność może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Zasiłek macierzyński i składki na ZUS

Prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje pracownicy, która urodzi lub przyjmie na wychowanie dziecko w trakcie ubezpieczenia chorobowego. Nie ma znaczenia rodzaj tytułu do ubezpieczeń ani okres ubezpieczenia. Zasiłek macierzyński przysługuje bez okresu wyczekiwania.

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 23 maja 2006 r. (III UZP 2/06, OSNP 2007/1–2/20), przebywanie na urlopie macierzyńskim udzielonym z tytułu zatrudnienia nie zwalnia z obowiązku ubezpieczenia z tytułu działalności gospodarczej. Wyrażone w tej uchwale stanowisko podziela ZUS.

REKLAMA

Urlop macierzyński przed porodem

Pracownica może rozpocząć korzystanie z urlopu macierzyńskiego najpóźniej na dwa tygodnie przed planowanym terminem porodu, a jeżeli nie złoży wniosku o ten urlop przed porodem, to pierwszym dniem urlopu macierzyńskiego jest dzień urodzenia dziecka. Zatem pracownica, która jednocześnie prowadzi działalność gospodarczą, w dniu urodzenia dziecka jest już objęta obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi z tytułu tej działalności. Skoro tak, to ma prawo przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tego tytułu od dnia, w którym powstał obowiązek ubezpieczenia. Jeżeli pracownica po rozpoczęciu urlopu macierzyńskiego przystępuje do obowiązkowych ubezpieczeń z tytułu prowadzonej działalności i do dobrowolnego ubezpieczenia z tego tytułu, to powinien jej przysługiwać zasiłek macierzyński również z tytułu działalności gospodarczej. W konsekwencji za okres zasiłku macierzyńskiego prowadzący działalność nie opłaca składek na ubezpieczenia społeczne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

PRZYKŁAD

Karolina S. urodziła dziecko 14 maja 2009 r. Od tego dnia rozpoczęła urlop macierzyński. 20 maja złożyła druk ZUS ZUA, zgłaszając się od 14 maja do wszystkich ubezpieczeń z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, w tym również do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Tym samym w dniu urodzenia dziecka podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu działalności gospodarczej i powinna mieć prawo do zasiłku macierzyńskiego również z tego tytułu. Ubezpieczona nie musi w takiej sytuacji opłacać składek z tytułu działalności gospodarczej, ponieważ od pierwszego dnia objęcia obowiązkiem ubezpieczenia nabywa prawo do zasiłku macierzyńskiego. W przypadku rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego przed porodem, np. od 11 maja 2009 r., Karolina S. musiałaby opłacić wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne, w tym również na ubezpieczenie chorobowe do dnia porodu, czyli od 11 do 13 maja 2009 r.


Stanowisko ZUS i SN

ZUS nie podziela powyższej interpretacji przepisów. W sytuacji opisanej w przykładzie ZUS wydaje decyzję odmawiającą prawa do zasiłku macierzyńskiego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Podobnie w tej sprawie wypowiedział się Sąd Najwyższy. W uchwale z 3 października 2008 r. (II UK 32/08 M.P.Pr. 2009/1/40) uznał, że ubezpieczona nie ma prawa do zasiłku macierzyńskiego z tytułu działalności gospodarczej, lecz wyłącznie ze stosunku pracy.

Stanowisko ZUS i Sądu Najwyższego jest niekonsekwentne, ponieważ na kobiety przebywające na urlopie macierzyńskim przepisy nakładają obowiązek ubezpieczenia społecznego z tytułu prowadzonej równolegle działalności gospodarczej, odmawiając im jednocześnie prawa przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tego tytułu.

WAŻNE!

Osoba przebywająca na urlopie macierzyńskim udzielonym z tytułu umowy o pracę podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej jednocześnie działalności gospodarczej, ale nie ma prawa do zasiłku macierzyńskiego z tytułu tej działalności.

Wnioski

Z dniem rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego prowadzący działalność gospodarczą ma obowiązek przystąpić do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z działalności. Od pierwszego dnia urlopu macierzyńskiego może również przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z działalności i złożyć wniosek o zasiłek macierzyński. Jednak decyzja ZUS w tej kwestii prawdopodobnie będzie odmowna.

Od decyzji ZUS przysługuje odwołanie do sądu w terminie miesiąca od jej otrzymania, chociaż, w świetle uchwały Sądu Najwyższego, uzyskanie pozytywnego rozstrzygnięcia będzie trudne. Nie jest jednak wykluczone, że poglądy sądów w tej sprawie zmienią się.

Obecnie w Parlamencie trwają prace nad zmianą ustawy systemowej, która ureguluje sytuację prawną osób przebywających na urlopach macierzyńskich i wychowawczych z tytułu zatrudnienia, które jednocześnie prowadzą działalność gospodarczą.

Podstawa prawna:

  • art. 6, art. 9, art. 12, art. 14 ustawy z 18 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.),
  • art. 29–31 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267).

Orzecznictwo uzupełniające:

  • Osoby, które w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego pozostają w stosunku pracy i równocześnie prowadzą pozarolniczą działalność, podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu prowadzenia tej działalności (art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 9 ust. 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, DzU nr 137, poz. 887 ze zm.). (Uchwała Sądu Najwyższego z 23 maja 2006 r., III UZP 2/06, OSNP 2007/1-2/20)
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jakich informacji może żądać rada pracowników?

W wielu przypadkach pracodawcy zastanawiają się, czy i jakie informacje muszą, a jakie mogą być – jeżeli taką wolę wykaże zarząd – przekazane radzie pracowników. Artykuł prezentuje najważniejsze przepisy i przykłady dobrych praktyk.

Pracownik nie przychodzi do pracy - co robić? Jak go zwolnić?

Jeśli pracownik nie przychodzi do pracy nie wywiązuje się ze swoich podstawowych obowiązków. Pracodawca może nałożyć na niego kary porządkowe. Jak go zwolnić? Znaczenie ma tutaj rodzaj nieobecności. Jeśli jest usprawiedliwiona, pracodawca posłuży się inną podstawą prawną, a jeśli jest nieusprawiedliwiona, może zwolnić go dyscyplinarnie.

Ostrzeżenie ZUS przed oszustami: wygląda jak oficjalna korespondencja z ZUS, ale to phishing

ZUS ostrzega ubezpieczonych przed oszustami, którzy wysyłają fałszywe wiadomości e-mail. Wygląda to jak oficjalna korespondencja z ZUS, ale to phishing. Może skutkować kradzieżą danych osobowych, haseł i przejęciem kontroli nad komputerem, także kont bankowych ofiary.

Nowy urlop w Kodeksie pracy. 105 dni wolnego płatnego w 100 proc. Sprawdź, komu przysługuje!

W 2025 roku wprowadzono do Kodeksu pracy nowy rodzaj urlopu, który przeznaczony jest dla rodziców wcześniaków oraz dzieci, które po urodzeniu wymagają dłuższego pobytu w szpitalu. Maksymalny czas jego trwania wynosi 15 tygodni. Oto szczegóły.

REKLAMA

W okresie ochronnym przed emeryturą pracodawca może wręczyć wypowiedzenie zmieniające

Zasadą wynikającą z prawa pracy jest ochrona pracownika w wieku przedemerytalnym przed wypowiedzeniem umowy o pracę. Pracodawca może jednak wręczyć mu wypowiedzenie zmieniające. Jeśli osoba zatrudniona nie zaakceptuje nowych warunków pracy, dochodzi wówczas do rozwiązania stosunku pracy. Kiedy dopuszcza się wypowiedzenie zmieniające w trakcie okresu ochronnego przed emeryturą?

Reforma PIP: inspektor pracy sam wyda decyzję o przekształceniu umowy w umowę o pracę. Wykonalność będzie natychmiastowa

Reforma PIP przewiduje m.in. uprawnienie inspektora pracy do wydania decyzji o przekształceniu umowy cywilnej w umowę o pracę. Wykonalność takiej decyzji będzie natychmiastowa. Aktualnie inspektorzy PIP muszą kierować się w tej sprawie do sądu. Jakie jeszcze zmiany wprowadza Projekt ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy oraz niektórych innych ustaw?

W końcu będzie ustawa o układach zbiorowych pracy. Rząd przyjął projekt

Projekt ustawy o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych został opracowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Rząd przyjął propozycję nowych przepisów. Czym są układy zbiorowe? Co wprowadza ustawa?

PIP zmieniła 3200 umów cywilnych na etaty. Po wejściu w życie nowych przepisów będzie ich dużo więcej

Będą nowe przepisy o PIP. Przewidują wyższe kary, więcej uprawnień inspektorów, kontrole zdalne. Najbardziej rewolucyjna zmian to możliwość wydawania przez inspektorów decyzji o przekształceniu umów cywilnoprawnych w etaty z natychmiastowym skutkiem – bez czekania na rozstrzygnięcie sądu.

REKLAMA

3 miesiąc ciąży a umowa o pracę. Co mówią przepisy?

Jestem w 3 miesiącu ciąży. Z końcem września 2025 r. upływa termin, na jaki podpisałam umowę z moim pracodawcą. Czy pracodawca musi przedłużyć umowę? Jakie prawa mi przysługują?

Jak można usprawiedliwić nieobecność w pracy?

Nieobecność w pracy należy usprawiedliwić. W przeciwnym razie nieusprawiedliwione nieobecności w pracy mogą skutkować nawet zwolnieniem dyscyplinarnym. Kiedy i w jaki sposób informuje się pracodawcę o nieobecności? Jak można usprawiedliwić nieobecność w pracy?

REKLAMA