REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy pracownica, która prowadzi pozarolniczą działalność, ma prawo do dwóch zasiłków macierzyńskich

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Jóźwiak

REKLAMA

Przy zatrudnieniu na umowę o pracę i jednoczesnym prowadzeniu działalności gospodarczej tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jest umowa o pracę. Z działalności można opłacać składki wyłącznie na dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe. To oznacza, że z działalności nie można przystąpić do ubezpieczenia chorobowego.

W przypadku urlopu macierzyńskiego lub wychowawczego stosunek pracy zostaje zawieszony. Tytułem do ubezpieczeń jest zasiłek macierzyński lub urlop wychowawczy. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za ten okres opłaca budżet państwa, a nalicza je pracodawca.

REKLAMA

Przy zbiegu tytułu do ubezpieczeń zasiłku macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego z działalnością gospodarczą, składki na ubezpieczenia społeczne opłaca się z działalności, a nie z zasiłku macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego. W tym okresie składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe są obowiązkowe. Równocześnie prowadzący działalność może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Zasiłek macierzyński i składki na ZUS

REKLAMA

Prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje pracownicy, która urodzi lub przyjmie na wychowanie dziecko w trakcie ubezpieczenia chorobowego. Nie ma znaczenia rodzaj tytułu do ubezpieczeń ani okres ubezpieczenia. Zasiłek macierzyński przysługuje bez okresu wyczekiwania.

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 23 maja 2006 r. (III UZP 2/06, OSNP 2007/1–2/20), przebywanie na urlopie macierzyńskim udzielonym z tytułu zatrudnienia nie zwalnia z obowiązku ubezpieczenia z tytułu działalności gospodarczej. Wyrażone w tej uchwale stanowisko podziela ZUS.

Urlop macierzyński przed porodem

Pracownica może rozpocząć korzystanie z urlopu macierzyńskiego najpóźniej na dwa tygodnie przed planowanym terminem porodu, a jeżeli nie złoży wniosku o ten urlop przed porodem, to pierwszym dniem urlopu macierzyńskiego jest dzień urodzenia dziecka. Zatem pracownica, która jednocześnie prowadzi działalność gospodarczą, w dniu urodzenia dziecka jest już objęta obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi z tytułu tej działalności. Skoro tak, to ma prawo przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tego tytułu od dnia, w którym powstał obowiązek ubezpieczenia. Jeżeli pracownica po rozpoczęciu urlopu macierzyńskiego przystępuje do obowiązkowych ubezpieczeń z tytułu prowadzonej działalności i do dobrowolnego ubezpieczenia z tego tytułu, to powinien jej przysługiwać zasiłek macierzyński również z tytułu działalności gospodarczej. W konsekwencji za okres zasiłku macierzyńskiego prowadzący działalność nie opłaca składek na ubezpieczenia społeczne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

PRZYKŁAD

Karolina S. urodziła dziecko 14 maja 2009 r. Od tego dnia rozpoczęła urlop macierzyński. 20 maja złożyła druk ZUS ZUA, zgłaszając się od 14 maja do wszystkich ubezpieczeń z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, w tym również do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Tym samym w dniu urodzenia dziecka podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu działalności gospodarczej i powinna mieć prawo do zasiłku macierzyńskiego również z tego tytułu. Ubezpieczona nie musi w takiej sytuacji opłacać składek z tytułu działalności gospodarczej, ponieważ od pierwszego dnia objęcia obowiązkiem ubezpieczenia nabywa prawo do zasiłku macierzyńskiego. W przypadku rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego przed porodem, np. od 11 maja 2009 r., Karolina S. musiałaby opłacić wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne, w tym również na ubezpieczenie chorobowe do dnia porodu, czyli od 11 do 13 maja 2009 r.


Stanowisko ZUS i SN

REKLAMA

ZUS nie podziela powyższej interpretacji przepisów. W sytuacji opisanej w przykładzie ZUS wydaje decyzję odmawiającą prawa do zasiłku macierzyńskiego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Podobnie w tej sprawie wypowiedział się Sąd Najwyższy. W uchwale z 3 października 2008 r. (II UK 32/08 M.P.Pr. 2009/1/40) uznał, że ubezpieczona nie ma prawa do zasiłku macierzyńskiego z tytułu działalności gospodarczej, lecz wyłącznie ze stosunku pracy.

Stanowisko ZUS i Sądu Najwyższego jest niekonsekwentne, ponieważ na kobiety przebywające na urlopie macierzyńskim przepisy nakładają obowiązek ubezpieczenia społecznego z tytułu prowadzonej równolegle działalności gospodarczej, odmawiając im jednocześnie prawa przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tego tytułu.

WAŻNE!

Osoba przebywająca na urlopie macierzyńskim udzielonym z tytułu umowy o pracę podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej jednocześnie działalności gospodarczej, ale nie ma prawa do zasiłku macierzyńskiego z tytułu tej działalności.

Wnioski

Z dniem rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego prowadzący działalność gospodarczą ma obowiązek przystąpić do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z działalności. Od pierwszego dnia urlopu macierzyńskiego może również przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z działalności i złożyć wniosek o zasiłek macierzyński. Jednak decyzja ZUS w tej kwestii prawdopodobnie będzie odmowna.

Od decyzji ZUS przysługuje odwołanie do sądu w terminie miesiąca od jej otrzymania, chociaż, w świetle uchwały Sądu Najwyższego, uzyskanie pozytywnego rozstrzygnięcia będzie trudne. Nie jest jednak wykluczone, że poglądy sądów w tej sprawie zmienią się.

Obecnie w Parlamencie trwają prace nad zmianą ustawy systemowej, która ureguluje sytuację prawną osób przebywających na urlopach macierzyńskich i wychowawczych z tytułu zatrudnienia, które jednocześnie prowadzą działalność gospodarczą.

Podstawa prawna:

  • art. 6, art. 9, art. 12, art. 14 ustawy z 18 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.),
  • art. 29–31 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267).

Orzecznictwo uzupełniające:

  • Osoby, które w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego pozostają w stosunku pracy i równocześnie prowadzą pozarolniczą działalność, podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu prowadzenia tej działalności (art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 9 ust. 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, DzU nr 137, poz. 887 ze zm.). (Uchwała Sądu Najwyższego z 23 maja 2006 r., III UZP 2/06, OSNP 2007/1-2/20)
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dłuższe urlopy jednak nie dla wszystkich lecz dla wybranych, czyli dla kogo dodatkowe świadczenia. Nie będzie rewolucji w kodeksie pracy

Czas pracy skrócony do 35 godzin w tygodniu, a urlopy wydłużone z 20 dni i 26 dni do dni 35 – i to dla wszystkich. Takie niedawno były zapowiedzi odnośnie dwóch wielkich reform w kodeksie pracy. Rewolucje odwołane, o dłuższych urlopach należy zapomnieć. A krótszy tydzień pracy?

Zmiany w przepisach BHP od 2026 czy 2027 roku? Temperatury progowe i czasowe wstrzymanie pracy

Będą zmiany w przepisach BHP. Dotyczą pracy w wysokich temperaturach. Wprowadza się temperatury progowe, po przekroczeniu których pracodawca ma obowiązek wprowadzenia działań ograniczających obciążenie cieplne, np. krótszy czas pracy, przerwy w pracy czy praca zdalna. Przy najwyższych temperaturach praca zostanie czasowo wstrzymana.

Przy jakich temperaturach pracodawca zapewnia wodę i napoje? Czy w pracy musi być klimatyzacja?

Praca w wysokich temperaturach jest szczególnie uciążliwa, a nawet może zagrażać zdrowiu i życiu pracowników. Przy jakich temperaturach pracodawca zapewnia wodę i napoje? Czy w pracy musi być klimatyzacja? Poznaj aktualnie obowiązujące przepisy BHP.

Sprzedaż w 2030 r. czyli kompetencje przyszłości. Jaki musi być handlowiec za 5 lat?

Sprzedaż dynamicznie się zmienia. Bywa, że klient kończy rozmowę z handlowcem w środku ofertowej formułki. Dziś, a jeszcze bardziej za 5 lat, klienci potrzebują rozmowy, zrozumienia, uważnego słuchania i pomocy. Coraz ważniejsza jest uczciwość i działanie zgodnie z wartościami. O czym dziś musi wiedzieć handlowiec, aby w 2030 r. posiadał wszystkie wymagane kompetencje?

REKLAMA

Przeniesienie pracownika do innego działu. Co z wypowiedzeniem zmieniającym i odprawą?

W praktyce może się zdarzyć, iż pracodawca przenosi pracownika do innego działu, aby uniknąć zwolnień. Jak dokonać tego zgodnie z prawem? Kiedy nie jest potrzebne wypowiedzenie zmieniające? Czy przenoszonemu pracownikowi trzeba wypłacić odprawę?

Ekstremalne temperatury zmniejszają wydajność pracy

Z powodu upałów w Chinach, Hiszpanii, Włoszech i Grecji PKB może spaść o blisko 1 pkt proc. - wynika z raportów ekspertów Allianz Trade. Ekstremalne temperatury maja duży wpływ na wydajność pracy.

Realia pracy tymczasowej. Co liczy się dziś dla firm i kandydatów? [Badanie]

Na rynku pracy, gdzie coraz trudniej o trwałość i przewidywalność, głos pracowników oraz pracodawców staje się jednym z najczulszych barometrów zmian. Job Impulse co roku bada poziom satysfakcji obu tych grup. Najnowsze wyniki wskazują, że oczekiwania wobec agencji dynamicznie rosną: firmy domagają się sprawnych, natychmiastowych rekrutacji, ale przy zachowaniu wysokiej jakości procesów i maksymalnym ograniczeniu rotacji. Z kolei pracownicy tymczasowi coraz wyraźniej sygnalizują potrzebę stabilności, poszerzania systemu benefitów, a także obsługi formalności online.

Lipiec 2025 – dni wolne, godziny pracy

Lipiec 2025 – dni wolne od pracy i godziny pracy. To najbardziej zapracowany miesiąc w roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w lipcu? Czy kalendarz dni wolnych od pracy przewiduje święta w tym miesiącu?

REKLAMA

Zmiany w umowach o pracę: dodatkowe koszty dla pracodawcy bo część umów musi przejść przez tłumacza przysięgłego

W III kwartale 2025 r. obowiązują już cztery istotne i nowe ustawy w obszarze prawa pracy. Przyglądamy się jednej z nich w zakresie zmian w zatrudnieniu jakie weszły na skutek tych nowych regulacji. Chodzi o istotną instytucję bo o umowę o pracę! To dokument, który ma kluczowe znaczenie dla stosunku pracy. Zmiany, które zaszły w umowach o pracę są naprawdę znaczące i co gorsza generują koszty dla pracodawców. Pocieszające jest jednak to, że zmiany dotyczą tylko wybranych grup pracowników, nie wszystkich zatrudnionych osób.

Wyzwania dla pracodawców w zakresie wynagrodzeń. Zmiany pomogą zmniejszyć rotację pracowników

Połowa polskich pracowników uważa, że zarabia za mało. To powód dużej rotacji pracowników. Jakie wyzwania stoją przed pracodawcami? Co muszą zmienić, aby zmniejszyć rotację w firmie?

REKLAMA