REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy pracownica, która prowadzi pozarolniczą działalność, ma prawo do dwóch zasiłków macierzyńskich

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Jóźwiak

REKLAMA

Przy zatrudnieniu na umowę o pracę i jednoczesnym prowadzeniu działalności gospodarczej tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jest umowa o pracę. Z działalności można opłacać składki wyłącznie na dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe. To oznacza, że z działalności nie można przystąpić do ubezpieczenia chorobowego.

W przypadku urlopu macierzyńskiego lub wychowawczego stosunek pracy zostaje zawieszony. Tytułem do ubezpieczeń jest zasiłek macierzyński lub urlop wychowawczy. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za ten okres opłaca budżet państwa, a nalicza je pracodawca.

REKLAMA

Przy zbiegu tytułu do ubezpieczeń zasiłku macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego z działalnością gospodarczą, składki na ubezpieczenia społeczne opłaca się z działalności, a nie z zasiłku macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego. W tym okresie składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe są obowiązkowe. Równocześnie prowadzący działalność może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Zasiłek macierzyński i składki na ZUS

REKLAMA

Prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje pracownicy, która urodzi lub przyjmie na wychowanie dziecko w trakcie ubezpieczenia chorobowego. Nie ma znaczenia rodzaj tytułu do ubezpieczeń ani okres ubezpieczenia. Zasiłek macierzyński przysługuje bez okresu wyczekiwania.

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 23 maja 2006 r. (III UZP 2/06, OSNP 2007/1–2/20), przebywanie na urlopie macierzyńskim udzielonym z tytułu zatrudnienia nie zwalnia z obowiązku ubezpieczenia z tytułu działalności gospodarczej. Wyrażone w tej uchwale stanowisko podziela ZUS.

Urlop macierzyński przed porodem

Pracownica może rozpocząć korzystanie z urlopu macierzyńskiego najpóźniej na dwa tygodnie przed planowanym terminem porodu, a jeżeli nie złoży wniosku o ten urlop przed porodem, to pierwszym dniem urlopu macierzyńskiego jest dzień urodzenia dziecka. Zatem pracownica, która jednocześnie prowadzi działalność gospodarczą, w dniu urodzenia dziecka jest już objęta obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi z tytułu tej działalności. Skoro tak, to ma prawo przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tego tytułu od dnia, w którym powstał obowiązek ubezpieczenia. Jeżeli pracownica po rozpoczęciu urlopu macierzyńskiego przystępuje do obowiązkowych ubezpieczeń z tytułu prowadzonej działalności i do dobrowolnego ubezpieczenia z tego tytułu, to powinien jej przysługiwać zasiłek macierzyński również z tytułu działalności gospodarczej. W konsekwencji za okres zasiłku macierzyńskiego prowadzący działalność nie opłaca składek na ubezpieczenia społeczne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

PRZYKŁAD

Karolina S. urodziła dziecko 14 maja 2009 r. Od tego dnia rozpoczęła urlop macierzyński. 20 maja złożyła druk ZUS ZUA, zgłaszając się od 14 maja do wszystkich ubezpieczeń z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, w tym również do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Tym samym w dniu urodzenia dziecka podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu działalności gospodarczej i powinna mieć prawo do zasiłku macierzyńskiego również z tego tytułu. Ubezpieczona nie musi w takiej sytuacji opłacać składek z tytułu działalności gospodarczej, ponieważ od pierwszego dnia objęcia obowiązkiem ubezpieczenia nabywa prawo do zasiłku macierzyńskiego. W przypadku rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego przed porodem, np. od 11 maja 2009 r., Karolina S. musiałaby opłacić wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne, w tym również na ubezpieczenie chorobowe do dnia porodu, czyli od 11 do 13 maja 2009 r.


Stanowisko ZUS i SN

REKLAMA

ZUS nie podziela powyższej interpretacji przepisów. W sytuacji opisanej w przykładzie ZUS wydaje decyzję odmawiającą prawa do zasiłku macierzyńskiego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Podobnie w tej sprawie wypowiedział się Sąd Najwyższy. W uchwale z 3 października 2008 r. (II UK 32/08 M.P.Pr. 2009/1/40) uznał, że ubezpieczona nie ma prawa do zasiłku macierzyńskiego z tytułu działalności gospodarczej, lecz wyłącznie ze stosunku pracy.

Stanowisko ZUS i Sądu Najwyższego jest niekonsekwentne, ponieważ na kobiety przebywające na urlopie macierzyńskim przepisy nakładają obowiązek ubezpieczenia społecznego z tytułu prowadzonej równolegle działalności gospodarczej, odmawiając im jednocześnie prawa przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tego tytułu.

WAŻNE!

Osoba przebywająca na urlopie macierzyńskim udzielonym z tytułu umowy o pracę podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej jednocześnie działalności gospodarczej, ale nie ma prawa do zasiłku macierzyńskiego z tytułu tej działalności.

Wnioski

Z dniem rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego prowadzący działalność gospodarczą ma obowiązek przystąpić do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z działalności. Od pierwszego dnia urlopu macierzyńskiego może również przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z działalności i złożyć wniosek o zasiłek macierzyński. Jednak decyzja ZUS w tej kwestii prawdopodobnie będzie odmowna.

Od decyzji ZUS przysługuje odwołanie do sądu w terminie miesiąca od jej otrzymania, chociaż, w świetle uchwały Sądu Najwyższego, uzyskanie pozytywnego rozstrzygnięcia będzie trudne. Nie jest jednak wykluczone, że poglądy sądów w tej sprawie zmienią się.

Obecnie w Parlamencie trwają prace nad zmianą ustawy systemowej, która ureguluje sytuację prawną osób przebywających na urlopach macierzyńskich i wychowawczych z tytułu zatrudnienia, które jednocześnie prowadzą działalność gospodarczą.

Podstawa prawna:

  • art. 6, art. 9, art. 12, art. 14 ustawy z 18 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.),
  • art. 29–31 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267).

Orzecznictwo uzupełniające:

  • Osoby, które w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego pozostają w stosunku pracy i równocześnie prowadzą pozarolniczą działalność, podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu prowadzenia tej działalności (art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 9 ust. 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, DzU nr 137, poz. 887 ze zm.). (Uchwała Sądu Najwyższego z 23 maja 2006 r., III UZP 2/06, OSNP 2007/1-2/20)
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
4 najczęstsze błędy pracodawców przy zatrudnianiu cudzoziemców w 2025 roku. Kary od 3 do nawet 50 tys. zł

Drobny błąd może oznaczać dziesiątki tysięcy złotych kary. Jakie są 4 najczęstsze błędy przy zatrudnianiu cudzoziemców w 2025 roku? Grozi za nie kara od 3 do nawet 50 tys. zł. Co zmieniła ustawa, która weszła w życie 1 czerwca 2025 roku?

Pracownicy z Filipin – na co zwrócić uwagę? Praktyczny poradnik dla pracodawców

Coraz więcej firm w Polsce zatrudnia pracowników z Azji, w tym z Filipin. Zjawisko to przybiera na sile. Co warto wiedzieć o pracy z Filipińczykami? Poradnik zawiera informacje dotyczące podejścia do obowiązków, relacji w zespole, aż przez skuteczne działania adaptacyjne i formalności związane z legalizacją zatrudnienia.

Powrót wysokiej inflacji i nieuczciwi klienci: tego obecnie najbardziej obawiają się przedsiębiorcy. RAPORT: Bieżące lęki i obawy przedsiębiorców 2025

Choć w ostatnich miesiącach spadła inflacja, obecnie obawia się jej aż 39,4% liderów biznesu. To najczęściej wskazywany lęk z listy 29 wymienionych w raporcie autorstwa UCE RESEARCH i platformy ePsycholodzy.pl. Szczegóły poniżej.

Ile mam pieniędzy w ZUS? Jak sprawdzić?

Ile mam pieniędzy w ZUS? Można to sprawdzić na PUE ZUS. Zakład nie wysyła już listownie IOSKU czyli Informacji o stanie konta ubezpieczonego. NA PUE ZUS należy wejść w panel Ubezpieczonego. Co dalej?

REKLAMA

Co dalej z nowelizacją specustawy? Rynek pracy i status Ukraińców w Polsce pod znakiem zapytania

Decyzja prezydenta Karola Nawrockiego o zawetowaniu nowelizacji specustawy o pomocy obywatelom Ukrainy otworzyła gorącą dyskusję o stabilności polskiego rynku pracy i przyszłości setek tysięcy pracowników zza wschodniej granicy. W tle toczą się spory o świadczenia, dostęp do opieki zdrowotnej i konsekwencje gospodarcze, które mogą przyczynić się do wzrostu szarej strefy i osłabienia dynamiki polskiego PKB. Co dalej?

Wsparcie zawodowe opiekunów osób niepełnosprawnych – edycja 2025

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej uruchamia w 2025 roku wyjątkowy program „Wsparcie aktywizacji zawodowej opiekunów osób niepełnosprawnych”. Celem tej inicjatywy jest wyrównanie szans na rynku pracy dla osób, które na co dzień sprawują opiekę nad bliskimi z orzeczoną niepełnosprawnością. Dzięki kompleksowemu podejściu wsparcie zostanie dostosowane do realnych potrzeb zarówno zawodowych, jak i psychicznych opiekunów.

Wrzesień 2025. Kalendarz do druku [PDF]

Pobierz kalendarz września 2025 do druku z miejscem na notatki w formacie PDF. Wrzesień 2025 roku ma 8 dni wolnych od pracy. Jakie ważne dni występują we wrześniu? Wydrukuj i zrób notatki na nowy miesiąc.

Webinar: Jawność i równość wynagrodzeń w pytaniach i odpowiedziach + certyfikat gwarantowany

Praktyczny webinar „Jawność i równość wynagrodzeń w pytaniach i odpowiedziach” poprowadzą Renata Bugiel i Justyna Burska – prawniczki, ekspertki prawa pracy, partnerki w kancelarii GKR Legal. Uczestnicy dowiedzą się, jak zaplanować i efektywnie przeprowadzić w firmie wdrożenie przepisów Dyrektywy o przejrzystości wynagrodzeń oraz poznają odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania. Każdy z uczestników otrzyma imienny certyfikat i dostęp do retransmisji webinaru wraz z materiałami dodatkowymi.

REKLAMA

Zmiany w funkcjonowaniu NFZ i systemie ubezpieczenia zdrowotnego

Polska ochrona zdrowia stoi przed gruntownymi przekształceniami, które mają na celu nie tylko uszczelnienie systemu finansowania, ale także dostosowanie go do rosnących potrzeb pacjentów i standardów unijnych. Ministerstwo Zdrowia przygotowało kompleksowy projekt ustawy, który wprowadza szereg kluczowych zmian w funkcjonowaniu Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) oraz w całym systemie ubezpieczenia zdrowotnego.

Czas na rynek pracy otwarty dla osób z niepełnosprawnościami [Gość Infor.pl]

Polska może się pochwalić jednym z najniższych wskaźników bezrobocia w Europie. To bez wątpienia świetna wiadomość, ale jednocześnie sygnał ostrzegawczy – coraz trudniej o pracowników. Ekonomiści zwracają uwagę, że mamy jeszcze niewykorzystane zasoby: osoby, które chcą i mogą pracować, ale z różnych powodów pozostają poza rynkiem. Wśród nich duża grupa to osoby z niepełnosprawnościami. O tym, jak przełamać bariery i wykorzystać potencjał tej grupy, opowiadał w rozmowie z Szymonem Glonkiem, Łukasz Bednarek, prezes Agencji Optymalizacji Zatrudnienia i osoba, która sama zmaga się z niepełnosprawnością.

REKLAMA