REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

ZUS jest uprawniony do zbadania ważności umowy o pracę

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

ZUS jest uprawniony do zbadania ważności umowy o pracę w celu stwierdzenia prawa ubezpieczonego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Kontrole doraźne prowadzone przez ZUS wszczynane są często w przypadku wniosku o wypłatę przez ZUS zasiłku, zwłaszcza jeżeli świadczenie ustalone jest na wysokim poziomie i należne po stosunkowo krótkim okresie zatrudnienia przez osobę, która zasiłek miałaby otrzymywać. Kontrolowani przedsiębiorcy mają często wątpliwość, czy działania ZUS mające na celu ustalenie, czy umowa o pracę nie została zawarta z zamiarem obejścia prawa i czy zatrudnienie na jej podstawie rzeczywiście było świadczone przez ubezpieczonego, mają wystarczające podstawy prawne.

REKLAMA

REKLAMA

Sąd Najwyższy (SN) niejednokrotnie wypowiadał się w tej sprawie. W wyroku z 23 lutego 2005 r. SN potwierdził prawo Zakładu do badania ważności umowy o pracę oraz rzeczywistości zatrudnienia. Orzeczenie zapadło w sprawie ubezpieczonej, która została zgłoszona do ZUS z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, a następnie, po ok. miesiącu, zaczęła korzystać ze zwolnienia chorobowego, później zasiłku macierzyńskiego, w sumie przez ponad półtora roku.

Ze zbadanej przez ZUS umowy o pracę wynikało, że ubezpieczona – Urszula M. – została zatrudniona na 1/2 etatu z wynagrodzeniem 800 zł miesięcznie i 30% premii. Była to jej pierwsza praca, a do jej obowiązków należało oferowanie i sprzedaż wyrobów, wystawianie faktur, prowadzenie ksiąg i rejestrów oraz wysyłanie korespondencji.

W toku kontroli, przeprowadzonej przez ZUS w firmie zatrudniającej Urszulę M., ustalono, że całą dokumentację przedsiębiorstwa prowadziła siostra właściciela firmy, a matka ubezpieczonej, Janina O. Natomiast sama Urszula M., przesłuchiwana w sprawie kwestionowanego przez ZUS zatrudnienia, nie potrafiła określić swego stanowiska pracy, rodzaju prowadzonej dokumentacji ani cen sprzedawanych wyrobów. W jej dokumentacji pracowniczej nie było wyników badań lekarskich ani zaświadczenia o przeszkoleniu z zakresu bhp. Przed zawarciem z nią umowy właściciel przedsiębiorstwa nie zatrudniał innego pracownika w biurze firmy.

REKLAMA


Samo przedsiębiorstwo znajdowało się w fatalnej kondycji finansowej i ubiegało się w ZUS o restrukturyzację zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek. Na podstawie ustaleń kontroli ZUS zakwestionował stosunek pracy Urszuli M., a tym samym jej prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Analizując sytuację finansową firmy oraz fakt, że niewielka liczba operacji księgowo-finansowych nie wymagała zatrudnienia dodatkowego pracownika, a na miejsce ubezpieczonej, w okresie jej długotrwałej nieobecności, nikogo nie zatrudniono, sąd I instancji uznał, że zawarcie kwestionowanej umowy nie miało w rzeczywistości na celu świadczenia pracy, a jedynie uzyskanie przez Urszulę M. świadczeń z ubezpieczenia społecznego – zasiłku chorobowego i macierzyńskiego. Tym samym czynność ta, jako pozorna i zmierzająca do obejścia przepisów prawa, od początku była nieważna. Sąd uznał zatem, że objęcie ubezpieczeniem społecznym na podstawie nieważnej umowy o pracę było bezprawne, a tym samym wszelkie świadczenia z tych ubezpieczeń nie są Urszuli M. należne.

SN podkreślił, że dla stwierdzenia istnienia stosunku pracy, który jest podstawą do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, ZUS jest uprawniony zarówno do badania umowy o pracę, jak i jej ważności. W przypadku stwierdzenia w toku postępowania kontrolnego bezwzględnej nieważności zawartej umowy, ZUS nie może przyjąć za tytuł ubezpieczenia czynności prawnej sprzecznej z prawem. W tym zakresie, zdaniem składu orzekającego, kompetencje Zakładu są oczywiste. Dokumenty, które miały potwierdzać obowiązek ubezpieczeniowy, wobec ustaleń kontrolnych Sąd Najwyższy uznał za sporządzone dla stworzenia pozoru zatrudnienia. Pozorność umowy o pracę potwierdziły zgromadzone w czasie kontroli dowody, w szczególności zeznania ubezpieczonej, która nie miała pojęcia o obowiązkach, które rzekomo miała wykonywać, oraz jej całkowita nieprzydatność do wykonywania wskazanej w umowie pracy, zwłaszcza wobec fatalnej kondycji finansowej firmy.

Prawo do świadczeń, uzyskane za pomocą czynności pozornych i bezprawnych, może zostać przez organ rentowy skutecznie zakwestionowane.

Wyrok SN z 23 lutego 2005 r., sygn. akt III UK 200/04, OSNP 2005/18/292.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Widełki wynagrodzeń dla specjalistów od cyberbezpieczeństwa wzrosły nawet o 5 tys. zł brutto od początku roku

Mediany górnych widełek wynagrodzeń oferowanych ekspertom od cyberbezpieczeństwa są obecnie najwyższe od początku 2024 roku i sięgają nawet 30,2 tys. zł netto (+ VAT) na kontrakcie B2B. Rośnie też zapotrzebowanie na specjalistów z tej branży na rynku pracy – oferty z tej kategorii stanowią już 2,5 proc. wszystkich ogłoszeń na portalu No Fluff Jobs. W wymaganiach rzadko pojawiają się kompetencje miękkie, a tylko w co 10. ofercie od kandydatów i kandydatek oczekuje się wyższego wykształcenia. Najczęściej pojawiające się wymagania to znajomość Pythona i rozwiązań chmurowych do zarządzania infrastrukturą IT.

Od 1 stycznia 2026 r. zmiany w funduszach emerytalnych - co to daje? [ustawa z podpisem Prezydenta RP]

Od 1 stycznia 2026 r. zmiany w funduszach emerytalnych, a konkretnie w ustawie z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1113 oraz z 2025 r. poz. 1069 i 1216). Prezydent RP podpisał już ustawę. Zmiany wchodzą w życie już w 2026 r. warto więc wiedzieć co można zyskać i co się zmieni.

Porażka pilotażu skróconego tygodnia pracy? Co się okazało już na starcie

Pilotaż skróconego tygodnia pracy prowadzony przez MRPiPS nie będzie miał takiego znaczenia jak się spodziewaliśmy. Okazało się, że zgłosiły się głównie jednostki sektora finansów publicznych - jednostki samorządowe, spółki miejskie, urzędy. Nie taka miała być idea tego programu. Nie dowiemy się jaki wpływ na gospodarkę miałby 4-dniowy tydzień pracy. Liczba firm prywatnych zakwalifikowanych do programu jest zbyt mała.

Status UKR, NFZ, 800+, PESEL czyli kilka ważnych zmian dla obywateli Ukrainy na przełomie roku 2025 i 2026

Co zmienia się dla obywateli Ukrainy na przełomie 2025 i 2026 roku? Nowe przepisy dotyczą przedłużenia statusu UKR, świadczeń na NFZ, prawa do świadczenia 800+ czy obowiązkowego PESELu i pobrania odcisków palców. Oto najważniejsze zmiany.

REKLAMA

Będzie trzynastka dla nowej szerokiej grupy pracowników - ale dopiero po 2026, trzeba poczekać do 2027

Rząd planuje finansową niespodziankę dla licznej grupy pracowników. Na szczęście tym razem jest to pomysł, który zadowoli, a nie zmartwi – chodzi bowiem o rozszerzenie wypłat trzynastej pensji na nową grupę pracowników. Jeżeli prace legislacyjne zakończą się pomyślnie, to trzynastka będzie możliwa w 2027 roku. To minus całego rozwiązania, że odpowiedzialny resort planuje prace w tym zakresie powoli.

Rewolucja w Kodeksie pracy od 1 stycznia 2026 r. Okresy prowadzenia działalności gospodarczej, wykonywania pracy na podstawie umów zleceń oraz umów agencyjnych będą wliczały się do stażu pracy

Karol Nawrocki podpisał ustawę o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Czy pracowników i pracodawców czekają rewolucyjne zmiany? Jak się okazuje nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Co się zmieni?

Co daje dłuższy staż pracy? Od stycznia 2026 r. wielu pracowników skorzysta na nowych przepisach

Od stycznia 2026 r. zmieniają się zasady obliczania stażu pracy pracowników. Od długości stażu pracy zależą uprawnienia pracownicze. Wiele osób wraz z nowym rokiem skorzysta na zmianach w prawie pracy - otrzymają dłuższe urlopy, nagrody, wyższe odprawy i dłuższe okresy wypowiedzenia. Co konkretnie daje wyższy staż pracy?

Ponad PESELAMI: od miejsca pracy oczekujemy tego samego, niezależnie od wieku

Niezależnie od wieku wszyscy oczekujemy tego samego od pracodawców, przełożonych czy zespołów. Co więcej, pracownicy z różnych grup wiekowych zgodnie przyznają, że są ważniejsze elementy wpływające na dobrą współpracę niż wiek. Należą do nich: podobne wartości, charakter, większe doświadczenie zawodowe, podobne zainteresowania. Również kluczowe motywacje do pracy osób reprezentujących różne pokolenia są takie same, zaś wiele stereotypów wiekowych niema swojego potwierdzenia w rzeczywistości. Tak wynika z raportu zrealizowanego w ramach projektu Ponad PESELAMI autorstwa Magdaleny Felczak i Ewy Leśnowolskiej, który powstał na podstawie badania ABR Sesta i SYNO Poland.

REKLAMA

Od 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie nowe obowiązki pracodawców dot. wynagrodzenia

Już 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie nowe obowiązki pracodawców dotyczące wynagrodzenia za pracę. Konsekwencje niestosowania się do nowych przepisów mogą być bardzo dotkliwe. O co chodzi w tych przepisach?

Dla pracowników i emerytów: wyższe wynagrodzenia, dodatki urlopowe, lepsze świadczenia socjalne, lepsza ochrona BHP i inne sprawy, które są uregulowane w UZP mogą się zmienić. Sejm przyjął ustawę o układach zbiorowych pracy

Warunki wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla zatrudnionych pracowników ale i dla emerytów często określają postanowienia UZP (układu zbiorowego pracy). Od 2026 r. mają się zmienić zasady w zakresie tworzenia owych - aktów wewnątrzzakładowych. Tym samym można powiedzieć, że szykują się zmiany dla pracowników i emerytów, w tym być może wyższe wynagrodzenia, dodatki, lepsze świadczenia socjalne, lepsza ochrona BHP i inne sprawy, które są uregulowane w UZP.

REKLAMA