Czy zawsze można wypowiedzieć umowę o pracę na czas określony?

Wypowiadanie umowy na czas określony

Generalna zasada przepisów prawa pracy stanowi, iż wypowiedzenie umowy o pracę jest dopuszczalne jedynie wtedy, gdy przepisy tak stanowią. Zgodnie z art. 32 kodeksu pracy wypowiedziana może być umowa na czas nieokreślony oraz umowa na okres próbny.

Pod pewnymi warunkami możliwe jest również wcześniejsze wypowiedzenie umowy na czas określony. Konstrukcja tego rodzaju umowy co do zasady oznacza, że strony zobowiązują się wzajemnie wobec siebie, iż umowa będzie wiązała przez umówiony okres. Niemniej zgodnie z art. 33 kodeksu pracy przy zawieraniu umowy o pracę na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy, strony mogą przewidzieć dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tej umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

Czy zatem pracodawca może wypowiedzieć pracownikowi umowę na czas określony zawartą na okres krótszy, niż 6 miesięcy lub też umowę, w której nie zawiera takiej klauzuli umożliwiającej wcześniejsze wypowiedzenie?

Odpowiedź na to pytanie zawarta została w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Zagadnienie to zostało rozstrzygnięte w dwóch uchwałach odnoszących się złożenia oświadczenia wypowiadającego umowę przez pracownika (uchwała Sądu Najwyższego z 14 lutego 2012 roku o sygn. III PZP 5/11) oraz do oświadczenia złożonego przez pracodawcę (uchwała Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 roku o sygn. III PZP 6/11). W obydwu przypadkach Sąd Najwyższy stwierdził, iż wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony, jeżeli w jej treści nie została przewidziana taka możliwość, nie może być uznane za zgodne z prawem. W istocie nie może być nawet uznane za wypowiedzenie, skoro jest ono dokonywane w sytuacji niedopuszczalnej przez przepisy prawa pracy.

Zobacz: Kiedy utrata zaufania może być przyczyną wypowiedzenia?

Ważne

Umowa o pracę na czas określony może być wypowiedziana przed upływem terminu tylko wtedy, gdy została zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy a jej treść przewiduje taką możliwość. Wypowiedzenie umowy na czas określony w innej sytuacji będzie niezgodne z prawem.

Niemniej takie oświadczenie woli wywołuje swój podstawowy skutek jakim jest rozwiązanie umowy. Wedle poglądu Sądu Najwyższego takie rozwiązanie następuje bez wypowiedzenia.

Ważne

Skutkować to będzie treścią świadectwa pracy, które powinno wskazywać, iż umowa została rozwiązana bez wypowiedzenia.

Konsekwencją takiego stanowiska Sądu Najwyższego będzie inna kwalifikacja roszczeń pracownika, w sytuacji gdy umowa zostanie rozwiązana z inicjatywy pracodawcy. W takiej sytuacji pracownikowi przysługuje roszczenie określone w art. 56 w zw. z art. 59 kodeksu pracy (uchwała Sądu Najwyższego o sygn. III PZP 6/11). Może on zatem żądać przywrócenia do pracy lub też odszkodowania.