REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Urlop wychowawczy a ochrona trwałości stosunku pracy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Agnieszka Śniegowska
Urlop wychowawczy, a ochrona trwałości stosunku pracy / Fot. Fotolia
Urlop wychowawczy, a ochrona trwałości stosunku pracy / Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Przy spełnieniu określonych warunków pracownik będący rodzicem ma prawo wystąpienia z wnioskiem o udzielenie urlopu wychowawczego. Pozostając na urlopie wychowawczym, pracownik objęty jest ochroną trwałości stosunku pracy.

Jednym z uprawnień pracownika związanych z rodzicielstwem jest możliwość pracy w obniżonym etacie z jednoczesną ochroną przed rozwiązaniem stosunku pracy. Przewidują je art. 1867 i art. 1868 k.p.. Zgodnie z nimi pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może żądać od pracodawcy obniżenia wymiaru czasu pracy. Wymogiem formalnym jest, by pracownik zwrócił się o to na piśmie, na dwa tygodnie przed planowanym rozpoczęciem wykonywania przez niego pracy w obniżonym wymiarze, a obniżony wymiar nie był niższy niż połowa pełnego etatu w okresie, w którym pracownik mógłby korzystać z urlopu wychowawczego. Wymóg ten jest przy tym mocno odformalizowany, ponieważ późniejszy wniosek powoduje tylko tyle, że wymiar czasu pracy zostaje obniżony najpóźniej z dniem upływu dwóch tygodni liczonych od dnia faktycznego jego złożenia (zamiast w planowanej dacie), a brak zachowania formy pisemnej (np. w razie zgłoszenia wniosku ustnie) nie wpływa na jego skuteczność, jako że forma ta nie została zastrzeżona pod rygorem nieważności.

REKLAMA

Autopromocja

Uprawnienia pracownika występującego z wnioskiem o urlop wychowawczy

Skutki wystąpienia z powyższym wnioskiem są dla pracownika bardzo istotne. Podlega on bowiem ochronie przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę. Okres ochronny trwa od dnia złożenia przez pracownika wniosku aż do dnia powrotu do nieobniżonego (poprzedniego) wymiaru czasu pracy, ale nie dłużej jednak niż łączny okres 12 miesięcy. Wyłączenie spod ochrony i rozwiązanie przez pracodawcę stosunku pracy w tym czasie jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy oraz w przypadku, w którym następuje ono bez wypowiedzenia z winy pracownika (art. 52 k.p.). Ponadto, pewne możliwości po stronie pracodawcy w tym zakresie przewiduje również ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników z dnia 13 marca 2003 roku (Dz. U. Nr 90, poz. 844 ze zm.), tzw. ustawa o zwolnieniach grupowych.

Zobacz także: Zmiany w urlopach wychowawczych

Omawiany przepis w swej treści jest dość ogólny i wskazuje, że z wnioskiem może wystąpić każdy pracownik, który tylko spełnia uprawnienia do skorzystania z urlopu wychowawczego, a obniżenie wymiaru czasu pracy nie będzie niższe niż połowa etatu obowiązującego pracownika w okresie, w którym mógłby korzystać z urlopu wychowawczego (przykładowo z pełnego na połowę etatu). Przepis nie określa natomiast minimalnego czasu, o jaki można żądać obniżenia wymiar czasu pracy (przykładowo o 1/8 czy o 1/40 część etatu). Ocena w tym zakresie jest istotna dla obu stron. Dla pracodawcy z uwagi na to, czy jest zobligowany do obniżenia etatu, a w konsekwencji objęty zakazem rozwiązania (wypowiadania) stosunku pracy, a dla pracownika - czy wniosek taki będzie skuteczny i czy będzie podlegał ochronie trwałości stosunku pracy. 


Wydaje się, że intencją przepisu było stworzenie pracownikowi możliwości połączenia pracy ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem (por. art. 186 k.p., zgodnie z którym pracownik ma prawo do urlopu wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem). Decyzję o tym, ile czasu pracownik zamierza przeznaczyć na pracę w tym okresie pozostawiono jemu samemu. Pracownik wskazuje we wniosku niższy wymiar oraz okres, przez który zmierza w nim pracować (maksymalnie 12 miesięcy). Zgodnie z przepisem pracodawca jest wnioskiem związany i nie dokonuje jego oceny. Należałoby zatem sądzić, że nawet w sytuacji, w której pracownik ma potrzebę sprawowania opieki nad dzieckiem jedynie przez niewielką część etatu (jak wskazana powyżej celem przykładu) wniosek nadal powinien być zasadny oraz skutkować obniżeniem wymiaru czasu pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przeczytaj również: Urlop tacierzyński i urlop ojcowski

Ochrona trwałości stosunku pracy podczas urlopu wychowawczego

Drugą kwestią pozostaje natomiast ochrona trwałości stosunku pracy. Z uwagi na to, że przepis uprawnia pracownika nie tylko do pracy w obniżonym etacie, ale także do ochrony przez rozwiązaniem (wypowiedzeniem) stosunku pracy, i nie zawiera przy tym dodatkowych warunków czy wyłączeń, żądanie pracownika może podlegać dodatkowo ocenie w kontekście społeczno-gospodarczego przeznaczenia tego prawa oraz zasad współżycia społecznego (art. 8 k.p.). Działanie pracownika, które jest z nimi sprzeczne (narusza je) nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. W tym przypadku negatywna ocena działania (wniosku) pracownika właśnie ze względu jego racjonalność, użyteczność czy normy moralne i obyczajowe mogłaby się wiązać z wyłączeniem 12-miesięcznej ochrony trwałości stosunku pracy. Ocena działania pracownika winna być zindywidualizowana i odniesiona do konkretnych okoliczności, potrzeb i sytuacji pracownika. Wielkość obniżenia etatu w jednym przypadku może być uzasadniona (zwłaszcza, gdy wynika z konkretnych dokumentów czy czynności), w innym już nie. Dlatego też nie da się jednoznacznie stwierdzić, kiedy i jakie żądanie pracownika odpowiada istocie i funkcji omawianej regulacji oraz nie naraża pracownika na wyłączenie spod ochrony. Ważne zatem, by w danym przypadku było ono racjonalne, a pracownik mógł je uargumentować.

Zadaj pytanie: Forum Kadry

www.ghmw.pl

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Samotni wśród ludzi

Rozmowa z dr Sylwią Hałas-Dej, dziekanem Kozminski Executive Business School w Akademii Leona Koźmińskiego, o tym, jak radzić sobie z izolacją na wysokim stanowisku.

Praca zdalna, zadaniowy czas pracy. Nie, teraz zupełnie inna forma zatrudnienia jest na absolutnym topie rynku pracy, jaka

80 proc. pracowników tymczasowych i kontraktorów odczuwa satysfakcję z pracy projektowej. Wielu specjalistów, kiedy pozna zalety takich form współpracy z firmami, to nie chce już wracać na etat. Dlatego praca projektowa szybko zyskuje zwolenników.

Nowe przepisy o rynku pracy i zatrudnianiu cudzoziemców od 1 czerwca 2025. Co się zmienia?

Od 1 czerwca 2025 r. wchodzą w życie dwie kluczowe ustawy reformujące polski rynek pracy i zasady zatrudniania cudzoziemców. Nowe przepisy zmienią sposób rejestracji bezrobotnych, zniosą ograniczenia wiekowe i wprowadzą nowoczesne narzędzia informatyczne. Co dokładnie się zmienia i kogo dotyczą nowe regulacje?

Debata. Syndrom oszustki - między sukcesem a wątpliwościami

To będzie jedno z najważniejszych spotkań w naszym studio, transmitowane w czasie rzeczywistym na stronie infor.pl.

REKLAMA

Ile godzin tygodniowo pracuje się w UE? Najmniej w Holandii, najwięcej w Grecji, Bułgarii i Polsce

Według danych Eurostatu pracownicy w Unii Europejskiej pracowali średnio 36 godzin w tygodniu. Okazuje się, że w Polsce było to znacznie więcej. Gdzie odnotowano najdłuższe, a gdzie najkrótsze tygodnie pracy?

Jakie kody uprawniają do wyższego dofinansowania z PFRON? [KWOTY 2025]

Kwota dofinansowania, jaką może uzyskać pracodawca, zależy nie tylko od stopnia niepełnosprawności, ale również od rodzaju schorzenia. Czy pojawią się kolejne kody uprawniające do wyższego dofinansowania? Jakie kwoty obowiązują w 2025 r.?

Kapitał początkowy można przeliczyć. To klucz do wyższej emerytury!

Kapitał początkowy to odtworzona wartość składek emerytalnych z okresu przed 1 stycznia 1999 roku, kiedy składki nie były przypisane do indywidualnych kont. Bez kapitału początkowego Twoja emerytura może być znacznie niższa. Sprawdź, jak go wyliczyć i jakie dokumenty są potrzebne, by nie stracić pieniędzy.

Menadżerowie wysokiego szczebla chcą się dogadywać mimo barier budowanych przez przywódców świata

Menadżerowie i światowy biznes stoi w obliczu rosnącej niestabilności – od napięć geopolitycznych i przesunięcia wpływów globalnych, po coraz bardziej spolaryzowaną scenę międzynarodową. Mimo to, wielu menedżerów najwyższego szczebla wciąż wykazuje wiarę w trwałość dotychczasowych struktur i scenariuszy współpracy.

REKLAMA

Pracodawco! Nie zawsze możesz zlecić dodatkowe zadania pracownikowi

Podpisując umowę o pracę, strony zawierają dwustronne zobowiązanie - pracownik obliguje się do świadczenia określonej w umowie pracy, a pracodawca do wypłacania pracownikowi uzgodnionego wynagrodzenia. W praktyce jednak wielu pracodawców wychodzi z założenia, że skoro to oni płacą, to mogą zlecać swoim podopiecznym różnorodne zadania, również te wykraczające poza ustalony zakres obowiązków.

Jawność wynagrodzeń w Polsce: Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu pracy. Co się zmieni dla pracodawców i kandydatów do pracy?

Nowelizacja Kodeksu pracy uchwalona przez Sejm wprowadza obowiązek informowania kandydatów do pracy o wynagrodzeniu w procesie rekrutacji. Eksperci podkreślają jednak, że to dopiero początek drogi do pełnej jawności płac w Polsce.

REKLAMA