Unijne przepisy dotyczące ochrony sygnalistów
Dnia 23 kwietnia Komisja Europejska wystąpiła z nowym, ciekawym projektem zmian legislacyjnych. Przepisy, zawarte w projekcie Dyrektywy Komisji Europejskiej w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa unijnego, mają na celu zapewnienia odpowiedni standard ochrony dla tzw. sygnalistów.
Inicjatywa prawodawcza Unii w tym zakresie, spowodowana jest niedawnymi skandalami takimi jak Panama Papers, Cambridge Anlalityca oraz LuxLeaks. Wszystkie powyższe działania sprzeczne z prawem, zostały wykryte dzięki osobom z wewnątrz, często pracownikom, którzy postanowili powiadomić o nieprawidłowościach w ich miejscach pracy, opinię publiczną.
Z uwagi na fakt, iż większość nieprawidłowości została wykryta właśnie dzięki osobom pracującym w danych przedsiębiorstwach, unijny prawodawca postanowił otoczyć ich szczególną ochroną. Bez wątpienia zmiany w prawie, mają skłonić do informowania o działaniach niezgodnych z prawem w jego miejscu pracy. Osoba taka nie będzie musiała obawiać się negatywnych konsekwencji od pracodawcy. Oczywistym jest, iż często pracownicy z obawy przed represjami pracodawcy, nie decydują się na podjęcie takiego ryzyka i milcząco akceptują działania sprzeczne z prawem.
Polecamy: RODO dla kadrowych i HR. Wzory dokumentów z objaśnieniami
W preambule projektu dyrektywy jako ratio legis unormowań wskazuje się także konieczność uszczelnienia prawa konkurencji w Unii Europejskiej, wskazując, że procedura tzw. leniency, funkcjonująca już od kliku lat, jest niewystarczająca.
Zgłoszenie jakich naruszeń wiązać będzie się z ochroną sygnalisty?
Artykuł pierwszy dyrektywy, wskazuje, że sygnalista uzyska ochronę na podstawie przepisów dyrektywy, w przypadku, gdy naruszenia dotyczyć będą: zamówień publicznych, usług finansowych, prania pieniędzy, finansowania terroryzmu, bezpieczeństwa produktów, bezpieczeństwa transportu, ochrony środowiska, bezpieczeństwa nuklearnego, bezpieczeństwa żywności, ochrony prywatności i danych osobowych oraz bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych.
W świetle dyrektywy, zgłoszeniu podlegać będą takie zachowania, które stanowią naruszenia prawa unijnego, a także takie działania, które naruszają regulacje prawne tylko w sposób pośredni.
Kim jest sygnalista?
Projekt dyrektywy wskazuje, iż jest to osoba zgłaszająca zauważone w swym miejscu pracy zachowania, które mogą naruszać interes publiczny np. szkodzić środowisku, zdrowiu publicznemu, prawom konsumenta oraz finansów publicznych UE. W projekcie wyszczególniono, że ochronę będzie mógł uzyskać pracownik, osoba podejmująca współpracę na zasadach samozatrudnienia, udziałowcy oraz osoby wchodzące w skład zarządu spółki, jakiekolwiek osoby pracujące pod nadzorem i kierunkiem wykonawcy, podwykonawcy lub dostawcy. Co szczególnie „niebezpieczne” dla pracodawcy, z ochrony przewidzianej dla sygnalistów skorzystać będą mogli także wolontariusze i nie otrzymujący wynagrodzenia stażyści, a nawet osoby uczestniczące w procesie rekrutacji lub negocjacjach przed zawarciem umowy z pracodawcą.
Podsumowując - nowe przepisy mają zapewniać ochronę jak najszerszemu gronu podmiotów.
Których pracodawców dotyczyć będą przepisy dyrektywy?
Przede wszystkim, przepisy znajdą zastosowanie do wszystkich osób prawnych zarówno w sektorze publicznym jak i prywatnym, zatrudniającym co najmniej 50 pracowników lub takich których roczny zysk wynosi co najmniej 10 mln EUR. Przepisy znajdą zastosowanie do wszystkich osób prawnych w sektorze prywatnym, działających w sektorze usług finansowych lub szczególnie narażonych na zjawisko prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.
Jaki system zgłaszania naruszeń prawa unijnego przewiduje projekt dyrektywy ?
Unijny ustawodawca przewiduje trójstopniowy model zgłaszania naruszeń. Pierwszym będzie poziom wewnętrzny. Pracodawcy zobowiązani będą do ustanowienia odpowiednich mechanizmów zgłaszania naruszeń w swych przedsiębiorstwach.
Drugim poziomem, będzie procedura zewnętrzna. Państwa unijne zostaną zobowiązane do wskazania bądź ustanowienia organów kompetentnych do otrzymywania zgłoszeń i ich rozpatrywania.
Poza tym, sygnalista będzie mógł korzystać z ochrony, również w przypadku zgłoszenia naruszeń mediom i opinii publicznej. Jednakże, ochrona ta będzie mogła zostać udzielona tylko, gdy systemy zgłoszenia wewnętrznego i zewnętrznego nie spowodowały zaprzestania naruszeń, a także gdy istnieje ryzyko wystąpienia nieodwracalnej szkody lub realne ryzyko zagrożenia interesu publicznego.
Jakie obowiązki nakładać będzie na pracodawców dyrektywa?
Przede wszystkim, pracodawcy zobowiązani będą do ustanowienia wewnętrznych procedur zgłaszania naruszeń, zapewniając poufność osobie zgłaszającej oraz ochronę przed wglądem w zgłoszenia osób nieuprawnionych. Pracodawca będzie zobowiązany także wskazać osobę lub dział, uprawniony do rozpatrywania otrzymanych zgłoszeń wraz ze wskazaniem czasu rozpatrzenia zgłoszenia i zawiadomienia zgłaszającego o wynikach przeprowadzonych działań (maksymalnie 3 miesiące). Pracodawca będzie zobowiązany do zapewnienia różnorodnych sposobów dokonywania zgłoszenia naruszeń (np. w formie pisemnej, elektronicznej, telefonicznej). Pracodawca zobowiązany będzie także do jasnego oraz łatwego dostępu do informacji związanych z procedurą dokonywania zgłoszenia. Fakultatywnie, możliwe będzie również powołanie tzw. „osoby zaufania”, do której zgłaszający będą mogli występować o uzyskanie poufnej porady.
Jakie środki ochrony unijny prawodawca przewidział dla sygnalisty?
Po pierwsze, dyrektywa przewiduje zasadę odwróconego ciężaru dowodowego. Oznacza to, że to pracodawca będzie musiał wykazać, iż działania wymierzone w pracownika - sygnalistę, nie stanowią formy represji za zgłoszenie przez niego naruszenia. Prawodawstwo państw członkowskich ma wykluczyć możliwości zawieszenia, zwolnienia, degradacji lub wstrzymania awansu w stosunku do zgłaszającego. Zabroniona ma być między innymi zmiana miejsca wykonywania pracy, obniżenie pensji lub zmiana godzin pracy czy pozbawienie możliwości wzięcia udziału w szkoleniach. W projekcie dyrektywy szczegółowo wymienione zostały działania, których podjęcie przez pracodawcę będzie oznaczało zastosowanie negatywnych konsekwencji w stosunku do zgłaszającego. Przy czym należy pamiętać, iż jest to katalog otwarty, tak więc jako naruszenie praw sygnalisty, mogą zostać uznane także inne działania pracodawcy.
Jak do tej idei przystają polskie przepisy ?
W przypadku uchwalenia proponowanych przepisów, konieczna będzie zmiana polskich przepisów. Do tej pory, polski ustawodawca nie zdecydował się na kompleksową regulację prawną dotyczącą sygnalistów. Brak takiej regulacji jest zjawiskiem powszechnym w prawodawstwach państw członkowskich. Do tej pory tylko nieliczne kraje takie jak Francja, Włochy czy Litwa, posiadają jednolity system ochrony. Z tego względu wprowadzenie odpowiednich regulacji na szczeblu unijnym należy uznać za w pełni uzasadnione.
Aleksandra Sieradzka, Kancelaria Prawna Renata Urowska i Wspólnicy sp.k.
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
7 czerwca 2023 r. w Hucie Stalowa Wola odbyła się uroczystość, podczas której doszło do podpisania porozumienia rząd – NSZZ "Solidarność". W ramach tego porozumienia ustalono m.in. zmiany w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu, zapewnienie ochrony działaczy związkowych w kodeksie postępowania cywilnego, wypłatę dodatku w kwocie 600 zł miesięcznie dla pracowników domów pomocy społecznej (za okres od 1 kwietnia do końca 2023 roku) i zaprzestanie procesu wygaszania emerytur pomostowych.
Boże Ciało to dzień, który w Polsce jest ustawowo wolny od pracy. Wyjaśniamy, czy takie same reguły dotyczą piątku 9 czerwca.
Większość pracodawców deklaruje, że chętnie zatrudniłoby (np. na wakacje) pracownika młodocianego. W krajach zachodnich pracujący nastolatek nikogo nie dziwi. W Polsce ten widok nie jest jeszcze powszechny – z danych CBOS wynika, że co piąty uczeń szkoły ponadpodstawowej podejmował w wakacje etat. Większość nadal nie robi tego, mimo że prawo im na to pozwala. Przepisów dot. zatrudniania nieletnich nie znają również rodzice. Warto jednak wiedzieć, na jaką ochronę prawną mogą liczyć małoletni.
„Naturalną ścieżką rozwoju programisty jest obcowanie z technologią i komputerami od małego. Liceum o profilu informatyczno-matematycznym, a następnie studia informatyczne. Wszystko to daje bardzo mocne podstawy teoretyczne. Kolejny etap to praktyka. Im wcześniej się zacznie tym lepiej” – mówi Piotr Cichosz.
Czterdzieści pięć procent Polaków chciałoby pracować w IT, a aż siedemdziesiąt pięć procent doradziłoby swoim dzieciom kształcenie w kierunku związanym z programowaniem. Jednak tylko 30 proc. badanych zastanawia się nad podjęciem nauki w celu przejścia do IT. Główną motywacją są pieniądze, jakie zarabiają specjaliści IT.
Część licealistów planuje swoją przyszłość od lat, inni dopiero po egzaminach maturalnych podejmą kluczowe decyzje. Aż 60% z nich połączy studia z pracą, a co piąty absolwent poświęci się wyłącznie nauce. Choć większość z nich obawia się wejścia na rynek pracy (57%), głównie z powodu braku doświadczenia i odpowiednich umiejętności, to ma wobec pierwszego zajęcia konkretne oczekiwania finansowe. 38% zapytanych chciałoby na początku zarabiać od 5 tys. do 7 tys. zł miesięcznie. Najbardziej perspektywiczną branżą w opinii co drugiego licealisty jest IT.
Stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła w maju 5,1 proc., 0,1 pkt. proc. mniej niż w kwietniu – wynika ze wstępnych danych Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Najniższe bezrobocie w maju zanotowano w Wielkopolsce (3 proc.).
Piątek po Bożym Ciele przypada w czasie, kiedy wiele osób korzysta z czterodniowego długiego weekendu. Gdzie i w jakich godzinach będziemy mogli zrobić tego dnia zakupy? Sprawdziliśmy, jak w piątek po Bożym Ciele są otwarte sklepy.
Zezwolenie na pracę, oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi i powiadomienie o powierzeniu wykonywania pracy obywatelowi Ukrainy legalizują pracę cudzoziemców, którzy legalnie przebywają w RP. Jakie są różnice między tymi formami? Odpowiadamy.
Do zespołu WeNet Group S.A. spółki specjalizującej się w doradztwie internetowym, od czerwca dołączyła Iwona Wencel, obejmując stanowisko VP HR. Iwona Wencel będzie ściśle współpracować z zarządem oraz dyrektor personalną Dorotą Malarską, aby rozwinąć i wzmocnić funkcję HR.
Zmniejszenie lub zawieszenie emerytur lub rent od 1 czerwca 2023 r. - jak będzie to wyglądało? Ile wynosiło przeciętne wynagrodzenie w pierwszym kwartale 2023 r.? Jak ustalić czy doszło do przekroczenia rocznej kwoty podstawy wymiaru składek? Jakie świadczenia mogą być zmniejszone czy zawieszone?
Gra badająca kompetencje miękkie kandydatów, narzędzie sprawdzające umiejętności programistów bez długotrwałych testów kodowania czy platforma do neuronauki, dzięki której pracownicy poświęcając 5 minut dziennie zwiększają swoje kwalifikacje. Polski rynek branży HR Tech liczący ponad 300 firm, z roku na rok rozwija się i pomaga zmienić to, w jaki sposób przebiegają m.in. procesy rekrutacyjne w firmach, szkolenia czy kadry i płace. Polskie Forum HR, zrzeszające największe firmy z branży usług HR, wyłoniło w konkursie trzy podmioty: Rankode, ReQiu i SeeWidely, które prezentowały najbardziej innowacyjne rozwiązania.
Za nami egzaminy maturalne, koniec roku akademickiego tuż za pasem. Dla jednych wakacje to pora odpoczynku, dla innych najlepszy czas na pracę dorywczą i zasilenie budżetu. Eksperci Tikrow, aplikacji z ofertami pracy natychmiastowej, przygotowali zestawienie najlepiej płatnych zajęć tego lata.
Zezwolenie na pracę legalizuje pracę cudzoziemca z kraju trzeciego. Jedną z informacji widniejącą na dokumencie jest rodzaj umowy, którą pracodawca powinien zawrzeć z cudzoziemcem. Co na ten temat czytamy w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy?
Aż 93% pracodawców jest zaniepokojonych możliwym odejściem pracowników – takie dane podaje portal LinkedIn. Oprócz odpowiednio wysokiego wynagrodzenia sposobem na ich zatrzymanie mogą być atrakcyjne świadczenia pozapłacowe.
Monitorowanie oczu kierowcy było do niedawna podstawą technologii stosowanych do wykrywania zasypiania za kierownicą. Japońscy naukowcy odkryli, że kluczowe znaczenie ma monitorowanie nie tylko oczu, ale także całego ciała kierowcy.
Dział Doradztwa Podatkowego firmy doradczej Deloitte został objęty rocznym programem pilotażowym w zakresie optymalizacji czasu pracy. Ma on sprawdzić gotowość firmy na wprowadzenie optymalizacji czasu pracy. Pracownicy testują m.in. skompresowany tydzień pracy.
Praca w porze nocnej ma specjalną regulację w Kodeksie pracy. Przepisy określają warunki wykonywania pracy w tej porze oraz świadczenia przysługujące z tego tyłu pracownikowi. Kiedy przypada pora nocna? Co należy się za pracę w nocy?
Dni wolne od pracy odgrywają istotną rolę we włoskim systemie pracy, zapewniając pracownikom odpowiednią równowagę między życiem zawodowym a prywatnym. Włochy mają bogatą tradycję świąt i dni wolnych, które są hołdem dla kultury, historii i religii tego kraju. W tym artykule przyjrzymy się dniom wolnym od pracy we Włoszech, ich znaczeniu i wpływowi na pracowników.
Włochy posiadają umiarkowaną liczbę dni wolnych od pracy. W ciągu roku jest jedenaście ogólnowłoskich dni wolnych. Kiedy przypadają dni wolne od pracy we Włoszech?
Stan zagrożenia epidemicznego może zostać odwołany już z końcem czerwca. Zakończenie tego stanu będzie wiązało się z obowiązkiem odnowienia badań okresowych pracowników, który był czasowo zawieszony. Nie przegap tych terminów!
Wraz z rozwojem nowoczesnych technologii i internetu, w ostatnich latach możemy zaobserwować dynamiczny rozwój pracy platformowej. Ten nowy model zatrudnienia staje się coraz bardziej popularny i wpływa na wiele aspektów naszego życia zawodowego. Praca platformowa, zwana również gospodarką współdzielenia, to forma zatrudnienia, w której pracownicy wykonują krótkoterminowe zadania lub oferują swoje usługi za pośrednictwem platform internetowych.
Upowszechnienie wiedzy dotyczącej prawa pracy, uświadamianie zagrożeń czyhających na młodych pracowników w ich pierwszej pracy oraz informowanie o możliwości skorzystania z pomocy w zakresie prawa pracy to główne cele kampanii „Legitna praca”. Państwowa Inspekcja Pracy kieruje ją do młodych osób, które właśnie wkraczają na rynek pracy.
Praca potrafi być stresująca. To banalne stwierdzenie, z którym zgodzi się chyba każdy pracownik i pracodawca. „To co najczęściej wskazywane jest jako źródło stresu w pracy to zbyt duże przeciążenie obowiązkami, brak poczucia kontroli nad tym co robimy, brak możliwości wyrażania siebie oraz konflikty i nieporozumienia pomiędzy współpracownikami” – mówi Magdalena Kaźmierczak, psycholog. Jak zatem radzić sobie ze stresem w pracy? Pani psycholog ma kilka dobrych rad. Zachęcamy do lektury.
Niesatysfakcjonujące wynagrodzenie jest jednym z głównym powodów żalu dzisiejszych pracowników – wynika z badania portalu pracy RocketJobs.pl. Co piąty z nich żałuje, że nie wybrał lepiej płatnego zawodu, a co czwarty, że nie prosił o podwyżkę. Czemu pieniądze wciąż są tematem tabu dla tak dużej liczby zatrudnionych i jakie są bariery w osiągnięciu satysfakcji finansowej?
Komentarze(0)
Pokaż: