Czym jest przejście zakładu pracy?

Pojęcie przejścia zakładu pracy na nowego pracodawcę zostało uregulowane w art. 231 kodeksu pracy. Polega ono na zmianie podmiotu właścicielskiego/władającego danym zakładem pracy lub też jego wyodrębnioną i zorganizowaną częścią.

Co do zasady z przejściem zakładu pracy będziemy mieli do czynienia przeważnie w sytuacjach sprzedaży przedsiębiorstwa, które stanowi pewien zorganizowany zbiór składników materialnych, jak i niematerialnych oraz jako takie może stanowić przedmiot obrotu (por. art. 551 i 552 kodeksu cywilnego). W sytuacji, gdy w ramach tej zorganizowanej zbiorowości zatrudniani są także pracownicy, takie przedsiębiorstwo będzie zakładem pracy.

Zgodnie z art. 231 § 1 kodeksu pracy w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę staje się on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy. W praktyce oznacza to, że nabywca staje się pracodawcą dla pracowników zatrudnionych w przedsiębiorstwie zbywcy.

Biorąc pod uwagę konsekwencje zarówno dla nowego i starego pracodawcy, jak również dla pracowników, istotne jest by prawidłowo ocenić czy w danej sytuacji w rzeczywistości dochodzi do przejścia zakładu pracy na nowego pracodawcę. Nie wszystkie bowiem przypadki wydają się oczywiste na pierwszy rzut oka.

PRZYKŁAD NR 1: Przedsiębiorca A kupuje od przedsiębiorcy B, zatrudniającego 100 pracowników, maszyny oraz niezbędne do ich obsługi oprogramowanie. Przedmiotem kupna nie jest jednak budynek fabryki, w którym przedsiębiorca B prowadził swoją działalność i w którym zatrudniał swoich pracowników.

PRZYKŁAD NR 2: Przedsiębiorca A oddaje w dzierżawę przedsiębiorcy B swoje przedsiębiorstwo na okres 3 miesięcy.

PRZYKŁAD NR 3: Samorząd gminy A likwiduje stanowiącą jej własność szkołę podstawową, przekazując wykonywane przez nią zadania publiczne z zakresu edukacji podmiotowi prowadzącemu prywatną szkołą podstawową.

Zobacz: Jak przeprowadzić zmianę regulaminu pracy?

Odpowiedź na powyższe pytania jest niezmiernie istotna nie tylko dla pracowników lecz także dla pracodawców. Ustalenie, że w danej sytuacji nie dochodzi do przejścia zakładu pracy dla wielu może oznacza utratę pracy. Celem pracodawcy wyzbywającego się maszyn niezbędnych do prowadzenia swojej działalności (jak w przykładzie nr 1) może być bowiem np. likwidacja działalności i zwolnienie wszystkich (lub znacznej części) zatrudnionych osób. W takiej sytuacji przejście zakładu pracy może mieć zbawienne skutki dla pracownika, jako że jego pracodawcą z mocy prawa staje się nabywca.