Kiedy dochodzi do przekroczenia normy przeciętnie tygodniowej czasu pracy?

Pracownik zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy w niedzielę z uwagi na szczególne potrzeby pracodawcy wykonywał pracę przez 12 godzin. Pracodawca zgodnie z dyspozycją art. 151 11 § 1 pkt.1 pkt. 1 kodeksu pracy, w ramach obowiązującego pracownika okresu rozliczeniowego czasu pracy, w zamian za pracę w niedzielę w okresie 6 dni kalendarzowych następujących po tym dniu, udzielił pracownikowi dnia wolnego. Zgodnie z wskazanym wyżej orzeczeniem sądu, gdy pracodawca na zasadach określonych w art. 1512 § 1 lub 2 kodeksu pracy nie udzieli czasu wolnego za 4 godziny pracy w niedzielę, to te godziny zostaną po zakończeniu okresu rozliczeniowego, (w którym to opisywana praca była wykonywana) potraktowane jako godziny nadliczbowe z tytułu przekroczenia normy przeciętnie tygodniowej czasu pracy.

Kolejny przypadek wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych z tytułu przekroczenia normy przeciętnie tygodniowej czasu pracy wynika z wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych, pomiędzy dobami pracowniczymi.  

Zgodnie z stanowiskiem  Departamentu Prawa Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z 13 września  2013 r., w sprawie tzw. ”czarnych dziur”, pracą w godzinach nadliczbowych jest praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy. Kodeks pracy przewiduje dwie normy czasu pracy: dobową (8 godzin) i tygodniową 
(przeciętnie 40 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym).

Gdy praca wykonywana w określonych 
godzinach nie może być zakwalifikowana jako praca nadliczbowa na dobę, gdyż nie przypada w dobie pracowniczej, a między kolejnymi dobami pracowniczymi, to powinna być ona rozliczona jako praca nadliczbowa wynikająca z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy. Za każdą godzinę takiej pracy przysługuje pracownikowi oprócz normalnego wynagrodzenia, dodatek w wysokości 100 % wynagrodzenia.

Praca w godzinach nadliczbowych - rekompensowanie czasem wolnym

Pracowni zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy, pracujący na zmiany, w poniedziałek pracował zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy wykonywał pracę na I zmianie od 7.00 do godziny 15.00 . Zgodnie z rozkładem czasu pracy, we wtorek miał przyjść do pracy na II zmianę i świadczyć pracę od godziny 14.00 do 22.00. Z uwagi na szczególne potrzeby pracodawcy, pracownik w wyniku polecenia pracodawcy we wtorek stawił się do pracy o godzinie 8.00 i wykonywał pracę do godziny 10.00 a potem stawił się do pracy na II zmianę zgodnie z obowiązującym rozkładem czasu pracy (pracę wykonywał  od 14.00 do 22.00).

Z uwagi na  przedstawione stanowisko ministerstwa, dwie godziny pracy t.j od 8.00 do 10.00 we wtorek, należy potraktować jako godziny nadliczbowe z tytułu przekroczenia normy przeciętnie tygodniowej czasu pracy. Godziny te wystąpiły bowiem w okresie pomiędzy dobą poniedziałkową (która rozpoczęła się w poniedziałek o godzinie 7.00 i trwała do 7.00 we wtorek) a dobą wtorkową (która rozpoczęła się we wtorek o godzinie 14.00 i trwała do 14.00 we środę). Definicja legalna doby pracowniczej wynika z art. 128 § 3 pkt. 1 kodeksu pracy i stanowi, że przez dobę należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna prace zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

Praca w godzinach nadliczbowych oraz w niedzielę i święto pracowników korpusu służby cywilnej