REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wykonywanie pracy ponad ustalony w umowie wymiar czasu pracy przez niepełnoetatowca

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Artur Dawid Samek
radca prawny, ekspert z zakresu prawa pracy
Wykonywanie pracy ponad ustalony w umowie wymiar czasu pracy przez niepełnoetatowca. / Fot. Fotolia
Wykonywanie pracy ponad ustalony w umowie wymiar czasu pracy przez niepełnoetatowca. / Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Na podstawie art. 151 § 5 kodeksu pracy, strony ustalają w umowie o pracę, dopuszczalną liczbę godzin pracy, ponad określony w umowie wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, których przekroczenie uprawnia wykonującego pracę, do normalnego wynagrodzenia oraz dodatku do wynagrodzenia, jak za pracę w godzinach nadliczbowych.

W związku z powyższym, praca ponad wymiar czasu pracy określony w umowie o pracę uprawnia do dodatku w takiej wysokości jak za pracę w godzinach nadliczbowych, gdy jednocześnie nie jest pracą ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy wynikające z art. 129§1 kodeksu pracy, czy też ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy wynikający z obowiązującego pracownika systemu czasu pracy  i rozkładu czasu pracy. W przypadku przekroczenia ogólnie obowiązujących norm czasu pracy lub wykonywania pracy w ponad przedłużonym dobowym wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, przy spełnieniu warunku dopuszczalności takiej pracy, można zgodnie z art. 151§1 kodeksu pracy uznać, iż praca taka jest wykonywana  w godzinach nadliczbowych. Rekompensowanie takiej pracy dokonuje się na zasadach określonych w art. 1511 lub art. 1512 kodeksu pracy.

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

Istotne jest to, iż obowiązek ustalenia w umowach z pracownikami zatrudnionymi w niepełnym wymiarze czasu pracy, przedmiotowego postanowienia, został nałożony przez ustawodawcę w stosunku do stron , które zawierały umowę o pracę od 1.1.2004 r. Natomiast strony trwających na dzień 1.1.2004 r. umów o pracę, gdzie pracownik zatrudniony był w niepełnym wymiarze czasu pracy, zobowiązane zostały do uzupełnienia umowy o ustalenia wynikające z opisywanego art. 151§5 kodeksu pracy w terminie do 31.3.2004 r., co wynikało z art. 17 ustawy z dnia 14.11.2003 r. o zmianie ustawy kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 213 poz. 2081).

Tym samym ustawodawca podkreślił, iż zawarcie ustalenia co do dopuszczalnej liczby godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy skutkujący koniecznością wypłacenia oprócz normalnego wynagrodzenia również dodatku jak za pracę w godzinach nadliczbowych ma charakter obowiązkowy a nie fakultatywny. Jednocześnie ustawodawca nie wskazał na skutki prawne braku w umowach z niepełnoetatowcami przedmiotowego ustalenia. 

Nowość: Umowy zlecenia 2015

REKLAMA

Wątpliwości interpretacyjne budzi sposób określenia w umowie postanowienia o dopuszczalnej liczbie godzin , w przypadku niepełnoetatowca, których przekroczenie uprawnia do dodatku jak za pracę w godzinach nadliczbowych, gdyż nie uwzględnia ono systemu czasu pracy w jakim pracownik pracuje oraz obowiązującego go rozkładu czasu pracy.  

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z uwagi na powyższe wydaje się dopuszczalne dowolne wskazanie liczby godzin zarówno w skali doby , tygodnia czy też miesiąca. Czyli zapis w umowie o pracę w przypadku osoby zatrudnionej na ¼ etatu mógłby stanowić , iż dodatek do wynagrodzenia w wysokości za godziny nadliczbowe przysługuje po przekroczeniu 4 godzin na dobę i przeciętnie 20 godzin pracy w tygodniu. Należy jednak pamiętać , że przy ustaleniu liczby godzin pracy w tygodniu nie bierze się pod uwagę godzin , które zakwalifikowane zostałyby, jako uprawniające do dodatku z tytułu przekroczenia dobowej liczby godzin.

Zadaj pytanie na FORUM

Państwowa Inspekcja Pracy dopuszcza cztery sposoby ustalenia liczby godzin pracy, po przekroczeniu, których pracownik jest uprawniony do dodatku jak za pracę nadliczbową. Zdaniem PIP, limit godzin nadliczbowych można wskazać w odniesieniu do: etatu (np. praca powyżej 3/4 etatu), liczby godzin pracy w okresie rozliczeniowym, liczby godzin pracy w tygodniu i wreszcie liczby godzin pracy w ramach doby pracowniczej (zob. stanowisko PIP w artykule „Limit normalnej pracy na część etatu wskazujemy na cztery sposoby”, publikowanym w Rzeczpospolita z dnia 1 czerwca 2007 r., df 2).

Należy podkreślić, iż umowne ustalenie liczby godzin w wymiarze dobowym jak i przeciętnie tygodniowym, jeżeli nie przekraczają one norm wynikających z art. 129§1 kodeksu pracy nie jest traktowane jako praca w godzinach nadliczbowych.  

W praktyce często zdarza się sytuacja polegająca na braku ustalenia przez strony limitu godzin, po których pracownik ma otrzymywać wynagrodzenie jak za godziny nadliczbowe. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z 9.7.2008r. IPK 315/07, OSNP 2009, nr 23-24, poz.310 oraz wyrok Sądu Najwyższego z 27.03.2012r. IIIPk 77/11, w przypadku braku porozumienia stron w przedmiotowym zakresie dodatek jak za pracę w godzinach nadliczbowych pracownikowi nie przysługuje. W związku z tym  godziny nadliczbowe osoby zatrudnionej np. na 1/2 etatu, zaczynają się dopiero po przekroczeniu norm czasu pracy wynikających z art. 129§1 kodeksu pracy , czyli np. w podstawowym czasie pracy - po przekroczeniu 8 godzin na dobę lub przeciętnie 40 godzin tygodniowo. Tym samym mieszczące się w tych granicach, godziny ponadwymiarowe (czyli pomiędzy ½ etatu a całym etatem) nie będą wynagradzane dodatkiem jak za pracę godzinach nadliczbowych.

Praca ponadwymiarowa pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy  nie podlega ograniczeniom właściwym dla pracy nadliczbowej wynikającej z limitów wynikających z art. 151§3 kodeksu pracy, czy też przesłanek jej stosowania, wynikającej z art. 151§1 kodeksu pracy.

Tym samym, powierzenie pracy w wymiarze przekraczającym granicę ustaloną przez strony będzie uprawniać pracownika do wynagrodzenia jak za pracę w godzinach nadliczbowych, choć praca, która nie przekracza ogólnych norm czasu pracy, nie będzie pracą nadliczbową, co w konsekwencji nie będzie prowadziło do wliczenia godzin tej pracy do limitów godzin nadliczbowych (zob. m.in. K. Rączka, Praca w godzinach..., PiZS 2004, nr 1, s. 14; E. Szemplińska, Konsultacje..., PiZS 2005, nr 4, s. 42; Ł. Prasołek, Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy, PiZS 2005, nr 8, s. 38).

Należy również dodać, iż w ramach uprawnień kierowniczych pracodawcy, mieści się prawo powierzenia pracownikowi pracy ponadwymiarowej. Pracownik, do którego obowiązków należy  wykonywanie poleceń przełożonych oraz obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy, powinien polecenie takie wykonać, chyba, że jest ono sprzeczne z prawem lub umową o pracę (art. 100§1) albo stanowiłoby nadużycie prawa (art. 8). Czyli co do zasady, pracownik zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, nie może odmówić wykonywania pracy ponadwymiarowej i to niezależnie od tego czy zgodnie z art. 151§5 kodeksu pracy, strony ustaliły opisywany dopuszczalny limit godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy, których przekroczenie uprawnia pracownika do normalnego wynagrodzenia oraz do dodatku jak za pracę w godzinach nadliczbowych czy tez takiego ustalenia nie poczyniły.  

Wynagrodzenie za pracę ponadwymiarową dla pracowników niepełnoetatowych

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

REKLAMA

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

Zmiany w stażu pracy od 2026 roku. Więcej praw dla 5 mln pracowników

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

Zmiana branży w 2025 – od czego zacząć i gdzie znaleźć ogłoszenia pracy?

Rynek pracy, jaki znaliśmy, właśnie przestaje istnieć. Dzieje się to na naszych oczach i tak naprawdę tempo zmian jest znacznie szybsze, niż przypuszczali eksperci. Choć brzmi to aż nadto dramatycznie, to jednak nie można zaprzeczyć, że wielu pracowników zmaga się aktualnie z poważnymi problemami zawodowymi, a pracodawcy dwoją się i troją, aby stworzyć nowe systemy zarządzania w rzeczywistości AI. Niektóre zawody już przestają istnieć lub przechodzą intensywne zmiany, u podstaw których znajdziemy wdrożenie czata GPT do codziennych obowiązków. Dla niektórych osób jedynym rozwiązaniem okazała się zmiana pracy, dla innych w grę wchodzi tylko zmiana branży. Przebranżowienie to współczesny odpowiednik ucieczki z tonącego statku - tylko w tym wypadku pracownik sam buduje swoją szalupę ratunkową. Zatem jak aktualnie wygląda temat zmiany branży? Jakie są powody? W którą stronę iść i gdzie szukać nowych zawodowych wyzwań?

REKLAMA

Składka zdrowotna 2025: ryczałt, karta podatkowa, podatek liniowy, zasady ogólne. Jaka jest podstawa wymiaru? Ile procent?

Jaka jest podstawa wymiaru składki oraz kwota składki zdrowotnej w 2025 roku dla niektórych grup ubezpieczonych? ZUS informuje o wysokości składki na ryczałcie, karcie podatkowej, przy zasadach ogólnych, podatku liniowym, podatku od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dla osób współpracujących.

Do kiedy jest nabór firm i instytucji do pilotażu skróconego tygodnia pracy?

Pilotaż skróconego tygodnia pracy jest konieczny. Może się okazać, że powszechny zapis o krótszym czasie pracy będzie tragiczny dla polskiej gospodarki, firm i społeczeństwa. Do kiedy trwa nabór firm i instytucji do projektu?

REKLAMA