Praca w godzinach nadliczbowych oraz w niedzielę i święto pracowników korpusu służby cywilnej

Kto może być członkiem korpusu służby cywilnej?

Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o służbie cywilnej (Dz. U. Nr 170, poz. 1218 ze zmianami oraz z 2008 r. Nr 157, poz. 976) członkiem korpusu służby cywilnej może być osoba zatrudniona zgodnie z zasadami określonymi w ustawie, jako :

• pracownik służby cywilnej, zatrudniony na podstawie umowy o pracę,
• urzędnik służby cywilnej, zatrudniony na podstawie mianowania.

Kiedy mamy do czynienia z pracą w godzinach nadliczbowych i kiedy jest dopuszczalna w przypadku członków służby cywilnej.

Na podstawie art. 9. ust. 1 w sprawach dotyczących stosunku pracy w służbie cywilnej, nieuregulowanych w tej ustawie, stosuje się przepisy kodeksu pracy i inne przepisy prawa pracy. Ze względu na brak uregulowania w ustawie „o służbie cywilnej” definicji pracy w godzinach nadliczbowych należy stosować w tym zakresie przepisy art. 151 § 1 kodeksu pracy, gdzie za pracę w godzinach nadliczbowych uważa się jej wykonywanie ponad normę czasu pracy oraz gdy praca jest wykonywana w przedłużonym dobowym wymiarze czasu pracy wynikającym z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy (harmonogramu czasu pracy). 

Zobacz serwis: Czas pracy

Natomiast z uwagi na kompleksowe uregulowanie tematu dopuszczalności pracy w godzinach nadliczbowych w ustawie, wyłączony zostaje przepis art. 151 § 1 kodeksu pracy, w części która określa, kiedy ta praca jest dopuszczalna.

Zgodnie z art. 97 ust. 5 ustawy gdy wymagają tego potrzeby urzędu, członek korpusu służby cywilnej czyli zarówno pracownik służby cywilnej jak i urzędnik służby cywilnej, na polecenie przełożonego wykonuje pracę w godzinach nadliczbowych, w tym w wyjątkowych przypadkach także w nocy oraz w niedziele i święta. Należy zaznaczyć, iż pracodawca może na członka korpusu służby cywilnej nałożyć obowiązek pracy w nadgodzinach w przypadku istnienia zwykłych „potrzeb urzędu”, gdy kodeks pracy stanowi, że podstawą pracy w nadgodzinach są szczególne potrzeby pracodawcy. W literaturze wskazuje się, że użyte w ustawie pojęcie wyjątkowych przypadków odnoszące się do dopuszczalności pracy w nocy, niedzielę i święto należy rozumieć jako potrzebę szczególną, której niezaspokojenie mogłoby prowadzić do zakłóceń w realizacji podstawowych zadań urzędu (Zob. J Jagielski, K. Rączka Komentarz do ustawy o służbie…,s.291). Praca w nocy, niedzielę i święta może wynikać również z wyjątkowych oczekiwań społecznych czy zdarzeń losowych.

Udzielając odpowiedzi na pytanie, kiedy mamy do czynienia z pracą w godzinach nadliczbowych należy powołać się na następujące orzeczenia Sądu Najwyższego.
Sąd Najwyższy w wyroku z 07.02.2001r. ( I PKN 244/00,) , OSNP 2002, nr 21, poz. 250, stwierdził, że praca w godzinach nadliczbowych może być wykonywana jedynie za wiedzą i zgodą pracodawcy.

W orzecznictwie sądowym przyjmowana jest również zasada, że praca w godzinach nadliczbowych może być świadczona bez wyraźnego polecenia przełożonego. Polecenie takie może zawierać się w zleceniu pracownikowi zadań, które z góry wiadomo, iż nie mogą być wykonane w ramach normalnego czasu pracy lub też milczącą zgodą na to, że pracownik po normalnym czasie pracy pozostaje w pracy, aby wykonać powierzone mu zadanie.

W wyroku z 14 maja 1998 r., I PKN 122/98, (OSNAPiUS 1999, nr 10, poz. 343) Sąd Najwyższy stwierdził , że polecenie pracy w godzinach nadliczbowych nie wymaga szczególnej formy i brak sprzeciwu przełożonego na wykonywanie w jego obecności przez pracownika obowiązków może być zakwalifikowany jako polecenie świadczenia pracy w godzinach nadliczbowych.

Zapisz się na nasz newsletter