Gdzie pracodawca zgłasza pracownika?

Zgłoszenie pracownika do US

Zatrudnienie pracownika i wypłata wynagrodzenia wiążą się z koniecznością naliczania i odprowadzania podatku dochodowego przez pracodawcę (obowiązek ten dotyczy także umów cywilnoprawnych, a więc np. umowy zlecenia). Zaniechanie tego obowiązku dotyczy jedynie osób do 26 roku życia, którzy korzystają z ulgi bez PIT dla młodych czy zerowy PIT dla młodych. Zaliczkę na na podatek dochodowy należy rozliczyć w urzędzie skarbowym do dnia 20 każdego kolejnego miesiąca.

Pracodawca jako płatnik nie ma obowiązku zgłaszania pracownika do US. Jego dwa podstawowe obowiązki podatkowe to:

• bieżące odprowadzanie zaliczek na PIT do US za pracowników,
• roczne rozliczanie zaliczek.

W ramach tych obowiązków pracodawca zaliczki na podatek za wszystkich pracowników wysyła jedną kwotą do urzędu właściwego dla danej firmy pracodawcy. Natomiast na PIT pracownika pracodawca wpisuje właściwy urząd skarbowy dla miejsca zamieszkania podatnika. PITy wysyła się elektronicznie przez bramkę udostępnianą przez Ministerstwo Finansów.

Od 1 stycznia 2012 r. zgłoszenia identyfikacyjnego w US nie muszą dokonywać także sami pracownicy jako podatnicy. Bowiem od tej daty osoby fizyczne, które dysponują numerem PESEL, nie prowadzą działalności gospodarczej, nie są zarejestrowane jako podatnicy podatku od towarów i usług nie mają takiego obowiązku. Nie występują więc o numer NIP. Dla takich osób identyfikatorem podatkowym jest numer PESEL.

W razie konieczności dokonania zmian danych podatnika w urzędzie skarbowym składa się ZAP-3 czyli "Zgłoszenie aktualizacyjne osoby fizycznej będącej podatnikiem". Najczęściej formularza tego używa się do aktualizacji np, miejsca zamieszkania czy numeru rachunku bankowego, na który dokonywany jest zwrot podatku. Formularz przeznaczony jest dla osoby fizycznej spełniającej łącznie następujące warunki:

• ma nadany numer PESEL,
• nie prowadzi działalności gospodarczej,
• nie jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług,
• nie jest płatnikiem podatków,
• nie jest płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.

Zgłoszenie pracownika do ZUS

Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy zatrudniającego nowego pracownika jest zgłoszenie go do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego czyli do ZUS. Ubezpieczenie społeczne wiąże się bowiem ściśle z umową o pracę i dzięki odprowadzanym z wynagrodzenia pracownika składkom możliwe jest wypłacanie zasiłków w czasie choroby czy urlopu macierzyńskiego, a także rent i emerytur. Składki odprowadzane w ustalonych prawnie wysokościach dotyczą następujących ubezpieczeń:

• emerytalnemu,
• rentowemu,
• chorobowemu,
• wypadkowemu
• zdrowotnemu.

Odprowadza się także składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Zgłoszenia dokonuje się na formularzach ZUS ZUA i ZZA. Pobierz druk, formularz:

1. ZUS ZUA "Zgłoszenie do ubezpieczeń/zgłoszenie zmiany danych osoby ubezpieczonej" 
2. ZUS ZZA „Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego/zgłoszenie zmiany danych"

Od 16 maja 2021 r. obowiązuje nowy wzór formularzy uwzględniający kod zawodu.

Rozliczenia z tytułu składek wraz ze złożeniem comiesięcznej deklaracji ZUS DRA z raportami imiennymi dokonuje się do 15 dnia następnego miesiąca kalendarzowego.

Termin zgłoszenia pracownika do ZUS

Zgłoszenie pracownika do ZUS określone jest terminem - pracodawca ma na to 7 dni od dnia zatrudnienia pracownika.

Zgłoszenie pracownika do ZUS po terminie - konsekwencje

Co grozi za niezgłoszenie pracownika do ZUS w terminie? Pracodawca oczywiście powinien zgłosić pracownika do ubezpieczeń po terminie i opłacić odsetki. ZUS może nałożyć na pracodawcę karę grzywny i to nie tylko za brak zgłoszenia, ale i za brak wyrejestrowania pracownika. Grzywna może wynosić nawet do 5000 zł. Niezgłoszenie do ubezpieczeń to bowiem wykroczenie (art. 98 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) i ZUS może wystąpić do sądu o nałożenie kary grzywny. 

Co więcej, niezgłoszenie pracownika do ZUS może być także przestępstwem (art. 219 Kodeksu karnego). Zgodnie z przepisem prawnym kto narusza przepisy prawa o ubezpieczeniach społecznych, nie zgłaszając, nawet za zgodą zainteresowanego, wymaganych danych albo zgłaszając nieprawdziwe dane mające wpływ na prawo do świadczeń albo ich wysokość, podlega:

• grzywnie,
• karze ograniczenia wolności albo
• karze pozbawienia wolności do 2 lat.

ZUS ma więc prawo wystąpienia do sądu z zawiadomieniem o przestępstwie i każdy pracodawca powinien o tym pamiętać.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2016, poz. 963)

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2015, poz. 581 z późn. zm.)

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2016, poz. 1137 z późn. zm.)