O czym powinien pamiętać pracodawca zatrudniając osobę niepełnosprawną?

5 maja obchodzony jest Dzień Walki z Dyskryminacją Osób Niepełnosprawnych. Osoby niepełnosprawne to świetni pracownicy. O czym powinien pamiętać pracodawca, aby ułatwić pracę takiemu pracownikowi? Powinien m.in.:

• przystosować stanowisko pracy stosownie do potrzeb wynikających z jego niepełnoprawności – mając na uwadze potrzeby, możliwości i ograniczenia konkretnego pracownika;
• zapewnić niezbędne racjonalne usprawnienia, które polegają na przeprowadzeniu koniecznych w  konkretnej sytuacji zmian lub dostosowań do szczególnych, zgłoszonych pracodawcy potrzeb wynikających z niepełnosprawności danej osoby. Racjonalne usprawnienia mogą polegać na przystosowaniu pomieszczenia (likwidacja barier architektonicznych), odpowiednim wyposażeniu (np. sprzęt biurowy sterowany głosem – ułatwienie dla osób niewidomych), jak również ustaleniu czasu pracy, podziału zadań lub oferty kształceniowej lub integracyjnej w zależności od rodzaju niepełnosprawności i zgłoszonych potrzeb. Czasem wystarczające jest przeniesienie stanowiska pracy, zmiana miejsca wykonywania pracy albo szkolenia np. z piętra na parter, aby obowiązek racjonalnych usprawnień został spełniony lub zatrudnienie w formie telepracy;
• zapewnić pomoc pracownikom niepełnosprawnym w zakresie czynności ułatwiających komunikowanie się z otoczeniem, a także czynności niemożliwych lub trudnych do samodzielnego wykonania przez tych  pracowników na stanowisku pracy.

Polecamy książkę: Kodeks pracy 2017 Praktyczny komentarz z przykładami

Pracodawca może otrzymać wsparcie na zatrudnienie osoby niepełnosprawnej. Są to m.in. takie instrumenty, jak:

• miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego;
• zwrot kosztów związanych z przystosowaniem stanowisk pracy i pomieszczeń zakładu pracy do potrzeb niepełnosprawnego pracownika;
• zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej;
• zwrot kosztów szkolenia pracownika niepełnosprawnego;
• zwrot miesięcznych kosztów zatrudnienia pracowników pomagających pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy w zakresie czynności ułatwiających komunikowanie się z otoczeniem, a także czynności niemożliwych lub trudnych do samodzielnego wykonania przez pracownika niepełnosprawnego na  stanowisku pracy;
• zwrot kosztów szkolenia pracowników pomagających pracownikowi niepełnosprawnemu;
• zwolnienie z wpłat na PFRON.

Zobacz: Indywidualne prawo pracy

Zakład Pracy Chronionej

Zakładem Pracy Chronionej jest pracodawca, któremu wojewoda przyznał ten status w formie decyzji administracyjnej. O status prowadzącego zakład pracy chronionej może ubiegać się każdy pracodawca, który:

• prowadzi działalność gospodarczą przez okres co najmniej 12 miesięcy,
• zatrudnia nie mniej niż 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy,
• osiąga przez okres minimum 6 miesięcy wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości:
• co najmniej 40%, w tym co najmniej 10% ogółu zatrudnionych stanowić muszą osoby zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;
• o co najmniej 30% w przypadku gdy pracodawca zatrudnia osoby niewidome lub psychicznie chore, albo upośledzone umysłowo zaliczone do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;
• obiekty i pomieszczenia użytkowane przez zakład pracy chronionej muszą odpowiadać przepisom i zasadom bezpieczeństwa i higieny pracy oraz muszą uwzględniać potrzeby osób niepełnosprawnych w zakresie przystosowania stanowisk pracy oraz pomieszczeń higienicznosanitarnych i ciągów komunikacyjnych oraz spełniać wymagania dostępności do nich;
• musi zostać zapewniona doraźna i specjalistyczna opieka medyczna, poradnictwo i usługi rehabilitacyjne.

Prowadzący zakład pracy chronionej tworzy zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych, którego środki są przeznaczane na finansowanie rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej.

Zobacz: Inne formy zatrudnienia

Działalność gospodarcza osób niepełnosprawnych

Środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych mogą być przyznane osobie niepełnosprawnej prowadzącej działalność gospodarczą albo własne lub dzierżawione gospodarstwo rolne, na dofinansowanie do wysokości 50% oprocentowania kredytu bankowego zaciągniętego na kontynuowanie tej działalności.

Pomoc ta może być przyznawana jeżeli wnioskodawca:

• nie korzystał z pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej albo pożyczka została w całości spłacona lub umorzona,
• nie otrzymał bezzwrotnych środków na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej albo prowadził tę działalność co najmniej przez okres 24 miesięcy od dnia otrzymania pomocy na ten cel.

Osoba niepełnosprawna ubiegająca się o taką pomoc powinna złożyć wniosek do starosty właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub położenia gospodarstwa rolnego (własnego lub dzierżawionego).

Zobacz: Wskaźniki i stawki