REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowa na zastępstwo

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Umowa na zastępstwo
Stosunek pracy
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czy warto iść do pracy na zastępstwo? Co daje umowa na zastępstwo? Jak długo można mieć umowę na zastępstwo? Ile dni urlopu na umowie na zastępstwo? Ile wynosi okres wypowiedzenia umowy na zastępstwo? To najczęstsze pytania osób, które mają podjąć zatrudnienie w tej formie.

rozwiń >

Umowa na zastępstwo - formalnie nie ma takiego rodzaju umowy - to umowa na czas określony

Umowa na zastępstwo została wprowadzona do Kodeksu pracy w 2002 r. jednak po jakimś czasie została usunięta i niejako "wchłonięta" przez umowy na czas określony jako jej rodzaj (podtyp). Oczywiście pomimo tego można zawierać umowy na zastępstwo i mają one moc prawną. W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465, dalej jako: KP) nie znajdziemy jednak wiele przepisów na temat tej umowy. Umowa na zastępstwo powinna być zawarta na piśmie, z określeniem: stron stosunku pracy, rodzaju pracy, zakresu zastępstwa, wynagrodzenia, czasu pacy.

REKLAMA

Autopromocja

Czy warto iść do pracy na zastępstwo? Co daje umowa na zastępstwo? 

Ważne
BRAK STABILNOŚCI ZATRUDNIENIA

 Jak wskazuje się w literaturze przedmiotu: ten typ umowy wiąże się z najmniejszą stabilizacją zatrudnienia. Pracownik bowiem od początku jej zawarcia liczy się z tym, że jego zatrudnienie zakończy się wraz z powrotem osoby, którą zastępuje. Pracownik, który został zatrudniony na zastępstwo, wykonuje swoje obowiązki niejako „przez chwilę”, ponieważ kiedy wróci jego poprzednik, musi „oddać”, czy raczej „przekazać” swój etat.

Jeżeli komuś zależy na pewnym, stabilnym zatrudnieniu to nie warto zawierać umowy na zastępstwo, ale jeżeli tylko czasowo szuka się zatrudnienia i warunki pracy odpowiadają, to oczywiście, że warto.

Wady umowy na zastępstwo - najmniej stabilna forma zatrudnienia. 

Można powiedzieć, że umowa na zastępstwo jest przeciwieństwem umowy na czas nieokreślony, która daje gwarancję zatrudnienia i trwanie stosunku pracy, ponieważ nie ma terminu jej zakończenia. Często, w przypadku umowy na zastępstwo czas jej zakończenia nie jest znany w chwili jej zawierania. Skąd to wynika? Z tego, że umowy na zastępstwo są zwykle zawierane w celu zastępstwa pracownika, który: jest na zwolnieniu lekarskim, udał się na urlop bezpłatny, korzysta z urlopu macierzyńskiego czy wychowawczego. Często moment, kiedy dana osoba wróci z pracy, którą się zastępuje - nie jest jasno sprecyzowany. W tego typu umowach nie określa się jej terminu końcowego, poprzez wskazanie konkretnej daty, a podaje się, że umowa kończy się w momencie powrotu do pracy zastępowanego pracownika. W rubryce okres trwania umowy warto wskazać: „do czasu powrotu zastępowanego pracownika XYZ (dane zastępowane pracownika)”.

Przykład
ZASTĘPSTWO PRACOWNIKA, KTÓRY ZASTĘPUJE JUŻ INNEGO PRACOWNIKA - czyli np. zastępczyni zaszła w ciąże i trzeba ją zastąpić. Co zrobić?

Warto jednak wiedzieć, że umowa na zastępstwo nie musi zawierać nazwisk zastępowanych pracowników i powodu ich zastępowania, lecz może ograniczać się do wskazania przyczyny, dla której została zawarta, czyli konieczności zastępstwa nieobecnego pracownika. Niemniej jednak w praktyce zdarza się też tak, że zastępczyni zachodzi w ciążę i jest długotrwale nieobecna. Wówczas to na jej miejsce zatrudniana jest kolejna osoba. Może więc dojść do pewnego paradoksu, szczególnie jeżeli pierwszy zastępowany pracownik wróci a drugi już nie. Zatem brak podania imienia i nazwiska mógłby powodować problem w ustaleniu, która umowa o pracę na zastępstwo została rozwiązania w razie zakończenia usprawiedliwionej nieobecności tylko jednego spośród kilku nieobecnych, zastępowanych pracowników lub byłoby utrudnione ustalenie, co dzieje się z poszczególnymi pracownikami, w razie zmian w strukturach organizacyjnych pracodawcy, np. w razie likwidacji stanowiska pracy (zob. Komentarz do KP, I. Jaroszewska-Ignatowska).

Nadużywanie zawierania umów na zastępstwo

Niedopuszczalne jest zawarcie umowy na czas zastępstwa pracownika, który nie był nieobecny w pracy, a wykonywał jedynie powierzoną mu przez pracodawcę inną pracę. Dopuszczenie możliwości zawierania umów na zastępstwo w takich przypadkach oznaczałoby bardzo duże możliwości nadużywania tych umów. O ich zawarciu, jak w szczególności rozwiązaniu mógłby decydować dowolnie pracodawca przesuwając pracowników do wykonywania innych prac oraz o ich powrocie na wcześniej zajmowane stanowisko.

Umowa na zastępstwo a ciąża

Jeżeli kobieta planuje zajść w ciąże nie powinna zawierać umowy zastępstwo. Szczególnie jeżeli chce uzyskać ochronę prawno-pracowniczą i ubezpieczeniową (zasiłki z ZUS). Przy tego typu umowie nie otrzyma jej. „Umowa o pracę zawarta na czas określony albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu”. Reguła ta nie ma jednak zastosowania do umów na zastępstwo (art. 177 § 31 KP). Czyli jeżeli kobieta w ciąży ma zawartą umowę na zastępstwo na jakiś czas, to po upływie tego czasu, umowa nie przedłuży się do dnia porodu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pracownica pracująca na zastępstwie ma prawo do urlopu macierzyńskiego i wychowawczego jednak tylko do końca trwania umowy o pracę.

Jak długo można mieć umowę na zastępstwo?

Nie ma limitów, ponieważ do umowy na zastępstwo nie stosuje się reguł, że: okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech. Czyli umowa na zastępstwo może być zawierana wielokrotnie czy też raz i na długi czas, nawet na kilka lat (do czasu aż nie wróci zastępowany pracownik). Można być permanentnie (stale) na zastępstwie i co jakiś czas zastępować innych pracowników.

Okres wypowiedzenia umowy na zastępstwo 

Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na zastępstwo (tak jak przy umowie zawartej na czas nieokreślony i określony) jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
1) 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
2) 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;
3) 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Ponadto umowę na zastępstwo można rozwiązać na mocy porozumienia stron, jak i bez zachowania okresu wypowiedzenia - to prawo przysługuje zarówno pracownikowi jak i pracodawcy.

Ile dni urlopu na umowie na zastępstwo? 

Pracownik, który ma zawartą umowę na zastępstwo ma takie same prawa jak pracownicy, którzy mają zawarty inny rodzaj umowy, czyli ma prawo do 20 dni, jeżeli staż jego pracy jest krótszy niż 10 lat, a gdy jest dłuższy, wówczas ma prawo do wykorzystania 26 dni urlopu.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Na ile oszacowano miesięczną wartość nieodpłatnej pracy domowej? Wartość „ukrytej” pracy kobiet była znacznie wyższa niż mężczyzn

Ile wynosi średnia miesięczna wartość nieodpłatnej pracy domowej? Kobiety, zwłaszcza matki małych dzieci, wykonują znacząco więcej nieodpłatnej pracy domowej niż mężczyźni. Różnice te są widoczne we wszystkich obszarach codziennych obowiązków. Ocenia Polski Instytut Ekonomiczny, powołując się na badania GUS.

Nowe zawody w klasyfikacji od 2026 roku. MRPiPS opublikowało projekt rozporządzenia [Projekt z 9 lipca 2025 r.]

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opublikowało projekt nowego rozporządzenia dotyczącego klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy. Dokument trafił 14 lipca 2025 r. do konsultacji publicznych i opiniowania. Nowe przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2026 roku.

Wyższe wynagrodzenia w budżetówce od 2026 r. Pracodawcy chcą większej podwyżki dla pracowników

Płaca minimalna w 2026 r. wzrośnie o 3%, ale w budżetówce podwyżka powinna być wyższa. Pracodawcy chcą wyższych wynagrodzeń w sferze budżetowej, aby jakość usług publicznych również rosła.

Nie będzie w tym roku niższego dodatku za pracę w nocy niż w lipcu

W lipcu 2025 r. mamy najniższy dodatek za pracę w nocy. Taka sama kwota będzie obowiązywała w październiku. To miesiące z największą liczbą godzin pracy. Ile wynosi dodatek nocny w tym miesiącu?

REKLAMA

Opieka nad małym dzieckiem podczas pracy zdalnej. Co z kontrolą pracodawcy?

Jak pracodawca może skontrolować pracę zdalną pracownika, który w czasie godzin pracy sprawuje bezpośrednią opiekę nad małoletnim dzieckiem (do 4. roku życia), szczególnie gdy dziecko nie ma zapewnionej w tym czasie opieki przez inną osobę (np. nianię, innego członka rodziny, żłobek, przedszkole)?

PPK: od jakiej kwoty nalicza się wpłaty? Czy wczasy pod gruszą, świadczenia urlopowe, nagroda jubileuszowa i zasiłki liczą się do podstawy wymiaru wpłat?

Od jakiej kwoty liczy się wpłaty na PPK? Nie od każdego świadczenia na rzecz uczestnika PPK należy naliczać wpłaty do PPK. To, czy dane świadczenie stanowi podstawę wpłat do PPK, zależy od tego, czy jest ono podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Co z wczasami pod gruszą, świadczeniem urlopowym, nagrodą jubileuszową, zasiłkami i urlopem wychowawczym?

Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

REKLAMA

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

REKLAMA