REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowa o pracę nakładczą - definicja

Czym jest praca nakładcza/ Fot. Fotolia
Czym jest praca nakładcza/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Przy zawarciu umowy o pracę nakładczą nie powstaje stosunek pracy. Osobom zatrudnionym na tej podstawie przysługują uprawnienia podob­ne do pracowniczych.

Umowa o pracę nakładczą

Definicja podstawowa

Umowa odrębna od stosunku pracy, na podsta­wie której wykonawca świadczy pracę na rzecz nakładcy.

REKLAMA

Autopromocja

Zobacz również: Czym jest praca nakładcza?

W prawie pracy

Przy zawarciu umowy o pracę nakładczą nie powstaje stosunek pracy. Osobom zatrudnionym na tej podstawie przysługują uprawnienia podob­ne do pracowniczych.

Przy umowie o pracę nakładczą nie jest koniecz­ne wykonywanie czynności w siedzibie podmio­tu zatrudniającego, a osoba wykonująca pracę nakładczą jest zobowiązana do dostarczania co pewien czas wyników swojej pracy w określone miejsce. Wykonywanie umowy nie wymaga stałe­go nadzoru nakładcy. Zlecający nie może wymagać od chałupnika dyspozycyjności i wykonywania jego poleceń służbowych. Jej cechą charakterystyczną jest to, że nakładca wymaga konkretnego efektu pracy, ale nie wpływa na ustalenie czasu oraz miej­sca wykonania pracy przez wykonawcę. Umowa o pracę nakładczą powinna być zawarta na piśmie. Może zostać zawarta na okres próbny, na czas określony, na czas wykonania określonej pracy lub na czas nieokreślony. Okres próbny nie może przekraczać 3 miesięcy. W umowie o pracę nakładczą należy określić minimalną miesięczną ilość pracy, jaką powinien wykonać chałupnik. Nie powinna zawierać postanowień charakterystycz­nych dla umów o pracę, np. określenia czasu pracy, niezbędne jest jednak wskazanie warunków jej wykonywania. Powinna zawierać terminy i zasady dostarczania materiałów potrzebnych do wykony­wania pracy przez wykonawcę. Jeżeli strony tak postanowią, powinien się znaleźć w niej zapis, że to strona wykonująca pracę ma obowiązek zapewnić sobie materiały i urządzenia potrzebne przy pracy. Gdy nie ma takiego postanowienia, obowiązek ten należy do nakładcy.

Umowa o pracę nakładczą może zostać uznana za umowę o pracę, gdy wykonawca będzie świadczył pracę osobiście, codziennie, w ściśle określonych godzinach, pod nadzorem i w siedzibie nakładcy. Chałupnicy korzystają jedynie z uprawnień pra­cowniczych, które są im przyznane przez przepisy prawne regulujące wykonywanie przez nich pracy i w umowie. Przepisy te odsyłają wprost do niektó­rych przepisów Kodeksu pracy, które powinny być odpowiednio stosowane.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Do osób wykonujących pracę nakładczą należy sto­sować przez analogię odpowiednie przepisy odno­szące się do pracowników w zakresie sposobu prowadzenia akt osobowych. Nakładca powinien założyć i prowadzić akta osobowe wykonawców. Musi bowiem zapewnić przestrzeganie przepisów dotyczących uprawnień osób wykonujących pracę nakładczą, np. w zakresie urlopów wypoczynko­wych czy bhp (badania lekarskie). Dostarczane przez nakładcę surowce, materia­ły, maszyny i inne urządzenia techniczne powin­ny odpowiadać wymaganiom bhp. Jeżeli praca nakładcza jest wykonywana w siedzibie nakładcy, musi on zapewnić wykonawcy warunki bhp zawar­te w Kodeksie pracy. Jeżeli zaś taka praca jest świadczona w mieszkaniu wykonawcy, nakładca nie może powierzać prac, których wykonywanie jest szkodliwe dla zdrowia wykonawcy lub jego współ­mieszkańców.

Chałupnik jest uprawniony do urlopu wypoczynko­wego. Do wymiaru urlopu stosuje się odpowied­nie przepisy Kodeksu pracy. Wykonawcy przysłu­guje urlop odpowiednio w wymiarze 20 i 26 dni. Wykonawcy będącemu osobą niepełnosprawną zaliczoną do znacznego lub umiarkowanego stop­nia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy płatny urlop w wymiarze 10 dni roboczych w każ­dym roku kalendarzowym. Urlopów wykonawcy udziela się na zasadach obowiązujących jak w przy­padku urlopów pracowniczych. Za przepracowany w całości lub w części rok kalen­darzowy chałupnikowi udziela się urlopu wypo­czynkowego w następnym roku kalendarzowym w wymiarze 1/12 należnego urlopu za każdy prze­pracowany miesiąc. Urlop ulega skróceniu o 1/12 części za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym wykonawca ze swej winy nie uzyskał co najmniej 50% najniższego wynagrodzenia. Oprócz urlopów wypoczynkowych osobom wyko­nującym pracę nakładczą przysługuje urlop macie­rzyński i urlop na warunkach urlopu macierzyńskie­go. Wymiar i zasady udzielania tych urlopów są takie same jak zawarte w Kodeksie pracy. Chałupnicy nie mają natomiast prawa do urlopu wychowawczego. W każdym czasie strony mogą rozwiązać umowę o pracę nakładczą na mocy porozumienia stron. Umowa zawarta na okres próbny może być roz­wiązana za 2-tygodniowym wypowiedzeniem, nato­miast umowa na czas nieokreślony może być roz­wiązana za 1-miesięcznym wypowiedzeniem. Nakładca może rozwiązać umowę z wykonawcą bez wypowiedzenia:

  • z winy wykonawcy w razie ciężkiego naruszenia przez niego obowiązków wynikających z umowy, a w szczególności wadliwego wykonywania z jego winy powierzonej pracy, nieprzestrzegania przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, nierozliczania się w ustalonych terminach z pobranych surowców lub materiałów, niewy­konywania bez uzasadnionych przyczyn przez okres 3 miesięcy umówionej ilości pracy albo dokonania nadużyć w zakresie korzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego lub innych świadczeń socjalnych,
  • z winy wykonawcy w razie popełnienia przez niego przestępstwa, które uniemożliwia dalsze powierzanie mu pracy nakładczej, jeżeli prze­stępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzo­ne prawomocnym wyrokiem,
  • w razie niewykonywania pracy przez wykonaw­cę z powodu:

- niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia ze względu na chorobę zakaź­ną przez okres dłuższy niż 3 miesiące,
- niezdolności do pracy wskutek choroby zawo­dowej lub spowodowanej wypadkiem przy pracy przez okres dłuższy niż 6 miesięcy,
- niemożności wykonywania pracy z innych przyczyn przez okres dłuższy niż 1 miesiąc (z wyjątkiem okresu ćwiczeń lub przeszkole­nia wojskowego).

W odniesieniu do wykonawców stosuje się też szczególną ochronę przed zwolnieniem. Umowa zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy, która uległaby roz­wiązaniu po upływie 3. miesiąca ciąży, ulega prze­dłużeniu do dnia porodu.

Wykonawca może rozwiązać umowę bez wypowie­dzenia, jeżeli zostało mu wydane orzeczenie lekar­skie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na jego zdrowie, a nakładca w ciągu mie­siąca nie przydzieli mu innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan zdrowia i kwalifikacje zawodo­we, oraz nie zmieni warunków, w jakich praca jest wykonywana.

Po zakończeniu wykonywania pracy nakładca powi­nien wydać chałupnikowi świadectwo pracy nakład­czej. Podaje w nim tylko okres pracy nakładczej, podczas której chałupnik uzyskał wynagrodzenie w wysokości co najmniej 50% najniższego wyna­grodzenia. Należy w nim zamieścić także informa­cję o przyczynie wypowiedzenia, jeżeli rozwiązanie umowy nastąpiło z powodu upadłości lub likwidacji nakładcy oraz na skutek zakończenia lub ograni­czenia systemu pracy nakładczej z przyczyn eko­nomicznych. Pozostałe zasady dotyczące wydawa­nia świadectwa pracy są takie same jak określone w Kodeksie pracy.

W wynagrodzeniach

W umowie o pracę nakładczą strony określają minimalną miesięczną ilość pracy, której wykona­nie należy do obowiązków wykonawcy. Minimalna ilość pracy powinna być tak ustalona, aby jej wyko­nanie zapewniało uzyskanie co najmniej 50% najniż­szego wynagrodzenia, tj. 380 zł. W przypadku tej grupy zatrudnionych najniższego wynagrodzenia nie należy utożsamiać z wynagrodzeniem minimal­nym, które zmienia się co roku. Ustawa o minimal­nym wynagrodzeniu za pracę wskazuje, że ilekroć w przepisach jest mowa o najniższym wynagrodze­niu przez odwołanie się do odrębnych przepisów lub do Kodeksu pracy, należy przez to rozumieć kwotę 760 zł.

Połowę kwoty najniższego wynagrodzenia - 380 zł muszą mieć zapewnioną chałupnicy, którzy mają jeszcze inne źródła dochodów, a praca nakład­cza nie stanowi ich głównego lub wyłącznego źródła utrzymania. Jeżeli praca nakładcza jest dla wykonawcy wyłącznym lub głównym źródłem utrzymania, ilość pracy powinna być tak ustalona, aby jej wykonanie zapewniało uzyskanie wynagro­dzenia nie mniejszego od najniższego wynagro­dzenia. Nakładca powinien więc tak wymierzyć ilość pracy, aby wykonawca mógł zarobić co naj­mniej 760 zł. Gdy nakładca nie przydzieli wyko­nawcy umówionej miesięcznej ilości pracy, czyli takiej, która zapewni mu osiągnięcie odpowied­niego wynagrodzenia, to za czas niewykonywa­nia pracy wykonawcy przysługuje wynagrodzenie obliczone jak za urlop wypoczynkowy, nie wyższe jednak od najniższego wynagrodzenia. Będzie to wynagrodzenie obliczone na podstawie przecięt­nego wynagrodzenia uzyskanego przez wykonaw­cę w okresie 12 miesięcy poprzedzających miesiąc niewykonywania pracy, a jeżeli wykonawca pracuje krócej - na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z okresu faktycznie przepracowa­nego, obejmującego pełne miesiące kalendarzo­we. Wynagrodzenie za 1 dzień niewykonywania pracy ustala się, dzieląc przeciętne miesięczne wynagrodzenie przez 22. Wynagrodzenie za czas urlopu ustala się, mnożąc wynagrodzenie za 1 dzień urlopu przez liczbę dni udzielonego urlopu. Zatem wynagrodzenie za czas niewykonywania pracy ustala się, mnożąc wynagro­dzenie za 1 dzień niewykonywania pracy obliczone jak za urlop wypoczynkowy przez liczbę dni, w któ­rych wykonawca nie pracował. Za wykonaną pracę wykonawcy przysługuje wyna­grodzenie obliczone według stawek jednostko­wych, a gdy jest to uzasadnione rodzajem pracy - przy zastosowaniu innej odpowiedniej formy wynagrodzenia za tę pracę, ustalonej w umowie lub w obowiązujących u danego nakładcy zasa­dach wynagradzania wykonawców. W praktyce wykonawca ma najczęściej ustaloną kwotę odpłat­ności za sztukę ukończonego wyrobu. Nakładca płaci za wyniki pracy. Można również ustanowić dla chałupnika wynagrodzenie określone stawką godzinową, jeżeli efekty pracy nie przekładają się na ilość.

Polecamy serwis: Umowa o pracę

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Encyklopedia kadrowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne
Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
ZUS: 271 wniosków o zwolnienie z opłacania składek ZUS w ciągu pierwszych 30 minut. Od północy trwa nabór wniosków o wakacje składkowe od ZUS

ZUS: 271 wniosków o zwolnienie z opłacania składek ZUS w ciągu pierwszych 30 minut. Od północy trwa nabór wniosków o wakacje składkowe od ZUS. Kto może ubiegać się o zwolnienie z opłacania składek ZUS? Jakie warunki trzeba spełniać, by skorzystać z ulgi?

Nowe świadczenie radykalnie ulży tysiącom osób. Jednak trzeba będzie na nie poczekać

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o rencie socjalnej. Tysiące osób skorzysta z nowego świadczenia – dodatku dopełniającego. Ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2025 r., ale na wypłatę dodatku trzeba będzie poczekać.

DPS: Pensjonariusz nie opłaci kosztów pobytu, nawet jeśli go na to stać

Pobyt w domu pomocy społecznej jest świadczeniem odpłatnym. Ustalając opłatę za pobyt bierze się pod uwagę dochód osób zobowiązanych do wnoszenia opłaty. Czy możliwe jest uwzględnianie także ich majątku?

Zasiłek chorobowy w 2025 r. Chory pracownik może przyjść do pracy. I nie straci zasiłku. Pod warunkami

W 2025 r. chory pracownik (nie zakażający innych, mogący chodzić) ma prawo przyjść do firmy i załatwić sprawę związaną z pracą. Chodzi o takie incydentalne czynności jak podpisanie umowy, dokumentów reklamacyjnych, doniesienia pendrive, przekazanie kluczy serwisowych, odblokowanie komputera. 

REKLAMA

Świadczenie Aktywnie w żłobku. Jaki warunek musi być spełniony, żeby dostać dofinansowanie?

Świadczenie „Aktywnie w żłobku” przysługuje na dofinansowanie kosztów objęcia dziecka opieką w żłobku, klubie dziecięcym albo sprawowanej przez dziennego opiekuna. Jest to jedna z trzech form wsparcia dostępnych w programie „Aktywny Rodzic”. Kiedy ZUS może przyznać dofinansowanie?

Ogromne zainteresowanie świadczeniem. Wpłynęło tysiące wniosków, ZUS wypłacił ponad 1,2 mld zł

Od stycznia bieżącego roku osoby z niepełnosprawnością mogą ubiegać się o świadczenie wspierające. Zainteresowanie tą formą pomocy jest bardzo duże. Do ZUS wpłynęło 68,8 tys. wniosków, a łączna kwota wypłat wyniosła ponad 1,2 mld zł.

Od 5 do 60 minut przerwy w pracy. Obowiązki pracodawców w 2024 i 2025 r.

Od 5 do 60 minut przerwy w pracy. Obowiązki pracodawców w 2024 i 2025 r. Czy osobie pracującej przy komputerze może przysługiwać 60 minut przerwy? Kto może liczyć na dłuższe przerwy? Kiedy pracodawca jest obowiązany ich udzielić?

Wypłata dodatku jest już pewna - prezydent podpisał nowelizację ustawy o rencie socjalnej

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o rencie socjalnej. Osoby uprawnione do renty socjalnej, które są całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji, otrzymają 2520 zł dodatku dopełniającego.

REKLAMA

31 października mija termin opłacenia składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie

Do 31 października należy opłacić należnych składek za rolników, małżonków i domowników za czwarty kwartał 2024 r.

Tylko 152 godziny pracy w listopadzie 2024 roku

Listopad to miesiąc z najniższą liczbą godzin pracy w całym 2024 roku. W żadnym innym miesiącu nie pracowaliśmy tylko 152 godziny. W którym miesiącu jest najwięcej pracy? Jak to było w poprzednich latach w listopadzie i jak będzie w 2025 roku?

REKLAMA