Trzynastka. Jaki jest termin wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego? Jakie prawa ma pracownik, jeśli pracodawca nie wypłaci mu trzynastki lub wypłaci ją w niepełnej wysokości?

• Trzynastka dla pracowników sfery budżetowej
• Termin wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego
• Wypłata trzynastki w razie likwidacji pracodawcy
• Wypłata trzynastki w razie likwidacji stanowiska pracy
• Skutki niewypłacenia dodatkowego wynagrodzenia rocznego

Trzynastka dla pracowników sfery budżetowej

Trzynastka, czyli dodatkowe wynagrodzenie roczne, przysługuje pracownikom sfery budżetowej. Jest to rodzaj premii za świadczenie pracy. Pracownik uzyska dodatkowe wynagrodzenie roczne pod warunkiem przepracowania u danego pracodawcy minimalnego okresu 6 miesięcy w roku, za który przysługuje trzynastka.

Autopromocja

Zasady nabywania prawa oraz ustalania wysokości i wypłacania trzynastki określa ustawa o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej.

Termin wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego

Dodatkowe wynagrodzenie roczne wypłaca się nie później niż w ciągu pierwszych 3 miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku, za który przysługuje to wynagrodzenie. Tak więc uprawniony pracownik powinien otrzymać trzynastkę należną za 2023 r. najpóźniej do 31 marca 2024 r. W bieżącym roku ostatni dzień terminu na wypłatę przypada w niedzielę. Nie ulega on jednak przesunięciu.

Rozwiązanie umowy o pracę (np. na skutek wypowiedzenia czy z powodu przejścia pracownika na emeryturę czy rentę) nie zobowiązuje pracodawcy do wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego w dniu ustania stosunku pracy. Jednak wypłata trzynastki w tym dniu nie będzie naruszeniem obowiązujących przepisów - pracodawca może wypłacić dodatkowe wynagrodzenie roczne wcześniej.

Autopromocja

ZFŚS
Zasady tworzenia i prowadzenia

Sprawdź

Wypłata trzynastki w razie likwidacji pracodawcy

Pracownikowi, z którym rozwiązano stosunek pracy w związku z likwidacją pracodawcy, wynagrodzenie roczne wypłaca się w dniu rozwiązania stosunku pracy.

Należy podkreślić, że prawo pracy nie decyduje o rozpoczęciu i przebiegu procesu likwidacji, ale jedynie reguluje jego skutki w stosunkach pracy. Likwidacja pracodawcy oznacza całkowite i definitywne zlikwidowanie jego działalności na mocy decyzji odpowiedniego organu, zakończenie funkcjonowania jednostki organizacyjnej, spowodowane utratą podstawy prawnej jej istnienia i brakiem następcy prawnego, co skutkuje koniecznością rozwiązania z pracownikami stosunków pracy. 

Wypłata trzynastki w razie likwidacji stanowiska pracy

Od likwidacji pracodawcy należy odróżnić likwidację stanowiska pracy. Likwidacja stanowiska pracy pracownika może być wynikiem przeprowadzanej u pracodawcy reorganizacji lub zmniejszania zatrudnienia. Nie oznacza to jednak, że taka likwidacja musi powodować rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem zatrudnionym na stanowisku, z którego pracodawca rezygnuje. Pracownik może bowiem zostać przeniesiony na inne stanowisko. 

Autopromocja

Szkolenie: Zasiłki i ubezpieczenia społeczne w praktyce

Termin: 12 grudnia 2024 r.

Sprawdź

Jednak w przypadku, gdy likwidacja stanowiska pracy powoduje rozwiązanie z pracownikiem umowy o pracę, pracodawca nie musi wypłacać mu trzynastki w ostatnim dniu zatrudnienia. Jak już wspomniano, wypłata trzynastki w ostatnim dniu pracy pracownika przewidziana jest jedynie w sytuacji całkowitej likwidacji pracodawcy. Likwidacja stanowiska pracy nie oznacza bowiem likwidacji pracodawcy, a tym samym nie zobowiązuje pracodawcy do zastosowania wcześniejszego terminu wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego. Oczywiście nie oznacza to, że pracodawcy nie może dokonać wcześniejszej wypłaty trzynastki uprawnionemu pracownikowi.

Skutki niewypłacenia dodatkowego wynagrodzenia rocznego

Termin wypłaty trzynastki do 31 marca roku następnego po tym, za który to świadczenie przysługuje, jest dla pracodawców wiążący. Jego przekroczenie spowoduje naruszenie przepisów ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym.

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Każdy pracodawca zobowiązany jest do terminowej i prawidłowej wypłaty pracownikom wynagrodzenia za pracę. Obowiązek ten dotyczy również dodatkowych elementów do wynagrodzenia pracownika, takich jak dodatkowe wynagrodzenie roczne.

Pracodawca, który nie wypłaca dodatkowego wynagrodzenia rocznego w ustalonym terminie, obniża je bezprawnie lub dokonuje bezpodstawnych potrąceń, musi pamiętać, że popełnia wykroczenie przeciwko prawom pracownika. Z tego tytułu może zostać obciążony karą grzywny w wysokości od 1000 zł do 30 000 zł (art. 282 Kodeksu pracy).

Jeżeli pracodawca nie wypłaca pracownikowi przysługującej mu trzynastki lub wypłaca ją w niższej wysokości, to pracownik ma prawo dochodzić swoich praw w Państwowej Inspekcji Pracy, jak i w sądzie pracy.

Pracownik, któremu pracodawca nie wypłacił wynagrodzenia rocznego w terminie lub wypłacił je w zaniżonej wysokości, ma prawo:

• domagać się odsetek za czas opóźnienia w wypłacie. Odsetki przysługują bez względu na przyczynę opóźnienia w wypłacie oraz niezależnie od tego, czy było ono spowodowane okolicznościami, na które zakład pracy miał lub nie miał wpływu,
• żądać odszkodowania, jeśli wskutek zwłoki w wypłacie poniósł szkodę.

Podstawa prawna:

• art. 1, art. 5 ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1690)