Związki zawodowe dla zleceniobiorców od 1 stycznia 2019 r.

Podstawowym celem ustawy jest wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 czerwca 2015 r. (sygn. akt K 1/13), poprzez rozszerzenie zakresu podmiotowego prawa do tworzenia i wstępowania do związków zawodowych.

Przyjęte w nowelizacji zmiany umożliwiają objęcie prawem tworzenia organizacji związkowych i wstępowania do nich, wszystkich osób świadczących pracę za wynagrodzeniem, bez względu na podstawę zatrudnienia, które na gruncie konstytucyjnym i prawnomiędzynarodowym mogą być zaliczane do kategorii pracowników. W myśl ustawy, osobą wykonującą pracę zarobkową jest zarówno pracownik w rozumieniu Kodeksu pracy, jak też osoba świadcząca pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, jeżeli spełnia ona następujące warunki: nie zatrudnia do tego rodzaju prac innych osób, niezależnie od podstawy zatrudnienia, nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z wykonywaniem tej pracy, ma takie interesy związane z wykonywaniem pracy, które mogą być reprezentowane i bronione przez związek zawodowy.

Polecamy: RODO dla kadrowych i HR. Wzory dokumentów z objaśnieniami

Wśród pozostałych najważniejszych zmian w ustawie, należy wskazać:

1. wprowadzenie mechanizmów ochronnych na wypadek nierównego traktowania z powodu przynależności związkowej;
2. możliwość uwzględnienia innych niż pracownicy osób wykonujących pracę zarobkową w liczbie osób warunkujących uzyskanie uprawnień zakładowej organizacji związkowej, jeżeli te osoby świadczą pracę przez co najmniej 6 miesięcy na rzecz pracodawcy objętego działaniem tej organizacji;
3. wprowadzenie możliwości uwzględnienia osoby należącej do kilku organizacji związkowych u danego pracodawcy tylko jako członka jednej, wskazanej przez nią organizacji związkowej;
4. wprowadzenie procedury weryfikacji liczebności zakładowej organizacji związkowej (obecnie pracodawcy nie przysługują żadne instrumenty weryfikacji danych liczbowych przekazanych mu przez zakładową organizację związkową);
5. podwyższenie progu reprezentatywności dla zakładowych organizacji związkowych – progi te podwyższono z 7% do 8% dla organizacji wchodzących w skład Rady Dialogu Społecznego i ich organizacji członkowskich oraz z 10% do 15% dla pozostałych organizacji;
6. przyznanie możliwości dochodzenia przez inną niż pracownik osobę wykonującą pracę zarobkową 6-miesięcznej rekompensaty za rozwiązanie lub wypowiedzenie przez pracodawcę umowy bez uzyskania zgody zarządu organizacji związkowej;
7. wprowadzenie terminów na przedstawienie stanowiska organizacji związkowej w sprawie wypowiedzenia umowy działaczowi związkowemu.