Kontrola zwolnienia lekarskiego przez ZUS w praktyce

Zdaniem ekspertów, uprawnienia inspektora Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie weryfikacji zwolnienia lekarskiego są mocno ograniczone. A jednak w przypadku wykrycia przez niego poważnych nieprawidłowości, sprawdzana osoba może utracić zasiłek chorobowy, a nawet pracę.

Autopromocja

W wyniku przeprowadzonych w pierwszym półroczu br. kontroli wystawionych zwolnień lekarskich, ZUS odzyskał, z tytułu cofniętych lub zmniejszonych świadczeń, już 102,6 mln zł. Państwowa instytucja publicznoprawna konsekwentnie ogranicza możliwość wypłaty zasiłków chorobowych. W związku z tym, wzmożone inspekcje pracowników w dalszym ciągu mogą przybierać na sile. Zdaniem warszawskiego radcy prawnego Łukasza Brzozowskiego, najbardziej narażone są na nie osoby, które kilka lub kilkanaście razy w roku przebywają na L4, obejmującym mniej, niż 7 dni, oraz te, które uzyskują od różnych lekarzy kolejne zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby.

Polecamy produkt: Kodeks pracy 2016 z komentarzem

– Inspekcja w zakresie wykorzystywania zwolnień lekarskich jest zawsze niezapowiedziana. Kontroler powinien posiadać upoważnienie do jej przeprowadzenia. Nie istnieją jednak przepisy, które dają pracownikowi ZUS prawo wejścia do mieszkania ubezpieczonego i zażądania od niego dokumentów. Ale w interesie sprawdzanej osoby jest wyrażenie na to zgody, jeżeli nie ma ona nic do ukrycia. Po wylegitymowaniu się, inspektor weryfikuje, czy chory stosuje się do zaleceń lekarza i nie wykonuje żadnych działań zarobkowych. Jednak nie ma prawa sprawdzać jego komputera, ani też rzeczy osobistych, mówi serwisowi agencyjnemu MondayNews, Łukasz Brzozowski.

Autopromocja

Kodeks pracy 2024
Praktyczny komentarz z przykładami

Sprawdź

Jeżeli lekarz napisał na zaświadczeniu, że chory musi leżeć, to wykonywanie jakichkolwiek obowiązków domowych oznacza wykorzystywanie zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z jego celem. Może to skutkować utratą prawa do zasiłku, zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby lub macierzyństwa. Jeśli natomiast ubezpieczony może chodzić, to ma on szersze możliwości w zakresie funkcjonowania w domu. Zabronione jest jednak, aby przeprowadzał remont, czy też realizował płatne zlecenie. Jak twierdzi radca prawny, wyjście do apteki lub sklepu spożywczego, nie jest uznawane za czynność bezprawną.

– Co ciekawe, osoba będąca na L4, ma prawo zawrzeć, zaplanowany wcześniej, związek małżeński. W tym zakresie wypowiedział się Sąd Najwyższy. W jednym z orzeczeń ocenił, że udział pracownika we własnym ślubie, w czasie zwolnienia lekarskiego, mając adnotację od lekarza, że może chodzić, nie jest naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych. Podobnie uznano za dopuszczalny udział chorego pracownika w zajęciach na studiach, o ile nie było w tym zakresie przeciwwskazań lekarskich. Jeżeli chorego nie ma w domu, to najczęściej pozostawiana jest pisemna informacja o kontroli z prośbą o wytłumaczenie nieobecności lub wysyłane jest pismo z żądaniem wyjaśnienia. Inspekcja może być również ponowiona, zauważa Łukasz Brzozowski.

Jak podkreśla specjalista, przepisy dotyczące uprawnień pracownika ZUS w zakresie kontroli zwolnienia lekarskiego nie zostały opisane w ustawie tak, jak w przypadku kontroli przedsiębiorcy. Jeśli jednak inspektor wykrywa naruszenie prawa, sporządza protokół. Musi w nim podać, na czym ono dokładnie polegało. Uwagi do raportu ma prawo wnieść kontrolowany oraz świadkowie zdarzenia, np. domownicy. Konsekwencją wykorzystania L4 w sposób niezgodny z przepisami jest utrata zasiłku za dany okres zwolnienia lekarskiego. Od takiej decyzji można złożyć odwołanie do Sądu Rejonowego w ciągu miesiąca od trzymania decyzji.

Autopromocja

Benefity dla pracowników
- skutki w zakresie PIT i ZUS

Sprawdź

– Poza utratą zasiłku pracownik nie ponosi żadnych innych kar. Należy jednak pamiętać o tym, że wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego w sposób niezgodny z jego celem, jeśli będzie miało charakter rażący, jest podstawą dla pracodawcy do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. Powodem takiej decyzji, może być przede wszystkim wykonywanie przez zatrudnionego, przebywającego na chorobowym, dodatkowych, płatnych zleceń. Ubezpieczony powinien mieć to na uwadze, podsumowuje Łukasz Brzozowski.

Dołącz do nas na Facebooku!

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2024
Prawo pracy, ZUS, podatki, rachunkowość

Sprawdź

Źródło: MondayNews