Kompetencje pracowników na polskim rynku pracy

Według raportu PIE „Kompetencje pracowników dziś i jutro” na niewystarczający poziom kompetencji specjalistycznych wskazało 45 proc. firm. Z kolei 48 proc. pracodawców za deficytową kompetencję uważa kreatywność, a 41 proc. współpracę z innymi, polegającą na łatwości realizowania zadań w ramach pracy grupowej. Za najważniejszą kompetencję przyszłości badani uznali umiejętność działania w sytuacji niepewności.

Z raportu wynika, że 72 proc. firm nie inwestowało w kapitał ludzki w 2021 r. i nie planuje takiego przedsięwzięcia w 2022 r.; jednocześnie 91 proc. spośród ankietowanych firm wskazało, że trudności w pozyskiwaniu pracowników o odpowiednich kompetencjach są barierą w ich działalności.

Zarządzanie kompetencjami

Jak wskazała Katarzyna Dębkowska, szefowa zespołu foresightu gospodarczego w PIE, w obecnej sytuacji optymalne zarządzanie kompetencjami przez firmy jest szczególnie istotne, "gdyż stoimy u progu wyzwania w postaci wchłonięcia przez rynek pracy uchodźców z Ukrainy".

"Szacujemy, że w ciągu najbliższych trzech miesięcy polskie firmy mogłyby zatrudnić 253 tys. kobiet" - stwierdziła. Dodała, że 3/4 z tych etatów to miejsca pracy w zakwaterowaniu i gastronomii, handlu oraz innych usługach, czyli sektorach, które jednocześnie poszukują pracowników i są bardziej nastawione na kobiety. W celu ułatwienia integracji uchodźców na polskim rynku ekspertka proponuje intensyfikację działań w zakresie m.in. portalu z bazą danych kompetencji uchodźców, kursów języka polskiego i szkoleń branżowych oraz zapewnienie opieki nad dziećmi i pomocy psychologicznej.

Jakich kompetencji brakuje pracownikom

Dla 48 proc. badanych przedsiębiorców "deficytową kompetencję" stanowiła kreatywność, czyli łatwość znajdowania nieoczywistych rozwiązań. Wiele firm deklarowało też, że brakuje im osób mających specjalistyczne kompetencje branżowe (45 proc.) i umiejętność współpracy z innymi polegającą na łatwości realizowania zadań w ramach pracy grupowej (41 proc.). Nieco mniej firm wskazywało na braki pracowników o rozwiniętych umiejętnościach "krytycznego myślenia", czyli racjonalnego i logicznego wnioskowania na temat przyczyn i skutków zjawisk (36 proc.). Natomiast ok. 1/3 pracodawców odczuwała niedobór pracowników potrafiących rozwiązywać złożone problemy (33 proc.) i charakteryzujących się elastycznością poznawczą, czyli łatwością spojrzenia na problem lub zdarzenie z wielu różnych perspektyw w celu podjęcia odpowiednich działań (32 proc.).

Kompetencje przyszłości

Zgodnie z badaniem "umiejętność działania w sytuacji niepewności" została uznana przez ogół przedsiębiorstw za najważniejszą kompetencję przyszłości. Uzyskała najwyższą średnią ocenę 4,21 (w skali od 1 do 5). Firmy przewidują, że wysokie znaczenie w przyszłości będzie miała kreatywność (średnia ocena 4,01) i współpraca z innymi (4,02). Niewiele niższe znaczenie respondenci przyznali kompetencji brania odpowiedzialności (3,99) i branżowym kompetencjom specjalistycznym (3,94).

autorka: Magdalena Jarco