REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Inspektor PIP w zakładzie pracy – prawa i obowiązki pracodawcy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Bartman

REKLAMA

Pracodawca w trakcie kontroli PIP ma obowiązek stosować się do wszystkich poleceń inspektora przeprowadzającego kontrolę w jego firmie. Wyjątkiem jest możliwość podważenia treści protokołu pokontrolnego.

Rozmowa z Bartłomiejem Raczkowskim, adwokatem i ekspertem z zakresu prawa pracy.

REKLAMA

REKLAMA

  • Czy pracodawca ma prawo nie zgodzić się na kontrolę inspektorów PIP? W jakich sytuacjach taka kontrola nie może się odbyć?

Uprawnienia nadane inspektorom pracy w wyniku nowelizacji ustawy z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy są bardzo szerokie. Przepisy tej ustawy stanowią, że inspektor może przeprowadzić kontrolę pracodawcy o każdej porze dnia i nocy. A zatem pracodawca nie ma żadnej sposobności uniemożliwienia inspektorom kontroli, odmowy udziału w tej kontroli czy odmowy udzielenia pomocy inspektorowi. Ma za to obowiązek wpuścić inspektora do zakładu pracy i musi z nim współpracować.

Jednak w praktyce inspektorzy rzadko uciekają się aż do takich drastycznych metod, jak niezapowiedziane kontrole czy wszczynanie dochodzeń bez wcześniejszego poinformowania o tym pracodawcy. Zwykle odbywa się to w sposób cywilizowany i kulturalny, inspektorzy dzwonią i zapowiadają swoją wizytę, nie zaskakując pracodawców.

Kontrole PIP - wynagrodzenia, bhp, legalność zatrudnienia >>

REKLAMA

  • Skoro pracodawca nie ma żadnej możliwości uniknięcia kontroli inspektorów, to czy ta kontrola ma wyznaczone przepisami prawa ramy merytoryczne? Czy pracodawca ma prawo wiedzieć, co dokładnie będzie kontrolowane?

Inspektor pracy nie musi informować pracodawcy, co będzie kontrolował, ani uprzedzać go, jaki będzie zakres jego działań. Podczas pobytu w zakładzie pracy inspektor ma prawo skontrolować wszystko, co łączy się ze sprawami pracowniczymi. Najczęściej odbywa się to w ten sposób, że inspektor prosi o teczki personalne i inne dokumenty kilku lub kilkunastu pracowników, które następnie przegląda pod kątem tego, czy pracownicy mają aktualne badania lekarskie, czy urlopy są udzielane terminowo, czy wynagrodzenia są wypłacane odpowiednio itd. Często żąda też np. ewidencji czasu pracy, aby sprawdzić, czy jest ona prawidłowo prowadzona i czy nie ma jakichś nieujętych nadgodzin.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Oprócz tego zwykle inspektor robi też obchód po zakładzie pracy i sprawdza panujące tam warunki, szczególnie pod kątem norm bhp. Sprawdza, czy wszystkie przepisy dotyczące bezpieczeństwa pracy są przez pracodawcę wypełnione. Jeśli przykładowo jest to zakład produkcyjny, czy wszędzie jest odpowiednia ilość światła, czy pracownicy są wyposażeni w kaski, obuwie robocze czy mają odzież ochronną.

  • Czy obchód zakładu pracy i sprawdzanie dokumentów musi zawsze odbywać się w obecności pracodawcy lub osób upoważnionych do tego przez pracodawcę? Czy inspektor ma prawo samodzielnie kontrolować zakład pracy?

Inspektor może po zakładzie chodzić sam. Ale jeśli poprosi o asystę, należy spełnić jego prośbę i towarzyszyć mu podczas kontroli. Istnieją też poglądy, według których inspektor może samodzielnie skontrolować zakład pracy tylko wtedy, gdy zwłoka w przeprowadzeniu kontroli zagraża życiu lub zdrowiu pracowników.

W przypadku inspektora pracy trudno mówić o przekroczeniu przez niego uprawnień, gdyż przepisy dają mu tak szerokie pole do działania, że pracodawcom w praktyce jest bardzo trudno je zakwestionować. Mało tego, pracodawca ma obowiązek udzielenia inspektorowi niczym nieograniczonej pomocy.

Kontrola w firmie - PIP uzyskała dostęp do danych ZUS >>

  • Jak długo może trwać taka kontrola u jednego pracodawcy? Czy prawo przewiduje w tym względzie jakieś ograniczenia czasowe?

Ustawa nie przewiduje żadnych ograniczeń czasowych. W praktyce takie kontrole trwają kilka dni i problemy na tle nadmiernego czasu kontroli raczej nie występują. Nie ma też ograniczeń co do częstotliwości kontroli u jednego pracodawcy, jak ma to miejsce w przypadku kontroli skarbowych.

  • Czy wobec takich nieograniczonych uprawnień inspekcji pracy pracodawca ma szansę skutecznie obronić się przed negatywnymi następstwami takiej kontroli?

Pracodawca może się bronić przed skutkami takiej kontroli na kilka sposobów.

Po pierwsze dostaje on protokół pokontrolny i do takiego protokołu w ciągu 7 dni od daty jego otrzymania może zgłosić swoje zastrzeżenia. Z praktycznego punktu widzenia nie można zaniedbać tej sprawy. Protokół należy bowiem dokładnie przeanalizować i wszystko, do czego pracodawca ma zastrzeżenia, zarówno pod względem faktycznym, jak i prawnym w tych zastrzeżeniach ująć i w określonym terminie przedstawić.

Kolejną linią obrony pracodawcy mogą być odwołania od tzw. nakazów. Inspektor pracy wydaje je na skutek kontroli. Nakazy są decyzjami administracyjnymi dotyczącymi wykonania określonych czynności, najczęściej z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, np. w postaci nakazu, aby zwiększyć ilość światła, namalować linie dla wózków widłowych, zaopatrzyć pracowników w kaski ochronne itd. Od tych nakazów pracodawca może się odwoływać w trybie administracyjnym, czyli najpierw do okręgowego inspektora pracy, a później do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Reakcją na działania inspektora pracy jest również odpowiedź pracodawcy na tzw. wystąpienie. W wyniku kontroli inspektorzy prawie zawsze je formułują. Poruszają w nim różne kwestie, które przedstawiają pracodawcy do wykonania. Przepisy stanowią, że pracodawca w ciągu 30 dni ma obowiązek poinformować inspektora o sposobie wykonania takiego wystąpienia. A zatem literalnie przepisy nie przewidują żadnej formy odwołania od wystąpienia. Jednak w praktyce, jeśli jakieś punkty wystąpienia są dyskusyjne i budzą poważne kontrowersje, pracodawcy mogą z inspektorem polemizować na ich temat.

PIP - kontrola wypłaty wynagrodzeń pracownikom >>

  • Proszę podać przykłady kontrowersyjnych wystąpień inspektora pracy?

Pamiętam sprawę dotyczącą sporu o stołówkę pracowniczą. Inspektor przyjął wówczas interpretację rozszerzającą obowiązki pracodawcy, co było dość kontrowersyjnym posunięciem.

Zdarzały się też przypadki podważania przez inspektorów pracy zgodności z prawem poszczególnych rozkładów czasu pracy. Przepisy o czasie pracy są szczególnie nieprecyzyjne. Przykładowo, co konkretnie oznacza pojęcie „udzielenie dnia wolnego za niedzielę”. Czy chodzi tu o 24 godziny od zakończenia dniówki czy od kolejnej doby pracowniczej, a może od zakończenia doby kalendarzowej? Na temat definicji dnia wolnego w zamian za pracę w niedzielę trwa spór w doktrynie prawa pracy i każda z ww. opcji może być słuszna.

Zdarzają się przypadki, że inspektor daje się przekonać do zdania pracodawcy i nie sprawdza później, czy jego wystąpienie zostało zrealizowane. Ale są też i takie sytuacje, że na skutek podjęcia polemiki odbywa się druga kontrola, skutkująca już poważniejszymi sankcjami wobec pracodawcy. Nie ma więc gotowej recepty na to, jak postępować w razie kontroli PIP u pracodawcy.

Rozmawiała Katarzyna Bartman

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: kadry.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od 1 stycznia 2026 r. zmiany w funduszach emerytalnych - co to daje? [ustawa z podpisem Prezydenta RP]

Od 1 stycznia 2026 r. zmiany w funduszach emerytalnych, a konkretnie w ustawie z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1113 oraz z 2025 r. poz. 1069 i 1216). Prezydent RP podpisał już ustawę. Zmiany wchodzą w życie już w 2026 r. warto więc wiedzieć co można zyskać i co się zmieni.

Porażka pilotażu skróconego tygodnia pracy? Co się okazało już na starcie

Pilotaż skróconego tygodnia pracy prowadzony przez MRPiPS nie będzie miał takiego znaczenia jak się spodziewaliśmy. Okazało się, że zgłosiły się głównie jednostki sektora finansów publicznych - jednostki samorządowe, spółki miejskie, urzędy. Nie taka miała być idea tego programu. Nie dowiemy się jaki wpływ na gospodarkę miałby 4-dniowy tydzień pracy. Liczba firm prywatnych zakwalifikowanych do programu jest zbyt mała.

Status UKR, NFZ, 800+, PESEL czyli kilka ważnych zmian dla obywateli Ukrainy na przełomie roku 2025 i 2026

Co zmienia się dla obywateli Ukrainy na przełomie 2025 i 2026 roku? Nowe przepisy dotyczą przedłużenia statusu UKR, świadczeń na NFZ, prawa do świadczenia 800+ czy obowiązkowego PESELu i pobrania odcisków palców. Oto najważniejsze zmiany.

Będzie trzynastka dla nowej szerokiej grupy pracowników - ale dopiero po 2026, trzeba poczekać do 2027

Rząd planuje finansową niespodziankę dla licznej grupy pracowników. Na szczęście tym razem jest to pomysł, który zadowoli, a nie zmartwi – chodzi bowiem o rozszerzenie wypłat trzynastej pensji na nową grupę pracowników. Jeżeli prace legislacyjne zakończą się pomyślnie, to trzynastka będzie możliwa w 2027 roku. To minus całego rozwiązania, że odpowiedzialny resort planuje prace w tym zakresie powoli.

REKLAMA

Rewolucja w Kodeksie pracy od 1 stycznia 2026 r. Okresy prowadzenia działalności gospodarczej, wykonywania pracy na podstawie umów zleceń oraz umów agencyjnych będą wliczały się do stażu pracy

Karol Nawrocki podpisał ustawę o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Czy pracowników i pracodawców czekają rewolucyjne zmiany? Jak się okazuje nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Co się zmieni?

Co daje dłuższy staż pracy? Od stycznia 2026 r. wielu pracowników skorzysta na nowych przepisach

Od stycznia 2026 r. zmieniają się zasady obliczania stażu pracy pracowników. Od długości stażu pracy zależą uprawnienia pracownicze. Wiele osób wraz z nowym rokiem skorzysta na zmianach w prawie pracy - otrzymają dłuższe urlopy, nagrody, wyższe odprawy i dłuższe okresy wypowiedzenia. Co konkretnie daje wyższy staż pracy?

Ponad PESELAMI: od miejsca pracy oczekujemy tego samego, niezależnie od wieku

Niezależnie od wieku wszyscy oczekujemy tego samego od pracodawców, przełożonych czy zespołów. Co więcej, pracownicy z różnych grup wiekowych zgodnie przyznają, że są ważniejsze elementy wpływające na dobrą współpracę niż wiek. Należą do nich: podobne wartości, charakter, większe doświadczenie zawodowe, podobne zainteresowania. Również kluczowe motywacje do pracy osób reprezentujących różne pokolenia są takie same, zaś wiele stereotypów wiekowych niema swojego potwierdzenia w rzeczywistości. Tak wynika z raportu zrealizowanego w ramach projektu Ponad PESELAMI autorstwa Magdaleny Felczak i Ewy Leśnowolskiej, który powstał na podstawie badania ABR Sesta i SYNO Poland.

Od 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie nowe obowiązki pracodawców dot. wynagrodzenia

Już 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie nowe obowiązki pracodawców dotyczące wynagrodzenia za pracę. Konsekwencje niestosowania się do nowych przepisów mogą być bardzo dotkliwe. O co chodzi w tych przepisach?

REKLAMA

Dla pracowników i emerytów: wyższe wynagrodzenia, dodatki urlopowe, lepsze świadczenia socjalne, lepsza ochrona BHP i inne sprawy, które są uregulowane w UZP mogą się zmienić. Sejm przyjął ustawę o układach zbiorowych pracy

Warunki wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla zatrudnionych pracowników ale i dla emerytów często określają postanowienia UZP (układu zbiorowego pracy). Od 2026 r. mają się zmienić zasady w zakresie tworzenia owych - aktów wewnątrzzakładowych. Tym samym można powiedzieć, że szykują się zmiany dla pracowników i emerytów, w tym być może wyższe wynagrodzenia, dodatki, lepsze świadczenia socjalne, lepsza ochrona BHP i inne sprawy, które są uregulowane w UZP.

Jak motywować pracowników jesienią? Dodatkowy urlop czy karta podarunkowa - co wybierają pracownicy

Jak szybko i skutecznie motywować pracowników jesienią? Często w tych miesiącach spada zaangażowanie i zatrudnieni narzekają na brak doceniania ich pracy przez pracodawcę. Tymczasem ostatni kwartał często wiąże się z dodatkowymi zamówieniami i próbą zdobycia jak najlepszego wyniku na koniec roku. Można zaproponować dodatkowy urlop albo kartę podarunkową. Co wybierają pracownicy?

REKLAMA