Zaległy urlop wypoczynkowy w 2020 r. a Tarcza 4.0

Kodeks pracy 2020: Zaległy urlop wypoczynkowy

Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Nie zawsze będzie to jednak możliwe. Co w takiej sytuacji z zaległym urlopem? Do kiedy można go wykorzystać? Czy można otrzymać ekwiwalent? Czy pracodawca może nas „zmusić” do wykorzystania zaległego urlopu?

Polecamy: Kodeks pracy 2020 PREMIUM

Czym jest urlop?

Jest to uprawnienie, które wynika nie tylko z Kodeksu pracy, ale również z ustawy zasadniczej. W Konstytucji jest zapisane bowiem, że pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów.

W Kodeksie pracy wskazano natomiast, iż pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Może on być na wniosek pracownika podzielony, ale w takim przypadku co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.

Autopromocja

Kodeks pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online

Kup książkę:

Kodeks pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online

Urlop wypoczynkowy ma umożliwić pracownikowi zregenerowanie sił fizycznych i psychicznych po całym roku pracy. Urlop pracownika przynosi również korzyści dla pracodawcy, bowiem wypoczęty pracownik to pracownik szczęśliwy, a co za tym idzie bardziej efektywny.

Ponadto powinien on być co do zasady udzielony w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo (art. 161 Kodeksu pracy). Urlopy powinny być również udzielane zgodnie z planem urlopów ustalonym przez pracodawcę, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy.

Zaległy urlop

Jak to już zostało wspomniane nie zawsze jednak będzie możliwe wykorzystanie całego urlopu wypoczynkowego w danym roku. Może się tak stać np. w sytuacji gdy pracodawca odwoła pracownika z urlopu bądź pracownik nie może rozpocząć urlopu w ustalonym terminie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy (np. choroby).

Autopromocja

Uprawnienia rodziców w pracy. Poradnik pracodawcy 2023

Kup książkę:

Uprawnienia rodziców w pracy. Poradnik pracodawcy 2023

Co w takiej sytuacji? Kwestię te reguluje art. 168 Kodeksu pracy. Zgodnie z jego treścią urlopu niewykorzystanego w terminie ustalonym zgodnie z planem urlopów należy pracownikowi udzielić najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego.

Powyższy przepis nakłada na pracodawcę obowiązek udzielenia zaległego urlopu najpóźniej do dnia 30 września.

Autopromocja

Bieżące aktualności o zmianach przepisów

Czy biuro rachunkowe ma nowe obowiązki w związku z wprowadzeniem KSeF? Zmiany w podatkach dochodowych na 2024 r. i innych zmianach w VAT 2024 oraz prawie pracy i ubezpieczeń społecznych. I wiele innych bieżących tematów ...

IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

Ponadto nieudzielanie pracownikowi niewykorzystanego urlopu w ww. terminie większości przypadków (poza przypadkami losowymi, np. chorobą pracownika) stanowić będzie wykroczenie przeciwko prawom pracownika określone w art. 282 par. 1 pkt 2 Kodeksu pracy, co zagrożone karą grzywny.

Nawet wbrew woli pracownika

Czy w takim przypadku pracodawca może „zmusić” pracownika do wykorzystania zaległego urlopu? Odpowiedzi na te pytanie poszukamy w orzecznictwie. Kluczowy wydaje się tutaj wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2006 r., I PK 124/05, w którym przesądził on, iż „pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop, nawet gdy ten nie wyraża na to zgody”. Oczywiście z uwzględnieniem ww. terminu (do 30 września).

A co na to tarcza?

W przegłosowanej właśnie przez Sejm tarczy 4.0 przewidziano możliwość udzielenia przez pracodawcę wysłania pracownika na zaległy urlop, nawet bez jego zgody.
W uzasadnieniu do projektu ustawy czytamy, że „zakłada się, iż w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii pracownicy wykazywać będą zmniejszone zainteresowanie wykorzystywaniem prawa do urlopu wypoczynkowego. Wynika to z wprowadzonych ograniczeń związanych z dystansowaniem społecznym oraz ograniczenia lub zawieszenia działalności obiektów i usług związanych z branżą turystyczną i hotelarską. Skutkiem tego może być kumulacja urlopów niewykorzystanych za zaległe lata oraz urlopów nabytych w bieżącym roku kalendarzowym. W związku z tym nie ma uzasadnienia do utrzymywania rozwiązania, w którym możliwość odbierania takich urlopów stanie się możliwa dopiero po 30 września bieżącego roku bądź w następnych lat kalendarzowych oraz skumuluje się z wykorzystywaniem przez pracowników prawa do urlopu za bieżący rok kalendarzowy.”

Ma to więc zapobiec kumulacji urlopów niewykorzystanych za zaległe lata oraz urlopów nabytych w bieżącym roku kalendarzowym.

Ekwiwalent za niewykorzystany urlop

Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy przysługuje wyłącznie w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Nie ma możliwości wypłaty takiego ekwiwalentu, jeśli pracownik pozostaje w stosunku pracy na podstawie tej samej umowy o pracę. Powinien on zostać wypłacony pracownikowi w dniu zakończenia stosunku pracy.

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy INFOR Biznes. Kup licencję