Nowe prawo i prawa dla kobiet (ale nie seniorek!). Kobiety wiele lat czekały na te zmiany: rozporządzenie podpisane

• Nowe prawo i prawa dla kobiet (ale nie seniorek!). Kobiety wiele lat czekały na te zmiany: rozporządzenie podpisane
• Rewolucja w zarządzaniu bólem porodowym
• Nienaruszalny kontakt "Skóra do Skóry"
• Podczas porodu można jeść: całkowita nowość
• Większa troska o zdrowie psychiczne i laktację
• Wsparcie dla kobiet po traumie: poronienia, urodzenia martwego dziecka lub zgonu noworodka
• Bezpieczna przestrzeń dla kobiet po stratach
• Większa rola położnej POZ

Nowe prawo i prawa dla kobiet (ale nie seniorek!). Kobiety wiele lat czekały na te zmiany: rozporządzenie podpisane

Można powiedzieć, że w październiku 2025 roku polski system opieki zdrowotnej wkroczył na nowy, wyższy poziom troski o kobiety w okresie okołoporodowym oraz ich nowo narodzone dzieci. Zmieniają się Standardy Opieki Okołoporodowej. Nowe standardy gwarantują kobietom: godność, mniej bólu i bliskość z noworodkiem.

Nowe przepisy, które wejdą w życie po półrocznym okresie vacatio legis, mają na celu ujednolicenie standardów w całej Polsce, likwidując regionalne dysproporcje w dostępie do nowoczesnych metod łagodzenia bólu oraz zapewniając nienaruszalną więź między matką a dzieckiem tuż po narodzinach.

Rewolucja w zarządzaniu bólem porodowym

Jednym z najbardziej wyczekiwanych elementów zmian jest rewolucja w zarządzaniu bólem porodowym. Dotychczas dostępność i jakość znieczulenia zewnątrzoponowego bywały loterią zależną od konkretnego oddziału i jego zasobów kadrowych. Nowe rozporządzenie ustanawia jasne zasady:

• Prawo do metody farmakologicznej: każda kobieta rodząca ma zagwarantowany dostęp do co najmniej jednej metody farmakologicznego łagodzenia bólu. To kluczowe zabezpieczenie, które usuwa ryzyko bycia pozbawioną skutecznej pomocy w przypadku braku dostępności czy przeciwwskazań do metod niefarmakologicznych.
• Jawność i dostępność: podmioty lecznicze są zobowiązane do publicznego informowania na swoich stronach internetowych o wszystkich dostępnych metodach łagodzenia bólu. Transparentność ta pozwoli pacjentkom na świadomy wybór.
• Wzmocnienie kadrowe: zwiększono kompetencje i udział położnych anestezjologicznych, co ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia ciągłości opieki i możliwości wykonania równolegle kilku znieczuleń bez kompromisów w bezpieczeństwie.

Nienaruszalny kontakt "Skóra do Skóry"

Przełomem, który z pewnością wpłynie na wczesne budowanie więzi, jest prawne ugruntowanie tak zwanego "złotego kwadransa" lub "złotej godziny". Nowe przepisy gwarantują co najmniej dwugodzinny, nieprzerwany kontakt matki z noworodkiem metodą "skóra do skóry"

Co istotne, ten krytyczny czas dla budowania więzi i termoregulacji dziecka nie może zostać przerwany rutynowymi procedurami, takimi jak ważenie czy mierzenie. Procedury te, choć ważne, będą musiały zostać przesunięte w czasie lub realizowane w sposób minimalnie inwazyjny, tak by nie zakłócić pierwotnego, instynktownego połączenia. Ta zasada obowiązuje bezwzględnie, również po cesarskim cięciu – co wcześniej bywało obszarem spornym.

Podczas porodu można jeść: całkowita nowość

Ponadto, zniesiono biurokratyczną przeszkodę w postaci konieczności uzyskiwania zgody na spożycie lekkich płynnych posiłków podczas porodu. Kobieta rodząca będzie mogła jeść i pić, co jest naturalną potrzebą organizmu, bez potrzeby formalnego pozwolenia personelu.

Większa troska o zdrowie psychiczne i laktację

Nowelizacja kładzie potężny nacisk na ciągłość opieki laktacyjnej i wsparcie w sytuacjach kryzysowych. Ważne będą informacje na temat karmienia piersią i żywienia noworodka. Będą intensywnie przekazywane już w trakcie ciąży. Po porodzie, opieka laktacyjna zostanie zapewniona bezpośrednio na oddziale położniczym, a następnie kontynuowana w miejscu zamieszkania lub pobytu matki w połogu.

Wsparcie dla kobiet po traumie: poronienia, urodzenia martwego dziecka lub zgonu noworodka

Szczególna uwaga została poświęcona kobietom, które doświadczyły straty: poronienia, urodzenia martwego dziecka lub zgonu noworodka. Po raz pierwszy w tak szczegółowy sposób uregulowano opiekę laktacyjną w tych przypadkach, koncentrując się na informowaniu o metodach hamowania laktacji, co jest kluczowe dla zdrowia fizycznego i psychicznego matki.

Bezpieczna przestrzeń dla kobiet po stratach

Jednym z najbardziej humanitarnych punktów zmian jest wprowadzenie wymogów dotyczących zakwaterowania kobiet po trudnych przeżyciach okołoporodowych:

Kobiety po poronieniu, urodzeniu martwego dziecka, czy te, które podjęły decyzję o pozostawieniu dziecka w szpitalu (np. z powodu wad letalnych), nie będą przebywać na sali wspólnie z rodzącymi zdrowe dzieci lub przyszłymi matkami. Zapewnione mają być sale jednoosobowe, aby chronić je przed dodatkową traumatyzacją wywołaną oglądaniem szczęśliwych nowonarodzonych rodzin. Decyzja ta, choć oparta na empatii, stanowi bardzo konkretne zobowiązanie logistyczne dla szpitali.

Większa rola położnej POZ

Większa rola położnej POZ jest kluczowa dla zapewnienia ciągłości opieki po wypisie ze szpitala. Nowe przepisy rozszerzają zakres wizyt patronażowych:

• Opieka w połogu dla każdej kobiety. Każda kobieta w połogu, niezależnie od stanu zdrowia dziecka, otrzyma profesjonalną opiekę położnej w swoim domu.
• Noworodki długo hospitalizowane. położne będą mogły realizować wizyty patronażowe u dzieci **urodzonych przedwcześnie lub tych, które wymagały długotrwałej hospitalizacji. W takich przypadkach, to właśnie dom staje się kluczowym miejscem adaptacji, a rola położnej w monitorowaniu powrotu do zdrowia jest nieoceniona.

Opisane wyżej zmiany, będące wynikiem pracy interdyscyplinarnego zespołu ekspertów powołanego w 2024 roku, stanowią świadectwo dojrzałości systemu opieki zdrowotnej, która wreszcie stawia na godność pacjentki, jej prawa do komfortu oraz nienaruszalną więź z potomstwem. Po wejściu w życie, oczekuje się, że Polska zbliży się do europejskich standardów opieki okołoporodowej, minimalizując niepotrzebny stres i traumę związaną z narodzinami.