Mały ZUS od 1 stycznia 2019 r. - poradnik

Masz firmę i nie osiągasz wysokich przychodów? Od 1 stycznia 2019 r. będziesz mógł opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru, której wysokość zależy od tych przychodów.

Jakie warunki musisz spełnić

Aby skorzystać w danym roku z „małej działalności gospodarczej”:

• musisz prowadzić działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub innych przepisów szczególnych,
• Twój przychód z tytułu działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym, jeśli prowadziłeś ją przez cały rok, nie mógł przekroczyć trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku (np. w 2018 r. kwoty 63000 zł = 30x2100 zł).

Jeśli prowadziłeś działalność gospodarczą przez część poprzedniego roku, limit którego nie może przekroczyć przychód z tej działalności jest odpowiednio niższy. Ustalisz go przez podzielenie trzydziestokrotności minimalnego wynagrodzenia (w 2018 r. 63.000 zł) przez liczbę dni kalendarzowych poprzedniego roku (w 2018 r. 365 dni) i pomnożenie otrzymanego wyniku przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym (np. 334 dni, gdy działalność zawiesiłeś na cały marzec 2018 r.). Otrzymany wynik zaokrąglij do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 gr lub w dół, jeśli jest niższa.

Kiedy nie skorzystasz z „małej działalności gospodarczej”

Nie skorzystasz z małego ZUS, jeśli w poprzednim roku:

• prowadziłeś działalność gospodarczą krócej niż 60 dni, tj. podlegałeś ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu prowadzenia tej działalności krócej niż 60 dni,
• rozliczałeś się w formie karty podatkowej i korzystałeś ze zwolnienia sprzedaży od podatku VAT,
• podlegałeś ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu także z tytułu innej pozarolniczą działalność (np. jako wspólnik spółki jawnej)

oraz

• spełniasz warunki do opłacania preferencyjnych składek, tj. składek od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia,
• wykonujesz dla byłego bądź obecnego pracodawcy to co robiłeś dla niego jako pracownik w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym.

Nie skorzystasz z „małej działalności gospodarczej” w pierwszym roku prowadzenia działalności, czyli jeśli rozpoczniesz ją po 2 listopada 2018 r.

„Mały ZUS” możesz jednak opłacać jeśli korzystałeś wcześniej z „ulgi na start” i „preferencyjnych składek”.

Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami

Jak długo możesz korzystać z „małej działalności gospodarczej”

Niższe składki na ubezpieczenia społeczne możesz opłacać maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej.

Jak ustalisz najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne

Najniższą podstawę wymiaru składek ustalisz w trzech krokach:

1. Najpierw ustal przeciętny miesięczny przychód z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym według wzoru

Roczny przychód z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej 
w poprzednim roku kalendarzowym

------------------------------------------------------------------------------------                  x 30

Liczba dni kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności

Otrzymany wynik zaokrąglij do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 gr lub w dół, jeśli jest niższa.

2. Pomnóż przeciętny miesięczny przychód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym przez współczynnik, który Prezes ZUS ogłosi w Monitorze Polskim.

Otrzymany wynik zaokrąglij do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 gr lub w dół, jeśli jest niższa.

3. Porównaj otrzymany wynik do kwoty 30% minimalnego wynagrodzenia i 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Najniższa podstawa wymiaru składek nie może być bowiem niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku i nie może przekraczać kwoty 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ustalonej na dany rok. Dlatego, jeśli ustalona najniższa podstawa wymiaru składek jest niższa od 30% minimalnego wynagrodzenia, obowiązującą Cię najniższą podstawą wymiaru składek jest kwota równa 30% minimalnego wynagrodzenia.

Od jakiej kwoty będziesz opłacać składki na ubezpieczenia społeczne

W okresie, w którym będziesz korzystać z „małej działalności gospodarczej”, możesz w poszczególnych miesiącach opłacać składki na ubezpieczenia od najniższej podstawy wymiaru bądź od kwoty wyższej.

Jakie będziesz miał obowiązki związane z korzystaniem z „małego ZUS”

Oprócz obowiązków związanych z podleganiem ubezpieczeniom, które dotyczą także innych płatników składek, jak przekazywanie dokumentów ubezpieczeniowych i opłacanie składek, będziesz miał także inne obowiązki.

Należą do nich:

• obowiązek przekazania w deklaracji rozliczeniowej bądź w imiennym raporcie miesięcznym  informacji  o rocznym przychodzie  z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej oraz o najniższej podstawie wymiaru składek,
• obowiązek przedstawienia na nasze żądanie dokumentów potwierdzających  wysokość rocznego przychodu z tytułu wykonywania działalności gospodarczej za poprzedni rok kalendarzowy w terminie 14 dni kalendarzowych od dnia doręczenia wezwania. Jeśli tego nie zrobisz, ustalimy Ci za wszystkie miesiące danego roku podstawę wymiaru składek w wysokości 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Czy możesz zrezygnować z małej działalności gospodarczej

Będziesz mógł zrezygnować z uprawnienia do ustalania najniższej podstawy wymiaru składek w zależności od wysokości przychodu. Zrezygnować możesz w każdym czasie, a więc także od dnia nabycia do niego prawa.

Rezygnacja jednak oznacza, że za miesiąc, w którym zrezygnujesz oraz pozostałe miesiące kalendarzowe do końca danego roku kalendarzowego, będziesz opłacał składki na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Jaka podstawa wymiaru na ubezpieczenie zdrowotne

Zmiany, które wejdą w życie od 1 stycznia 2019 r. nie dotyczą podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Składki te będziesz opłacał od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku.