Wysokie kary za nielegalne zatrudnianie cudzoziemców

Uchwalenie omawianej ustawy jest związane z koniecznością dostosowania polskich przepisów do wymagań dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z 18 czerwca 2009 r. (2009/52/WE) przewidującej minimalne normy w odniesieniu do kar i środków stosowanych wobec pracodawców zatrudniających nielegalnie przebywających obywateli krajów trzecich (Dz.Urz. UE L 168 z 30 czerwca 2009 r., s. 24–32). Nowelizacji nie stosujemy do:

1) obywateli państwa członkowskiego Unii Europejskiej,

2) obywateli państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,

3) obywateli Konfederacji Szwajcarskiej,

4) członków rodziny cudzoziemców, o których mowa w pkt 1–3, który do nich dołącza lub z nimi przebywa.

Obowiązek przechowywania ważnego dokumentu pobytu cudzoziemca w Polsce

Ustawa o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej ustawa) nakłada na podmioty, które powierzają wykonywanie pracy cudzoziemcom, obowiązek domagania się od zatrudnionej osoby okazania ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Polski (art. 2 ustawy). Pracodawca ma obowiązek przechowywania kopii tego dokumentu przez cały okres wykonywania pracy przez cudzoziemca.

Domniemanie istnienia stosunku pracy

Omawiana ustawa przyznaje zatrudnionym w Polsce cudzoziemcom wiele uprawnień, które będą miały wpływ także na finanse zatrudniających ich pracodawców. Zatrudnieni cudzoziemcy uzyskali roszczenie o wypłatę zaległego wynagrodzenia i świadczeń związanych z tym wynagrodzeniem. W przypadku powierzenia cudzoziemcowi pracy na podstawie stosunku pracy nowe przepisy przewidują domniemanie istnienia stosunku pracy przez okres 3 miesięcy na wypadek konieczności wypłaty zaległego wynagrodzenia (art. 4 ust. 2 ustawy). Zarówno pracodawca, jak i cudzoziemiec mogą udowodnić, że okres zatrudnienia był krótszy lub dłuższy – wówczas wynagrodzenie będzie należne za udowodniony okres.

PRZYKŁAD

Pracodawca zatrudnił cudzoziemca na podstawie umowy o pracę na czas określony 6 miesięcy. Pracownik pracował faktycznie tylko 2 miesiące i został zwolniony. W razie sporu o prawo do wynagrodzenia, jeżeli pracodawca udowodni przed sądem, że cudzoziemiec faktycznie pracował tylko przez 2 miesiące, otrzyma on wynagrodzenie należne za 2 miesiące pracy.

Jeżeli pracodawca zatrudni cudzoziemca na podstawie innej umowy niż umowa o pracę, wówczas przyjmuje się domniemanie, że między pracodawcą a cudzoziemcem uzgodniono kwotę wynagrodzenia w wysokości 3-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę. Również w tym przypadku zarówno pracownik, jak i pracodawca mogą udowodnić, że umówiono się na inną wysokość wynagrodzenia. Przepisy ustawy ustanawiają bowiem minimalne zasady ochrony dla cudzoziemców.