REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawo do urlopu macierzyńskiego w szczególnych okolicznościach

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Anna Czajkowska

REKLAMA

Urodzenie martwego dziecka upoważnia do urlopu macierzyńskiego w wymiarze 8 tygodni. Natomiast w przypadku poronienia taki urlop nie przysługuje, a pracownica ma prawo jedynie do zwolnienia na czas niezdolności do pracy.

Uprawnienie do urlopu macierzyńskiego związane jest z porodem rozumianym w sensie medycznym. Z medycznego punktu widzenia czym innym jest poronienie, a czym innym urodzenie martwego dziecka. Zarówno poronienie, jak i tzw. urodzenie martwe są zaliczane do procesów fizjologicznych związanych z wydaleniem lub wydobyciem z ustroju matki płodu, które następują na różnych etapach ciąży. Wyjaśnienia podstawowych pojęć zawarte są w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (zwanym dalej rozporządzeniem).

REKLAMA

Poronienie

Ciąża trwająca poniżej granicy czasowej wynoszącej 22 tygodnie (dokładnie 21 tygodni i 6 dni) jest zaliczana do poronienia. Wynika to z definicji poronienia zawartej w załączniku nr 1 do rozporządzenia. Zgodnie z nią poronieniem określa się wydalenie lub wydobycie z ustroju matki płodu, który nie oddycha ani nie wykazuje żadnego innego znaku życia, jak czynność serca, tętnienie pępowiny lub wyraźne skurcze mięśni zależnych od woli, jeśli nastąpiło to przed upływem 22. tygodnia ciąży (21 tygodni i 6 dni). Poronienie odnotowuje się w dokumentacji medycznej.

Kiedy można zwolnić pracownika na urlopie macierzyńskim >>

Z poronieniem nie łączą się żadne uprawnienia związane z porodem. Odnoszący się do tego zagadnienia art. 1801 k.p. mówi wprost o urodzeniu martwego dziecka, natomiast pomija kwestie związane z poronieniem. Pracownicy, która straciła dziecko we wczesnym stadium ciąży, przysługuje jedynie zwolnienie na czas niezdolności do pracy. Co ważne, za czas niezdolności do pracy wskutek choroby przypadającej w ciąży pracownica zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia (art. 92 § 1 pkt 2 k.p.). Gdyby nieobecność w pracy wynosiła więcej niż 33 dni w ciągu roku, wówczas pracownicy przysługuje zasiłek chorobowy określony przepisami ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.).

Urodzenie martwego dziecka

Urodzeniem martwym określa się całkowite wydalenie lub wydobycie z ustroju matki płodu, jeśli nastąpiło po upływie 22. tygodnia ciąży, który po takim wydaleniu lub wydobyciu nie oddycha ani nie wykazuje żadnego innego znaku życia, jak czynność serca, tętnienie pępowiny lub wyraźne skurcze mięśni zależnych od woli.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Kodeks pracy w art. 1801 przesądza o tym, że w razie tego rodzaju urodzenia (a także zgonu dziecka przed upływem 8 tygodni życia) pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze 8 tygodni po porodzie, jednak nie krócej niż przez okres 7 dni od zgonu dziecka.

Modyfikacja powyższej reguły zachodzi w sytuacji urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie. Jeśli poza obumarłym płodem, przy tym samym porodzie przy życiu pozostaną pozostałe dzieci (lub dziecko), wówczas matce przysługuje urlop macierzyński w wymiarze stosownym do liczby dzieci pozostałych przy życiu. A zatem, jeśli w przypadku ciąży bliźniaczej na świat przychodzi dwoje żywych dzieci, wówczas pracownicy przysługuje 31 tygodni obligatoryjnego urlopu macierzyńskiego (art. 180 § 1 pkt 2 k.p.). Urodzenie tylko jednego żywego dziecka przy ciąży bliźniaczej obniża wymiar tego urlopu do 20 tygodni (art. 1801 w zw. z art. 180 § 1 pkt 1 k.p.). W przypadku ciąży trojaczej urodzenie dwójki żywych dzieci oznacza, że wymiar urlopu macierzyńskiego będzie wynosił 31, zamiast 33 tygodni. W omawianych przypadkach pracownica może liczyć także na dodatkowy urlop macierzyński.

Dokumentowanie prawa do urlopu

Prawo do urlopu macierzyńskiego wiąże się ściśle z porodem. Jego zajście powinno zostać udowodnione za pomocą odpowiednich dokumentów. Pracownica zamierzająca skorzystać z urlopu macierzyńskiego przed porodem powinna przedstawić zaświadczenie lekarskie stwierdzające przewidywaną datę porodu. Po porodzie zaś przedkłada odpis aktu urodzenia dziecka. Akty urodzenia dokumentują nie tylko urodzenia żywe, lecz także urodzenia martwe.

WAŻNE!

Dla pracodawców problematyczna jest okoliczność, że akty urodzenia zawierające adnotację o martwym urodzeniu obejmują zarówno przypadki kwalifikowane w medycynie jako poronienie, ale też te uznawane jako urodzenie martwe sensu stricto.

Wynagrodzenie dla pracownicy przebywającej na urlopie macierzyńskim i wypoczynkowym >>

Jeśli dla potrzeb medycznych przepisy wyraźnie rozróżniają sytuację, w której dochodzi od poronienia od tej, w której następuje martwe urodzenie, to istnieje problem odpowiedniego udokumentowania każdej z nich. Dzieje się tak ze względu na brak skorelowania przepisów ww. rozporządzenia z ustawą – Prawo o aktach stanu cywilnego (zwaną dalej ustawą).


REKLAMA

Ustawa wymaga zgłoszenia urodzenia dziecka w urzędzie stanu cywilnego w ciągu 14 dni od dnia narodzin. Jeżeli dziecko urodziło się martwe, zgłoszenie takiego zdarzenia powinno nastąpić w ciągu 3 dni. W wyniku zgłoszenia jest wystawiany akt urodzenia, przy czym dla dziecka, które urodziło się martwe, sporządza się akt urodzenia z adnotacją w rubryce „Uwagi”, że dziecko urodziło się martwe. W takim przypadku nie sporządza się aktu zgonu.

Akt urodzenia sporządza się na podstawie pisemnego zgłoszenia urodzenia dziecka wystawionego przez lekarza, położną lub zakład opieki zdrowotnej (art. 40 ust. 1 ustawy). Wpisywana w tym zaświadczeniu informacja o okresie trwania ciąży nie wpływa na sposób wypełnienia aktu urodzenia. Niezależnie od rzeczywistego czasu trwania ciąży umieszczana w akcie urodzenia adnotacja zawsze informuje o urodzeniu martwego dziecka. Dzieje się tak dlatego, że ustawa nie odzwierciedla podziału na poronienia i urodzenia martwe, dokonanego na potrzeby prowadzenia dokumentacji medycznej.

Praca na urlopie macierzyńskim i wychowawczym >>

Na pytanie, czy akt urodzenia z adnotacją o martwym urodzeniu wystawiony we wczesnej fazie ciąży (co jest de facto poronieniem) może być podstawą do żądania udzielenia urlopu macierzyńskiego, odpowiedź nie jest jednoznaczna. W tej materii zdania są podzielone. Jedni twierdzą, że zamieszczona w akcie urodzenia adnotacja jest wystarczającą przesłanką do przyznania pracownicy urlopu macierzyńskiego. Inni, że rozstrzygające znaczenie w tej kwestii mają przesłanki medyczne, a zatem dla pracodawcy wiążące są przepisy rozporządzenia. Wydaje się, że wątpliwości może ostatecznie rozwiać tylko interwencja ustawodawcy.

Podstawa prawna:

  • art. 92 § 1 pkt 2, art. 180, 1801, 1821 Kodeksu pracy,
  • art. 40 ustawy z 29 września 1986 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (DzU z 2004 r. nr 161, poz. 1688 ze zm.),
  • załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (DzU nr 252, poz. 1697).
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od 1 lipca 2025 r. farmaceuci zarobią nawet 10 554 zł brutto. Nowa siatka płac w ochronie zdrowia

Od 1 lipca 2025 r. obowiązywać będą nowe minimalne wynagrodzenia dla farmaceutów zatrudnionych w placówkach ochrony zdrowia. Wzrost płac wyniesie nawet 1 300 zł brutto miesięcznie. To efekt corocznej waloryzacji stawek wynikającej z ustawy o minimalnych wynagrodzeniach w ochronie zdrowia, powiązanej ze wzrostem przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

4 dni pracy i 35 dni urlopu? Tak może wyglądać 2026 rok!

Rząd zapowiada gruntowną reformę Kodeksu pracy. W centrum zmian są: skrócenie tygodnia pracy do czterech dni lub 35 godzin oraz wydłużenie urlopu wypoczynkowego do 35 dni. Nowe przepisy mogą wejść w życie już od 2026 roku. Choć projekt budzi entuzjazm wielu pracowników, jego wdrożenie wymaga kompromisów z pracodawcami i szczegółowych analiz kosztów.

Jaki stopień niepełnosprawności uprawnia do... ? [Przykłady 2025]

To pytanie często zadają osoby z niepełnosprawnościami. Z jakim stopniem można ubiegać się o określone ulgi i świadczenia? Co przysługuje ze stopniem lekkim, umiarkowanym, a co ze znacznym? Prezentujemy kilka ważnych przykładów.

Zatrudniasz Ukraińców w 2025? Sprawdź nowe obowiązki, kary do 30 tys. zł i możliwe dofinansowania

Zatrudnianie obywateli Ukrainy w Polsce to temat, który nie traci na aktualności. W 2025 roku, po wejściu w życie nowych przepisów z 1 czerwca, pracodawcy muszą szczególnie uważać na formalności, terminy i obowiązki. Jednocześnie mogą skorzystać z atrakcyjnych form wsparcia finansowego. Sprawdź, jak legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy i jakie dokumenty są potrzebne.

REKLAMA

Autyzm lub ADHD przemilczany w rekrutacji. Dlaczego kandydaci o tym nie mówią

Osoby z autyzmem, ADHD czy inną formą neuroatypową nie mówią o tym fakcie podczas procesu rekrutacyjnego. Dlaczego? Okazuje się, że większy odsetek osób neuroatypowych częściej szuka pracy niż osób neuronormatywnych.

Working and living in Poland: nowa platforma dla cudzoziemców i pracodawców

„Working and living in Poland” to miejsce, w którym cudzoziemcy z całego świata będą mogli znaleźć sprawdzone i kompleksowe informacje na temat życia i pracy w Polsce. Ponadto możliwe będzie zadawanie pytań konsultantom w trakcie rozmowy telefonicznej lub rozmowy na czacie. Można będzie również napisać mail z pytaniem.

Dodatkowy urlop pracownika z niepełnosprawnością do zmiany

Czy pracownicy ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności będą mogli korzystać z dodatkowego urlopu już w pierwszym roku, w którym wydano orzeczenie? Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie wyklucza wprowadzenia zmian. Chce jednak, by taki dodatkowy urlop był przyznawany proporcjonalnie, na podobnych zasadach jak „zwykły” urlop wypoczynkowy.

Czerwiec 2025: dni wolne, godziny pracy

Czerwiec w 2025 roku – dni wolne i godziny pracy w szóstym miesiącu roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w czerwcu? Kalendarz czerwca w 2024 roku nie zawiera ani jednego święta ustawowo wolnego od pracy. Sprawdź, kiedy wypada najbliższe święto.

REKLAMA

Controlling personalny a prawo – gdzie kończy się analiza, a zaczyna odpowiedzialność

W epoce cyfrowej, gdzie dane pracownicze są coraz bardziej dostępne i kuszące do analizy, controlling personalny staje przed zadaniem nie tylko liczenia, ale także… rozumienia granic, których nie wolno przekroczyć. Odpowiednie systemy controllingowe (BI i EPM/CPM) mogą tu być nie tylko narzędziem, ale też gwarantem zgodności z prawem – o ile są mądrze skonfigurowane i używane.

Wyrok NSA: e-mail pracodawcy o zakończeniu pracy przez pracownika - czy to dozwolone?

Czy pracodawca może powiadomić o zakończeniu współpracy przez pracownika, czy nie narusza to jego danych osobowych? Czy jest to zgodne z RODO, z Kodeksem Pracy oraz z ustawą o ochronie danych osobowych? Sprawa trafiła na tle niniejszego zagadnienia aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

REKLAMA