REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kontrola płatników składek przez ZUS

Iwona Mackiewicz

REKLAMA

Kontrolę wykonywania zadań i obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych przez płatników składek przeprowadzają inspektorzy kontroli ZUS. W trakcie przeprowadzania kontroli mają oni prawo m.in. do badania wszelkich ksiąg, dokumentów finansowo-księgowych i osobowych oraz przesłuchiwania świadków.

Kontrole płatników zobowiązanych do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (z wyłączeniem płatników zobowiązanych do opłacania składek wyłącznie na własne ubezpieczenie) inspektorzy kontroli ZUS przeprowadzają z częstotliwością umożliwiającą dochodzenie należności z tytułu składek i wypłaconych świadczeń. W uzasadnionych przypadkach kontrole te mogą być przeprowadzone w krótszych odstępach czasu. Z kolei kontrole płatników składek zobowiązanych do opłacania składek wyłącznie na własne ubezpieczenie przeprowadzane są jedynie w uzasadnionych przypadkach.

REKLAMA

Autopromocja

Roczny limit składek emerytalno-rentowych >>

Czas trwania kontroli

Artykuł 83 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (zwana dalej ustawą) przewiduje górny limit czasowy trwania kontroli ZUS dla płatnika składek będącego przedsiębiorcą, różnicując go w zależności od rozmiaru prowadzonej działalności.

Czas trwania kontroli w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać u płatnika składek będącego:

  • mikroprzedsiębiorcą – 12 dni roboczych,
  • małym przedsiebiorcą – 18 dni roboczych,
  • średnim przedsiębiorcą – 24 dni roboczych. U pozostałych przedsiebiorców kontrola nie może trwać dłużej niż 48 dni roboczych.

W art. 83 ust. 2 ustawy zostały wymienione przypadki, w których nie stosuje się ograniczenia czasu trwania kontroli płatnika składek będącego przedsiębiorcą. Ograniczeń czasu kontroli u przedsiębiorcy nie stosuje się m.in. w sytuacji, gdy przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia przez płatnika składek.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Rozpoczęcie kontroli

Inspektor kontroli ZUS wszczyna kontrolę u płatnika składek po okazaniu legitymacji służbowej i po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli. Datą wszczęcia kontroli ZUS jest dzień doręczenia kontrolowanemu płatnikowi składek upoważnienia do przeprowadzenia kontroli.

W razie nieobecności płatnika składek kontrola może być wszczęta po okazaniu wyżej wymienionych dokumentów osobie upoważnionej do reprezentowania lub prowadzenia spraw płatnika składek. Z czynności tych sporządzany jest protokół, który doręcza się niezwłocznie płatnikowi składek.

Czy sąd jest związany prawomocną decyzją ZUS >>

Obecny w czasie kontroli płatnik składek, a także osoba przez niego wskazana mają prawo uczestniczyć w czynnościach kontrolnych.

Płatnik składek powinien być zawiadomiony o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków lub oględzin w sposób umożliwiający mu udział w przeprowadzaniu tego dowodu, nie później niż bezpośrednio przed podjęciem tych czynności. Gdy okoliczności faktyczne uzasadniają natychmiastowe podjęcie czynności, a płatnik jest nieobecny, wówczas zawiadomienie płatnika o przeprowadzonym dowodzie nie jest konieczne. Nieobecność płatnika inspektor kontroli ZUS odnotowuje w protokole przeprowadzonej kontroli.


Zakres kontroli ZUS

Zakres kontroli płatnika składek przez ZUS wynika z art. 86 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (zwana dalej ustawą systemową).

Kontrola przez ZUS może obejmować w szczególności:

  • zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych,
  • prawidłowość i rzetelność obliczania, potrącania i opłacania składek oraz innych składek i wpłat, do których pobierania zobowiązany jest ZUS,
  • ustalanie uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i wypłacanie tych świadczeń oraz dokonywanie rozliczeń z tego tytułu,
  • prawidłowość i terminowość opracowywania wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe,
  • wystawianie zaświadczeń lub zgłaszanie danych dla celów ubezpieczeń społecznych,
  • dokonywanie oględzin składników majątku płatników składek zalegających z opłatą należności z tytułu składek.

Inspektorzy kontroli ZUS mogą też sprawdzać prawidłowość zgłoszeń do ubezpieczenia zdrowotnego, opłacanie składek oraz dokonywanie wpłat z innych tytułów, do poboru których zobowiązany jest ZUS, tj. składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych (jeżeli płatnik jest zobowiązany do opłacania składki na ten Fundusz). Ustawodawca – określając przedmiot kontroli płatnika składek przez ZUS – dokonał jedynie przykładowego wyliczenia jej zakresu. Stąd też powyższy katalog jest otwarty.

Kontrola u pracodawcy >>

W trakcie przeprowadzania kontroli inspektorzy kontroli ZUS mają prawo do:

  • badania wszelkich ksiąg, dokumentów finansowo-księgowych i osobowych oraz innych nośników informacji związanych z zakresem kontroli;
  • dokonywania oględzin i spisu składników majątku płatników składek zalegających z opłatą należności z tytułu składek;
  • zabezpieczania zebranych dowodów;
  • żądania udzielania informacji przez płatnika składek i ubezpieczonego;
  • legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości (jeśli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli);
  • przesłuchiwania świadków;
  • przesłuchiwania płatnika składek i ubezpieczonego (jeżeli z powodu braku lub po wyczerpaniu innych środków dowodowych pozostały niewyjaśnione okoliczności mające znaczenie dla postępowania kontrolnego).

Czynności kontrolne ZUS

REKLAMA

Czynności kontrolne prowadzone są w siedzibie płatnika składek oraz w miejscach prowadzenia przez niego działalności, a także w miejscu prowadzenia działalności przez osoby trzecie w związku z powierzeniem tym osobom niektórych czynności na podstawie odrębnych umów.

Czynności kontrolne ZUS mogą być wykonywane także poza ww. miejscami – jeżeli płatnik składek nie zapewnił warunków wymaganych do przeprowadzenia kontroli, a także gdy charakter czynności tego wymaga. Inspektor kontroli ZUS jest uprawniony do wstępu i poruszania się po terenie siedziby płatnika oraz miejscu prowadzenia przez niego działalności, na podstawie legitymacji służbowej i upoważnienia do kontroli, bez potrzeby uzyskiwania przepustki. Inspektor kontroli nie podlega również rewizji osobistej przewidzianej w wewnętrznym regulaminie określonym przez płatnika składek. Podlega jednak przepisom o bhp obowiązującym na terenie, gdzie wykonuje czynności kontrolne.

Ubezpieczenia społeczne cudzoziemca pracującego w Polsce >>

Ustalenia kontroli inspektor opisuje w protokole kontroli. Protokół kontroli jest podstawą do wydania przez ZUS decyzji w zakresie określonym w art. 83 ustawy systemowej.

Podstawa prawna:

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pierwsze trzynaste emerytury ZUS wypłaci 1 kwietnia. Jaka będzie wysokość dodatkowej emerytury?

1 kwietnia pierwsze trzynastki wpłyną na konta emerytów i rencistów. Nie każdy dostanie dodatkową trzynastą emeryturę w takiej samej kwocie. Kwota, która wpłynie na konta seniorów jest uzależniona od tego jak wysoka jest ich comiesięczna wypłata z ZUS, ponieważ trzynastka będzie opodatkowana i oskładkowana.

BHP: Komu przysługuje obuwie ochronne?

Obuwie ochronne BHP – kto powinien je stosować i dlaczego jest niezbędne? Odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa w miejscu pracy. W wielu branżach stanowi podstawowy środek ochrony indywidualnej, zabezpieczając pracowników przed poważnymi urazami. Dobrze dobrane buty nie tylko chronią stopy przed uderzeniami, przecięciami czy przebiciami, ale także zapewniają stabilność, wygodę i odporność na czynniki środowiskowe. W jakich zawodach obuwie ochronne jest konieczne i jakie zagrożenia może ograniczyć?

Czy dodatek motywacyjny będzie dla wszystkich pracowników? Obecne rozwiązania są krzywdzące

Związek Miast Polskich przyjął stanowisko w sprawie dofinansowania wynagrodzeń pracowników pomocy społecznej. Zdaniem samorządowców włączenie wszystkich pracowników realizujących zadania z zakresu szeroko rozumianej pomocy społecznej do programu dodatku motywacyjnego przełoży się na jakość świadczonych usług.

Obowiązkowe odpisy i dobrowolne zwiększenia na ZFŚS w 2025 r. Ile wynoszą i w jakim terminie je wpłacić?

Do 31 maja 2025 r. pracodawca tworzący zakładowy fundusz świadczeń socjalnych musi wpłacić na rachunek funduszu kwotę stanowiącą co najmniej 75 proc. równowartości dokonanych odpisów. Pozostałą kwotę dokonanych odpisów i zwiększeń należy przekazać na rachunek bankowy ZFŚS w terminie do 30 września 2025 r. Jaka jest wysokość odpisów i zwiększeń na ZFŚS w 2025 r.?

REKLAMA

Komu przysługuje renta wdowia i w jakiej wysokości? ZUS zaprasza na dyżur telefoniczny

Od 1 lipca 2025 r. osoby owdowiałe będą mogły pobierać swoją emeryturę oraz powiększyć ją o część renty rodzinnej po zmarłym małżonku. Alternatywnie będą mogły pobierać rentę rodzinną wraz z częścią swojej emerytury. Jak starać się o rentę wdowią odpowiedzą eksperci ZUS podczas dyżuru telefonicznego.

Komunikat ZUS: Wdrożenie nowej metryki programu Płatnik

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje o planowanym wdrożeniu nowej metryki 307 dla wersji 10.02.002 programu Płatnik.

Polacy żyją coraz dłużej - GUS opublikował tablicę średniego dalszego trwania życia. Czy ZUS przeliczy emerytury?

Nowa tablica średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn wskazuje, że Polacy żyją coraz dłużej. Czy warto składać wnioski o ponowne przeliczenie już otrzymywanej emerytury?

Trwa nabór wniosków o świadczenie wychowawcze. Jak uniknąć przerwy w wypłatach 800 plus?

1 czerwca 2025 r. rozpocznie się nowy okres świadczeniowy w programie 800 plus. Wniosek o świadczenie wychowawcze można złożyć jedynie drogą elektroniczną. Jak można uniknąć przerwy w wypłacie świadczenia?

REKLAMA

Jak prawidłowo usprawiedliwić nieobecności w pracy. Nieprzyjemne konsekwencje zaniedbania tego obowiązku

W razie nieobecności w pracy pracownik zobowiązany jest do jej usprawiedliwienia. W tym celu przepisy prawa pracy określają, jakie są przyczyny usprawiedliwiające nieobecność w pracy. Wymieniają też dowody, na podstawie których można usprawiedliwić nieobecność pracownika.

Zmiany w wynagrodzeniach 2025 i 2026 - transparentnie i jawnie

Do 7 czerwca 2026 roku Polska musi wdrożyć dyrektywę o jawności i przejrzystości wynagrodzeń. Przedsiębiorcy mają niewiele czasu na poważne zmiany w zakresie polityki płacowej. Nowe przepisy oznaczają bowiem konieczność przeprowadzenia wnikliwej analizy struktury płac w firmie, wprowadzenie nowych procedur dotyczących prawa do informacji o wynagrodzeniu i kryteriów ustalania jego wysokości. Choć prace nad ustawą wprowadzającą te przepisy nadal trwają, już teraz warto podjąć działania, które przygotują firmę na nową sytuację.

REKLAMA