REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Właściwość sądu w sprawach z zakresu prawa pracy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Agnieszka Zwolińska

REKLAMA

Pracodawca powinien pamiętać, że ze względu na ochronę pracownika ograniczono swobodę stron w zakresie umownego określenia jurysdykcji dla stosunku pracy. Jeśli w umowie zostaną zawarte sprzeczne z prawem postanowienia w tym zakresie, nie wywołają one skutków prawnych.

Strony, zwierając umowę o pracę, często wskazują w niej sąd właściwy do rozstrzygania sporów wynikłych z tej umowy. Mogą określić jurysdykcję dla danej umowy, tzn. wskazać, którego państwa sąd będzie właściwy do rozstrzygania sporów powstałych w związku z nawiązaniem, realizacją czy rozwiązaniem umowy. Konstruując postanowienie umowne dotyczące jurysdykcji, warto zadać sobie pytanie, czy w konkretnym przypadku postanowienie to jest skuteczne. Zarówno przepisy prawa unijnego, jak i krajowego ograniczają swobodę stron w zakresie umownego określenia jurysdykcji dla stosunku pracy. Ograniczenia te podyktowane są potrzebą ochrony słabszej strony stosunku pracy – pracownika.

REKLAMA

Autopromocja

W jaki sposób w umowie zlecenia określić właściwość sądu >>

W prawie unijnym jurysdykcję dla umowy o pracę reguluje rozporządzenie 44/2001 (zwane dalej rozporządzeniem).

Pozwany ma miejsce zamieszkania w państwie członkowskim UE

Zasada ogólna wyrażona w art. 2 ust. 1 rozporządzenia brzmi, że osoba mająca miejsce zamieszkania w państwie członkowskim Unii (w przypadku rozporządzenia chodzi o państwa członkowskie UE z wyłączeniem Danii) może zostać pozwana, niezależnie od jej obywatelstwa, przed sąd państwa członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania. Osoba ta może zostać pozwana przed sąd innego państwa członkowskiego UE niż państwo, w którym ma miejsce zamieszkania, tylko zgodnie z przepisami rozdziałów od drugiego do siódmego tego rozporządzenia (art. 3 ust. 1 rozporządzenia). Szczególne zasady określające jurysdykcję sądów w sprawach związanych z umową o pracę zawiera rozdział piąty rozporządzenia.

Pozwany nie ma miejsca zamieszkania w państwie członkowskim UE

W związku z powyższymi regulacjami powstaje pytanie, czy rozporządzenie stosuje się w przypadku, gdy dana osoba nie ma miejsca zamieszkania w państwie członkowskim Unii. Odpowiedź na to pytanie znajduje się w art. 4 ust. 1 rozporządzenia. Przepis ten stanowi, że w sytuacji gdy pozwany nie ma miejsca zamieszkania w państwie członkowskim UE, jurysdykcję sądu każdego państwa członkowskiego określa co do zasady prawo krajowe tego państwa (w przypadku Polski – odpowiednie przepisy Kodeksu postępowania cywilnego).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Właściwość sądu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych >>

Przykład

REKLAMA

Pracodawca z siedzibą w Polsce chce pozwać swojego pracownika, który ma miejsce zamieszkania na Ukrainie. W takiej sytuacji w celu ustalenia, czy pozew może skutecznie wnieść do sądu polskiego, pracodawca powinien sięgnąć do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego dotyczących jurysdykcji (a nie do przepisów rozporządzenia), ponieważ pracownik nie ma miejsca zamieszkania w państwie członkowskim Unii.

Rozporządzenie przewiduje jednak wyjątki od art. 4 ust. 1. Stanowi m.in., że zasadę wyrażoną w tym przepisie stosuje się z zastrzeżeniem art. 23 rozporządzenia. Artykuł 23 ust. 1 rozporządzenia wskazuje natomiast, że jeżeli strony, z których przynajmniej jedna ma miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego UE, uzgodniły, że sąd lub sądy danego państwa członkowskiego powinny rozstrzygać spór z określonego stosunku prawnego, to sąd lub sądy tego państwa członkowskiego mają jurysdykcję do rozstrzygania tych sporów.


Przykład

REKLAMA

Przedsiębiorca mający siedzibę w Polsce zawarł umowę-zlecenie z przedsiębiorcą z USA. W umowie tej wskazano, że sądami właściwymi do rozstrzygania sporów wynikłych z zawartej umowy są sądy polskie. W związku z tym na podstawie art. 23 ust. 1 rozporządzenia sąd polski jest właściwy do rozstrzygnięcia tych sporów. A zatem polski przedsiębiorca może na podstawie zawartej umowy pozwać kontrahenta niemającego miejsca zamieszkania w Polsce przed sąd polski.

W podanym przykładzie wskazano na umowę-zlecenie między przedsiębiorcami. Zakres zastosowania art. 23 rozporządzenia ze względu na potrzebę ochrony pracownika został zmodyfikowany, jeśli chodzi o jurysdykcję dla umowy o pracę. Na mocy art. 23 ust. 5 rozporządzenia umowa jurysdykcyjna nie wywołuje skutku prawnego, jeżeli jest sprzeczna z art. 21 rozporządzenia.

Umowa o właściwość miejscową sądu pracy >>

Odstąpienie od stosowania przepisów rozporządzenia 44/2001

Strony umowy mogą odstąpić od stosowania przepisów rozporządzenia określających jurysdykcję dla umowy o pracę, pod warunkiem że:

  • umowa taka została zawarta po wdaniu się w spór lub
  • umowa taka przyznaje pracownikowi prawo do wytoczenia powództwa przed sąd innego państwa niż wskazane w rozdziale piątym rozporządzenia.

Poniższy przykład ilustruje w praktyce zastosowanie tej regulacji (art. 21 rozporządzenia).

Przykład

Pracodawca z siedzibą w Niemczech zatrudnia do pracy na terytorium Polski osobę, która ma miejsce zamieszkania w Polsce. W umowie o pracę wskazano, że wszelkie spory powstałe w związku z umową o pracę rozstrzygają wyłącznie sądy niemieckie. Pracownik chce pozwać pracodawcę o zaległe wynagrodzenie za godziny nadliczbowe przed sąd polski.

Powstaje pytanie, czy pracownik może to skutecznie zrobić, mimo że w umowie o pracę wskazano na jurysdykcję sądu niemieckiego.

Po pierwsze, należy ustalić, czy w opisanej sytuacji znajdzie zastosowanie rozporządzenie. Pozwany pracodawca ma siedzibę w jednym z państw członkowskich Unii, a więc stosuje się przepisy rozporządzenia.

Po drugie, trzeba określić, czy postanowienie umowy o jurysdykcji sądów niemieckich jest skuteczne. Na podstawie art. 23 ust. 1 rozporządzenia strony mogą w umowie ustalić sąd właściwy do rozstrzygania sporów wynikłych z danego stosunku prawnego. Biorąc jednak pod uwagę charakter stosunku prawnego, z którego wyniknął spór (spór z umowy o pracę), zastosowanie art. 23 ust. 1 zależy od zgodności umowy z art. 21 rozporządzenia. Jeżeli w umowie strony nie wskazałyby wyłącznej jurysdykcji sądu niemieckiego, pracownik mógłby wytoczyć powództwo przed sąd państwa członkowskiego, w którym pracodawca ma siedzibę (sąd niemiecki) albo przez sąd państwa członkowskiego, w którym zwykle pracownik wykonuje pracę (sąd polski) – art. 19 rozporządzenia. W związku z tym wskazanie w umowie wyłącznej jurysdykcji sądów niemieckich prowadzi do ograniczenia prawa pracownika do wytoczenia powództwa. W podanym przykładzie postanowienie umowne dotyczące jurysdykcji jest niezgodne z art. 21 rozporządzenia, a w konsekwencji nie wywołuje skutku prawnego. Pracownik może więc pozwać pracodawcę zarówno przed sąd polski, jak i niemiecki, mimo że w umowie o pracę wskazano na jurysdykcję wyłączną sądów niemieckich.

Podstawa prawna:

  • rozporządzenie Rady 44/2001 z 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji oraz uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (DzUrz WE L 21 z 16.01.2001 r., s. 1, DzUrz UE Polskie wydanie specjalne 2004, rozdz. 19, t. 4, s. 42).
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Samotni wśród ludzi

Rozmowa z dr Sylwią Hałas-Dej, dziekanem Kozminski Executive Business School w Akademii Leona Koźmińskiego, o tym, jak radzić sobie z izolacją na wysokim stanowisku.

Praca zdalna, zadaniowy czas pracy. Nie, teraz zupełnie inna forma zatrudnienia jest na absolutnym topie rynku pracy, jaka

80 proc. pracowników tymczasowych i kontraktorów odczuwa satysfakcję z pracy projektowej. Wielu specjalistów, kiedy pozna zalety takich form współpracy z firmami, to nie chce już wracać na etat. Dlatego praca projektowa szybko zyskuje zwolenników.

Nowe przepisy o rynku pracy i zatrudnianiu cudzoziemców od 1 czerwca 2025. Co się zmienia?

Od 1 czerwca 2025 r. wchodzą w życie dwie kluczowe ustawy reformujące polski rynek pracy i zasady zatrudniania cudzoziemców. Nowe przepisy zmienią sposób rejestracji bezrobotnych, zniosą ograniczenia wiekowe i wprowadzą nowoczesne narzędzia informatyczne. Co dokładnie się zmienia i kogo dotyczą nowe regulacje?

Debata. Syndrom oszustki - między sukcesem a wątpliwościami

To będzie jedno z najważniejszych spotkań w naszym studio, transmitowane w czasie rzeczywistym na stronie infor.pl.

REKLAMA

Ile godzin tygodniowo pracuje się w UE? Najmniej w Holandii, najwięcej w Grecji, Bułgarii i Polsce

Według danych Eurostatu pracownicy w Unii Europejskiej pracowali średnio 36 godzin w tygodniu. Okazuje się, że w Polsce było to znacznie więcej. Gdzie odnotowano najdłuższe, a gdzie najkrótsze tygodnie pracy?

Jakie kody uprawniają do wyższego dofinansowania z PFRON? [KWOTY 2025]

Kwota dofinansowania, jaką może uzyskać pracodawca, zależy nie tylko od stopnia niepełnosprawności, ale również od rodzaju schorzenia. Czy pojawią się kolejne kody uprawniające do wyższego dofinansowania? Jakie kwoty obowiązują w 2025 r.?

Kapitał początkowy można przeliczyć. To klucz do wyższej emerytury!

Kapitał początkowy to odtworzona wartość składek emerytalnych z okresu przed 1 stycznia 1999 roku, kiedy składki nie były przypisane do indywidualnych kont. Bez kapitału początkowego Twoja emerytura może być znacznie niższa. Sprawdź, jak go wyliczyć i jakie dokumenty są potrzebne, by nie stracić pieniędzy.

Menadżerowie wysokiego szczebla chcą się dogadywać mimo barier budowanych przez przywódców świata

Menadżerowie i światowy biznes stoi w obliczu rosnącej niestabilności – od napięć geopolitycznych i przesunięcia wpływów globalnych, po coraz bardziej spolaryzowaną scenę międzynarodową. Mimo to, wielu menedżerów najwyższego szczebla wciąż wykazuje wiarę w trwałość dotychczasowych struktur i scenariuszy współpracy.

REKLAMA

Pracodawco! Nie zawsze możesz zlecić dodatkowe zadania pracownikowi

Podpisując umowę o pracę, strony zawierają dwustronne zobowiązanie - pracownik obliguje się do świadczenia określonej w umowie pracy, a pracodawca do wypłacania pracownikowi uzgodnionego wynagrodzenia. W praktyce jednak wielu pracodawców wychodzi z założenia, że skoro to oni płacą, to mogą zlecać swoim podopiecznym różnorodne zadania, również te wykraczające poza ustalony zakres obowiązków.

Jawność wynagrodzeń w Polsce: Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu pracy. Co się zmieni dla pracodawców i kandydatów do pracy?

Nowelizacja Kodeksu pracy uchwalona przez Sejm wprowadza obowiązek informowania kandydatów do pracy o wynagrodzeniu w procesie rekrutacji. Eksperci podkreślają jednak, że to dopiero początek drogi do pełnej jawności płac w Polsce.

REKLAMA