REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wypowiedzenie zmieniające czy porozumienie zmieniające

Ewa Przedwojska
Ewa Przedwojska

REKLAMA

Kryzys gospodarczy wymusza na pracodawcach redukcję kosztów prowadzenia działalności m.in. przez zmianę warunków pracy lub płacy. Można wtedy skorzystać z 2 trybów wprowadzenia zmian – wypowiedzenia lub porozumienia zmieniającego.

Porozumienie nie jest wymienione wprost w przepisach prawa pracy, gdyż wywodzi się z zasady swobody umów – jednej z zasad Kodeksu cywilnego. Jest dwustronną czynnością prawną, która obejmuje zgodne oświadczenie woli stron – pracodawcy i pracownika. Z inicjatywą zmian warunków pracy lub płacy mogą więc wystąpić obie strony, a do zmiany dojdzie wyłącznie na podstawie zgodnej woli obu stron. Brak zgody którejkolwiek z nich uniemożliwia wprowadzenie zmian do stosunku pracy w tym trybie.

Autopromocja

Natomiast wypowiedzenie zmieniające jest jednostronną czynnością prawną pracodawcy, zmierzającą do zmiany dotychczasowych warunków pracy lub płacy po upływie okresu wypowiedzenia (art. 42 k.p.). Inicjatywa leży więc wyłącznie po stronie pracodawcy. Pracownik ma jedynie możliwość przyjęcia zaproponowanych warunków bądź ich odrzucenia. Przyjęcie przez pracownika nowych warunków może nastąpić przez złożenie, przed upływem połowy okresu wypowiedzenia, oświadczenia o ich przyjęciu bądź w sposób milczący, co będzie równoznaczne z ich przyjęciem (art. 42 § 3 k.p.).

Odmowa przyjęcia warunków przez jedną ze stron

W przypadku porozumienia zmieniającego żadna ze stron nie ma obowiązku zaakceptowania warunków zaproponowanych przez drugą stronę i może odmówić ich przyjęcia. Jeżeli na nowe warunki nie wyrazi zgody pracodawca, pracownikowi pozostaje pogodzić się ze starymi warunkami. Jeżeli na zmianę warunków zatrudnienia nie wyrazi zgody pracownik, pracodawca może zastosować tryb wypowiedzenia zmieniającego.

Jak przenieść pracownika do innej pracy w tym samym mieście >>

W razie odmowy przyjęcia warunków proponowanych przez pracodawcę w wypowiedzeniu zmieniającym przekształci się ono w wypowiedzenie definitywne i po upływie okresu wypowiedzenia umowa o pracę rozwiąże się (art. 42 § 3 k.p.). Zdaniem Sądu Najwyższego na złożenie oświadczenia o odmowie pracownik ma czas do upływu połowy wskazanego okresu wypowiedzenia (bądź do końca okresu wypowiedzenia, jeżeli nie został należycie pouczony, co do terminu złożenia oświadczenia o odmowie). Rozwiązanie umowy w tym trybie pociąga za sobą wszystkie skutki rozwiązania dokonanego przez pracodawcę (wyrok SN z 22 maja 1975 r., I PRN 9/75).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Co można zmienić

Zakres zmian, które mogą być przedmiotem porozumienia zmieniającego, jest właściwie nieograniczony. Jedyną barierą jest to, że jego postanowienia nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż te wynikające z prawa pracy (art. 18 § 1 i 2 k.p.). W pozostałych przypadkach można w tym trybie wprowadzać zmiany zarówno poprawiające, jak i pogorszające warunki pracy lub płacy. Jednak w przypadku pogorszenia sytuacji pracownika pracodawca musi się liczyć z możliwością odmowy przyjęcia jego warunków.

Przepisy dotyczące wypowiedzenia zmieniającego (art. 42 § 1–3 k.p.) nie określają, czy pracodawca musi z tego trybu skorzystać w każdej sytuacji, czy tylko w razie zmiany warunków zatrudnienia na niekorzyść pracownika. Na pewno wypowiedzenie zmieniające będzie konieczne wtedy, gdy pracownik nie zgadza się na porozumienie, a przedmiotem zmiany będą istotne warunki umowy o pracę, takie jak: rodzaj pracy, miejsce wykonywania pracy, wymiar czasu pracy czy wynagrodzenie pracownika. Bez wypowiedzenia zmieniającego można zatem zmienić np. system, rozkład czasu pracy i nazwę stanowiska przy zachowaniu innych warunków pracy i płacy. Wypowiedzenie zmieniające będzie jednak wymagane, jeśli strony umowy o pracę uznają za istotny inny element niż wymienione w art. 29 k.p., np. zadaniowy czas pracy lub nazwa stanowiska, która ma istotny wpływ na jego prestiż.


WAŻNE!
Wypowiedzeniem zmieniającym nie wolno zmieniać rodzaju umowy o pracę na czas nieokreślony na umowę na czas określony (uchwała SN z 28 kwietnia 1994 r., I PZP 52/93). Zmiany takiej można dokonać porozumieniem zmieniającym.

Wypowiedzenie zmieniające można zastosować tylko do umów o pracę, które podlegają wypowiedzeniu, a więc umowy o pracę na czas nieokreślony, na okres próbny oraz na czas określony, jeśli strony umowy przewidziały dopuszczalność jej wypowiedzenia (art. 32 i 33 k.p.). Natomiast porozumieniem zmieniającym można zmienić warunki wynikające ze wszystkich stosunków pracy.

Wymogi formalne

Wypowiedzenie zmieniające musi być zawarte na piśmie i powinno zawierać:

  • oświadczenie woli pracodawcy (wypowiedzenie dotychczasowych i propozycję nowych warunków pracy),
  • uzasadnienie (dot. umowy na czas nieokreślony),
  • informację o przysługującym pracownikowi prawie odrzucenia zaproponowanych warunków,
  • pouczenie o możliwości i terminie wniesienia odwołania do sądu pracy.

Zmiany w tym trybie wchodzą w życie po upływie terminu wypowiedzenia, zależnego od rodzaju umowy o pracę bądź stażu pracy u danego pracodawcy (art. 33, 331, 34 i 36 k.p.).

W jaki sposób zmienić termin wypłaty wynagrodzenia >>

Ponadto do wypowiedzenia zmieniającego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące wypowiedzenia definitywnego (art. 42 § 1 k.p.). Oznacza to, że pracodawca ma obowiązek konsultacji zamiaru wypowiedzenia z organizacją związkową wraz z podaniem jej przyczyny (art. 38 k.p.) lub udzielenia dni wolnych na poszukiwanie pracy (art. 37 k.p.) pracownikowi odmawiającemu przyjęcia nowych warunków. W przypadku porozumienia zmieniającego nie ma tylu wymogów formalnych. Powinno ono dokładnie określać, jakie warunki zatrudnienia ulegają zmianie. Każda zmiana warunków umowy o pracę, a więc również dokonywana w drodze porozumienia zmieniającego, wymaga formy pisemnej (art. 29 § 4 k.p.). Musi ono zostać podpisane przez pracodawcę i pracownika. W porozumieniu należy też wskazać dokładną datę obowiązywania nowych warunków umowy. W razie braku takiego terminu zmiana umowy następuje automatycznie z chwilą zawarcia porozumienia.

Środki odwoławcze

Od wypowiedzenia zmieniającego pracownik może odwołać się do sądu pracy w terminie 7 dni o dnia jego otrzymania. W razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia zmieniającego może domagać się uznania go za bezskuteczne, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach albo odszkodowania (art. 45 k.p.).

Od porozumienia zmieniającego nie ma odwołania do sądu pracy. Żadna ze stron nie może wycofać się z podpisanej umowy, chyba że odwołanie oświadczenia woli nastąpi jednocześnie z oświadczeniem o porozumieniu lub wcześniej (art. 61 k.c.). Ewentualnie możliwe jest powołanie się na się na wady oświadczenia woli (art. 62–68 k.c.).

Podstawa prawna:

  • art. 18, 29, 32, 33, 331, 34 36, 37, 38, 42 Kodeksu pracy,
  • art. 61–68 Kodeksu cywilnego,
  • orzecznictwo Sądu Najwyższego:
    – wyrok z 22 maja 1975 r. (I PRN 9/75, OSNC 1976/3/51),
    – uchwała z 28 kwietnia 1994 r. (I PZP 52/93, OSNP 1994/11/169).
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Trzynastka za 2023 r. Nie wszyscy pracownicy dostaną dodatkowe wynagrodzenie roczne

    Dodatkowe wynagrodzenie roczne jest świadczeniem przysługującym pracownikom jednostek sfery budżetowej. Pracodawcy zobowiązani są wypłacić swoim pracownikom tzw. trzynastkę należną za 2023 r. do końca marca 2024 r. Pracownik uzyska to świadczenie pod warunkiem przepracowania w jednostce minimalnego okresu 6 miesięcy w roku, za który przysługuje trzynastka.

    Stawka godzinowa netto 2024

    Stawka godzinowa netto – ile wynosi od stycznia 2024 roku? Minimalna stawka godzinowa brutto to 27,70 zł brutto. Ile na rękę otrzymasz na umowie zlecenie? 

    Przetwarzanie danych osobowych zgodnie z RODO będzie można potwierdzić certyfikatem

    „Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych zatwierdził Dodatkowe wymogi akredytacji podmiotów certyfikujących. W oparciu o ten dokument będzie dokonywana akredytacja podmiotów certyfikujących, które będą weryfikować zgodność operacji przetwarzania danych osobowych prowadzonych przez administratorów i podmioty przetwarzające” – poinformował Urząd Ochrony Danych Osobowych.

    Można dostać emeryturę po zmarłym emerycie. Ale konieczny jest wniosek w konkretnym terminie [Komunikat ZUS-u]

    Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazał informację, że po śmierci emeryta lub rencisty prawo do wypłaty świadczenia (emerytury lub renty) ustaje. Listonosz, który przynosi emeryturę (rentę) osoby zmarłej, nie powinien wypłacać tych pieniędzy domownikom. Taką emeryturę czy rentę należy zwrócić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast uprawniony członek rodziny ma prawo złożyć wniosek o wypłatę tzw. niezrealizowanego świadczenia.

    REKLAMA

    Wideoszkolenie: Zasady pracy przy monitorze ekranowym – nowe obowiązki pracodawców + WZORY DOKUMENTÓW

    Wideoszkolenie „Zasady pracy przy monitorze ekranowym – nowe obowiązki pracodawców” poświęcone jest zmianom wprowadzonym nowelizacją rozporządzenia ws. bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. 

    Badania profilaktyczne pracowników. Przeciwwskazania lekarskie do wykonywania pracy uzasadniają wypowiedzenie umowy o pracę

    Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Jeżeli w wyniku badań profilaktycznych lekarz medycyny pracy nie dopuścił pracownika do pracy ze względu na stan zdrowia, wówczas pracodawca może zmienić pracownikowi warunki pracy lub wypowiedzieć mu umowę o pracę.

    Nieobecność w pracy. Wezwanie urzędu, sądu, policji – jak się usprawiedliwić

    Nieobecność w pracy będąca skutkiem wezwania pracownika przez organ publiczny można usprawiedliwić. Przepisy prawa pracy określają sposób usprawiedliwiania tego rodzaju nieobecności. Jak można usprawiedliwić nieobecność na wezwanie organu publicznego? Wyjaśniamy.

    Praca zdalna w ciąży – wniosek [WZÓR]

    Wniosek o pracę zdalną w ciąży składa się na podstawie art. 6719 § 6 KP. Czy pracodawca może odmówić pracy zdalnej kobiecie w ciąży? Przedstawiamy wzór wniosku o pracę zdalną dla pracownicy w ciąży składany w trybie uprzywilejowanym. 

    REKLAMA

    Dni wolne od pracy w święta religijne. Czy pracownik nie będący katolikiem ma prawo do zwolnienia od pracy?

    W święta Bożego Narodzenia pracownikom przysługują dni ustawowo wolne od pracy. Osoby wyznające inną religię także mają prawo do obchodzenia swoich świąt i z tego tytułu przysługują im dni wolne. Muszą jednak złożyć pracodawcy wniosek o ich udzielenie.

    Webinarium: „20 problemów kadrowca na przełomie roku + WZORY”

    Początek roku zawsze oznacza w działach kadr i płac nowe obowiązki. Dla ułatwienia zebraliśmy je w jednym miejscu. Skorzystaj z praktycznych warsztatów pt. „20 problemów kadrowca na przełomie roku + WZORY”, które odbędą się już 15 grudnia 2023 r.

    REKLAMA