Wynagrodzenie za skrócony okres wypowiedzenia

Rozwiązanie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony w wyniku wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę następuje po upływie okresu wypowiedzenia, który jest ściśle określony w Kodeksie pracy i zależy od długości zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy. Jednak Kodeks pracy przewiduje również wyjątki od tej zasady i w art. 36¹ daje pracodawcy prawo do skrócenia okresu wypowiedzenia. Jest ono obwarowane pewnymi warunkami i wiąże się z koniecznością wypłacenia pracownikowi odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia.

Skrócenie okresu wypowiedzenia

Jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników, pracodawca może w celu wcześniejszego rozwiązania umowy skrócić okres 3-miesięcznego wypowiedzenia najwyżej jednak do jednego miesiąca (art. 36¹ k.p.). W przypadku skrócenia okresu wypowiedzenia pracownikowi należy się odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia (czyli za jeden lub dwa miesiące). Okres, za który odszkodowanie przysługuje, wlicza się pracownikowi pozostającemu w tym czasie bez pracy do okresu zatrudnienia.

Należy podkreślić, że skrócenie okresu wypowiedzenia może nastąpić tylko, gdy strony łączyła umowa na czas nieokreślony, a okres wypowiedzenia wynosił 3 miesiące (czyli przysługuje pracownikowi, który był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 3 lata, z wyjątkami przewidzianymi w art. 36 § 1¹ i § 5 k.p.).

Pracodawca nie musi uzyskiwać zgody na skrócenie okresu wypowiedzenia. Wypowiedziana umowa o pracę rozwiązuje się z upływem skróconego okresu wypowiedzenia. Pracodawca jest zobowiązany wypłacić odszkodowanie najpóźniej w ostatnim dniu pracy. Brak wypłaty w terminie powoduje, że pracodawca ponosi odpowiedzialność za naruszenie Kodeksu pracy (art. 282 § 1 pkt 1 k.p.), a dodatkowo pracownik może żądać odsetek od nieterminowej wypłaty.

Obliczanie wynagrodzenia za skrócony okres wypowiedzenia

Odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia oblicza się na podstawie rozporządzenia w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy. Natomiast przy samym obliczaniu odszkodowania stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop, o których mowa w rozporządzeniu w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (zwanym dalej rozporządzeniem).

WAŻNE!

Od odszkodowania za skrócenie okresu wypowiedzenia nie odprowadza się składek z tytułu ubezpieczenia społecznego. Natomiast odszkodowanie to jest opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy (odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia) ustala się, stosując zasady obowiązujące przy obliczaniu wynagrodzenia urlopowego ze zmianami, o których mowa poniżej (§ 14 rozporządzenia).

Ustalając podstawę odszkodowania stosownie do § 15-17 rozporządzenia:

• stałe miesięczne składniki wynagrodzenia uwzględnia się w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do tego odszkodowania,
• składniki wynagrodzenia przysługujące pracownikowi za okresy miesięczne, w zmiennej wysokości, uzyskane przez pracownika w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do odszkodowania, uwzględnia się w przeciętnej wysokości z okresu 3 miesięcy,
• składniki wynagrodzenia przysługujące pracownikowi za okresy dłuższe niż 1 miesiąc, wypłacone w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do odszkodowania, uwzględnia się w średniej wysokości z tego okresu.

Obliczając wysokość odszkodowania stanowiącą równowartość wynagrodzenia miesięcznego (lub jego wielokrotność), poprzestajemy na ustaleniu średniego miesięcznego wynagrodzenia. Nie bierzemy natomiast przy wyliczeniach pod uwagę współczynnika, o którym mowa w § 19 rozporządzenia, służącego do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za dzień urlopu wypoczynkowego.

Przykład

Pracownik B. zatrudniony w firmie Y na umowę o pracę na czas nieokreślony otrzymał 25 maja 2009 r. 3-miesięczne wypowiedzenie w związku likwidacją pracodawcy, które pracodawca jednostronnie skrócił o 2 miesiące. Umowa rozwiąże się z upływem miesięcznego wypowiedzenia, czyli 30 czerwca. Za lipiec i sierpień pracownik powinien otrzymać odszkodowanie. Pracownik był wynagradzany stawką godzinową (12 zł/h) oraz otrzymywał premię regulaminową w wysokości od 20% do 30% wynagrodzenia zasadniczego w zależności od rezultatów pracy. Ponieważ pracownik otrzymywał wynagrodzenie w wysokości zmiennej (za okresy nie dłuższe niż miesiąc), w celu obliczenia odszkodowania za lipiec i sierpień należy podzielić przez 3 wynagrodzenie otrzymane podczas 3 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do odszkodowania, czyli w marcu, kwietniu i maju.

Wynagrodzenie otrzymane w marcu:

zasadnicze - 2112 zł (22 dni x 8 h = 176 h x 12 zł),

premia - 20% wynagrodzenia zasadniczego, czyli 422,40 zł (2112 zł x 20% = 422,40 zł).

Wynagrodzenie otrzymane w kwietniu:

zasadnicze - 2016 zł (21 dni x 8 h = 168 h x 12 zł),

premia - 25% wynagrodzenia zasadniczego, czyli 504 zł (2016 zł x 25% = 504 zł).

Autopromocja

Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia

Sprawdź

Wynagrodzenie otrzymane w maju:

zasadnicze - 1920 zł (20 dni x 8 h = 160 h x x 12 zł),

premia - 25% wynagrodzenia zasadniczego, czyli 480 zł (1920 zł x 25% = 480 zł).

W ciągu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do odszkodowania pracownik otrzymał 6048 zł wynagrodzenia zasadniczego oraz 1406,40 zł premii, czyli razem 7454,40 zł. Średnia kwota wynagrodzenia z 3 miesięcy wynosi zatem:

2484,80 zł (7454,40 zł : 3 = 2484,80 zł). Ponieważ pracownik ma prawo do 2-miesięcznego odszkodowania, otrzyma 4969,60zł.

Podstawa prawna:

• art. 36 § 1¹ i 5, art. 36¹, 282 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy,
• § 15-17 rozporządzenia MPiPS z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (DzU nr 2, poz. 14 ze zm.),
• rozporządzenie MPiPS z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.),
• § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia MPiPS z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.),
• art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.).