REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czas pracy personelu medycznego - lekarz pracował 73 godziny!

Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
Czas pracy personelu medycznego - lekarz pracował 73 godziny!
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czas pracy personelu medycznego – to bardzo ważny temat. W Sejmie RP trwają obrady nad sytuacją polskiej służby zdrowia, uprawnień i obowiązków lekarzy jak i kobiet ciężarnych. Ma to szczególnie związek z ostatnią sprawą śmierci kobiety w szpitalu w Nowym Targu. W tym szczególnym czasie warto przeanalizować raport Najwyższej Izby Kontroli, która przeprowadziła kontrolę w sprawie czasu pracy lekarzy jak i stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich skierowane do Ministra Zdrowia. Okazało się, że w kilku szpitalach powiatowych zdarzały się przypadki, w których lekarze pracowali ponad dwie doby bez przerw na odpoczynek.
rozwiń >

Umowa cywilnoprawna a czas pracy lekarzy

Praca personelu medycznego na tzw. etacie wiąże się z pewnymi przywilejami ale i ograniczeniami. Jednymi z nich są czas pracy, godziny nadliczbowe, dobowy odpoczynek, wypłata pieniężna za dodatkowy czas pracy. Niemniej jednak, jeżeli np. lekarz ma zawartą umowę cywilnoprawną i pracuje na tzw. kontrakcie, bo prowadzi własną działalność gospodarczą - zasady są dużo mniej sformalizowane. Często powadzi to do przepracowania, podejmowania złych decyzji i błędów medycznych.

REKLAMA

Autopromocja

Z ustaleń Najwyższej Izby Kontroli w zakresie kontroli: „Funkcjonowanie szpitali powiatowych" wynika, że w niektórych szpitalach w Polsce lekarze zatrudnieni w szpitalach na umowach cywilnoprawnych pracowali ponad dwie doby bez przerw na odpoczynek! 

Okres odpoczynku i maksymalny czas dyżuru - tylko dla etatowców 

Prawny problem polega na tym, że przepisy związane z zatrudnieniem personelu medycznego w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 991, dalej: ustawa) odnoszą się do wymaganych okresów odpoczynku oraz zasad pełnienia dyżurów jedynie w zakresie osób będących pracownikami.

Zgodnie z art. 2 Kodeksu Pracy, pracownikiem jest osoba: zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.

Zarówno Rzecznik Praw Obywatelskich jak i Najwyższa Izba Kontroli uważają, że normy czasu pracy pracowników podmiotów leczniczych - powinny być zmienione. De lege ferenda, konieczne jest uregulowanie w ustawie maksymalnego dopuszczalnego czasu pracy całego personelu medycznego.

Jaki jest czas pracy pracowników zatrudnionych w podmiocie leczniczym?

Co do zasady,  czas pracy pracowników zatrudnionych w podmiocie leczniczym nie może przekraczać 7 godzin 35 minut na dobę i przeciętnie 37 godzin 55 minut na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.

Oczywiście czas ten, może i często jest wydłużany ze względu na szczególne okoliczności, organizację i charakter pracy, m.in. lekarzy, pielęgniarek i położnych. W takich sytuacjach, w zależności od charakteru pracy, dopuszczalne jest przedłużenie wymiaru czasu pracy do 12 godzin na dobę.

Inaczej wygląda czas pracy pracowników technicznych, obsługi i gospodarczych. Jest on standardowy, tak jak w Kodeksie Pracy, zatem w przyjętym okresie rozliczeniowym czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.

Interwencja RPO do Ministra Zdrowia

Rzecznik Praw Obywatelskich mając na uwadze wyniki kontroli przeprowadzonej przez NIK zwrócił się do Ministra Zdrowia Adama Niedzielskiego.

Sprawa jest istotna, ponieważ ustalono nieprawidłowości w szpitalach powiatowych, które polegały na nadmiernie długim czasie udzielania świadczeń zdrowotnych przez lekarzy zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych. Umowy cywilnoprawne i kontrakty dają zbyt dużą swobodę co do pracy lekarzy, co daje pole do nadużyć, a tym samym staje się zagrażające dla życia i zdrowia pacjentów!

Konieczne jest podjęcie stosownych działań legislacyjnych, aby nie było "za późno" - jak to często ostatnio bywa. Trzeba przeciwdziałać i zapobiegać, ponieważ czas ma niebagatelne znaczenie przy ratowaniu życia człowieka. Lekarze powinni o tym doskonale wiedzieć, dziwi więc, że niejednokrotnie świadomie dopuszczają się do naruszeń.

Lista szpitali, w których wykryto nieprawidłowości

Jak podaje Rzecznik Praw Obywatelskich w swoim piśmie do Ministra Zdrowia, nieprawidłowości miały miejsce w:

  • Nowodworskim Centrum Medycznym w Nowym Dworze Mazowieckim;
  • Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Wieluniu;
  • Szpitalu Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Wołominie.

Aż 73 godziny pracy lekarza bez przerwy na odpoczynek!

Najwyższa Izba Kontroli wskazuje, że w szpitalach nie zapewniono właściwego bezpieczeństwa zdrowotnego pacjentów, jak i lekarzy, ze względu na dopuszczenie do pełnienia nieprzerwanie dyżurów lekarzy, którzy byli zatrudnieni w formach cywilnoprawnych. Chodzi w szczególności o czas pracy i obsady dyżurów przez personel lekarski.

Przykład Jak podaje RPO m. in. w szpitalach:
  1. w Wołominie - czterech lekarzy świadczyło pracę ponad dwie doby bez przerw na odpoczynek (trzech lekarzy pełniło dyżury przez 52 godziny i jeden lekarz przez 66 godzin);
  2. w Wieluniu - jeden lekarz pracował bez przerwy 73 godziny (od godz. 8:00 w 16 kwietnia 2022 r. do godz. 9:00 19 kwietnia), pełniąc obowiązki Kierownika Oddziału Noworodkowego z Pododdziałem Patologii Noworodka.

Nie ulega wątpliwości, że tak długi czas pracy może być szkodliwy dla pacjentów, ale i dla zdrowia i życia samych lekarzy, którzy są często przepracowani i przemęczeni. Chociaż ustawa nie reguluje maksymalnych norm czasu pracy jak i tygodniowego oraz dobowego odpoczynku w stosunku do lekarzy na kontraktach cywilnoprawnych - zasady współżycia społecznego, doświadczenia i logiki życiowej - powinny podpowiadać kiedy powiedzieć: STOP - CZAS NA ODPOCZYNEK. 

W ocenie NIK: "To, że lekarzy udzielających świadczeń na podstawie umów cywilnoprawnych nie dotyczą gwarantowane w Kodeksie pracy i w ustawie o działalności leczniczej minimalne normy odpoczynku nie oznacza, że ich możliwości psychofizyczne są większe niż lekarzy zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Przepisy o czasie pracy powinny mieć zastosowanie do wszystkich form zatrudnienia. Nadzorem nad ich przestrzeganiem powinni być objęci nie tylko sami pracodawcy, lecz także osoby wykonujące pracę na podstawie umów. Przekroczenie dopuszczalnego czasu pracy rodzi bowiem ryzyko dla życia i zdrowia.".

Konstytucyjne prawo do ochrony zdrowia

Rzecznik Praw Obywatelskich, który stoi na straży praw człowieka i przestrzegania Konstytucji RP uważa, że należy bezwzględnie uregulować czas pracy wszystkich lekarzy  - niezależnie od podstawy prawnej zatrudnienia. Przeciwnicy mogą podkreślać, że naruszy to jedną z podstawowych zasad prawa cywilnego - czyli swobodę umów, która to właśnie odróżnia np. umowy zlecenia czy dzieło od umowy o pracę. Niemniej jednak, należy mieć na uwadze konstytucyjne prawo obywateli do ochrony zdrowia, jak i prawo do ochrony zdrowia samych lekarzy.

Powyższe jest wskazane w konstytucyjnej zasadzie sprawowania przez państwo nadzoru nad warunkami wykonywania pracy, a ponadto z prawa każdego obywatela do ochrony zdrowia (art. 24 i 68 ust. 1 Konstytucji RP). 

Ponadto RPO podkreśla, że określenie minimalnego nieprzerwanego odpoczynku i wyjątków od tej zasady - ograniczone wyłącznie do pracowników - budzi również wątpliwości pod względem przestrzegania prawa do dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów (art. 66 ust. 2 Konstytucji RP).

Co można zrobić na chwilę obecną?

Na ten moment, można niestety nauczyć się na przykładach i nie popełniać podobnych błędów. Kierownicy, odpowiedzialni za organizację pracy w szpitalach powinni odpowiednio planować pełnienie dyżurów personelu w sposób zapewniający odpowiedni czas odpoczynku, niezależnie od formy zatrudnienia.

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Obowiązkowe odpisy i dobrowolne zwiększenia na ZFŚS. Ile wynoszą w 2025 r. i w jakim terminie je wpłacić?

Do 31 maja 2025 r. pracodawca tworzący zakładowy fundusz świadczeń socjalnych musi wpłacić na rachunek funduszu kwotę stanowiącą co najmniej 75 proc. równowartości dokonanych odpisów. Pozostałą kwotę dokonanych odpisów i zwiększeń należy przekazać na rachunek bankowy ZFŚS w terminie do 30 września 2025 r. Jaka jest wysokość odpisów i zwiększeń na ZFŚS w 2025 r.?

Komu przysługuje renta wdowia i w jakiej wysokości? ZUS zaprasza na dyżur telefoniczny

Od 1 lipca 2025 r. osoby owdowiałe będą mogły pobierać swoją emeryturę oraz powiększyć ją o część renty rodzinnej po zmarłym małżonku. Alternatywnie będą mogły pobierać rentę rodzinną wraz z częścią swojej emerytury. Jak starać się o rentę wdowią odpowiedzą eksperci ZUS podczas dyżuru telefonicznego.

Komunikat ZUS: Wdrożenie nowej metryki programu Płatnik

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje o planowanym wdrożeniu nowej metryki 307 dla wersji 10.02.002 programu Płatnik.

Polacy żyją coraz dłużej - GUS opublikował tablicę średniego dalszego trwania życia. Czy ZUS przeliczy emerytury?

Nowa tablica średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn wskazuje, że Polacy żyją coraz dłużej. Czy warto składać wnioski o ponowne przeliczenie już otrzymywanej emerytury?

REKLAMA

Trwa nabór wniosków o świadczenie wychowawcze. Jak uniknąć przerwy w wypłatach 800 plus?

1 czerwca 2025 r. rozpocznie się nowy okres świadczeniowy w programie 800 plus. Wniosek o świadczenie wychowawcze można złożyć jedynie drogą elektroniczną. Jak można uniknąć przerwy w wypłacie świadczenia?

Jak prawidłowo usprawiedliwić nieobecności w pracy. Nieprzyjemne konsekwencje zaniedbania tego obowiązku

W razie nieobecności w pracy pracownik zobowiązany jest do jej usprawiedliwienia. W tym celu przepisy prawa pracy określają, jakie są przyczyny usprawiedliwiające nieobecność w pracy. Wymieniają też dowody, na podstawie których można usprawiedliwić nieobecność pracownika.

Zmiany w wynagrodzeniach 2025 i 2026 - transparentnie i jawnie

Do 7 czerwca 2026 roku Polska musi wdrożyć dyrektywę o jawności i przejrzystości wynagrodzeń. Przedsiębiorcy mają niewiele czasu na poważne zmiany w zakresie polityki płacowej. Nowe przepisy oznaczają bowiem konieczność przeprowadzenia wnikliwej analizy struktury płac w firmie, wprowadzenie nowych procedur dotyczących prawa do informacji o wynagrodzeniu i kryteriów ustalania jego wysokości. Choć prace nad ustawą wprowadzającą te przepisy nadal trwają, już teraz warto podjąć działania, które przygotują firmę na nową sytuację.

Najlepiej teraz złóż wniosek o rentę wdowią ERWD. Sprawdź, dlaczego

ZUS podpowiada, że teraz jest najlepszy czas na złożenie wniosku o rentę wdowią ERWD. Dlaczego? Dopiero połowa osób uprawnionych złożyła wniosek o rentę wdowią. Od stycznia były duże kolejki. Kolejna fala wniosków przewidywana jest w maju 2025 r.

REKLAMA

Trzynasta emerytura już we wtorek 1 kwietnia 2025 r.

Trzynasta emerytura trafi do emerytów już we wtorek 1 kwietnia 2025 r. Otrzyma ją 889 tys. osób. Kiedy będą kolejne wypłaty trzynastek? Czy można je dostać kilka razy? Czy każdy je otrzyma? Ile wynosi trzynastka w 2025 roku?

Dodatkowe pieniądze dla seniorów. 1 kwietnia pierwsze trzynastki wpłyną na konta emerytów i rencistów

Pierwszy termin wypłaty trzynastych emerytur przypada na wtorek, 1 kwietnia 2025 r. Trzynastki znajdą się na kontach seniorów razem z ich emeryturą lub rentą. Dodatkowe wypłaty przysługują w wysokości najniższej emerytury.

REKLAMA