PPK 2020 - nowe obowiązki pracodawcy od 1 stycznia 2020 r.

Każdy podmiot, który na 30 czerwca 2019 r. zatrudniał co najmniej 50 osób (np. pracowników, zleceniobiorców), podlega obowiązkowi utworzenia PPK już od 1 stycznia 2020 r. Wprawdzie uruchomienie PPK może nastąpić dopiero w II kwartale nowego roku, niemniej jednak szereg działań należy podjąć odpowiednio wcześniej. Już od 1 stycznia 2020 r. podmiot zatrudniający ma bowiem obowiązek przyjąć deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, jeżeli osoba zatrudniona zechce taką deklarację złożyć.    

Firmy, które 30 czerwca 2019 r. zatrudniały co najmniej 50 osób podlegających obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, będą podlegały od 1 stycznia 2020 r. przepisom ustawy o pracowniczych planach kapitałowych (dalej ustawa o PPK). W przedstawionym przypadku zatrudnienia nie przelicza się na etaty. Stan zatrudnienia w tym dniu (tj. 30 czerwca 2019 r.) jest o tyle przesądzający w kwestii PPK, że ewentualne zmniejszenie zatrudnienia po tej dacie nie uchyla obowiązku tworzenia PPK w pierwszej połowie przyszłego roku.

Przykład

"ABC" Spółka z o.o. na 30 czerwca 2019 r. zatrudniała 23 pracowników w pełnym wymiarze czasu pracy (jedna z pracownic przebywała w tym czasie na urlopie macierzyńskim), 8 pracowników na ½ etatu, 1 pracownika na ¼ etatu, 19 zleceniobiorców - w tym 4 studentów przed ukończeniem 26 roku życia. W spółce działa 3-osobowa rada nadzorcza, a jej członkowie podlegają z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. Jeden pracownik, z 7-miesięcznym stażem pracy w spółce, złożył w maju 2019 r. wypowiedzenie, a zatem 30 czerwca br. był dla niego ostatnim dniem pracy. W drugiej połowie 2019 r. spółka nie zatrudniała nowych osób, zmianie nie uległ skład rady nadzorczej. Zatem na potrzeby PPK bierze się pod uwagę:

• 32 pracowników (w tym pracownicę na urlopie macierzyńskim),

• 15 zleceniobiorców podlegających obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (19 zleceniobiorców - 4 studentów) oraz

• 3 członków rady nadzorczej.

Z tego wynika, że łącznie 30 czerwca 2019 r. zatrudnionych było 50 osób. Zatem spółka będzie miała obowiązek stosowania przepisów ustawy o PPK od 1 stycznia 2020 r., pomimo że od 1 lipca 2019 r. do końca 2019 r. zatrudnienie w spółce utrzymywało się poniżej 50 osób.

Pracodawca nie będzie musiał tworzyć PPK w I połowie 2020 r., jeżeli 1 stycznia 2020 r. będzie prowadził pracowniczy program emerytalny (PPE), z uczestnictwem 25% osób zatrudnionych i przy składce podstawowej nie mniejszej niż 3,5% wynagrodzenia (art. 133 ust. 1 ustawy o PPK).

Zawarcie umów PPK z instytucją finansową

Wdrażając pracowniczy plan kapitałowy, podmiot zatrudniający będzie musiał zawrzeć dwie umowy:

• o zarządzanie PPK - do 24 kwietnia 2020 r.
• o prowadzenie PPK - do 11 maja 2020 r. (10 maja to niedziela, zatem termin upływa w pierwszym dniu roboczym po tym dniu).

Umowy te będą zawarte z instytucją finansową. Wykaz tego typu instytucji znajduje się na oficjalnym portalu www.mojePPK.pl. Wyboru instytucji podmiot zatrudniający dokonuje w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi (nie ma znaczenia, czy mają one status reprezentatywnych). Jeśli takie organizacje nie działają u pracodawcy - porozumienie zawiera się z reprezentacją osób zatrudnionych wyłonioną w sposób obowiązujący w danej firmie. Jeśli podmiot zatrudniający i zakładowe organizacje związkowe (lub reprezentacja osób zatrudnionych) nie osiągną porozumienia do 24 marca 2020 r., wówczas taki pracodawca sam dokonuje wyboru instytucji finansowej - kierując się m.in. najlepiej rozumianym interesem osób oszczędzających w PPK.

Warto wskazać, że w PPK (odmiennie niż w PPE) zakładowe organizacje związkowe nie zawierają żadnej z umów. Ich rola w PPK nie ma zatem znaczenia decydującego (stanowiącego). Oznacza to, że nie mogą one zablokować czy opóźnić utworzenia pracowniczego planu kapitałowego.

Struktura zatrudnienia a uczestnictwo w PPK

Na potrzeby PPK podmiot zatrudniający będzie różnicował swoje działania wobec osób zatrudnionych z uwagi na kryterium wieku, dotyczy to również zgłoszenia do PPK. Poniżej prezentujemy wpływ wieku osoby zatrudnionej na uczestnictwo w PPK.

KRYTERIUM WIEKU A UCZESTNICTWO W PRACOWNICZYM PLANIE KAPITAŁOWYM

Wiek osoby zatrudnionej	Zasady uczestnictwa
poniżej 18 r. życia (młodociani)	nie funkcjonują w PPK
w wieku 18-54 lat Autopromocja Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia Sprawdź	są włączane do PPK z mocy prawa, chyba że zrezygnują z oszczędzania w PPK składając pisemne oświadczenie
w wieku 55-69 lat	mogą uczestniczyć w PPK na zasadzie dobrowolności (tj. są zapisywane do PPK wyłącznie na swój wniosek)
od 70 r. życia	nie mogą być zgłoszone do PPK. Jeśli jednak wejdą do PPK przed 70 r. życia, to mogą pozostać i oszczędzać w PPK

Pomimo iż wdrożenie PPK w firmach zatrudniających co najmniej 50 osób może nastąpić dopiero w II kwartale 2020 r., to jednak już od 1 stycznia 2020 r. podmiot zatrudniający musi być przygotowany na przyjmowanie od osób zatrudnionych w wieku od 18 do 54 lat deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.

Obowiązek finansowania wpłat do PPK

Pracodawca obligatoryjnie będzie musiał finansować wpłatę podstawową (tj. 1,5% wynagrodzenia brutto) do PPK każdej osobie zatrudnionej, która zdecydowała się oszczędzać w pracowniczym planie kapitałowym. Ustawa o PPK dopuszcza także możliwość finansowania osobom zatrudnionym wpłat dodatkowych - do 2,5% wynagrodzenia.

Wpłaty finansowane przez uczestnika PPK to:

• wpłata podstawowa - 2% wynagrodzenia (z możliwością obniżenia do 0,5% przy wynagrodzeniu nieprzekraczającym 1,2 minimalnego wynagrodzenia za pracę) oraz
• wpłata dodatkowa - do 2% wynagrodzenia.

Na podmiocie zatrudniającym będzie spoczywał ciężar prawidłowych i terminowych naliczeń wpłat do PPK i przekazywania ich do instytucji finansowej. Przy wdrożeniu PPK w ostatnim możliwym terminie, pierwsze wpłaty do PPK będą naliczane w maju lub czerwcu 2020 r. (w zależności od terminu wypłaty wynagrodzeń przez podmiot zatrudniający), a przekazywane do instytucji finansowej - odpowiednio w czerwcu lub w lipcu 2020 r.

Polecamy: Kodeks pracy 2020. Praktyczny komentarz z przykładami

Dodatkowe obowiązki podmiotu zatrudniającego wobec osoby oszczędzającej w PPK w poprzednim miejscu pracy

Dla podmiotów zatrudniających, które od stycznia 2020 r. rozpoczną wdrażanie pracowniczego planu kapitałowego istotny jest fakt, że w tym czasie na rynku pracy będą już funkcjonować m.in. pracownicy czy zleceniobiorcy objęci oszczędzaniem w PPK z tytułu poprzedniego zatrudnienia. Chodzi o zatrudnienie w firmach, które zobowiązane były utworzyć pracowniczy plan kapitałowy w 2019 r. W rezultacie pracodawca (zleceniodawca), który zatrudni taką osobę, będzie zaangażowany w transfer środków dotąd zgromadzonych w PPK przez nowo zatrudnionego. Ustawa o PPK zakłada bowiem, że środki w PPK "idą" za uczestnikiem PPK - czyli są kumulowane na jednym rachunku PPK (art. 19 ustawy o PPK).

Zasadniczo zatem zmiana miejsca zatrudnienia uczestnika PPK będzie prowadziła do zmiany PPK (chyba że osoba zatrudniona nie będzie chciała oszczędzać w PPK u nowego podmiotu zatrudniającego), a środki z poprzedniego PPK mogą być przeniesione do PPK prowadzonego u nowego pracodawcy/zleceniodawcy.

Oznacza to, że podmiot zatrudniający podlegający ustawie o PPK od 1 stycznia 2020 r. zasadniczo będzie miał szerszy zakres obowiązków w PPK wobec osób, które w poprzednich firmach były uczestnikami PPK (nawet gdyby było to 1-miesięczne uczestnictwo w pracowniczym planie kapitałowym), niż wobec osób, które dotąd w PPK nie uczestniczyły.

Poniżej prezentujemy krok po kroku, jak dokonać transferu środków z PPK prowadzonego przez poprzedniego pracodawcę/zleceniodawcę do instytucji finansowej prowadzącej PPK u obecnego pracodawcy/zleceniodawcy.

Krok 1. Podmiot zatrudniający zgłasza nowo zatrudnioną osobę do PPK (na wniosek lub z mocy prawa - w zależności od wieku osoby zatrudnionej) do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynie 3-miesięczny okres zatrudnienia tej osoby (art. 16 ustawy o PPK);

Krok 2. Nowo zatrudniony ma 7 dni (od dnia jego zgłoszenia w PPK) na złożenie podmiotowi zatrudniającemu oświadczenia o zawartej w poprzednim miejscu zatrudnienia umowie o prowadzenie PPK;

Krok 3. Podmiot zatrudniający, który otrzyma na piśmie oświadczenie (o którym mowa w poprzednim kroku) od nowo zatrudnionej osoby, informuje ją o obowiązku złożenia w jej imieniu wniosku o wypłatę transferową środków zgromadzonych na rachunku PPK w poprzednim miejscu zatrudnienia - do PPK, który on prowadzi;

Krok 4. Jeżeli nowo zatrudniona osoba nie wyrazi zgody na transfer środków do nowego PPK, ma 7 dni na złożenie pisemnego powiadomienia podmiotowi zatrudniającemu. Brak sprzeciwu w omawianym zakresie i terminie spowoduje u podmiotu zatrudniającego konieczność złożenia do instytucji finansowej (z którą ma zawarte umowy w PPK) wniosku o transfer środków z poprzedniego PPK w którym oszczędzał zatrudniony do PPK,prowadzonego przez aktualny podmiot zatrudniający.

Przykład

Załóżmy, że 1 marca 2020 r. "Invest" Sp. z o.o. podlegająca ustawie o PPK od 1 stycznia 2020 r. zatrudniła dwóch pracowników:

• 45-letniego Eryka W., który w okresie ostatnich 8 miesięcy był bezrobotny

• 33-letniego Jana K., który do 29 lutego 2020 r. był pracownikiem banku i w związku z tym oszczędzał w PPK w miesiącach listopad, grudzień 2019 r. oraz styczeń i luty 2020 r.

Zatem spółka wdrażając PPK w 2020 r. w ostatnim możliwym terminie będzie zobowiązana włączyć obu pracowników do PPK do 10 czerwca 2020 r. (czyli po upływie 3 miesięcy zatrudnienia), o ile nie złożą oni deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. Jednak w związku z uczestnictwem Jana K. w pracowniczym planie kapitałowym "Invest" Sp. z o.o. będzie miała szerszy zakres obowiązków.

Powiedzmy, że 15 czerwca 2020 r. Jan K. poinformował spółkę o dotychczasowym uczestnictwie w PPK (nowozatrudniony miał czas na to czas do 17 czerwca 2020 r.). Zatem do 22 czerwca 2020 r. (7 dni od poinformowania spółki przez pracownika) "Invest" Sp. z o.o. musi poinformować pracownika, że środki z poprzedniego PPK zostaną przetransferowane do PPK prowadzonego przez spółkę. Jeśli zaś do 29 czerwca 2019 r. (7 dni od zawiadomienia pracownika o transferze) Jan K. nie sprzeciwi się transferowi środków, "Invest" Sp. z o.o. zobowiązana jest złożyć instytucji finansowej, która prowadzi PPK, wniosek o transfer środków. W rezultacie zgromadzone przez Jana K. środki z poprzedniego PPK zostaną przekazane do PPK prowadzonego w "Invest" Sp. o.o., poprzedni rachunek PPK zostanie zamknięty zaś Jan. K. będzie miał tylko jeden rachunek w PPK, na który będą przelewane wpłaty od wynagrodzeń uzyskiwanych w "Invest" Sp. z o.o.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 2 ust. 1 pkt 15, pkt 18, pkt 21, art. 8, art. 10 ust. 1 pkt 3, art. 14-17, art. 20, art. 23, art. 28, art. 133, art. 134 ustawy z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 2215; ost. zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1572),

• § 2-4 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 czerwca 2019 r. w sprawie deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do pracowniczych planów kapitałowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1102).