PPK 2020 - nowe obowiązki pracodawcy od 1 stycznia 2020 r.

Każdy podmiot, który na 30 czerwca 2019 r. zatrudniał co najmniej 50 osób (np. pracowników, zleceniobiorców), podlega obowiązkowi utworzenia PPK już od 1 stycznia 2020 r. Wprawdzie uruchomienie PPK może nastąpić dopiero w II kwartale nowego roku, niemniej jednak szereg działań należy podjąć odpowiednio wcześniej. Już od 1 stycznia 2020 r. podmiot zatrudniający ma bowiem obowiązek przyjąć deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, jeżeli osoba zatrudniona zechce taką deklarację złożyć.    

Firmy, które 30 czerwca 2019 r. zatrudniały co najmniej 50 osób podlegających obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, będą podlegały od 1 stycznia 2020 r. przepisom ustawy o pracowniczych planach kapitałowych (dalej ustawa o PPK). W przedstawionym przypadku zatrudnienia nie przelicza się na etaty. Stan zatrudnienia w tym dniu (tj. 30 czerwca 2019 r.) jest o tyle przesądzający w kwestii PPK, że ewentualne zmniejszenie zatrudnienia po tej dacie nie uchyla obowiązku tworzenia PPK w pierwszej połowie przyszłego roku.

Przykład

"ABC" Spółka z o.o. na 30 czerwca 2019 r. zatrudniała 23 pracowników w pełnym wymiarze czasu pracy (jedna z pracownic przebywała w tym czasie na urlopie macierzyńskim), 8 pracowników na ½ etatu, 1 pracownika na ¼ etatu, 19 zleceniobiorców - w tym 4 studentów przed ukończeniem 26 roku życia. W spółce działa 3-osobowa rada nadzorcza, a jej członkowie podlegają z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. Jeden pracownik, z 7-miesięcznym stażem pracy w spółce, złożył w maju 2019 r. wypowiedzenie, a zatem 30 czerwca br. był dla niego ostatnim dniem pracy. W drugiej połowie 2019 r. spółka nie zatrudniała nowych osób, zmianie nie uległ skład rady nadzorczej. Zatem na potrzeby PPK bierze się pod uwagę:

• 32 pracowników (w tym pracownicę na urlopie macierzyńskim),

• 15 zleceniobiorców podlegających obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (19 zleceniobiorców - 4 studentów) oraz

• 3 członków rady nadzorczej.

Z tego wynika, że łącznie 30 czerwca 2019 r. zatrudnionych było 50 osób. Zatem spółka będzie miała obowiązek stosowania przepisów ustawy o PPK od 1 stycznia 2020 r., pomimo że od 1 lipca 2019 r. do końca 2019 r. zatrudnienie w spółce utrzymywało się poniżej 50 osób.

Pracodawca nie będzie musiał tworzyć PPK w I połowie 2020 r., jeżeli 1 stycznia 2020 r. będzie prowadził pracowniczy program emerytalny (PPE), z uczestnictwem 25% osób zatrudnionych i przy składce podstawowej nie mniejszej niż 3,5% wynagrodzenia (art. 133 ust. 1 ustawy o PPK).

Zawarcie umów PPK z instytucją finansową

Wdrażając pracowniczy plan kapitałowy, podmiot zatrudniający będzie musiał zawrzeć dwie umowy:

• o zarządzanie PPK - do 24 kwietnia 2020 r.
• o prowadzenie PPK - do 11 maja 2020 r. (10 maja to niedziela, zatem termin upływa w pierwszym dniu roboczym po tym dniu).

Umowy te będą zawarte z instytucją finansową. Wykaz tego typu instytucji znajduje się na oficjalnym portalu www.mojePPK.pl. Wyboru instytucji podmiot zatrudniający dokonuje w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi (nie ma znaczenia, czy mają one status reprezentatywnych). Jeśli takie organizacje nie działają u pracodawcy - porozumienie zawiera się z reprezentacją osób zatrudnionych wyłonioną w sposób obowiązujący w danej firmie. Jeśli podmiot zatrudniający i zakładowe organizacje związkowe (lub reprezentacja osób zatrudnionych) nie osiągną porozumienia do 24 marca 2020 r., wówczas taki pracodawca sam dokonuje wyboru instytucji finansowej - kierując się m.in. najlepiej rozumianym interesem osób oszczędzających w PPK.

Warto wskazać, że w PPK (odmiennie niż w PPE) zakładowe organizacje związkowe nie zawierają żadnej z umów. Ich rola w PPK nie ma zatem znaczenia decydującego (stanowiącego). Oznacza to, że nie mogą one zablokować czy opóźnić utworzenia pracowniczego planu kapitałowego.

Struktura zatrudnienia a uczestnictwo w PPK

Na potrzeby PPK podmiot zatrudniający będzie różnicował swoje działania wobec osób zatrudnionych z uwagi na kryterium wieku, dotyczy to również zgłoszenia do PPK. Poniżej prezentujemy wpływ wieku osoby zatrudnionej na uczestnictwo w PPK.

KRYTERIUM WIEKU A UCZESTNICTWO W PRACOWNICZYM PLANIE KAPITAŁOWYM

Pomimo iż wdrożenie PPK w firmach zatrudniających co najmniej 50 osób może nastąpić dopiero w II kwartale 2020 r., to jednak już od 1 stycznia 2020 r. podmiot zatrudniający musi być przygotowany na przyjmowanie od osób zatrudnionych w wieku od 18 do 54 lat deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.

Obowiązek finansowania wpłat do PPK

Pracodawca obligatoryjnie będzie musiał finansować wpłatę podstawową (tj. 1,5% wynagrodzenia brutto) do PPK każdej osobie zatrudnionej, która zdecydowała się oszczędzać w pracowniczym planie kapitałowym. Ustawa o PPK dopuszcza także możliwość finansowania osobom zatrudnionym wpłat dodatkowych - do 2,5% wynagrodzenia.

Wpłaty finansowane przez uczestnika PPK to:

• wpłata podstawowa - 2% wynagrodzenia (z możliwością obniżenia do 0,5% przy wynagrodzeniu nieprzekraczającym 1,2 minimalnego wynagrodzenia za pracę) oraz
• wpłata dodatkowa - do 2% wynagrodzenia.

Na podmiocie zatrudniającym będzie spoczywał ciężar prawidłowych i terminowych naliczeń wpłat do PPK i przekazywania ich do instytucji finansowej. Przy wdrożeniu PPK w ostatnim możliwym terminie, pierwsze wpłaty do PPK będą naliczane w maju lub czerwcu 2020 r. (w zależności od terminu wypłaty wynagrodzeń przez podmiot zatrudniający), a przekazywane do instytucji finansowej - odpowiednio w czerwcu lub w lipcu 2020 r.

Polecamy: Kodeks pracy 2020. Praktyczny komentarz z przykładami

Dodatkowe obowiązki podmiotu zatrudniającego wobec osoby oszczędzającej w PPK w poprzednim miejscu pracy

Dla podmiotów zatrudniających, które od stycznia 2020 r. rozpoczną wdrażanie pracowniczego planu kapitałowego istotny jest fakt, że w tym czasie na rynku pracy będą już funkcjonować m.in. pracownicy czy zleceniobiorcy objęci oszczędzaniem w PPK z tytułu poprzedniego zatrudnienia. Chodzi o zatrudnienie w firmach, które zobowiązane były utworzyć pracowniczy plan kapitałowy w 2019 r. W rezultacie pracodawca (zleceniodawca), który zatrudni taką osobę, będzie zaangażowany w transfer środków dotąd zgromadzonych w PPK przez nowo zatrudnionego. Ustawa o PPK zakłada bowiem, że środki w PPK "idą" za uczestnikiem PPK - czyli są kumulowane na jednym rachunku PPK (art. 19 ustawy o PPK).

Zasadniczo zatem zmiana miejsca zatrudnienia uczestnika PPK będzie prowadziła do zmiany PPK (chyba że osoba zatrudniona nie będzie chciała oszczędzać w PPK u nowego podmiotu zatrudniającego), a środki z poprzedniego PPK mogą być przeniesione do PPK prowadzonego u nowego pracodawcy/zleceniodawcy.

Oznacza to, że podmiot zatrudniający podlegający ustawie o PPK od 1 stycznia 2020 r. zasadniczo będzie miał szerszy zakres obowiązków w PPK wobec osób, które w poprzednich firmach były uczestnikami PPK (nawet gdyby było to 1-miesięczne uczestnictwo w pracowniczym planie kapitałowym), niż wobec osób, które dotąd w PPK nie uczestniczyły.

Poniżej prezentujemy krok po kroku, jak dokonać transferu środków z PPK prowadzonego przez poprzedniego pracodawcę/zleceniodawcę do instytucji finansowej prowadzącej PPK u obecnego pracodawcy/zleceniodawcy.

Krok 1. Podmiot zatrudniający zgłasza nowo zatrudnioną osobę do PPK (na wniosek lub z mocy prawa - w zależności od wieku osoby zatrudnionej) do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynie 3-miesięczny okres zatrudnienia tej osoby (art. 16 ustawy o PPK);

Krok 2. Nowo zatrudniony ma 7 dni (od dnia jego zgłoszenia w PPK) na złożenie podmiotowi zatrudniającemu oświadczenia o zawartej w poprzednim miejscu zatrudnienia umowie o prowadzenie PPK;

Krok 3. Podmiot zatrudniający, który otrzyma na piśmie oświadczenie (o którym mowa w poprzednim kroku) od nowo zatrudnionej osoby, informuje ją o obowiązku złożenia w jej imieniu wniosku o wypłatę transferową środków zgromadzonych na rachunku PPK w poprzednim miejscu zatrudnienia - do PPK, który on prowadzi;

Krok 4. Jeżeli nowo zatrudniona osoba nie wyrazi zgody na transfer środków do nowego PPK, ma 7 dni na złożenie pisemnego powiadomienia podmiotowi zatrudniającemu. Brak sprzeciwu w omawianym zakresie i terminie spowoduje u podmiotu zatrudniającego konieczność złożenia do instytucji finansowej (z którą ma zawarte umowy w PPK) wniosku o transfer środków z poprzedniego PPK w którym oszczędzał zatrudniony do PPK,prowadzonego przez aktualny podmiot zatrudniający.

Przykład

Załóżmy, że 1 marca 2020 r. "Invest" Sp. z o.o. podlegająca ustawie o PPK od 1 stycznia 2020 r. zatrudniła dwóch pracowników:

• 45-letniego Eryka W., który w okresie ostatnich 8 miesięcy był bezrobotny

• 33-letniego Jana K., który do 29 lutego 2020 r. był pracownikiem banku i w związku z tym oszczędzał w PPK w miesiącach listopad, grudzień 2019 r. oraz styczeń i luty 2020 r.

Zatem spółka wdrażając PPK w 2020 r. w ostatnim możliwym terminie będzie zobowiązana włączyć obu pracowników do PPK do 10 czerwca 2020 r. (czyli po upływie 3 miesięcy zatrudnienia), o ile nie złożą oni deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. Jednak w związku z uczestnictwem Jana K. w pracowniczym planie kapitałowym "Invest" Sp. z o.o. będzie miała szerszy zakres obowiązków.

Powiedzmy, że 15 czerwca 2020 r. Jan K. poinformował spółkę o dotychczasowym uczestnictwie w PPK (nowozatrudniony miał czas na to czas do 17 czerwca 2020 r.). Zatem do 22 czerwca 2020 r. (7 dni od poinformowania spółki przez pracownika) "Invest" Sp. z o.o. musi poinformować pracownika, że środki z poprzedniego PPK zostaną przetransferowane do PPK prowadzonego przez spółkę. Jeśli zaś do 29 czerwca 2019 r. (7 dni od zawiadomienia pracownika o transferze) Jan K. nie sprzeciwi się transferowi środków, "Invest" Sp. z o.o. zobowiązana jest złożyć instytucji finansowej, która prowadzi PPK, wniosek o transfer środków. W rezultacie zgromadzone przez Jana K. środki z poprzedniego PPK zostaną przekazane do PPK prowadzonego w "Invest" Sp. o.o., poprzedni rachunek PPK zostanie zamknięty zaś Jan. K. będzie miał tylko jeden rachunek w PPK, na który będą przelewane wpłaty od wynagrodzeń uzyskiwanych w "Invest" Sp. z o.o.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 2 ust. 1 pkt 15, pkt 18, pkt 21, art. 8, art. 10 ust. 1 pkt 3, art. 14-17, art. 20, art. 23, art. 28, art. 133, art. 134 ustawy z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 2215; ost. zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1572),

• § 2-4 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 czerwca 2019 r. w sprawie deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do pracowniczych planów kapitałowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1102).