Renta inwalidzka

Warunki nabycia renty inwalidzkiej

Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1. jest niezdolny do pracy;
2. ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy (nie dotyczy to ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy jest spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy);
3. niezdolność do pracy powstała w okresie zatrudnienia bądź określonych w przepisach okresach składkowych lub nieskładkowych nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów (warunek ten nie dotyczy ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy).

Zobacz również serwis: Wypadki przy pracy i choroby zawodowe

Niezdolność do pracy

W postępowaniu, którego przedmiotem jest przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy jest ustalenie stanu zdrowia osoby ubezpieczonej, z którym to stanem związana jest przedmiotowa niezdolność do pracy. Niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Oznacza to, że ustalenie stopnia niezdolności do pracy wymaga z jednej strony oceny stopnia naruszenia sprawności organizmu i możliwości jej przywrócenia w drodze leczenia lub rehabilitacji, z drugiej zaś oceny możliwości wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej.

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Pojęcie „niezdolność do wykonywania pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji” należy rozumieć jako rzeczywistą utratę zdolności do pracy lub znaczne jej ograniczenie, przy uwzględnieniu możliwości i sprawności niezbędnych do dalszego zaangażowania w procesie pracy. Rozważać zatem należy potencjalną możliwość wykonywania zatrudnienia przy uwzględnieniu stopnia naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji oraz celowość przekwalifikowania zawodowego z uwagi na rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 27.03.2013 r., III AUa 20/2013, LexPolonica nr 5901138).

Należy wyjaśnić, iż oceny niezdolności do pracy i jej stopnia dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik ZUS-u. W przypadku gdy ubezpieczony uzyska niekorzystne orzeczenie ma prawo wnieść sprzeciw do komisji lekarskiej ZUS-u w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia.

Zobacz: Od czego zależy wysokość renty?

Okresy składkowe i nieskładkowe

Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

• 1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;
• 2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;
• 3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;
• 4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;
• 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Wysokość renty

Renta dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy wynosi:

• 24 % kwoty bazowej - kwota bazowa wynosi 100 % przeciętnego wynagrodzenia pomniejszonego o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia społeczne, określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, w poprzednim roku kalendarzowym oraz
• po 1,3 % podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych;
• po 0,7 % podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych;
• po 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresu brakującego do pełnych 25 lat okresów składkowych oraz nieskładkowych, przypadających od dnia zgłoszenia wniosku o rentę do dnia, w którym rencista osiągnąłby wiek uprawniający do emerytury określony w art. 24 ust. 1a ustawy emerytalnej.

Wysokość renty dla osoby częściowo niezdolnej do pracy wynosi 75 % renty dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy.

Zadaj pytanie: Forum Kadry - ZUS i Płace