Wcześniejsza emerytura za pracę w szczególnie szkodliwych warunkach

Praca w szczególnych warunkach

Zasady nabywania prawa do wcześniejszej emerytury oraz wykaz prac w szczególnych warunkach zostały określone w ustawie z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U.2008.237.1656).

Autopromocja

Pracami w szczególnych warunkach są prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku. Są to więc prace związane z czynnikami ryzyka, które w miarę zwiększania czasu ich działania mogą spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia.

Zadaj pytanie na: Forum Kadry

Praca w szczególnych warunkach a praca o szczególnym charakterze

Wcześniejsza emerytura przysługuje również pracownikom wykonującym pracę o szczególnym charakterze. Nie można jednak mylić pracy w szczególnych warunkach z pracą o szczególnym charakterze. Ustawodawca bowiem wyraźnie je rozgraniczył. Przy pracach w szczególnych warunkach akcent został położony na czynniki ryzyka, które mogą skutkować uszkodzeniem ciała, natomiast przy pracach o szczególnym charakterze akcent został położony na prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej (tak Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 7 października 2010 r., II SA/Bd 837/2010, LexPolonica nr 2810517).

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Wykaz prac w szczególnych warunkach

Wykaz prac w szczególnych warunkach został zawarty w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych. Jest to katalog zamknięty. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 19 października 2010 r. (II SA/Bd 851/2010, LexPolonica nr 2519819) uznał, że nie potrzeba badać, czy każda z rodzaju prac wymienionych w załączniku nr 1 do ustawy spełnia wymogi definicji prac w szczególnych warunkach. To z woli ustawodawcy określone prace zostały zaliczone do prac w szczególnych warunkach. Cech pracy „szczególnych warunkach” nie mogą posiadać inne prace, nawet, gdy sposób ich wykonywania i ich jakość może obniżyć się z wiekiem.

Polecamy serwis: Świadczenie przedemerytalne

Przykład

Autopromocja

Podstawa wymiaru składek ZUS. Praktycznie rozliczenia

Sprawdź

Pracami w szczególnych warunkach są m.in.: prace pod ziemią bezpośrednio przy drążeniu tuneli w górotworze, prace nurka lub kesoniarza, prace w komorach hiperbarycznych, prace fizyczne ciężkie bezpośrednio przy przeładunku w ładowniach statku, prace rybaków morskich, prace na statkach żeglugi morskiej, prace na morskich platformach wiertniczych, prace w pomieszczeniach o narzuconej technologią temperaturze powietrza poniżej 0 °C, prace tancerzy zawodowych związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym.

Warunki przejścia na wcześniejszą emeryturę

Prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu prace w szczególnych warunkach, co do zasady przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

• urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;
• ma okres pracy w szczególnych warunkach wynoszący co najmniej 15 lat;
• osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;
• ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;
• przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach, tj. przed dniem wejścia w życie reformy emerytalnej;
• po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach;
• nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Zobacz także: Ustawowe minimum wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2014 roku