REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zatrudnianie młodocianych zgodnie z prawem - najważniejsze informacje

Donata Hermann-Marciniak
Specjalistka z zakresu Prawa Pracy. Absolwentka Studiów Podyplomowych Kadry i Płace na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego.
Zatrudnianie młodocianych zgodnie z prawem - najważniejsze informacje/ fot. Fotolia
Zatrudnianie młodocianych zgodnie z prawem - najważniejsze informacje/ fot. Fotolia

REKLAMA

Pracodawcy zwłaszcza z miejscowości turystycznych decydują się na zatrudnienie osób dyspozycyjnych, którymi często okazują się ludzie bardzo młodzi. Oczywiście zatrudnienie dzieci i młodocianych jest prawnie dozwolone jednak warto wiedzieć w jaki sposób zatrudniać młodocianych zgodnie z prawem.

Należy wyróżnić dwie kategorie osób, które wymienia ustawa – Kodeks pracy:

- osoby między 16 a 18 rokiem życia czyli młodociani,

- osoby, które nie ukończyły 16 roku życia.

Art. 22 § 1 Kodeksu pracy wyraźnie wskazuje, że pracownikiem może być osoba, która ukończyła 18 lat. Jednakże na warunkach określonych w dziale dziewiątym ustawy Kodeks pracy, pracownikiem może być osoba, która nie ukończyła lat 18.

Autopromocja

Umowy o pracę, zlecenia, o dzieło

Kup książkę:

Umowy o pracę, zlecenia, o dzieło

Zgodnie bowiem z przepisami Kodeksu pracy, młodocianym jest osoba, która ukończyła 16 lat, a nie przekroczyła 18 lat. Co ciekawe, paragraf 2 art. 190 Kodeksu pracy wyraźnie wskazuje, że zabronione jest zatrudnianie osoby, która nie ukończyła 16 lat. Nie mniej jednak na postawie art. 304 (5) Kodeksu pracy, wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko do ukończenia przez nie 16 roku życia jest dozwolone jednak wyłącznie na rzecz podmiotu prowadzącego działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Polecamy książkę: Pakiet Kodeks Pracy 2018 książka + PDF Zatrudnianie i rozliczanie cudzoziemców po zmianach od 1 stycznia 2018 r.

Młodociani

Ustawodawca zezwala na zatrudnienie osób miedzy 16 a 18 rokiem życia, jednak wskazuje, że osoba taka musi ukończyć co najmniej gimnazjum i przedstawić świadectwo lekarskie stwierdzające, że praca danego rodzaju nie zagraża jego zdrowiu.

Autopromocja

Kodeks pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online

Kup książkę:

Kodeks pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online

Młodociany nie posiadający kwalifikacji zawodowych może być zatrudniony tylko w celu przygotowania zawodowego.

Przygotowanie zawodowe młodocianych pracowników może odbywać się przez:

Autopromocja

Termin na przejście z telepracy na pracę zdalną wygasa 7 października 2023 r.

Pracodawcy dotychczas zatrudniający pracowników na podstawie umów o telepracę powinni wdrożyć wobec nich nowe zasady.

Praca zdalna. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online

1) naukę zawodu,

2) przyuczenie do wykonywania określonej pracy.

Nauka zawodu ma na celu przygotowanie młodocianego do pracy w charakterze wykwalifikowanego robotnika lub czeladnika i obejmuje praktyczną naukę zawodu organizowaną u pracodawcy na zasadach ustalonych w odrębnych przepisach oraz dokształcanie teoretyczne.

Warto zwrócić uwagę na możliwość zatrudniania osób młodocianych wskazanych w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie przypadków, w których wyjątkowo jest dopuszczalne zatrudnianie młodocianych, którzy nie ukończyli gimnazjum, osób niemających 16 lat, które ukończyły gimnazjum, oraz osób niemających 16 lat, które nie ukończyły gimnazjum.

Z młodocianym, który nie ukończył gimnazjum, może być, na wniosek jego przedstawiciela ustawowego lub opiekuna, zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego odbywanego w formie przyuczenia do wykonywania określonej pracy, jeżeli:

1) został on przyjęty do oddziału przysposabiającego do pracy utworzonego w gimnazjum oraz uzyskał pozytywną opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej albo

2) uzyskał zezwolenie dyrektora gimnazjum, w którego obwodzie mieszka, na spełnianie obowiązku szkolnego poza szkołą oraz uzyskał pozytywną opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Z osobą niemającą 16 lat, która ukończyła gimnazjum, może być zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego w formie nauki zawodu.

Z osobą niemającą 16 lat, która nie ukończyła gimnazjum, może być zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego w formie przyuczenia do wykonywania określonej pracy.

W obu przypadkach, zatrudnienia osób niemających 16 lat, zawarcie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego z osobą jest dopuszczalne w razie:

1) wyrażenia na to zgody przez przedstawiciela ustawowego lub opiekuna tej osoby;

2) przedstawienia zaświadczenia lekarza, uprawnionego do przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników, stwierdzającego, że praca danego rodzaju nie zagraża zdrowiu tej osoby;

3) przedstawienia pozytywnej opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Ponadto w przypadku osoby niemającej 16 lat, która nie ukończyła gimnazjum wymagane jest uzyskanie zezwolenia dyrektora gimnazjum, w którego obwodzie mieszka ta osoba, na spełnianie obowiązku szkolnego poza szkołą.

Umowa w celu przygotowania zawodowego

Do zawierania i rozwiązywania z młodocianymi umów o pracę w celu przygotowania zawodowego mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy dotyczące umów o pracę na czas nieokreślony natomiast umowa w celu przygotowania zawodowego powinna określać:

- rodzaj przygotowania zawodowego (nauka zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy),

- czas trwania i miejsce odbywania przygotowania zawodowego,

- sposób dokształcania teoretycznego,

- wysokość wynagrodzenia.

Podkreślić jednak należy, że istnieje możliwość zawarcia z młodocianym umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego na czas określony ale nie krótszy niż, wymagany przez prawo, okres kształcenia zawodowego lub okres kształcenia wymagany do przystąpienia do egzaminu kwalifikacyjnego na tytuł czeladnika, gdy pracodawca zatrudnia w celu nauki większą liczbę młodocianych niż wynika to z jego potrzeb.


Prace lekkie

Młodociany może być zatrudniony, w innym celu niż przygotowanie zawodowe, na podstawie umowy o pracę tylko przy wykonywaniu lekkich prac.

Praca lekka nie może powodować zagrożenia dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego młodocianego, a także nie może utrudniać młodocianemu wypełniania obowiązku szkolnego.

Wykaz lekkich prac określa pracodawca po uzyskaniu zgody lekarza wykonującego zadania służby medycyny pracy. Wykaz ten wymaga zatwierdzenia przez właściwego inspektora pracy. Wykaz lekkich prac nie może zawierać prac wzbronionych młodocianym. Wykaz lekkich prac ustala pracodawca w regulaminie pracy. Pracodawca, który nie ma obowiązku wydania regulaminu, ustala wykaz lekkich prac w osobnym akcie.

Pracodawca jest obowiązany zapoznać młodocianego z wykazem lekkich prac przed dopuszczeniem go do pracy.

Obecnie prace zabronione, których pracownicy młodociani nie mogą bezwzględnie wykonywać zostały wymienione w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac.

Zatrudnianie dzieci

Wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko do ukończenia przez nie 16 roku życia jest dozwolone wyłącznie na rzecz podmiotu prowadzącego działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową i wymaga uprzedniej zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna tego dziecka, a także zezwolenia właściwego inspektora pracy.

W kategorii wyżej wymienionych prac mieszczą się takie prace jak: role filmowe, udział w przedstawieniach teatralnych, imprezach muzycznych czy reklamach.

Zezwolenie wydaje właściwy inspektor pracy na wniosek podmiotu prowadzącego określoną działalność, na rzecz którego dziecko ma wykonywać działalność zarobkową.

Pracodawca zatrudniający dzieci powinien pamiętać o zachowaniu zasad ustanowionych przez Kodeks cywilny. Osoba, która nie ukończyła 13 roku życia, nie ma zdolności do czynności prawnych, co oznacza, że nie może samodzielnie nawiązywać stosunku pracy, ani zawrzeć umowy cywilnoprawnej bez udziału przedstawiciela ustawowego.

Zawarcie umowy z małoletnim wymaga zgody jego rodzica lub opiekuna. Przy tym należy wskazać, że osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych, a więc również młodociany powyżej lat 16, może bez zgody przedstawiciela ustawowego sama nawiązać stosunek pracy oraz dokonywać czynności prawnych, które dotyczą tego stosunku. W wypadku jednak, gdy stosunek pracy sprzeciwia się dobru tej osoby, przedstawiciel ustawowy za zezwoleniem sądu opiekuńczego może stosunek pracy rozwiązać.

Podstawa prawna:

- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U.2017.459 t.j. z dnia 2017.03.02),

- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U.2016.1666 t.j. z dnia 2016.10.12),

- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz.U.2014.232 t.j. z dnia 2014.02.24),

- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie przypadków, w których wyjątkowo jest dopuszczalne zatrudnianie młodocianych, którzy nie ukończyli gimnazjum, osób niemających 16 lat, które ukończyły gimnazjum, oraz osób niemających 16 lat, które nie ukończyły gimnazjum (Dz.U.2002.214.1808 z dnia 2002.12.17).

- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (Dz.U.2016.1509 t.j. z dnia 2016.09.20)

Autopromocja

REKLAMA

Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Polacy nie boją się utraty pracy?

    Polacy nie boją się utraty pracy? CBOS poinformowało, że we wrześniu wzrosło poczucie bezpieczeństwa zatrudnienia. Kto czuje się najbardziej stabilnie?  

    Karta Praw Dziecka w Biznesie ma już pierwszych sygnatariuszy!

    20 września 2023 r. w Domu Innowacji Społecznych “Marzyciele i Rzemieślnicy” pierwsze firmy podpisały Kartę Praw Dziecka w Biznesie. Czym jest ta deklaracja? Do czego zobowiązuje przedsiębiorców? Które firmy zdecydowały się ją podpisać? 

    Programowanie neurolingwistyczne w biznesie i życiu osobistym - przykłady zastosowania. Zmień swoje „oprogramowanie” na nowsze i lepsze!

    Programowanie Neurolingwistyczne, znane jako NLP, to nie tylko skomplikowana nazwa, lecz także potężne narzędzie pozwalające ulepszyć nasz sposób myślenia i komunikowania się. Podobne do programowania komputera, NLP umożliwia nam wpływ na własne "oprogramowanie", otwierając drzwi do większych sukcesów, lepszej efektywności i większej pewności siebie. W rozmowie z ekspertem Markiem Wzorkiem, dowiadujemy się, jakie konkretnie zastosowania ma ta metoda w życiu codziennym oraz biznesie, jakie szanse niesie ze sobą, a także jak ustrzec się przed ewentualnymi nadużyciami. 

    Nowelizacja KPC ważna dla pracowników wchodzi w życie. Co zmieni się 22 września

    Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego dotycząca spraw z zakresu prawa pracy wchodzi w życie 22 września 2023 r. Wprowadza ona niewielkie, ale ważne zmiany dotyczące postępowań w sprawach o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy. Co zmienia się w przepisach K.p.c.? Kogo dotyczą zmiany? Wyjaśniamy.

    REKLAMA

    Czy doradcy zawodowi są jeszcze potrzebni? Sztuczna inteligencja rekomenduje ścieżki kariery i pomaga w szukaniu pracy

    Ponad 60 proc. młodych ludzi w wieku 18–25 lat ma utrudniony dostęp do pracy z powodu braku niezbędnych informacji. Głównie z myślą o nich i osobach ze specjalnymi potrzebami, ale też wypalonych zawodowo i myślących o przebranżowieniu, powstała wykorzystująca zaawansowaną technologię AI platforma, oferująca bezpłatnie możliwość wykonania testu profilującego i udzielająca rekomendacji na temat kierunków kariery. Według danych Jobbli, osoby poniżej 25 lat chętnie wybrałyby pracę wywierającą pozytywny wpływ na środowisko. Aż połowa osób, które dopiero znalazły pierwszą pracę lub właśnie jej szukają obawia się, że w przyszłości w obowiązkach zastąpi ich sztuczna inteligencja. 

    Nowe kierunki zawodowe: Jakie branże rosną na rynku pracy

    Rynek pracy podlega nieustannym zmianom, które wynikają z rozwoju technologii, zmian społecznych i ekonomicznych. W miarę jak świat staje się coraz bardziej zglobalizowany i zautomatyzowany, pojawiają się nowe kierunki zawodowe, które przyciągają uwagę zarówno młodych adeptów kariery, jak i doświadczonych profesjonalistów. 

    Big Data

    Big Data, czyli Wielkie Dane, to termin, który zyskuje coraz większą popularność w dzisiejszym świecie cyfrowym. Ale co dokładnie oznacza ten tajemniczy termin i dlaczego jest tak ważny?

    Tydzień pracy trwa w Polsce 40,4 godz. Polacy na 2. miejscu w UE pod względem liczby godzin przepracowanych w tygodniu

    W Polsce przeciętny tydzień pracy trwa 40,4 godziny. Polacy są na drugim miejscu w Unii Europejskiej pod względem liczby godzin przepracowanych w tygodniu – podał Eurostat.

    REKLAMA

    Ochrona stosunku pracy nauczycieli a urlop dla poratowania zdrowia

    Ochrona stosunku pracy nauczycieli a urlop dla poratowania zdrowia - to wbrew pozorom kontrowersyjne zagadnienie. Są dwie linie orzecznicze, które wskazują, na dwa różne podejścia. Jedno, że w okresie urlopu dla poratowania zdrowia nauczyciel podlega szczególnej ochronie i nie jest możliwe wypowiedzenie mu w tym okresie umowy o pracę, drugie, że nauczycielowi na urlopie dla poratowania zdrowia można wypowiedzieć umowę o pracę, m.in. ze względu na zmiany organizacyjne w szkole.

    16 języków Europy. Miłość, sport, biznes. O czym najczęściej rozmawia się w poszczególnych krajach Starego Kontynentu?

    Analiza słownictwa, tweetów i wyszukiwania w Google, obejmująca 16 języków europejskich, wyłoniła najbardziej interesujące tematy dla poszczególnych kultur. Dzięki badaniu Preply wiemy już, które narody najlepiej wyrażają konkretne emocje i jakie podejmują tematy, kto najczęściej rozmawia o jedzeniu i które słownictwo uważane jest za najbardziej „stylowe”.

    REKLAMA