Jakie przerwy przysługują pracownikowi niepełnosprawnemu

Osoby niepełnosprawne to grupa pracowników, która podlega szczególnej ochronie na mocy obowiązujących przepisów.

Jednym z podstawowych obowiązków pracodawców w tym zakresie jest zapewnienie wszystkim pracownikom prawa do wypoczynku. Odpowiednią regulację zawierają w tej kwestii przepisy dotyczące czasu pracy, w tym także przerw w pracy. W zależności od dobowego wymiaru czasu pracy, rodzaju pracy czy też innych okoliczności wskazanych w przepisach niepełnosprawnym pracownikom przysługują określone przerwy w pracy.

Dodatkowe przerwy od pracy

Przepisy określające dodatkowe uprawnienia w zakresie stosunku pracy przysługujące osobom niepełnosprawnym zostały zawarte w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych; zwanej dalej ustawą o rehabilitacji.

Do dodatkowych uprawnień tej grupy pracowników należy zaliczyć m.in. przerwę w pracy (art. 17 ustawy o rehabilitacji). Wymiar przerwy to 15 minut i jest ona wliczana do czasu pracy. Przerwa może być wykorzystana na gimnastykę usprawniającą lub na jakąkolwiek formę wypoczynku. Przepis nie wskazuje szczegółowo dodatkowych warunków, których spełnienie uprawniałoby osoby niepełnosprawne do korzystania z tej przerwy.

Pracownik ma prawo do dodatkowej przerwy, gdy:

• jest osobą niepełnosprawną w sensie prawnym – tj. posiada orzeczenie potwierdzające niepełnosprawność,
• jest pracownikiem w rozumieniu Kodeksu pracy,
• przedstawi orzeczenie o niepełnosprawności pracodawcy.

Ani stopień niepełnosprawności, ani wymiar zatrudnienia nie mają wpływu na korzystanie z przerwy przez niepełnosprawnych pracowników. Nabycie prawa do przerwy nie jest także uzależnione od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy.

Inne przerwy od pracy

Pracownikom, których dobowy wymiar czasu pracy wynosi co najmniej 6 godzin, przysługuje prawo do przerwy w pracy w wymiarze co najmniej 15 minut. Przerwę tę wlicza się do czasu pracy (art. 134 k.p.). Jeśli dobowy wymiar czasu pracy danej osoby jest niższy, wówczas pracodawca jest zwolniony z dyspozycji przepisu art. 134 k.p. Należy także zauważyć, że przepis określa minimalny wymiar tej przerwy, a zatem istnieje możliwość, aby była dłuższa. W związku z powyższym nieustanowienie takiej przerwy bądź ustanowienie jej w niższym wymiarze niż 15 minut będzie stanowić naruszenie przepisów prawa pracy.

Wskazanie wymiaru przerwy powinno nastąpić w przepisach wewnętrznych obowiązujących u pracodawcy (np. w regulaminie pracy) bądź w umowie o pracę (czy też w informacji dodatkowej).

Przepis art. 134 k.p. znajduje zastosowanie do wszystkich osób będących pracownikami w rozumieniu art. 2 k.p., tj. osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, mianowania, wyboru, powołania, spółdzielczej umowy o pracę. Dotyczy to także osób niepełnosprawnych, bez względu na stopień niepełnosprawności. Wystarczy, że są oni pracownikami w rozumieniu Kodeksu pracy oraz ich dobowy wymiar czasu pracy wynosi nie mniej niż 6 godzin.