Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie kary porządkowe dla pracowników w 2023 roku?

Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Krakowskiej Akademii im. A.F. Modrzewskiego w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
Jakie kary porządkowe dla pracowników w 2023 roku?
Jakie kary porządkowe dla pracowników w 2023 roku?
shutterstock
Jakie kary porządkowe dla pracowników w 2023 roku? Jak zastosować karę? Ile wynosi kara pieniężna? Jak pracownik może odwołać się od kary?
rozwiń >

Jakie kary porządkowe dla pracowników w 2023 roku?

Nic nie zmienia się w zakresie wymierzania kar pracownikom. Tak jak w 2022 r. tak i w 2023 r. wskazane w Kodeksie pracy kary porządkowe dla pracowników to: kara upomnienia, nagany i kara pieniężna.

Czy trzeba karać pracowników?

Wymierzanie kar porządkowych (czy to niemajątkowych czy majątkowych) zależy wyłącznie od swobodnej decyzji pracodawcy. Odpowiedzialność porządkowa – czyli nałożenie kary porządkowej może mieć oczywiście tylko miejsce, jeżeli istnieją do tego podstawy, czyli gdy pracownik narusza obowiązki w zakresie porządku pracy, tzw. bezprawność jego zachowania.

Za co kara upomnienia czy nagany?

Pracownik może być ukarany karą upomnienia czy też nagany:

  • Za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy

  • Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,

  • Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów przeciwpożarowych,

  • Za nieprzestrzeganie przez pracownika przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy,

Kary te mają charakter kar niemajątkowych.

Za co kara pieniężna?

Pracownik może być ukarany karą pieniężną, czyli karą o charakterze majątkowym:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

  • Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów przeciwpożarowych

  • Za opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia

  • Za stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości

  • Za spożywanie alkoholu w czasie pracy

Co to jest gradacja kar?

Istnieje coś takiego jak gradacja kar, jest to ponownie, według swobodnego uznania pracodawcy, dobór kar odpowiednio do stopnia i charakteru konkretnego naruszenia przez pracownika. Jeżeli np. dojdzie do ciężkiego przewinienia, pracodawca odrazy może ukarać pracownika karą nagany, nie musi najpierw wręczać mu upomnienia. Kary nie są więc stopniowalne. Nie jest tak, że pracodawca obowiązany jest zastosować najpierw karę upomnienia, nagany a później karę pieniężną.

Do kryteriów doboru kar należy:

- rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych

- stopień winy pracownika

- dotychczasowy stosunek pracownika do pracy

Co to jest wina i jakie są jej rodzaje?

Winę rozumie się jako negatywną ocenę psychicznej strony zachowania pracownika. Ważne jest nastawienie psychiczne pracownika do popełnienia danego czynu. Liczy się też stopień świadomości dokonanego wyboru przez pracownika jak i adekwatność jego zachowania do sytuacji. Wina może mieć charakter umyślnej albo nieumyślnej.

Wina umyślna pracownika oznacza, że chce on wywołać dany skutek i podejmuje działania w tym kierunku albo przewiduje możliwość powstania takiego skutku i godzi się na to, że skutek nastąpi.

Wina niemyślna pracownika oznacza, że nie chce on wprawdzie wywołać określonego skutku, ale przez lekkomyślność lub niedbalstwo przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych, dochodzi do tego skutku, którego zaistnienie przewidywał albo mógł przewidzieć.

Jeżeli pracodawca uzna, że zdarzenie ze strony pracownika miało charakter incydentalny czy nieświadomy a jego dotychczasowa postawa świadczy o sumiennym i starannym wykonywaniu obowiązków pracowniczych – to nie musi karać pracownika.

Ile wynosi kara pieniężna?

Kara pieniężna za jedno przekroczenie, jak i za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności, nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika, a łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty, po dokonaniu potrąceń (o ile są).

Wpływy z kar pieniężnych przeznacza się na poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.

Jak stosować karę?

Kara nie może być zastosowana po upływie 2 tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia.

1) Najpierw należy wysłuchać pracownika. Dopiero wówczas można zastosować karę. W innym przypadku pracownik może zarzucić pracodawcy naruszenie procedur.

2) Należy zawiadomić pracownika na piśmie o zastosowanej karze, wskazując rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych i datę dopuszczenia się przez pracownika tego naruszenia. W piśmie należy poinformować pracownika o prawie zgłoszenia sprzeciwu i terminie jego wniesienia.

3) Odpis zawiadomienia należy złożyć do akt osobowych pracownika.

Czy pracownik może złożyć sprzeciw od kary?

Jeżeli zastosowanie kary nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa, pracownik może w ciągu 7 dni od dnia zawiadomienia go o ukaraniu wnieść sprzeciw.

O uwzględnieniu lub odrzuceniu sprzeciwu decyduje pracodawca po rozpatrzeniu stanowiska reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej.

Milcząca zgoda – czyli nieodrzucenie przez pracodawcę sprzeciwu w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia jest równoznaczne z uwzględnieniem sprzeciwu. Wówczas karę usuwa się z akt, a gdy kara była karą pieniężną pracownikowi należy zwrócić pieniądze.

Co jeśli pracodawca odrzuci sprzeciw?

Pracownik, który wniósł sprzeciw, może w ciągu 14 dni od dnia zawiadomienia o odrzuceniu tego sprzeciwu wystąpić do sądu pracy o uchylenie zastosowanej wobec niego kary.

Czy kara znika z akt osobowych?

Tak, w trzech sytuacjach dochodzi do zatarcia ukarania:

- kara znika z akt osobowych po roku nienagannej pracy. Karę uważa się wówczas za niebyłą. Nienaganna praca to taka, w której pracownik sumiennie i starannie wykonuje swoją pracę, nie narusza obowiązków pracowniczych, stosuje się do poleceń pracodawcy czy przełożonego i oczywiście nie popełnia takiego samego czynu, który spowodował wcześniejsze nałożenie kary.

- kara znika z akt w razie uwzględnienia przez pracodawcę sprzeciwu pracownika, który odwołał się od nałożonej kary. Karę uznaje się za niebyłą.

- kara znika z akt w razie w sytuacji wydania przez sąd pracy orzeczenia o uchyleniu kary. Karę uznaje się za niebyłą.

Kara może zniknąć z akt wcześniej niż po roku nienagannej pracy. Pracodawca ponownie z własnej inicjatywy może uchylić karę lub też na wniosek reprezentujących pracownika związków zawodowych, uznać karę za niebyłą przed upływem roku.

Kara porządkowa i rozwiązanie umowy za to samo przewinienie – czy jest możliwe?

Tak jest możliwe ukaranie pracownika karą porządkową a następnie rozwiązanie z nim umowy o pracę (nawet bez wypowiedzenia) z tej samej przyczyny. Waga danego przewinienia może być na tyle znacząca, że okoliczności i konsekwencje jego popełnienia uzasadniają przekonanie pracodawcy o niemożności dalszego zatrudniania pracownika. Rozwiązanie stosunku pracy nie stanowi bowiem sankcji porządkowej w rozumieniu art. 108 KP.

Czy odpowiedzialność porządkowa to to samo co odpowiedzialność dyscyplinarna?

Nie, odpowiedzialność porządkowa to nie to samo co odpowiedzialność dyscyplinarna. Ta druga jest szersza i może prowadzić nawet do wydalenia ze służby, zawieszenia w wykonywaniu zawodu, ograniczenia w prawach związanych z wykonywaną pracą. Odpowiedzialność dyscyplinarna występuje w pragmatykach i przepisach szczególnych do przepisów KP. Takiej odpowiedzialności podlegają np. mianowani urzędnicy państwowi i samorządowi, lekarze, pielęgniarki, prokuratorzy, sędziowie, mianowani nauczyciele, radcowie prawni. Odpowiedzialność ta jest surowsza, ponieważ często dotyczy zawodów zaufania publicznego.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (Dz.U. tj. 2022 poz. 2140)

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Niepełnosprawny i pies asystujący

    Czy osoba niepełnosprawna może przebywać wraz z psem asystującym w miejscu pracy? Jak definiuje się psa asystującego? Do jakich obiektów użyteczności publicznej ma wstęp osoba niepełnosprawna wraz z psem asystującym? Czym są niezbędne racjonalne usprawnienia w miejscu pracy dla osoby niepełnosprawnej?

    Urlop na opiekę nad zwierzęciem i pies w miejscu pracy– zmiany w KP?

    Czy do kodeksu pracy zostanie wprowadzony płatny urlop na opiekę nad zwierzęciem domowym – psem lub kotem – póki co nie wiadomo. Jednak wielbiciele pupili ucieszyli się z pomysłu Fundacji Centaurus na takie uregulowania. Miłośnicy zwierzaków podkreślają konieczność opieki nad nimi, np. kiedy zwierzę przeszło operację lub zabieg czy też w nagłych sytuacjach. Czy można więc wziąć L4 na psa? Czy pies może przebywać w miejscu pracy? Czy powstaną psie przedszkola w biurach?

    Ile wynosi renta socjalna? Zawieszony protest osób z niepełnosprawnościami

    W piątek, 24 marca 2023 r. osoby z niepełnosprawnościami oraz ich opiekunowie opuścili Sejm RP. Protest został czasowo zawieszony ze względów zdrowotnych. Czy rząd spełni oczekiwania protestujących, czy renta socjalna będzie podwyższona do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę? Według danych ZUS-u na koniec 2021 r. rentę socjalną pobierało 289,7 tyś osób.

    Nowelizacja Kodeksu pracy z podpisem prezydenta

    Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację Kodeksu pracy oraz niektórych innych ustaw - poinformowało w piątek biuro prasowe KPRP. Nowelizacja wdraża dwie unijne dyrektywy dotyczące tzw. work-life balance i tzw. dyrektywę rodzicielską.

    Niedziela Palmowa 2023. Kiedy wypada? Czy sklepy są otwarte?

    Niedziela Palmowa 2023. Wielkanoc to ruchome święto w kalendarzu chrześcijańskim, a niedziela Palmowa przypada dokładnie na 7 dni przed. Kiedy wypada Niedziela Palmowa w 2023 roku i czy tego dnia sklepy są otwarte? 

    Czy można ujawnić wysokość wynagrodzenia pracownika?

    Wielu zastanawia się czy pracodawca może ujawnić wynagrodzenie pracownika? Czy informacja o zarobkach jest informacją poufną i czy dane o wynagrodzeniu mieszczą się w kategorii danych osobowych? Czy wynagrodzenie pracownika jest jego dobrem osobistym?

    Szkolenia - tylko w godzinach pracy?

    Szkolenia zgodnie z nowelizacją Kodeksu pracy tylko w godzinach pracy? Sprawdź. 

    Odprawa pieniężna a urlop wychowawczy

    Odprawa pieniężna, tzw. odprawa ekonomiczna, kojarzona jest najczęściej ze zwolnieniami grupowymi. Może być ona również przyznana (po spełnieniu odpowiednich warunków) pracownikowi, którego objęło zwolnienie indywidualne. Czy w sytuacji, gdy zatrudniony przebywa na urlopie wychowawczym, ma prawo do tego świadczenia? Odpowiadamy.

    Polacy kupują coraz mniej

    Sprzedaż detaliczna w cenach stałych w lutym 2023 r. była niższa niż przed rokiem o 5%. W porównaniu ze styczniem br. spadła o 3,6% - podał GUS.

    Gorsza pozycja kobiet na rynku pracy

    W ciągu ostatnich 4 lat utrwaliła się gorsza sytuacja kobiet na rynku pracy w porównaniu z mężczyznami. Kobiety są mniej aktywne zawodowo, mniej zarabiają i często dotyka je dezaktywizacja.

    Bezrobocie stoi w miejscu

    Stopa bezrobocia w lutym br. wyniosła 5,5 proc., wobec 5,5 proc. miesiąc wcześniej - podał GUS.

    Niedziela handlowa – kwiecień 2023

    W kwietniu 2023 jest 5 niedziel. Czy któraś z nich to niedziela handlowa? Sprawdź!

    Dłuższy wiek emerytalny we Francji – jakie zmiany?

    We Francji szykuje się duża reforma emerytalna. Społeczeństwo nie jest zadowolone z propozycji podwyższenia wieku emerytalnego – trwają protesty i zamieszki. Ile będzie wynosił wiek emerytalny we Francji po reformie? Czym spowodowane jest podwyższenie wieku emerytalnego?

    Okazjonalna praca zdalna – wygląda na bubel. Rząd naprawi

    Nowelizacja Kodeksu pracy uregulowała pracę zdalną oraz ustanowiła nowość w postaci pracy zdalnej okazjonalnej. Ta druga konstrukcja budzi wątpliwości w kwestiach zasadniczych. W lutym rząd chciał rozjaśnić odpowiedzią na interpelację, a obecnie planuje naprawiać błędy „kuchennymi drzwiami” w drodze rozporządzenia.

    GUS podał dane o bezrobociu. Jaka jest sytuacja na rynku pracy?

    GUS podał dane o poziomie bezrobocia rejestrowanego w końcu lutego 2023. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych wyniosła 864,8 tys. osób i była o 7,2 tys. osób wyższa niż w końcu stycznia oraz o 57,0 tys. osób niższa niż przed rokiem. Dane te okazały się lepsze od naszej prognozy.

    Okazjonalna praca zdalna przy zatrudnieniu na część etatu. Co mówi prawo?

    Zatrudniamy pracowników w niepełnym wymiarze czasu pracy. Czy w związku z tym będą im przysługiwały 24 dni okazjonalnej pracy zdalnej, czy też wymiar pracy okazjonalnej należy ustalać proporcjonalnie do ich etatu?

    „Z” jak zmiana – o tym, jak pokolenie Z odmienia rynek pracy

    63,05 proc. Polaków w wieku 18-24 uważa, że wypłata jest dla nich najmniej istotna w pracy – wynika z raportu ADP „People at Work 2022: A Global Workforce View”. Jakie jest tak naprawdę pokolenie Z, budzące na rynku pracy tak wiele kontrowersji? Są to osoby, którym nie zależy już na etatach jak ich starszym kolegom. Wolą work-life balance od wysokich stanowisk i spokój po pracy od podwyżek.

    17 proc. Polaków zdecydowało się na podjęcie dodatkowego zatrudnienia

    Co szósty Polak (17 proc.) podjął dodatkowe zatrudnienia, a 9 proc. respondentów zdecydowało się zmienić dotychczasową pracę na lepiej płatną - wynika z badania "Polaków Portfel Własny: czas oszczędzania". Jak dodano, 21 proc. badanych starało się o podwyżkę, 13 proc. z nich ją uzyskało.

    Zmiany w Kodeksie pracy. Cztery rodzaje dodatkowego urlopu

    Kodeks pracy - dodatkowy urlop. Obszerna nowelizacja Kodeksu pracy uregulowała pracę zdalną oraz rozszerzyła wymiar kilku rodzajów urlopu. Niektóre z nowych regulacji mogą być nazwane „urlopem” jedynie umownie jednak również dają możliwości dodatkowych dni wolnych.

    Indywidualny Plan Działania bezrobotnego

    Czym jest Indywidualny Plan Działania bezrobotnego lub poszukującego pracy i do czego służy? Sprawdź!

    Likwidacja kopalń w Polsce – co z górnikami?

    W Polsce trwa proces dekarbonizacji. Kopalnie węgla kamiennego są sukcesywnie likwidowanie a tysiące górników traci prace. Kiedy koniec górnictwa w Polsce? Co z górnikami? Gdzie będą pracowali? Jaka jest przyszłość tzw. „zielonych miejsce pracy”?

    Przepisy o pracy zdalnej od 7 kwietnia. Nowe prawa i obowiązki pracodawców oraz pracowników

    Praca zdalna - od 7 kwietnia wchodzi w życie nowelizacja Kodeksu Pracy, która ureguluje zjawisko pracy zdalnej. Popularyzacja tego modelu gwałtownie wzrosła w okresie pandemii. Nastąpiła więc konieczność określenia na drodze ustawowej praw i obowiązków pracodawców oraz pracowników.

    Pracy zdalna okazjonalna. Czy pracodawca ma prawo do kontroli?

    Kontrola wykonywania okazjonalnej pracy zdalnej, w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy lub przestrzegania wymogów w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji, w tym procedur ochrony danych osobowych, będzie się odbywała na zasadach ustalonych z pracownikiem. Natomiast kontrola wykonywania pracy przez pracownika świadczącego "okazjonalną" pracę zdalną zostanie przeprowadzona na takich zasadach jak w czasie wykonywania pracy w podstawowym miejscu pracy.

    Wiosenny home office. O tym nie zapomnij!

    Praca zdalna, mimo że wprowadzono ją na szerszą skalę z uwagi na pojawienie się pandemii, także po jej ustaniu cieszy się coraz większą popularnością. Według badania Hays ponad 50% pracodawców oferuje swoim pracownikom tzw. home office. Wykonywanie obowiązków zawodowych w domowym zaciszu wiąże się z wyższym komfortem i pewną elastycznością. Ponadto pozwala zaoszczędzić czas i pieniądze, które pracownik musiałby poświęcić na codzienne dojazdy do firmy. Wiosna to idealny moment na to, żeby przyjrzeć się swojemu domowemu stanowisku pracy. Na co warto zwrócić szczególną uwagę? Czy można zrobić coś, by uczynić je jeszcze bardziej komfortowym?

    Jak docenić pracownika? Pomogą zmiany w prawie pracy (work-life balance)

    Dzień Doceniania Pracownika. Chociaż metod pozapłacowego wynagradzania zespołów jest dużo, to nowa dyrektywa work-life balance otwiera przed pracodawcami nowe możliwości.