Śmierć pracodawcy nie zawsze prowadzi do wygaśnięcia umowy o pracę

Śmierć pracodawcy a umowa o pracę

Pytanie: Niedawno zmarł mój dotychczasowy pracodawca, który prowadził działalność gospodarczą. Jeden z jego synów powiedział mi, że moja umowa o pracę wygasła i że nie jestem już pracownikiem. Nie otrzymałem wynagrodzenia za ostatni miesiąc i nie wiem, czy synowie zmarłego mi je wypłacą. Proszę o informację, czy należą mi się jakieś pieniądze i od kogo? Podobno wdowa po zmarłym ma zamiar nadal prowadzić firmę. Czy to oznacza, że moja umowa o pracę jednak nie wygasła?

Autopromocja

Odpowiedź: Kodeks pracy określa, że umowy o pracę z pracownikami wygasają z dniem śmierci pracodawcy. Oznacza to, że w razie śmierci osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą następuje z dniem jej zgonu wygaśniecie umów o pracę zatrudnionych przez nią pracowników.

Śmierć pracodawcy a odszkodowanie

Pracownikowi, którego umowa o pracę wygasła z powodu śmierci pracodawcy, przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Z kolei w przypadku zawarcia umowy o pracę na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy pracownik ma prawo do odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni. Wynika to z art. 63² § 2 k.p.

Wynagrodzenie i inne świadczenia po śmierci pracodawcy - kto wypłaca?

Niestety, ustawodawca nie określił w treści powyższego przepisu, od kogo pracownik będzie mógł domagać się odszkodowania. Można jednak uznać, że takimi osobami będą spadkobiercy zmarłego pracodawcy.

Autopromocja

Kodeks pracy 2024
Praktyczny komentarz z przykładami

Sprawdź

Często spotykaną sytuacją jest, że pracownicy zmarłego pracodawcy nie otrzymują odszkodowania należnego im na podstawie art. 63² § 2 k.p. Często mają także inne niezaspokojone wierzytelności wobec swojego byłego pracodawcy, np. z powodu zaległego wynagrodzenia czy ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Jest to kłopotliwa sytuacja, zwłaszcza w przypadkach (wcale nie takich rzadkich), gdy nie jest jasne, kto jest spadkobiercą zmarłego pracodawcy i gdy nikt nie zamierza wypłacić tych należności pracowniczych. Wydaje się, że jedynym rozwiązaniem jest wówczas ustalenie, kto jest spadkobiercą zmarłego na drodze sądowej w ramach postępowania o stwierdzenie nabycia spadku. W myśl art. 1025 § 1 k.c. sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Przepis ten oznacza, że z wnioskiem takim mogą wystąpić także osoby będące wierzycielami zmarłego. Wierzycielami zmarłego są jego byli pracownicy, których należności nie zostały zaspokojone. Uzyskanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku umożliwi im określenie osób odpowiedzialnych za długi zmarłego pracodawcy.

Czytaj więcej: Wypłata wynagrodzenia za pracę po ustaniu zatrudnienia

Śmierć pracodawcy - kiedy umowa nie wygasa?

Inaczej rzecz się przedstawia w razie przejęcia pracowników przez nowego pracodawcę na zasadach określonych w art. 23¹ k.p. Sytuacja jest radykalnie inna, ponieważ wówczas nie dochodzi do wygaśnięcia dotychczasowych umów o pracę, a nowy pracodawca wstępuje w istniejące stosunki pracy w miejsce zmarłego. Zgodnie z przepisem art. 63² § 3 k.p. zmiana pracodawcy może nastąpić wyłącznie w przypadku, gdy dochodzi do przejęcia zakładu pracy lub jego części.

Najczęściej nowym pracodawcą będą spadkobiercy zmarłego pracodawcy przejmujący całą masę spadkową. Wypada podkreślić, że dziedziczenie praw i obowiązków spadkodawcy będącego pracodawcą oznacza wstąpienie w prawa i obowiązki w zakresie stosunków pracy tylko wtedy, gdy w skład spadku wchodzi zakład pracy w znaczeniu przedmiotowym. Nastąpi to w momencie przejęcia zakładu pracy w wyniku dziedziczenia. W takiej sytuacji nie dochodzi do wygaśnięcia stosunku pracy. Oznacza to, że należy stosować wszystkie przepisy dotyczące przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę. W konsekwencji spadkobierca – pracodawca, który przejmuje zakład pracy, staje się stroną w dotychczasowych stosunkach pracy.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2024
Prawo pracy, ZUS, podatki, rachunkowość

Sprawdź