Czy pracodawca może zmusić do pracy na kwarantannie?

Kwarantanna nałożona przez sanepid

Na kwarantannę kieruje się osoby zdrowe, które:

• miały kontakt z osobami chorymi na COVID-19, zakażonymi koronawirusem lub nawet podejrzanymi o zakażenie;
• wróciły z zagranicy i nie są obywatelami Polski, kraju UE lub EFTA;
• mają objawy wskazujące na zakażenie koronawirusem;
• mieszkają wspólnie z osobą objętą kwarantanną.

Obowiązek kwarantanny nie dotyczy:

• obywateli Polski, krajów UE i EFTA przekraczających granicę;
• zawodowych kierowców transportu towarowego i osobowego wykonujących swoje obowiązki. Rodziny tych osób nie muszą po ich powrocie do domu przestrzegać kwarantanny;
• przedstawicieli służb mundurowych i dyplomatów, którzy przekraczają granicę w ramach swoich obowiązków;
• rolników, których pola leżą po obu stronach granicy;
• osób pracujących (jeśli nie wykonują zawodów medycznych) lub uczących się w państwie sąsiednim.

Kwarantanna może zostaje nałożona decyzją sanepidu. Tylko taka kwarantanna uprawnia do świadczeń chorobowych. Kwarantannę odbywa się w miejscu zamieszkania. Jeśli nie ma takiej możliwości, wówczas służby sanitarno-epidemiologiczne kierują daną osobę do wyznaczonego ośrodka. Na początku kwarantanna trwała 14 dni. została jednak skrócona i aktualnie jest to 10 dni.

Nieprzestrzeganie kwarantanny zagrożone jest grzywną w kwocie nawet do 30 000 zł.

Praca na kwarantannie - praca zdalna

Dotychczas nie było przepisów prawnych mówiących wprost o tym, czy praca na kwarantannie jest możliwa. Chodzi oczywiście o pracę zdalną. To zależało od samopoczucia pracownika, czy chce wykonywać w tym czasie pracę, czy woli wykorzystać ten czas na odpoczynek i regenerację. Czasami praca bywa wręcz niewskazana ze względu na stan zdrowia. Ustawa z dnia 22 października 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID­­‑19 w art. 20 pkt 2 przewiduje jednak możliwość pracy zdalnej na kwarantannie:

"Art. 4h. 1. W okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, pracownicy i inne osoby zatrudnione, poddane obowiązkowej kwarantannie, mogą, za zgodą pracodawcy albo zatrudniającego, świadczyć w trybie pracy zdalnej pracę określoną w umowie i otrzymywać z tego tytułu wynagrodzenie. Do warunków świadczenia pracy stosuje się przepisy art. 3 ust. 3–8.

2. W przypadku świadczenia pracy w trakcie kwarantanny, o której mowa w ust. 1, nie przysługuje wynagrodzenie, o którym mowa w art. 92 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, ani świadczenie pieniężne z tytułu choroby określone w odrębnych przepisach.”

Pandemia przybiera na sile i coraz więcej osób nie stawia się w pracy ze względu na izolację spowodowaną zakażeniem lub kontaktem z osobą zakażoną. Często więc osoba przymusowo izolowana może być zdrowa i czuć się dobrze, a jedynym powodem przebywania na kwarantannie jest obcowanie z osobą, która uzyskała pozytywny wynik testu na COVID-19. W takim wypadku jak najbardziej uzasadniona jest praca zdalna. Ustawa dopuszcza więc możliwość pracy zdalnej za zgodą pracodawcy lub przełożonego.

Praca zdalna została na czas pandemii uregulowana tymczasowo w ustawie covidowej. Trwają jednak prace nad wprowadzeniem tego pojęcia do Kodeksu pracy. Praca zdalna ma zastąpić telepracę, która jest mniej elastycznym rozwiązaniem. Więcej na ten temat znajdziesz w artykułach:

Praca na kwarantannie - ZUS

W sprawie pracy zdalnej na kwarantannie wypowiedział się również ZUS. Zakład informuje, że praca podczas kwarantanny stanowi okoliczność pozbawiającą prawa do zasiłku chorobowego. Jeśli pracownik nie wystąpi w tym czasie o zasiłek chorobowy i będzie pracował w uzgodnieniu z pracodawcą, za ten czas otrzyma wynagrodzenie wynikające z jego umowy o pracę.

Nakaz pracy na kwarantannie

Dochodzimy do pytania: czy pracodawca może zmusić do pracy na kwarantannie? Otóż nie. Nie ma takiego prawa. Pomimo tego, że omawiana ustawa nie mówi wprost o zakazie przymusowego kierowania pracowników przebywających na kwarantannie do pracy, przepis traktujący o możliwości zastosowania home office za zgodą pracodawcy lub przełożonego należy traktować jako wymagający wspólnego uzgodnienia w tej sprawie dwóch stron stosunku pracy. Odmowy wykonywania pracy w trakcie trwania kwarantanny nałożonej na podstawie decyzji sanepidu nie należy więc traktować jako ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych. Doktryna wyróżnia na tym polu dwa problemy:

1. pracownik nie chce pracować, ale pracodawca go do tego zmusza,
2. pracownik chce pracować, ale pracodawca nie wyraża zgody.

Druga sytuacja może wystąpić w sytuacji, gdy pracownikowi zależy na otrzymywaniu wyższego wynagrodzenia za czas kwarantanny. Wykonując bowiem pracę zdalną, otrzymałby 100% swojej pensji. Natomiast za czas kwarantanny traktowany na równi ze zwolnieniem lekarskim przysługuje prawo do wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego w wysokości 80% wynagrodzenia. Jeśli pracodawca znajduje się w ciężkim kryzysie, może być mu na rękę wypłata niższego wynagrodzenia. Nowe przepisy dają pracodawcy prawo odmowy pracy na kwarantannie.

Aktualne prace nad przedmiotową ustawą >>>