Czas pracy kierowców - zakres ustawy o czasie pracy kierowców

Czas pracy kierowców - zakres ustawy

Ustawa o czasie pracy kierowców z dnia 16.04.2004 roku (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 1155 ze zm.) (dalej jako „Ustawa”) dotyczy m. in. „czasu pracy kierowców wykonujących przewóz drogowy, zatrudnionych na podstawie stosunku pracy” (art. 1 pkt 1).

Zapisz się na nasz newsletter

Kierowca

Nie definiuje pojęcia kierowcy, więc chcąc ustalić zakres jej zastosowania trzeba sięgnąć po definicje zawarte w innych aktach (jak Prawo o ruchu drogowym z dnia 20.06.1997 roku (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 1137 ze zm.), Umowa europejska dotycząca pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR) z dnia 1.07.1970 roku (Dz. U. z 1999 r. Nr 94, poz. 1087 ze zm.), Rozporządzenie (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15.03.2006 roku w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniającym rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 (Dz. Urz. UE L 2006 Nr 102, str. 1 ze zm.)). W oparciu o nie przez kierowcę należy rozumieć praktycznie każdą osobą uprawnioną do kierowania pojazdem (prowadzącą pojazd nawet przez krótki okres czasu lub znajdującą się w pojeździe, by w razie potrzeby podjąć się jego prowadzenia). Dodatkowo – w oparciu o ww. przepis Ustawy - zatrudnioną w ramach stosunku pracy i wykonującą przewóz drogowy. Ten ostatni rozumiany jest również szeroko, jako przewóz drogowy w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 561/2006 (art. 2 pkt 2 Ustawy), czyli jako każda podróż odbywana w całości lub części po drogach publicznych przez pojazd, z ładunkiem lub bez, używanym do przewozu osób lub rzeczy (art. 4 lit. b ww. rozporządzenia). W tym znaczeniu kierowcą byłby każdy pracownik, który wykonując pracę, prowadziłby pojazd po drogach publicznych.

Zobacz również: Jakie przerwy w czasie pracy przysługują pracownikowi?

Charakter zatrudnienia

Państwowa Inspekcja Pracy odwołuje się w tym aspekcie do stanowiska, którym zatrudniony jest pracownik zgodnie z umową o pracę. Wskazuje, że przepisy ustawy o czasie pracy kierowców znajdą zastosowanie do wszystkich kierowców zatrudnionych w formule stosunku pracy odbywających taką [powyżej zdefiniowaną – przyp. autora] podróż. (…) zgodnie z art. 29 § 1 pkt 1 k.p. umowa o pracę określa w szczególności rodzaj wykonywanej pracy. Inspektor pracy dokonujący czynności nadzorczo - kontrolnych w zakresie przepisów o czasie pracy weryfikuje zgodność organizacji czasu pracy ze szczególnymi rozwiązaniami z ustawy o czasie pracy kierowców tylko wtedy, jeżeli strony stosunku pracy wspólnie uzgodniły taki właśnie charakter zatrudnienia. Inspektor pracy nie ma przy tym uprawnień do wyręczania stron stosunku pracy w tym zakresie. Jeżeli zatem strony stosunku pracy ustalą, że pracownik będzie wykonywał pracę w charakterze magazyniera, w rzeczywistości jednak - w ocenie pracownika - charakter jego zatrudnienia bardziej mu przypomina kierowcę, ewentualne roszczenia pracownika mogą być dochodzone wyłącznie przed sądem pracy np. w drodze powództwa o ustalenie charakteru zatrudnienia (por. stanowiska Departamentu Prawnego Głównego Inspektoratu Pracy z dnia 16.10.2007 roku (GNP-302-4560-464/07/PE) oraz z dnia 11.8.2008 roku (GPP-302-4560-609/08/PE)).

Rodzaj (charakter) pracy powinno się jednak oceniać przy uwzględnieniu zakresu obowiązków i czynności powierzonych oraz wykonywanych przez pracownika. Dlatego też pracodawca, chcąc stosować właściwe regulacje o czasie pracy, powinien dokonywać takiej analizy nie tyle z punktu widzenia samego stanowiska pracy (jego nazwy), ale zakresu obowiązków określonych w umowie (lub innym akcie, np. regulaminie), jak i faktycznie realizowanych przez pracownika. Te z nich, które są przeważające powinny decydować o tym, czy pracownik jest kierowcą w powyższym znaczeniu i czy jest objęty szczególną regulacją o czasie pracy z Ustawy.

Polecamy poradnik: Kodeks pracy 2014 z komentarzem