REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czym jest kultura organizacyjna?

Subskrybuj nas na Youtube
Czym jest kultura organizacyjna?
Czym jest kultura organizacyjna?
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Kultura organizacyjna - czym jest? Jakie są składniki kultury organizacyjnej?

Kultura organizacyjna - czym jest?

Zauważmy, że termin „kultura” jest wieloznaczny i pojęcie to jest różnorodnie definiowane. Stąd w literaturze wielość podejść do tego zjawiska. Dwa ważne źródła: The International Handbook of Organizational Culture and Climate (Cooper, Cartwright, Earley, 2001) oraz Handbook of Organizational Culture and Climate (Ashkanasy, Wideron, Peterson, 2000) podają więcej niż dziesięć możliwych definicji. Kultura, w tym kultura organizacyjna, jest zatem kategorią bardzo wieloznaczną, wieloaspektową i ostatecznie trudno mierzalną. Przyjrzyjmy się nieco bliżej możliwym definicjom kultury, które umieściłem w tabeli 6, podając je za publikacją Grzegorza Wudarzewskiego (Wudarzewski, 2005):

REKLAMA

Tabela 6. Kluczowe definicje kultury organizacyjnej 

Autor Definicja kultury
M. Armstrong Wzór wartości, norm i przekonań, postaw oraz założeń, które nie muszą być sformułowane, ale które kształtują zachowanie ludzi i organizacji.
J. Boroń System wartości i norm zachowań oraz sposobów postępowania i myślenia, który został wykształcony i zaakceptowany przez pewien zespół ludzi i powoduje wyraźne odróżnianie się tego zespołu od innych.
J.E.T. Eldridge, A.D. Crombie Wyjątkowa konfiguracja norm, wartości, przekonań i zachowań, charakteryzująca sposób, w jaki grupy lub jednostki łączą się w celu wykonania pracy.
A. Furnham,  B. Gunter Powszechnie przyjęte przekonania, postawy i wartości istniejące w organizacji. Mówiąc prościej, kultura to sposób, w jaki działamy.
D. Kennedy System zasad informujący, w jaki sposób ludzie mają się zwykle zachowywać.
E. Pietkiewicz, S. Kałużny Właściwy klimat organizacyjny i sposób zarządzania, system zachęt, kwalifikacji oraz stosunki międzyludzkie.
L.W. Rue,  P.G. Holland Zbiór wierzeń i przekonań szerzących się w firmie, dotyczących tego, jak prowadzić interesy, jak powinni zachowywać się pracownicy i jak powinni być traktowani.
E. Schein Całość fundamentalnych założeń, które dana grupa wymyśliła, odkryła lub stworzyła, ucząc się adaptacji do środowiska i integracji wewnętrznej.

Źródło: opracowanie własne na podstawie: G. Wudarzewski, Konceptualizacja pojęć „kultura organizacyjna” i „klimat organizacyjny”, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu, 2005, nr 5.

Niezależnie od różnic wskazanych w przedstawionych propozycjach rozumienia kultury organizacyjnej zwróćmy uwagę na aspekty je łączące. We wszystkich definicjach:

  1. podkreślono, że wymieniane atrybuty kształtują zachowania pracowników, wskazując pożądane sposoby działania;
  2. podkreślono, że przejawy kultury organizacyjnej odnoszą się do konkretnej grupy ludzi lub całej organizacji;
  3. wskazywano, że najczęściej składniki kultury organizacyjnej mają charakter względnie trwały, ukształtowany i fundamentalny.

Biorąc pod uwagę te wskazania, w niniejszej publikacji przyjąłem spójne rozumienie kultury organizacyjnej odpowiadające jej modelowi zaproponowanemu przez E.H. Scheina (Schein, 2009). Propozycja ta wyróżnia się pozytywnie spośród innych. W miarę precyzyjnie określa się w niej składniki kultury organizacyjnej, opisując zależności pomiędzy składowymi, układając je w hierarchiczny, logiczny model, poczynając od nieuświadomionych założeń i wartości kulturowych, na widocznych znakach, symbolach i zrytualizowanych zachowaniach kończąc (Nellen, 1997).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Składniki kultury organizacyjnej

Zgodnie z proponowanym modelem składniki kultury organizacyjnej lokalizuje się na trzech różnych poziomach zróżnicowanych pod względem stopnia trwałości i widoczności. Są to:

  • artefakty,
  • zachowania oraz związane z nimi normy i wartości,
  • założenia podstawowe.

Artefakty

Artefakty to sztuczne, zauważalne twory kultury, będące najbardziej widocznymi i najłatwiej uświadamianymi oraz identyfikowalnymi elementami kultury organizacyjnej, są przy tym elementami względnie najmniej trwałymi. Artefakty dzielą się na:

  1. artefakty fizyczne, do których możemy zaliczyć na przykład organizację pomieszczeń, przyjęte wymagania dotyczące stroju, porządek parkowania na firmowym parkingu czy segment przyznanego samochodu służbowego;
  2. artefakty behawioralne – odnoszące się do rytuałów (standaryzowanych zachowań) obowiązujących w organizacji oraz
  3. artefakty językowe – związane z codziennymi rutynami komunikacyjnymi tworzącymi tzw. konwenans.

Wartości

REKLAMA

Wartości związane są z wyobrażeniami, silnymi wewnętrznymi przekonaniami dotyczącymi tego, jakie działania powinny być podjęte, aby zapewnić organizacji powodzenie, które jednocześnie realizowane będą zgodnie z przyjętymi, określonymi standardami zachowań. Im silniejsze wartości i im bardziej są internalizowane przez członków organizacji (przyjmowane jako własne), tym większy wpływ mogą wywierać na zachowanie. Typowymi obszarami, do których mogą się odnosić wartości, są na przykład oczekiwane efekty, kompetencje, jakimi posługują się pracownicy w pracy, stosunek do konkurencyjności, innowacyjności, jakości działania, obsługi klienta lub pracy zespołowej czy troska o ludzi.

Wartości są zwykle bardziej trwałe od artefaktów, ale jednocześnie trudniej dostrzegalne. Najczęściej przejawiają się poprzez zachowania i komunikację. Bezpośrednie badanie wartości może odbywać się jedynie na płaszczyźnie deklaracji. Normy będziemy rozumieć jako zasady postępowania, wytyczne dotyczące oczekiwanych zachowań. Zasady te przekazuje się nieoficjalnie lub poprzez wskazywanie właściwych zachowań, a w razie ich pogwałcenia ich przestrzeganie może zostać narzucone. 

Polecamy: Personel i zarządzanie – prenumerata.

Rysunek 43. Model kultury organizacyjnej według E. Scheina

Model kultury organizacyjnej według E. Scheina

Fragment książki „LEarNS - stwórz efektywny system uczenia się w miejscu pracy”,

Źródło: opracowanie własne.

Normy

Normy mogą więc wywierać bardzo mocną presję na określone zachowanie ze względu na reakcje – kontrolowanie innych poprzez sposób, w jaki się reaguje na ich zachowania. Podobnie jak wartości, normy również można identyfikować i badać na płaszczyźnie deklaracji i/lub ich przestrzegania w codziennym działaniu. Niektóre normy i wartości mogą być kodyfikowane i opisywane w postaci kodeksu etycznego firmy.

Założenia

Założenia to niewidoczne i bardzo słabo uświadamiane (najczęściej nieuświadamiane) składniki kultury organizacyjnej. Założenia odnoszą się do przekonań dotyczących natury człowieka, stosunków międzyludzkich, rodzaju powiązań organizacji z otoczeniem oraz pojmowania prawdy. O tym, jakie założenia leżą u podstaw dominującej kultury, można częściowo wnioskować, rozpoznając akceptowane w firmie normy i wartości. Zazwyczaj jednak można ich się jedynie domyślać, bazując na obserwacji powtarzających się wzorców zachowań oraz oczekiwań dotyczących tych zachowań.

Książka „LEarNS - stwórz efektywny system uczenia się w miejscu pracy”

Autor: Marcin Żółtak

Niniejszy artykuł stanowi fragment książki LEarNS - stwórz efektywny system uczenia się w miejscu pracy”, w której Marcin Żółtak wskazuje rozwiązania umożliwiające skuteczne przeniesienie wiedzy ze szkolenia do codzienności w pracy, w taki sposób by połączyć kontynuację uczenia się z bieżącymi obowiązkami zawodowymi. Krok po kroku pokazuje jak zbudować efektywne środowisko uczenia się w firmie, uwzględniające specyfikę danej organizacji.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wszystkie weekendy z wolnym piątkiem: ta grupa gotowa przejść na czterodniowy tydzień pracy natychmiast

90 proc. profesjonalistów chce pracować w modelu czterodniowego tygodnia pracy, o ile nie wpłynie to na ich zarobki. Jako największe korzyści skróconego tygodnia pracy specjaliści wskazują więcej czasu wolnego oraz poprawę ogólnej satysfakcji z życia Jako największe zagrożenia – obniżenie wynagrodzenia oraz pracę w nadgodzinach.

Najmłodsi pracownicy niechętnie idą na zwolnienie lekarskie, dlaczego

Pracownicy z pokolenia Z czyli do 29. roku życia) rzadziej korzystają ze zwolnień lekarskich niż ich starsi współpracownicy. Dane z audytów absencji chorobowej przeprowadzonych w przedsiębiorstwach na terenie całej Polski w okresie ostatnich kilkunastu miesięcy pokazują jasno, że najmłodsza grupa pracowników charakteryzuje się najniższym poziomem nieobecności z powodów zdrowotnych.

Zetki chcą pracować z sensem, w dobrej atmosferze i za dużą kasę

Dla pokolenia Z zaangażowanie w pracę naprawdę ma znaczenie. Z kolei 40 procent młodych mówi, że bardzo się stara w codziennych obowiązkach, a kolejne 42 procent twierdzi, że nie zawsze wszystko wychodzi im idealnie. 57 proc. młodych wskazuje pieniądze jako kluczowy czynnik wyboru pracodawcy i motywacji. Ale to nie wystarczy.

Ksiądz: 6000 zł, biskup: 10000 zł, a zakonnica ...300 zł? Zarobki i emerytury duchownych 2025

Jak wyglądają finanse duchowieństwa w Polsce? Najnowsze dane pokazują, że zarobki i świadczenia kapłanów oraz sióstr zakonnych są bardzo zróżnicowane. Prześwietlamy ich miesięczne dochody i zasady przyznawania emerytur, ujawniając pełen obraz finansowy osób duchownych.

REKLAMA

Zaufanie pracowników: jaką jest dla firmy wartością, co zrobić by ją budować

Stwierdzenie, że zaufanie pracowników zwiększa wyniki firmy, nie budzi kontrowersji. Firmy radzą sobie lepiej, gdy ich pracownicy im ufają. Czy można jednak przeliczyć zaufanie na konkretny wynik finansowy?

Czy będą zmiany dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności?

Osoby niepełnosprawne ruchowo w stopniu umiarkowanym czują się dyskryminowane. Z tego powodu do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej skierowano kilka ważnych pytań. Wątpliwości na temat ewentualnych zmian w obowiązujących przepisach rozwiewa Pełnomocnik Rządu do spraw Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasoń.

Czas pracy kadry zarządzającej (kierownicy, dyrektorzy i inni). Czy wszyscy menadżerowie nie mają prawa do nadgodzin? Co wynika z kodeksu pracy i orzecznictwa?

Czas pracy kadry zarządzającej w Polsce podlega szczególnym regulacjom prawnym, które różnią się od zasad obowiązujących pracowników wykonujących zadania operacyjne. Przepisy kodeksu pracy wskazują możliwość wyłączenia menadżerów pełniących funkcje kierownicze z norm dotyczących limitów czasu pracy i rozliczania nadgodzin. W praktyce pojawiają się liczne pytania, jak te zasady stosować, a orzecznictwo sądowe dostarcza cennych wskazówek.

Od 19 czerwca 2025 r. kolosalne podwyżki dla tych pracowników. Rozporządzenie w mocy, po nowemu zarabiają do 23 000 zł a dodatki do 3 400 zł

W wielu tekstach skupiamy się na podwyżkach dla pracowników samorządowych, dla pracowników w budżetówce, w tym nauczycieli, policjantów czy w służbie zdrowia, a warto też pamiętać o innych grupach zawodowych, może bardziej niszowych, ale jednak istniejących od dawna na polskim rynku pracy. Już od 19 czerwca 2025 r. kolosalne podwyżki dla tych pracowników. Rozporządzenie jest w mocy i po nowemu pracownicy zarabiają do 23 000 zł a dodatki do wynagrodzenia to nawet do 3 400 zł. Dla wielu takie stawki to tylko marzenie. Zatem ile zarabia się w KSSiP?

REKLAMA

Niedoszacowane ryzyko w branży budowlanej. Blisko 3,5 tys. wypadków w 2024 r.

W branży budowlanej co roku dochodzi do tysięcy wypadków – w 2024 r. odnotowano 3442 zdarzenia, 78 osób zginęło, a 57 zostało ciężko rannych (dane GUS). Choć główną przyczyną jest błąd ludzki, finansową odpowiedzialność ponoszą pracodawcy. Dzięki rozszerzonej polisie OC możliwe jest przeniesienie roszczeń na ubezpieczyciela, jednak pośrednicy ubezpieczeniowi ostrzegają: firmy często zaniżają sumy gwarancyjne i bagatelizują ryzyko.

Wakacyjna praca nastolatków 2025 [Co mówią przepisy i na co muszą uważać rodzice oraz pracodawcy]

Sezon letni to czas, gdy młodzież chętnie podejmuje się pierwszych zawodowych wyzwań. Jednak zanim nastolatek trafi do pracy w gastronomii, biurze czy przy zbiorach owoców, warto upewnić się, że jego zatrudnienie jest zgodne z prawem. Eksperci Job Impulse przypominają, że przepisy jasno określają, kto, kiedy i w jakich warunkach może pracować w czasie wakacji.

REKLAMA