Źródła prawa pracy - informacje dla początkujących kadrowych
Kadry dla początkujących
Pierwsze dni w nowej pracy zawsze są stresujące. Nowe zadania, nowe otoczenie, nowe wymagania. I do tego nawał informacji, przepisów, wyjaśnień, orzeczeń. Osoba, która zaczyna pracę w obszarze kadrowym, stoi przed niełatwym zadaniem opanowania sporego obszaru, który w dodatku stale się zmienia. Stąd pomysł na publikację cyklu artykułów poświęconych tematyce prawa pracy, którego celem jest uporządkowanie i usystematyzowanie wiedzy z tego zakresu.
Początek, czyli od jakich pytań zacząć pierwszy dzień pracy…?
Wszyscy wiemy, że podstawą wykonywania pracy przez kadrowca są przepisy prawa pracy. Pierwsze i honorowe miejsce zajmuje oczywiście Kodeks pracy, ustawy regulujące kwestie pracownicze, później przepisy wykonawcze, czyli szereg rozporządzeń, będących instrukcją do tego jak wykonywać konkretne zadania np. naliczać urlop wypoczynkowy, ustalać wynagrodzenie za ten urlop, jak obliczać wynagrodzenie godzinowe czy poruszające kwestie udzielania urlopu wychowawczego. Wyliczenie jest oczywiście przykładowe, bo rozporządzeń jest całe mnóstwo.
Nie możemy jednak zapominać o tym, że wśród aktów prawnych regulujących kwestie pracownicze są wewnątrzzakładowe akty prawne, czyli przede wszystkim układy zbiorowe pracy lub regulaminy. Są to przepisy prawa pracy tworzone przez pracodawców samodzielnie lub w konsultacji ze związkami zawodowymi (jeżeli takie działają u danego pracodawcy) względnie z przedstawicielami załogi (gdy nie ma związków, a przepisy powszechnie obowiązujące taką konsultację przewidują).
Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF.
Jednym z pierwszych pytań zatem, które powinno się pojawić u początkującej kadrowej, to pytanie o przepisy wewnątrzzakładowe, do których zaliczamy:
- wspomniane już układy zbiorowe pracy (zakładowe i ponadzakładowe)
- regulamin pracy
- regulamin wynagradzania
- obwieszczenia
Zapisy w przepisach wewnątrzzakładowych nie mogą być mniej korzystne niż przepisy powszechnie obowiązujące zawarte w kodeksie pracy, innych ustawach dotyczących prawa pracy lub w rozporządzeniach. Jeżeli zatem zauważysz, że jakieś rozwiązanie w przepisach obowiązujących u pracodawcy jest mniej korzystne niż to, które przewidziane jest w powszechnych przepisach prawa – musisz stosować przepisy powszechnie obowiązujące.
Układy zbiorowe pracy
Układy zbiorowe pracy dzielimy na zakładowe i ponadzakładowe. W ich treści można znaleźć wiele zapisów dotyczących uprawnień pracowników, treści stosunku pracy jaki łączy pracodawcę i pracownika (najczęściej są to kwestie dotyczące zasad wynagradzania, czasem przyznawane są dodatkowe uprawnienia), wzajemne obowiązki pracodawcy i pracownika, a także inne kwestie, które nie są uregulowane w przepisach prawa w sposób bezwzględnie obowiązujący. Jeżeli u Twojego pracodawcy zawarty został układ zbiorowy pracy szukaj w nim odpowiedzi przede wszystkim zasad wynagradzania, ewentualnie dodatkowych uprawnień przyznanych pracownikom (np. dodatkowych urlopów wypoczynkowych). Możesz też tam znaleźć regulacje dotyczące czasu pracy (stosowane systemy czasu pracy, okresy rozliczeniowe, zasady ustalania dni wolnych od pracy
Regulamin wynagradzania
Częściej w praktyce spotykamy się z regulaminami, w tym z regulaminem wynagradzania, który mają obowiązek tworzyć pracodawcy, nie objęci układem zbiorowym pracy i którzy zatrudniają co najmniej 50 pracowników.
W regulaminie wynagradzania będziemy szukali przede wszystkim informacji dotyczących:
- zasad wynagradzania pracowników tj. określenia czy wynagradzani są stawką miesięczną, godzinową albo tzw. wynagrodzenie ustalane jest w formie akordu,
- wysokości wynagrodzenia zasadniczego (np. godzinowego lub miesięcznego)
- czy wypłacane są dodatkowe składniki, a jeżeli tak to jakie są zasady nabywania prawa do tych składników (np. dodatek stażowy, dodatek językowy itp.)
- wypłacania premii i zasad ich przyznawania – dowiemy się zatem, czy wypłacane są takie premie i jakie warunki należy spełnić, aby taką premię dostać;
- wypłacania premii uznaniowych (czyli nagród) – czyli, czy pracodawca takie świadczenia przewidział
- wypłacania np. prowizji,
- wypłacania ewentualnie nagród jubileuszowych itp.
- czy pracodawca tworzy zakładowy fundusz świadczeń socjalnych.
Z regulaminu wynagradzania dowiesz się zatem jakie są zasady wynagradzania, jakie są składniki wynagrodzeń, czy są przyznawane premie lub nagrody, czy pracodawca wypłaca np. nagrody jubileuszowe. Znajdziesz tam zatem informacje niezbędne do sporządzenia umowy o pracę, czy naliczenia wynagrodzenia.
Regulamin pracy
Regulamin pracy, podobnie jak regulamin wynagradzania, mają obowiązek tworzyć pracodawcy, którzy zatrudniają minimum 50 pracowników.
Z regulaminu pracy dowiesz się przede wszystkim:
- jak wygląda organizacja pracy u Twojego pracodawcy, kiedy i na jakich zasadach pracownicy mogą przebywać na terenie zakładu pracy w czasie pracy i po jej zakończeniu, w jaki sposób pracownicy wyposażani są w narzędzia i materiały niezbędne do wykonywania pracy, jak również w odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualne i higieny osobistej (jeżeli procesy pracy tego wymagają)
- jakie systemy czasu pracy stosowane są u Twojego pracodawcy, jak również, ile trwają okresy rozliczeniowe czasu pracy, czy tworzone są harmonogramy, jak ustalane są dodatkowe dni wolne od pracy, jakie dni są wolne od pracy dla poszczególnych grup pracowników – te informacje będą Ci niezbędne dla prawidłowego rozliczenia lub skontrolowania czasu pracy
- jakie są limity godzin nadliczbowych (wg Kodeksu pracy jest to 150 godzin w roku, ale w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie można taki limit wydłużyć),
- na jakie godziny wyznaczono porę nocną
- w jakim terminie i jak często wypłacane jest wynagrodzenie za pracę
- w jaki sposób pracownicy potwierdzają przybycie i obecność w pracy (np. karty zegarowe, lista obecności) oraz jakie są zasady dotyczące usprawiedliwiania nieobecności w pracy.
Regulamin Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych mają obowiązek tworzyć pracodawcy, którzy zatrudniają na dzień 01 stycznia danego roku kalendarzowego, co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Pracodawca może tworzyć zfśs, może również zrezygnować z jego tworzenia - po uzgodnieniu tego ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami załogi (jeżeli nie ma związków zawodowych).
Z tego regulaminu dowiesz się jakie świadczenia przewidziane zostały w ramach funduszu, jakie dokumenty złożyć muszą pracownicy ubiegający się o takie świadczenia i jakie są warunki i procedury ich przyznawania.
Pracodawcy, którzy nie mają obowiązku tworzenia regulaminów
U pracodawców, którzy zatrudniają mniej niż 50 pracowników pytaj przede wszystkim o obwieszczenia, z których dowiesz się o stosowanych systemach i rozkładach czasu pracy obowiązujących u pracodawcy, a także o stosowanych okresach rozliczeniowych. Wydłużonego ewentualnie limitu godzin nadliczbowych szukaj już w umowach o pracę.
Natomiast pora nocna, sposoby usprawiedliwiania nieobecności w pracy będą zawarte w informacji o warunkach zatrudnienia.
Podsumowanie
Zapoznając się z przepisami wewnątrzzakładowymi zdobędziesz wiele informacji o regulacjach obowiązujących u Twojego pracodawcy, niezbędnych do prawidłowego sporządzenia umowy, przyznawania określonych świadczeń, naliczania wynagrodzeń, czy dodatkowych uprawnień pracowników. Zapoznanie się z tymi przepisami powinno zatem być jednym z pierwszych działań jakie należy wykonać w pierwszych dniach pracy.
Cykl artykułów dla początkujących kadrowych >>> KADRY DLA POCZĄTKUJĄCYCH
Podstawa prawna:
Art. 9, 771, 772, 104,1041 Kodeksu pracy
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
7 czerwca 2023 r. w Hucie Stalowa Wola odbyła się uroczystość, podczas której doszło do podpisania porozumienia rząd – NSZZ "Solidarność". W ramach tego porozumienia ustalono m.in. zmiany w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu, zapewnienie ochrony działaczy związkowych w kodeksie postępowania cywilnego, wypłatę dodatku w kwocie 600 zł miesięcznie dla pracowników domów pomocy społecznej (za okres od 1 kwietnia do końca 2023 roku) i zaprzestanie procesu wygaszania emerytur pomostowych.
Boże Ciało to dzień, który w Polsce jest ustawowo wolny od pracy. Wyjaśniamy, czy takie same reguły dotyczą piątku 9 czerwca.
Większość pracodawców deklaruje, że chętnie zatrudniłoby (np. na wakacje) pracownika młodocianego. W krajach zachodnich pracujący nastolatek nikogo nie dziwi. W Polsce ten widok nie jest jeszcze powszechny – z danych CBOS wynika, że co piąty uczeń szkoły ponadpodstawowej podejmował w wakacje etat. Większość nadal nie robi tego, mimo że prawo im na to pozwala. Przepisów dot. zatrudniania nieletnich nie znają również rodzice. Warto jednak wiedzieć, na jaką ochronę prawną mogą liczyć małoletni.
„Naturalną ścieżką rozwoju programisty jest obcowanie z technologią i komputerami od małego. Liceum o profilu informatyczno-matematycznym, a następnie studia informatyczne. Wszystko to daje bardzo mocne podstawy teoretyczne. Kolejny etap to praktyka. Im wcześniej się zacznie tym lepiej” – mówi Piotr Cichosz.
Czterdzieści pięć procent Polaków chciałoby pracować w IT, a aż siedemdziesiąt pięć procent doradziłoby swoim dzieciom kształcenie w kierunku związanym z programowaniem. Jednak tylko 30 proc. badanych zastanawia się nad podjęciem nauki w celu przejścia do IT. Główną motywacją są pieniądze, jakie zarabiają specjaliści IT.
Część licealistów planuje swoją przyszłość od lat, inni dopiero po egzaminach maturalnych podejmą kluczowe decyzje. Aż 60% z nich połączy studia z pracą, a co piąty absolwent poświęci się wyłącznie nauce. Choć większość z nich obawia się wejścia na rynek pracy (57%), głównie z powodu braku doświadczenia i odpowiednich umiejętności, to ma wobec pierwszego zajęcia konkretne oczekiwania finansowe. 38% zapytanych chciałoby na początku zarabiać od 5 tys. do 7 tys. zł miesięcznie. Najbardziej perspektywiczną branżą w opinii co drugiego licealisty jest IT.
Stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła w maju 5,1 proc., 0,1 pkt. proc. mniej niż w kwietniu – wynika ze wstępnych danych Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Najniższe bezrobocie w maju zanotowano w Wielkopolsce (3 proc.).
Piątek po Bożym Ciele przypada w czasie, kiedy wiele osób korzysta z czterodniowego długiego weekendu. Gdzie i w jakich godzinach będziemy mogli zrobić tego dnia zakupy? Sprawdziliśmy, jak w piątek po Bożym Ciele są otwarte sklepy.
Zezwolenie na pracę, oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi i powiadomienie o powierzeniu wykonywania pracy obywatelowi Ukrainy legalizują pracę cudzoziemców, którzy legalnie przebywają w RP. Jakie są różnice między tymi formami? Odpowiadamy.
Do zespołu WeNet Group S.A. spółki specjalizującej się w doradztwie internetowym, od czerwca dołączyła Iwona Wencel, obejmując stanowisko VP HR. Iwona Wencel będzie ściśle współpracować z zarządem oraz dyrektor personalną Dorotą Malarską, aby rozwinąć i wzmocnić funkcję HR.
Zmniejszenie lub zawieszenie emerytur lub rent od 1 czerwca 2023 r. - jak będzie to wyglądało? Ile wynosiło przeciętne wynagrodzenie w pierwszym kwartale 2023 r.? Jak ustalić czy doszło do przekroczenia rocznej kwoty podstawy wymiaru składek? Jakie świadczenia mogą być zmniejszone czy zawieszone?
Gra badająca kompetencje miękkie kandydatów, narzędzie sprawdzające umiejętności programistów bez długotrwałych testów kodowania czy platforma do neuronauki, dzięki której pracownicy poświęcając 5 minut dziennie zwiększają swoje kwalifikacje. Polski rynek branży HR Tech liczący ponad 300 firm, z roku na rok rozwija się i pomaga zmienić to, w jaki sposób przebiegają m.in. procesy rekrutacyjne w firmach, szkolenia czy kadry i płace. Polskie Forum HR, zrzeszające największe firmy z branży usług HR, wyłoniło w konkursie trzy podmioty: Rankode, ReQiu i SeeWidely, które prezentowały najbardziej innowacyjne rozwiązania.
Za nami egzaminy maturalne, koniec roku akademickiego tuż za pasem. Dla jednych wakacje to pora odpoczynku, dla innych najlepszy czas na pracę dorywczą i zasilenie budżetu. Eksperci Tikrow, aplikacji z ofertami pracy natychmiastowej, przygotowali zestawienie najlepiej płatnych zajęć tego lata.
Zezwolenie na pracę legalizuje pracę cudzoziemca z kraju trzeciego. Jedną z informacji widniejącą na dokumencie jest rodzaj umowy, którą pracodawca powinien zawrzeć z cudzoziemcem. Co na ten temat czytamy w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy?
Aż 93% pracodawców jest zaniepokojonych możliwym odejściem pracowników – takie dane podaje portal LinkedIn. Oprócz odpowiednio wysokiego wynagrodzenia sposobem na ich zatrzymanie mogą być atrakcyjne świadczenia pozapłacowe.
Monitorowanie oczu kierowcy było do niedawna podstawą technologii stosowanych do wykrywania zasypiania za kierownicą. Japońscy naukowcy odkryli, że kluczowe znaczenie ma monitorowanie nie tylko oczu, ale także całego ciała kierowcy.
Dział Doradztwa Podatkowego firmy doradczej Deloitte został objęty rocznym programem pilotażowym w zakresie optymalizacji czasu pracy. Ma on sprawdzić gotowość firmy na wprowadzenie optymalizacji czasu pracy. Pracownicy testują m.in. skompresowany tydzień pracy.
Praca w porze nocnej ma specjalną regulację w Kodeksie pracy. Przepisy określają warunki wykonywania pracy w tej porze oraz świadczenia przysługujące z tego tyłu pracownikowi. Kiedy przypada pora nocna? Co należy się za pracę w nocy?
Dni wolne od pracy odgrywają istotną rolę we włoskim systemie pracy, zapewniając pracownikom odpowiednią równowagę między życiem zawodowym a prywatnym. Włochy mają bogatą tradycję świąt i dni wolnych, które są hołdem dla kultury, historii i religii tego kraju. W tym artykule przyjrzymy się dniom wolnym od pracy we Włoszech, ich znaczeniu i wpływowi na pracowników.
Włochy posiadają umiarkowaną liczbę dni wolnych od pracy. W ciągu roku jest jedenaście ogólnowłoskich dni wolnych. Kiedy przypadają dni wolne od pracy we Włoszech?
Stan zagrożenia epidemicznego może zostać odwołany już z końcem czerwca. Zakończenie tego stanu będzie wiązało się z obowiązkiem odnowienia badań okresowych pracowników, który był czasowo zawieszony. Nie przegap tych terminów!
Wraz z rozwojem nowoczesnych technologii i internetu, w ostatnich latach możemy zaobserwować dynamiczny rozwój pracy platformowej. Ten nowy model zatrudnienia staje się coraz bardziej popularny i wpływa na wiele aspektów naszego życia zawodowego. Praca platformowa, zwana również gospodarką współdzielenia, to forma zatrudnienia, w której pracownicy wykonują krótkoterminowe zadania lub oferują swoje usługi za pośrednictwem platform internetowych.
Upowszechnienie wiedzy dotyczącej prawa pracy, uświadamianie zagrożeń czyhających na młodych pracowników w ich pierwszej pracy oraz informowanie o możliwości skorzystania z pomocy w zakresie prawa pracy to główne cele kampanii „Legitna praca”. Państwowa Inspekcja Pracy kieruje ją do młodych osób, które właśnie wkraczają na rynek pracy.
Praca potrafi być stresująca. To banalne stwierdzenie, z którym zgodzi się chyba każdy pracownik i pracodawca. „To co najczęściej wskazywane jest jako źródło stresu w pracy to zbyt duże przeciążenie obowiązkami, brak poczucia kontroli nad tym co robimy, brak możliwości wyrażania siebie oraz konflikty i nieporozumienia pomiędzy współpracownikami” – mówi Magdalena Kaźmierczak, psycholog. Jak zatem radzić sobie ze stresem w pracy? Pani psycholog ma kilka dobrych rad. Zachęcamy do lektury.
Niesatysfakcjonujące wynagrodzenie jest jednym z głównym powodów żalu dzisiejszych pracowników – wynika z badania portalu pracy RocketJobs.pl. Co piąty z nich żałuje, że nie wybrał lepiej płatnego zawodu, a co czwarty, że nie prosił o podwyżkę. Czemu pieniądze wciąż są tematem tabu dla tak dużej liczby zatrudnionych i jakie są bariery w osiągnięciu satysfakcji finansowej?
Komentarze(0)
Pokaż: