Źródła prawa pracy - informacje dla początkujących kadrowych

Kadry dla początkujących

Pierwsze dni w nowej pracy zawsze są stresujące. Nowe zadania, nowe otoczenie, nowe wymagania. I do tego nawał informacji, przepisów, wyjaśnień, orzeczeń. Osoba, która zaczyna pracę w obszarze kadrowym, stoi przed niełatwym zadaniem opanowania sporego obszaru, który w dodatku stale się zmienia. Stąd pomysł na publikację cyklu artykułów poświęconych tematyce prawa pracy, którego celem jest uporządkowanie i usystematyzowanie wiedzy z tego zakresu.

Początek, czyli od jakich pytań zacząć pierwszy dzień pracy…?

Wszyscy wiemy, że podstawą wykonywania pracy przez kadrowca są przepisy prawa pracy. Pierwsze i honorowe miejsce zajmuje oczywiście Kodeks pracy, ustawy regulujące kwestie pracownicze, później przepisy wykonawcze, czyli szereg rozporządzeń, będących instrukcją do tego jak wykonywać konkretne zadania np. naliczać urlop wypoczynkowy, ustalać wynagrodzenie za ten urlop, jak obliczać wynagrodzenie godzinowe czy poruszające kwestie udzielania urlopu wychowawczego. Wyliczenie jest oczywiście przykładowe, bo rozporządzeń jest całe mnóstwo.

Nie możemy jednak zapominać o tym, że wśród aktów prawnych regulujących kwestie pracownicze są wewnątrzzakładowe akty prawne, czyli przede wszystkim układy zbiorowe pracy lub regulaminy. Są to przepisy prawa pracy tworzone przez pracodawców samodzielnie lub w konsultacji ze związkami zawodowymi (jeżeli takie działają u danego pracodawcy) względnie z przedstawicielami załogi (gdy nie ma związków, a przepisy powszechnie obowiązujące taką konsultację przewidują).

Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF.

Jednym z pierwszych pytań zatem, które powinno się pojawić u początkującej kadrowej, to pytanie o przepisy wewnątrzzakładowe, do których zaliczamy:

• wspomniane już układy zbiorowe pracy (zakładowe i ponadzakładowe)
• regulamin pracy
• regulamin wynagradzania
• obwieszczenia

Zapisy w przepisach wewnątrzzakładowych nie mogą być mniej korzystne niż przepisy powszechnie obowiązujące zawarte w kodeksie pracy, innych ustawach dotyczących prawa pracy lub w rozporządzeniach. Jeżeli zatem zauważysz, że jakieś rozwiązanie w przepisach obowiązujących u pracodawcy jest mniej korzystne niż to, które przewidziane jest w powszechnych przepisach prawa – musisz stosować przepisy powszechnie obowiązujące.

Układy zbiorowe pracy

Układy zbiorowe pracy dzielimy na zakładowe i ponadzakładowe. W ich treści można znaleźć wiele zapisów dotyczących uprawnień pracowników, treści stosunku pracy jaki łączy pracodawcę i pracownika (najczęściej są to kwestie dotyczące zasad wynagradzania, czasem przyznawane są dodatkowe uprawnienia), wzajemne obowiązki pracodawcy i pracownika, a także inne kwestie, które nie są uregulowane w przepisach prawa w sposób bezwzględnie obowiązujący. Jeżeli u Twojego pracodawcy zawarty został układ zbiorowy pracy szukaj w nim odpowiedzi przede wszystkim zasad wynagradzania, ewentualnie dodatkowych uprawnień przyznanych pracownikom (np. dodatkowych urlopów wypoczynkowych). Możesz też tam znaleźć regulacje dotyczące czasu pracy (stosowane systemy czasu pracy, okresy rozliczeniowe, zasady ustalania dni wolnych od pracy