Odpowiedzialność pracodawcy za naruszenie przepisów BHP

Główne kategorie wykroczeń przeciwko prawom pracowników w zakresie bhp dotyczą:

• niezapewnienia, aby budowa, przebudowa obiek­tu budowlanego lub jego części, w których znaj­dują się pomieszczenia pracy, były wykonane na podstawie projektów uwzględniających wyma­gania bhp,
• niewyposażania stanowisk pracy w maszyny i urządzenia techniczne, które spełniają wyma­gania dotyczące oceny zgodności,
• niedostarczania pracownikom środków ochrony indywidualnej, które spełniają wymagania doty­czące oceny zgodności,
• stosowania w procesach pracy:

- materiałów i procesów technologicznych bez uprzedniego ustalenia stopnia ich szkodliwości dla zdrowia pracowników i bez podjęcia odpowiednich środków profilak­tycznych,

- substancji chemicznych i ich mieszanin nie- oznakowanych w sposób widoczny i umożli­wiający ich identyfikację,

- substancji niebezpiecznych, mieszanin nie­bezpiecznych, substancji stwarzających zagrożenie lub mieszanin stwarzających zagrożenie nieposiadających kart charakte­rystyki, a także opakowań zabezpieczających przed ich szkodliwym działaniem, pożarem lub wybuchem,

• niezawiadamiania właściwego okręgowego inspektora pracy, prokuratora lub innego właś­ciwego organu o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każ­dym innym wypadku, który wywołał wymienio­ne skutki, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy, niezgłasza- nia choroby zawodowej albo podejrzenia o taką chorobę, nieujawniania wypadku przy pracy lub choroby zawodowej albo przedstawiania nie­zgodnych z prawdą informacji, dowodów lub dokumentów dotyczących takich wypadków i chorób,
• niewykonywania w wyznaczonym terminie podle­gającego wykonaniu nakazu organu PIP,
• utrudniania działalności organu PIP, w szcze­gólności uniemożliwiania prowadzenia wizytacji zakładu pracy lub nieudzielania informacji nie­zbędnych do wykonywania jej zadań,
• dopuszczania bez zezwolenia właściwego inspektora pracy do wykonywania pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko do ukończenia przez nie 16. roku życia.

Rekomendowany produkt: Zmiany w prawie pracy + kodeks pracy gratis

Odpowiedzialność za nieprzestrzeganie przepisów bhp poniesie pracodawca zatrudniający pracow­ników. Dodatkowo może ją ponieść za niezapewnianie warunków bhp osobom wykonującym pracę w zakładzie pracy lub innym wyznaczonym przez pracodawcę miejscu na innej podstawie niż sto­sunek pracy (np. umów cywilnoprawnych czy wykonującym działalność gospodarczą), a także studentom i uczniom niebędącym pracownikami, jeżeli odbywają zajęcia na terenie zakładu pracy. Obowiązki w zakresie bhp mają również przed­siębiorcy niebędący pracodawcami, zatrudniający osoby fizyczne na innej podstawie niż stosunek pracy lub prowadzące działalność gospodarczą. Odpowiedzialność ponosi osoba odpowiedzialna za stan bhp w firmie albo kierująca pracownikami lub innymi osobami w firmie, która nie przestrze­ga zasad bhp.

Kary za nieprzestrzeganie bhp

Za wykroczenia przeciwko prawom pracownika pra­codawca (lub osoba działająca w jego imieniu) może być ukarany w postępowaniu mandatowym prowa­dzonym przez inspekcję pracy lub przez sąd pracy. W postępowaniu mandatowym za nieprzestrzega­nie przepisów prawa pracy (w sprawach, w których oskarżycielem publicznym jest inspektor pracy) pra­codawca (osoba działająca w jego imieniu) może być ukarany grzywną do 2 tys. zł. Jeżeli za wykro­czenia przeciwko prawom pracownika pracodaw­ca zostanie ukarany co najmniej 2-krotnie i w ciągu 2 lat od dnia ostatniego ukarania popełni kolejne takie wykroczenie, inspektor pracy w postępowa­niu mandatowym może nałożyć na niego grzywnę w wysokości do 5 tys. zł.

W przypadku gdyby taka kara (nałożona nawet w maksymalnej wysokości) okazała się niewystar­czająca w stosunku do popełnionych naruszeń, inspektor pracy może wystąpić z wnioskiem o uka­ranie do sądu. Sąd może nałożyć na pracodawcę (osobę działającą w jego imieniu) grzywnę w wyso­kości od 1 tys. zł do 30 tys. zł. Pracodawca (osoba działająca w jego imieniu) może też ponieść odpowiedzialność za przestęp­stwa przeciwko prawom pracowników, gdy naru­szenie przepisów będzie miało formę złośliwości lub uporczywości. Jeżeli pracodawca wykonują­cy czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych złośliwie lub uporczy­wie narusza prawa pracownika wynikające ze sto­sunku pracy lub ubezpieczenia społecznego, może być ukarany grzywną, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Dodatkowo informacja o ukaraniu za przestępstwo znajdzie się w Krajowym Rejestrze Skazanych. Sąd może również nałożyć na pracodawcę (osobę fizyczną) zakaz zajmowania stanowisk kierowni­czych na okres od 1 do 10 lat.