REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Brak umowy o pracę i wynagrodzenia - co ma zrobić pracownik

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Agnieszka Brzostek
Brak umowy o pracę i wynagrodzenia - co ma zrobić pracownik/Fot. Fotolia
Brak umowy o pracę i wynagrodzenia - co ma zrobić pracownik/Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, umowa o pracę powinna zostać zawarta na piśmie. Co jeśli pracodawca zatrudnił pracownika bez umowy, następnie zwolnił i nie wypłacił wynagrodzenia?

Problem czytelnika

Praca bez umowy i wynagrodzenia. Czy można dopuścić do pracy bez umowy pisemnej? Co ma zrobić pracownik, gdy pracodawca zatrudniał na czarno, a potem zwolnił bez umowy pisemnej?

REKLAMA

Odpowiedź

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, umowa o pracę powinna zostać zawarta na piśmie, a pracodawca powinien jeszcze przed dopuszczeniem pracownika do pracy potwierdzić mu na piśmie ustalenia dotyczące stron umowy, jej rodzaju oraz warunków. Jeśli pracodawca nie dopełni tego wymogu, powinien potwierdzić pracownikowi na piśmie rodzaj umowy i jej warunki niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy.

REKLAMA

Jednak przepisy nie precyzują dokładnie, jakie są skutki niedopełnienia obowiązku pisemności umowy. W efekcie brak pisemnego potwierdzenia nawiązania stosunku pracy nie powoduje bezskuteczności umowy o pracę ani jej nieważności. W związku z tym zgodne oświadczenie woli pracodawcy i pracownika, które jest głównym warunkiem nawiązania stosunku pracy, może zostać złożone w formie ustnej, a także dorozumiane. Decydujące znaczenie dla uznania, że strony nawiązały stosunek pracy będzie miał w tym wypadku fakt dopuszczenia pracownika do pracy, wykonywania za zgodą przełożonego pracy podporządkowanej, za którą dana osoba otrzymuje wynagrodzenie (porównaj: wyroki Sądu Najwyższego z dnia 31 sierpnia 1977 r., sygn. akt I PRN 112/77 oraz z dnia 06 czerwca 2001 r., sygn. akt I PKN 458/00). Tylko, jeżeli takie działania nie miały miejsca, żadna ze stron nie stanie się tym samym podmiotem praw i obowiązków, które się z nim wiążą.

Tak więc przykładowo, jeżeli pracownik został zatrudniony na okres próbny bez podpisania umowy, wykonywał swoje obowiązki przez okres dwóch tygodni, po czym pracodawca podziękował mu za współpracę i nie wypłacił należnego wynagrodzenia, dana osoba może odzyskać należne jej pieniądze. Brak pisemnej umowy nie oznacza bowiem, że ma on inne prawa niż reszta pracowników. Sam fakt, że pracodawca dopuścił go do pracy, a ten ją świadczył znaczy, że pomiędzy stronami doszło do zawarcia umowy o pracę.

Polecamy: Dokumentacja kadrowa. Nowe zasady prowadzenia i przechowywania

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak pracownik może dochodzić swoich praw?

Jeżeli pracodawca nie potwierdzi na piśmie zawartej z pracownikiem umowy o pracę, dopuszcza się wykroczenia przeciwko prawom pracownika i podlega karze grzywny od 1 tys. zł do 30 tys. zł. Ponadto, pracodawca tym samym nielegalnie zatrudnia pracownika (ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy) i naraża się na odpowiedzialność karno-administracyjną. 

REKLAMA

- W przypadku niewywiązania się przez pracodawcę z ciążącego na nim obowiązku potwierdzenia treści umowy o pracę na piśmie pracownik może skorzystać zarówno z pomocy Państwowej Inspekcji Pracy, jak również może złożyć pozew w sądzie pracy o ustalenie istnienia stosunku pracy. Można skorzystać z obu rozwiązań jednocześnie albo wybrać tylko jedno z nich - tłumaczy mecenas Marta Kowalczyk, specjalistka ds. prawa pracy

Po zgłoszeniu sprawy do PIP to nie do pracownika należy wykazanie, że naruszone zostały jego prawa. To do Inspekcji należy udowodnienie, że złamane zostały przepisy dotyczące legalności zatrudnienia oraz udokumentowanie dokonanych ustaleń. Jeżeli PIP uzna, że pracodawca naruszył obowiązek potwierdzenia na piśmie warunków zatrudnienia, a praca była de facto wykonywana przez pracownika, może:

  • zainicjować ściganie wykroczenia przeciwko prawom pracownika oraz wziąć udział w postępowaniu w sprawie o wykroczenie w charakterze oskarżyciela publicznego;
  • nakazać pracodawcy wypłatę należnego wynagrodzenia za pracę, a także innego świadczenia przysługującego pracownikowi;
  • wnieść powództwo o ustalenie istnienia stosunku pracy.

- Niezależnie od powyższego, pracownikowi przysługuje samodzielne wystąpienie z roszczeniem o ustalenie nawiązania stosunku pracy. Następuje to na drodze cywilnoprawnej, poprzez złożenie pozwu skierowanego przez pracownika do właściwego sądu pracy, który rozstrzyga o tym, czy umowa o pracę rzeczywiście została zawarta. W tym wypadku to na pracowniku będzie ciążył obowiązek wykazania, że stosunek pracy istniał i przez jaki czas. Pracownik może skorzystać ze wszystkich prawnie dopuszczalnych środków dowodowych, do których należą przede wszystkim osobowe źródła dowodowe (zeznania świadków) oraz dokumenty świadczące na przykład o obecności pracownika w zakładzie pracy, o tym jakie obowiązki i kiedy wykonywał. Ustalenia PIP poczynione w czasie kontroli mogą być pomocne w samodzielnie dochodzonym przez pracownika roszczeniu o ustalenie istnienia stosunku pracy - mówi mecenas Marta Kowalczyk. 

W momencie, kiedy zostanie stwierdzone istnienie stosunku pracy, dana osoba może dochodzić roszczeń z tytułu zaległego wynagrodzenia wraz z ustawowymi odsetkami, jak również innych należnych jej świadczeń pieniężnych.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: gazetaprawna.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

REKLAMA

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

Zmiany w stażu pracy od 2026 roku. Więcej praw dla 5 mln pracowników

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

Zmiana branży w 2025 – od czego zacząć i gdzie znaleźć ogłoszenia pracy?

Rynek pracy, jaki znaliśmy, właśnie przestaje istnieć. Dzieje się to na naszych oczach i tak naprawdę tempo zmian jest znacznie szybsze, niż przypuszczali eksperci. Choć brzmi to aż nadto dramatycznie, to jednak nie można zaprzeczyć, że wielu pracowników zmaga się aktualnie z poważnymi problemami zawodowymi, a pracodawcy dwoją się i troją, aby stworzyć nowe systemy zarządzania w rzeczywistości AI. Niektóre zawody już przestają istnieć lub przechodzą intensywne zmiany, u podstaw których znajdziemy wdrożenie czata GPT do codziennych obowiązków. Dla niektórych osób jedynym rozwiązaniem okazała się zmiana pracy, dla innych w grę wchodzi tylko zmiana branży. Przebranżowienie to współczesny odpowiednik ucieczki z tonącego statku - tylko w tym wypadku pracownik sam buduje swoją szalupę ratunkową. Zatem jak aktualnie wygląda temat zmiany branży? Jakie są powody? W którą stronę iść i gdzie szukać nowych zawodowych wyzwań?

REKLAMA

Składka zdrowotna 2025: ryczałt, karta podatkowa, podatek liniowy, zasady ogólne. Jaka jest podstawa wymiaru? Ile procent?

Jaka jest podstawa wymiaru składki oraz kwota składki zdrowotnej w 2025 roku dla niektórych grup ubezpieczonych? ZUS informuje o wysokości składki na ryczałcie, karcie podatkowej, przy zasadach ogólnych, podatku liniowym, podatku od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dla osób współpracujących.

Do kiedy jest nabór firm i instytucji do pilotażu skróconego tygodnia pracy?

Pilotaż skróconego tygodnia pracy jest konieczny. Może się okazać, że powszechny zapis o krótszym czasie pracy będzie tragiczny dla polskiej gospodarki, firm i społeczeństwa. Do kiedy trwa nabór firm i instytucji do projektu?

REKLAMA