REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Brak umowy o pracę i wynagrodzenia - co ma zrobić pracownik

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Agnieszka Brzostek
Brak umowy o pracę i wynagrodzenia - co ma zrobić pracownik/Fot. Fotolia
Brak umowy o pracę i wynagrodzenia - co ma zrobić pracownik/Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, umowa o pracę powinna zostać zawarta na piśmie. Co jeśli pracodawca zatrudnił pracownika bez umowy, następnie zwolnił i nie wypłacił wynagrodzenia?

Problem czytelnika

Praca bez umowy i wynagrodzenia. Czy można dopuścić do pracy bez umowy pisemnej? Co ma zrobić pracownik, gdy pracodawca zatrudniał na czarno, a potem zwolnił bez umowy pisemnej?

REKLAMA

Autopromocja

Odpowiedź

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, umowa o pracę powinna zostać zawarta na piśmie, a pracodawca powinien jeszcze przed dopuszczeniem pracownika do pracy potwierdzić mu na piśmie ustalenia dotyczące stron umowy, jej rodzaju oraz warunków. Jeśli pracodawca nie dopełni tego wymogu, powinien potwierdzić pracownikowi na piśmie rodzaj umowy i jej warunki niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy.

Jednak przepisy nie precyzują dokładnie, jakie są skutki niedopełnienia obowiązku pisemności umowy. W efekcie brak pisemnego potwierdzenia nawiązania stosunku pracy nie powoduje bezskuteczności umowy o pracę ani jej nieważności. W związku z tym zgodne oświadczenie woli pracodawcy i pracownika, które jest głównym warunkiem nawiązania stosunku pracy, może zostać złożone w formie ustnej, a także dorozumiane. Decydujące znaczenie dla uznania, że strony nawiązały stosunek pracy będzie miał w tym wypadku fakt dopuszczenia pracownika do pracy, wykonywania za zgodą przełożonego pracy podporządkowanej, za którą dana osoba otrzymuje wynagrodzenie (porównaj: wyroki Sądu Najwyższego z dnia 31 sierpnia 1977 r., sygn. akt I PRN 112/77 oraz z dnia 06 czerwca 2001 r., sygn. akt I PKN 458/00). Tylko, jeżeli takie działania nie miały miejsca, żadna ze stron nie stanie się tym samym podmiotem praw i obowiązków, które się z nim wiążą.

Tak więc przykładowo, jeżeli pracownik został zatrudniony na okres próbny bez podpisania umowy, wykonywał swoje obowiązki przez okres dwóch tygodni, po czym pracodawca podziękował mu za współpracę i nie wypłacił należnego wynagrodzenia, dana osoba może odzyskać należne jej pieniądze. Brak pisemnej umowy nie oznacza bowiem, że ma on inne prawa niż reszta pracowników. Sam fakt, że pracodawca dopuścił go do pracy, a ten ją świadczył znaczy, że pomiędzy stronami doszło do zawarcia umowy o pracę.

Polecamy: Dokumentacja kadrowa. Nowe zasady prowadzenia i przechowywania

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak pracownik może dochodzić swoich praw?

Jeżeli pracodawca nie potwierdzi na piśmie zawartej z pracownikiem umowy o pracę, dopuszcza się wykroczenia przeciwko prawom pracownika i podlega karze grzywny od 1 tys. zł do 30 tys. zł. Ponadto, pracodawca tym samym nielegalnie zatrudnia pracownika (ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy) i naraża się na odpowiedzialność karno-administracyjną. 

- W przypadku niewywiązania się przez pracodawcę z ciążącego na nim obowiązku potwierdzenia treści umowy o pracę na piśmie pracownik może skorzystać zarówno z pomocy Państwowej Inspekcji Pracy, jak również może złożyć pozew w sądzie pracy o ustalenie istnienia stosunku pracy. Można skorzystać z obu rozwiązań jednocześnie albo wybrać tylko jedno z nich - tłumaczy mecenas Marta Kowalczyk, specjalistka ds. prawa pracy

Po zgłoszeniu sprawy do PIP to nie do pracownika należy wykazanie, że naruszone zostały jego prawa. To do Inspekcji należy udowodnienie, że złamane zostały przepisy dotyczące legalności zatrudnienia oraz udokumentowanie dokonanych ustaleń. Jeżeli PIP uzna, że pracodawca naruszył obowiązek potwierdzenia na piśmie warunków zatrudnienia, a praca była de facto wykonywana przez pracownika, może:

  • zainicjować ściganie wykroczenia przeciwko prawom pracownika oraz wziąć udział w postępowaniu w sprawie o wykroczenie w charakterze oskarżyciela publicznego;
  • nakazać pracodawcy wypłatę należnego wynagrodzenia za pracę, a także innego świadczenia przysługującego pracownikowi;
  • wnieść powództwo o ustalenie istnienia stosunku pracy.

- Niezależnie od powyższego, pracownikowi przysługuje samodzielne wystąpienie z roszczeniem o ustalenie nawiązania stosunku pracy. Następuje to na drodze cywilnoprawnej, poprzez złożenie pozwu skierowanego przez pracownika do właściwego sądu pracy, który rozstrzyga o tym, czy umowa o pracę rzeczywiście została zawarta. W tym wypadku to na pracowniku będzie ciążył obowiązek wykazania, że stosunek pracy istniał i przez jaki czas. Pracownik może skorzystać ze wszystkich prawnie dopuszczalnych środków dowodowych, do których należą przede wszystkim osobowe źródła dowodowe (zeznania świadków) oraz dokumenty świadczące na przykład o obecności pracownika w zakładzie pracy, o tym jakie obowiązki i kiedy wykonywał. Ustalenia PIP poczynione w czasie kontroli mogą być pomocne w samodzielnie dochodzonym przez pracownika roszczeniu o ustalenie istnienia stosunku pracy - mówi mecenas Marta Kowalczyk. 

W momencie, kiedy zostanie stwierdzone istnienie stosunku pracy, dana osoba może dochodzić roszczeń z tytułu zaległego wynagrodzenia wraz z ustawowymi odsetkami, jak również innych należnych jej świadczeń pieniężnych.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: gazetaprawna.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zakazy dla pracodawcy dotyczące kobiet w ciąży i karmiących piersią [Kodeks pracy]

Prawo pracy w sposób szczególny chroni kobiety będące w ciąży oraz karmiące piersią. W tym celu zostały skonstruowane zakazy dla pracodawców zatrudniających takie osoby. Czego dotyczą art. 176, 178, 179 Kodeksu pracy?

Jak korporacje mogą stworzyć inkluzywne środowisko pracy? [Poradnik]

W świecie, który staje się coraz bardziej globalny, zróżnicowany i świadomy społecznie, inkluzywność w miejscu pracy przestaje być opcjonalnym dodatkiem do kultury organizacyjnej. Coraz częściej jest to warunek konieczny do utrzymania konkurencyjności, przyciągania talentów i budowania zdrowej, silnej organizacji. Jednak wdrażanie autentycznej inkluzywności to proces – głęboki, wymagający odwagi, zaangażowania i gotowości do zmiany.

Wyższy dodatek za pracę w nocy od 1 maja 2025 r. Dla kogo?

Osoby pracujące w porze nocnej mogą liczyć na dodatek z tego tytułu. Ile będzie wynosił dodatek za pracę w nocy w maju 2025 r.? Czym jest praca w porze nocnej? Za pracę w jakich godzinach przysługuje dodatek?

Maj 2025: kalendarz do druku [PDF]

Pobierz kalendarz maja 2025 do druku z miejscem na notatki. Maj 2025 roku zawiera dwa święta ustawowo wolne od pracy. W tym miesiącu jest również Dzień Matki. Najważniejsze daty już są zaznaczone. Wydrukuj i dopisz swoje notatki.

REKLAMA

Niedziele handlowe - maj 2025

Najbliższa niedziela handlowa wypada 27 kwietnia 2025 r. Czy w maju i czerwcu również będą niedziele handlowe? Sprawdź kalendarz niedziel handlowych i niehandlowych.

Maj 2025 – dni wolne, godziny pracy

Maj 2025 – dni wolne i godziny pracy czyli jaka jest norma godzin pracy w miesiącu. Kalendarz maja w 2025 roku zawiera 2 święta ustawowo wolne od pracy. Jedno z nich wypada w sobotę, a to oznacza dodatkowy dzień wolny w tym miesiącu.

Albo matka albo ojciec. Tylko jedno skorzysta z tego uprawnienia

W prawie pracy jest wiele uprawnień rodzicielskich. Pracownicy będący rodzicami mają dodatkowe przywileje jak urlopy, przerwy w pracy, łatwiejszy dostęp do elastycznej organizacji pracy, np. pracy zdalnej. Niektóre prawa przysługują tylko jednemu z rodziców dziecka. Czy 2 dni albo 16 godzin wolnego w roku na opiekę nad dzieckiem zdrowym przysługuje matce i ojcu dziecka?

Podwyżki w budżetówce 2025. Jak zmienią się pensje nauczycieli, urzędników i pracowników samorządowych?

Rok 2025 przynosi kolejne napięcia w sektorze publicznym. Rząd zapowiada kontynuację polityki wzrostu wynagrodzeń w budżetówce, ale samorządy alarmują: „nie mamy z czego płacić”. Jakie grupy zawodowe mogą liczyć na realny wzrost pensji? Kto sfinansuje podwyżki – budżet centralny czy gminy? I czy te zmiany wystarczą, by zatrzymać falę odejść z sektora publicznego?

REKLAMA

Odprawy pracownicze w 2025 r.

Odprawy pracownicze w 2025 r. są bardzo różnorodne. Kwoty i zasady wypłaty świadczeń finansowych różnią się oczywiście od sytuacji, w jakiej znajdzie się pracownik, ale też od zawodu jaki wykonuje. Poniżej opis kilku przykładowych odpraw, jakie może uzyskać pracownik.

Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej: zasady, wynagrodzenie, wniosek. Czy pracodawca może odmówić?

Od 2023 r. Kodeks pracy daje pracownikom nowe uprawnienie – możliwość skorzystania ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej. Kiedy można skorzystać ze zwolnienia z powodu działania siły wyższej? Czy pracodawca może odmówić?

REKLAMA