REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rozwiązanie umowy o pracę z pracującym emerytem - procedura

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Sebastian Kryczka
Sebastian Kryczka
Rozwiązanie umowy o pracę z pracującym emerytem - procedura
Rozwiązanie umowy o pracę z pracującym emerytem - procedura

REKLAMA

REKLAMA

Osiągnięcie przez pracownika wieku emerytalnego oraz nabycie prawa do emerytury nie oznacza konieczności rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę. Przedstawiamy procedurę wypowiedzenia umowy o pracę pracownikowi, który nabył prawo do emerytury.

Osiągnięcie przez pracownika wieku emerytalnego oraz nabycie prawa do emerytury nie powinno być jedyną przyczyną rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę. W takim przypadku pracodawca mógłby narazić się na zarzut dyskryminacji ze względu na wiek. Z tego względu uzasadnienie wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony pracownikowi, który nabył prawo do emerytury, powinno być wyczerpujące i wskazywać ogół okoliczności przemawiających za decyzją pracodawcy.

REKLAMA

Autopromocja

Osiągnięcie wieku emerytalnego uprawniającego do emerytury nie musi oznaczać końca zatrudnienia pracownika. Oznacza jednak koniec szczególnej ochrony przed możliwością wypowiedzenia takiej osobie umowy o pracę. W zależności od sytuacji inicjatorem rozstania może być pracodawca lub pracownik nabywający uprawnienia emerytalne.

Polecamy produkt: Umowy terminowe – jak zawierać i wypowiadać

Ochrona przedemerytalna

REKLAMA

Z uwagi na wiek i zmniejszające się szanse na znalezienie nowego zatrudnienia, przepisy chronią pracownika w okresie poprzedzającym nabycie prawa do emerytury. Pracodawca nie ma zatem prawa wypowiedzenia umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku (art. 39 ustawy – Kodeks pracy, dalej: k.p.).

Przywołany wyżej zakaz oznacza brak legalnej możliwości złożenia pracownikowi oświadczenia woli w sprawie wypowiedzenia umowy. Zakaz ten odnosi się do każdej z umów – na okres próbny, na czas określony, jak również na czas nieokreślony.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zakaz wypowiedzenia umowy nie oznacza, że z pracownikiem nie można rozwiązać umowy bez wypowiedzenia, np. z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. W okresie ochronnym nic też nie stoi na przeszkodzie, aby pracownik z własnej inicjatywy rozwiązał stosunek pracy.

Okres po nabyciu prawa do emerytury

Osiągnięcie wieku emerytalnego nie powoduje automatycznego skutku w postaci np. wygaśnięcia umowy o pracę. Żaden przepis prawa pracy nie wiąże bowiem nabycia uprawnień emerytalnych z utratą statusu pracownika. Natomiast osiągnięcie wieku emerytalnego ma istotny skutek z punktu widzenia trwałości umowy o pracę. Dochodzi bowiem do wygaśnięcia ochrony przed wypowiedzeniem. Zatem od dnia, w którym pracownik nabywa uprawnienie do przejścia na emeryturę, pracodawca ma prawo wypowiedzieć mu umowę o pracę na zasadach ogólnych – tak jak w przypadku każdego innego pracownika. Warto pamiętać, że przepis chroniący osoby w wieku przedemerytalnym (art. 39 k.p.) nie ma zastosowania w przypadku uzyskania przez pracownika prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Osiągnięcie przez pracownika wieku emerytalnego oraz nabycie prawa do emerytury nie oznacza konieczności rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę.

Inicjatorem rozwiązania umowy o pracę w okresie, w którym wygasła ochrona przewidziana w art. 39 k.p., może być zarówno pracodawca, jak i pracownik. Najbardziej złożona procedura ma miejsce w sytuacji, gdy pracodawca jest stroną wypowiadającą umowę.

Procedura wypowiedzenia umowy o pracę pracownikowi, który nabył prawo do emerytury:

Krok 1 – upewnienie się co do możliwości wypowiedzenia umowy

Pracodawca mający zamiar wypowiedzieć umowę pracownikowi, który już nie korzysta z ochrony przedemerytalnej, powinien mieć pewność, że wypowiedzenie nie naruszy przepisów o ochronie przedemerytalnej.

Przykład

Pracownik osiąga wiek emerytalny 1 października 2016 r. Pracodawca, uwzględniając 3-miesięczny okres wypowiedzenia, wypowiedział umowę o pracę 30 września 2016 r. Postępowanie pracodawcy było nieprawidłowe – czynność wypowiedzenia została bowiem dokonana w okresie ochronnym – niezależnie od tego, że okres wypowiedzenia i tym samym rozwiązanie umowy nastąpi w czasie, w którym pracownik osiągnął już wiek emerytalny.

Pracodawca powinien pamiętać, że wiek emerytalny ustalany jest indywidualnie na podstawie kryterium daty urodzenia pracownika oraz jego płci.

Krok 2 – wykluczenie usprawiedliwionych okoliczności

Mimo osiągnięcia przez pracownika wieku emerytalnego pracodawca może nie mieć możliwości wypowiedzenia umowy. Przepisy zawierają bowiem normy ochronne, które uniemożliwiają wypowiedzenie umowy w czasie urlopu pracownika lub innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy – gdy nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia.

Przykład

Pracownik osiągnął uprawnienia emerytalne we wrześniu 2016 r. W tym samym miesiącu oraz w październiku pracownik będzie korzystał z urlopu wypoczynkowego – w tym zaległego. W takim przypadku z dokonaniem wypowiedzenia pracodawca będzie musiał poczekać na powrót pracownika do pracy. Zakaz wypowiadania umowy w czasie urlopu dotyczy bowiem każdego pracownika – niezależnie od tego czy osiągnął wiek emerytalny, czy też nie.

Krok 3 – ustalenie zasadności wypowiedzenia

REKLAMA

Pracodawca chcąc wypowiedzieć umowę o pracę pracownikowi, który nabył prawo do emerytury, może błędnie uznać, że sam fakt osiągnięcia wieku emerytalnego jest wystarczającą przesłanką do rozstania z pracownikiem. Innym powodem, który pracodawca może niesłusznie uznać za wystarczający dla wypowiedzenia umowy, jest fakt pobierania przez pracownika emerytury. Należy podkreślić, że posłużenie się powyższymi argumentami, a w szczególności przywołanie ich jako jedynych powodów wypowiedzenia pracownikowi umowy, może okazać się niewystarczające.

W przypadku gdy zamiar wypowiedzenia umowy dotyczy umowy na czas nieokreślony, decyzja w tym zakresie powinna być przez pracodawcę dobrze przemyślana. Jej motywy muszą bowiem znaleźć się w uzasadnieniu do wypowiedzenia.

W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę na czas nieokreślony należy wskazać przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy.

Sam fakt osiągnięcia wieku emerytalnego czy pobieranie emerytury to ryzykowne przesłanki wypowiedzenia pracownikowi umowy. Oczywiście dotyczy to sytuacji, w której byłyby to jedyne powody wypowiedzenia. W takim przypadku pracodawca może narazić się na zarzut dyskryminacji ze względu na wiek. Warto wiedzieć, że dopuszczalność wypowiadania umów o pracę pracownikom z powodu osiągnięcia przez nich wieku emerytalnego była wielokrotnie przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego. W przeważającej części orzeczeń prezentowany był pogląd, zgodnie z którym rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem wyłącznie z powodu uzyskania przez pracownika wieku emerytalnego należy traktować jako niedopuszczalne.

Przykład

Pracodawca z przyczyn ekonomicznych zmuszony został do ograniczenia działalności i tym samym zmniejszenia zatrudnienia. Niezbędna okazała się likwidacja wielu stanowisk pracy. Pracodawca uznał, że w pierwszej kolejności wytypuje do zwolnienia pracowników, którzy nabyli prawo do emerytury oraz ją pobierają. W takim przypadku można uznać, że postępowanie pracodawcy było prawidłowe. Osiągnięcie wieku emerytalnego przez pracowników nie było jedyną przesłanką do wypowiedzenia umowy. Trudno natomiast pogodzić z zasadami współżycia społecznego sytuację, w której do redukcji zatrudnienia wytypowane zostałyby osoby, dla których obecna praca jest jedynym źródłem dochodu.

Krok 4 – konsultacja związkowa

Pracodawca, chcąc wypowiedzieć pracownikowi umowę na czas nieokreślony, musi ustalić, czy pracownik należy do zakładowej organizacji związkowej. Jeżeli tak, to wówczas zamiar wypowiedzenia pracownikowi umowy powinien być skonsultowany z tą organizacją. Obowiązek konsultacyjny odnosi się do zamiaru zwolnienia każdego pracownika zrzeszonego w zakładowej organizacji związkowej – bez względu czy nabył prawa emerytalne, czy też nie. Konsultacji podlega zatem zamiar wypowiedzenia, a nie dokonana już czynność w postaci doręczenia pracownikowi oświadczenia woli.

Wypowiedzenie umowy zawartej na czas nieokreślony musi być poprzedzone konsultacją z zakładową organizacją związkową, jeżeli pracownik jest zrzeszony w takiej organizacji.

Organizacja związkowa, w sytuacji gdy uzna, że wypowiedzenie jest bezzasadne, ma prawo w terminie 5 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o zamiarze rozwiązania umowy zgłosić pracodawcy umotywowane zastrzeżenia. W okresie 5 dni pracodawca ma więc związane ręce w kwestii dokonania czynności wypowiedzenia. Oczywiście dokument zawierający stosowne oświadczenie woli w sprawie wypowiedzenia może być sporządzony, ale w żadnym razie nie można go w tym okresie wręczyć pracownikowi.

Polecamy serwis: Urlopy

Ostateczną decyzję w sprawie wypowiedzenia umowy pracownikowi zrzeszonemu w zakładowej organizacji związkowej pracodawca podejmuje dopiero po formalnym rozpatrzeniu jej stanowiska. W przypadku gdy stanowisko organizacji jest negatywne, pracodawca i tak ma możliwość dokonania czynności wypowiedzenia.

Krok 5 – sporządzenie wypowiedzenia

Wypowiedzenie umowy jest oświadczeniem woli, które powinno być sporządzone w formie pisemnej. W przypadku gdy czynność zostanie dokonana w innej formie – np. ustnej, wówczas również wywoła skutek prawny w postaci rozwiązania umowy – ale jest to postępowanie wadliwe, które może zostać zakwestionowane przed sądem pracy.

Przepisy wskazują na dwa istotne elementy, jakie powinny być zawarte w wypowiedzeniu umowy. Jednym z nich jest uzasadnienie – w sytuacji gdy wypowiedzeniu podlega umowa na czas nieokreślony. Drugim elementem jest pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie do odwołania się do sądu pracy.

Pouczenie o możliwości skierowania sprawy na drogę sądową jest jednakowe w przypadku każdego rodzaju wypowiedzenia.

Inaczej przedstawia się kwestia uzasadnienia, które musi zawierać każde wypowiedzenie umowy na czas nieokreślony. Jak już wcześniej podkreślono, sam fakt osiągnięcia wieku emerytalnego nie powinien stanowić samoistnej przesłanki do wypowiedzenia pracownikowi umowy. Uzasadnienie do wypowiedzenia umowy powinno być wyczerpujące i wskazywać ogół okoliczności przemawiających za decyzją pracodawcy. W razie ewentualnego sporu sądowego pracodawca nie będzie miał możliwości powołania się na nowe okoliczności, które nie wynikają z uzasadnienia wypowiedzenia umowy.

Krok 6 – wręczenie wypowiedzenia

Aby sporządzone oświadczenie zawierające wypowiedzenie umowy odniosło zamierzony skutek, musi dotrzeć do adresata – pracownika, który w omawianym przypadku nabył uprawnienia emerytalne. Przepisy prawa pracy nie regulują kwestii doręczania oświadczeń woli – w tym wypowiedzeń umowy. Należy w tym względzie odwołać się do przepisów prawa cywilnego. Możliwość taka istnieje w związku z art. 300 k.p., który przewiduje odpowiednie stosowanie przepisów Kodeksu cywilnego w kwestiach, które nie są w prawie pracy uregulowane.

Oświadczenie woli – w tym zawierające wypowiedzenie umowy, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Najbardziej typową formą składania wypowiedzenia jest wręczenie pisma pracownikowi w sposób bezpośredni. Dla ważności dokonanej czynności nie ma znaczenia, czy pracownik pismo przyjął czy też nie.

Krok 7 – wydanie świadectwa pracy

Rozwiązanie stosunku pracy – w tym z pracownikiem, który osiągnął wiek emerytalny, powoduje po stronie pracodawcy konieczność sporządzenia oraz wydania świadectwa pracy. Należy je odchodzącemu pracownikowi wydać ostatniego dnia zatrudnienia.

Krok 8 – wypłacenie odprawy emerytalnej

Pracownik spełniający warunki uprawniające do emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę, ma prawo do odprawy pieniężnej. Jej wysokość minimalna wynika z Kodeksu pracy i wynosi równowartość 1-miesięcznego wynagrodzenia pracownika. Korzystniejsze dla pracowników regulacje w tym zakresie mogą być zawarte w przepisach wewnątrzzakładowych.

Otrzymanie przez pracownika odprawy emerytalnej uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków. Musi spełniać ustawowe kryteria uprawniające go do nabycia prawa do emerytury, a stosunek pracy musi ustać w związku z przejściem pracownika na emeryturę.

Wypłacenie odprawy emerytalnej powinno nastąpić w ostatnim dniu trwania stosunku pracy.

Krok 9 – wykonanie końcowych badań profilaktycznych

Pracownicy świadczą umówioną pracę w różnych warunkach, którym towarzyszą rozmaite mniejsze lub większe zagrożenia. Niektóre prace wiążą się z warunkami środowiska pracy, którym towarzyszy narażenie na substancje i czynniki rakotwórcze lub pyły zwłókniające. Pracownicy ci objęci są szczególnym rodzajem ochrony, czego wyrazem jest możliwość weryfikacji stanu zdrowia w ramach profilaktycznych badań lekarskich po rozwiązaniu stosunku pracy.

Pracownik, który osiągnął wiek emerytalny i świadczył pracę w warunkach narażenia na substancje rakotwórcze lub pyły zwłókniające, ma prawo po rozwiązaniu stosunku pracy złożyć do pracodawcy wniosek o przeprowadzenie badań profilaktycznych. Badania te przeprowadzane są na koszt pracodawcy.

Podstawa prawna:

- art. 30, art. 39, art. 41, art. 52, art. 921, art. 97, art. 229 § 5, art. 300 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502; ost, zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1053).

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

REKLAMA

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

Zmiany w stażu pracy od 2026 roku. Więcej praw dla 5 mln pracowników

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

Zmiana branży w 2025 – od czego zacząć i gdzie znaleźć ogłoszenia pracy?

Rynek pracy, jaki znaliśmy, właśnie przestaje istnieć. Dzieje się to na naszych oczach i tak naprawdę tempo zmian jest znacznie szybsze, niż przypuszczali eksperci. Choć brzmi to aż nadto dramatycznie, to jednak nie można zaprzeczyć, że wielu pracowników zmaga się aktualnie z poważnymi problemami zawodowymi, a pracodawcy dwoją się i troją, aby stworzyć nowe systemy zarządzania w rzeczywistości AI. Niektóre zawody już przestają istnieć lub przechodzą intensywne zmiany, u podstaw których znajdziemy wdrożenie czata GPT do codziennych obowiązków. Dla niektórych osób jedynym rozwiązaniem okazała się zmiana pracy, dla innych w grę wchodzi tylko zmiana branży. Przebranżowienie to współczesny odpowiednik ucieczki z tonącego statku - tylko w tym wypadku pracownik sam buduje swoją szalupę ratunkową. Zatem jak aktualnie wygląda temat zmiany branży? Jakie są powody? W którą stronę iść i gdzie szukać nowych zawodowych wyzwań?

REKLAMA

Składka zdrowotna 2025: ryczałt, karta podatkowa, podatek liniowy, zasady ogólne. Jaka jest podstawa wymiaru? Ile procent?

Jaka jest podstawa wymiaru składki oraz kwota składki zdrowotnej w 2025 roku dla niektórych grup ubezpieczonych? ZUS informuje o wysokości składki na ryczałcie, karcie podatkowej, przy zasadach ogólnych, podatku liniowym, podatku od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dla osób współpracujących.

Do kiedy jest nabór firm i instytucji do pilotażu skróconego tygodnia pracy?

Pilotaż skróconego tygodnia pracy jest konieczny. Może się okazać, że powszechny zapis o krótszym czasie pracy będzie tragiczny dla polskiej gospodarki, firm i społeczeństwa. Do kiedy trwa nabór firm i instytucji do projektu?

REKLAMA