Komu przysługuje i ile wynosi odprawa emerytalna?

Odprawa emerytalna - co to jest?

Odprawa emerytalna jest świadczeniem pieniężnym przysługującym każdemu pracownikowi, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę. Należy podkreślić, że dla otrzymania odprawy, nie mają znaczenia takie czynniki jak rodzaj umowy czy etatu, staż pracowniczy.

Wypłata odprawy emerytalnej należy do obowiązków pracodawcy, za złamanie przepisów w tej kwestii grozi grzywna.

Polecamy: Kodeks pracy 2018. Praktyczny komentarz z przykładami.

Jakie warunki należy spełnić?

Zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy, odprawa emerytalna będzie przysługiwać każdemu pracownikowi, który spełni następujące warunki:

• nabędzie prawo do emerytury,

• zakończy stosunek pracy w związku z przejściem na emeryturę.

Co ważne, pracownik który już otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa. Jest to świadczenie jednorazowe.

Ile wynosi odprawa emerytalna?

Przepisy Kodeksu Pracy gwarantują pracownikowi odprawę emerytalną w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Oczywiście, należy podkreślić, że jest to kwota minimalna i pracodawca może z własnej woli zadecydować o wypłacie wyższej odprawy i umieścić taki zapis w regulaminie pracy albo układzie zbiorowym pracy. Co więcej, wysokość odprawy wśród niektórych grup zawodowych regulują odrębne przepisy, które uzależniają jej wysokość od stażu.

Odprawa zależna od stażu pracy

Jak już wcześniej zostało zasygnalizowane, są grupy zawodowe, które otrzymują odprawy w wyższej wysokości niż inni pracownicy. Jedną z takich grup są nauczyciele. Otóż Karta Nauczyciela gwarantuje im odprawę uzależnioną od stażu pracy. W związku z tym:

• przy stażu pracy poniżej 20 lat - przysługuje odprawa w wysokości 2-miesięcznego wynagrodzenia,
• przy stażu pracy powyżej 20 lat - przysługuje odprawa w wysokości 3-miesięcznego wynagrodzenia.

Kolejną uprzywilejowaną grupą zawodową są urzędnicy państwowi i samorządowi. Podobnie, jak w przypadku nauczycieli, stawka odprawy jest także uzależniona od stażu pracy:

• przy staż pracy powyżej 10 lat -  odprawa w wysokości 2-miesięcznego wynagrodzenia,
• przy stażu pracy powyżej 15 lat - odprawa w wysokości 3-miesięcznego wynagrodzenia,
• przy stażu pracy powyżej 20 lat - odprawa w wysokości 6-miesięcznego wynagrodzenia.

Wyjątek od reguły

Chociaż wcześniej zostało wspomniane, że odprawa emerytalna przysługuje każdemu pracownikowi tylko raz, istnieje pewien wyjątek od tej reguły. Otóż zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2015 r. (I PK 1/15) otrzymanie odprawy „wojskowej" przez byłego żołnierza nie wyłącza jego prawa do odprawy emerytalnej przysługującej mu jako pracownikowi w związku z zakończeniem stosunku pracy i przejściem na emeryturę. Otóż w rouzmieniu przepisów żołnierz nie będzie pracownikiem, a wspomniana odprawa nie będzie świadczeniem wynikającym ze stosunku pracy - stąd też takie rozstrzygnięcie sądu. Warto podkreślić, że wyrok ten wzbudził kontrowersje, ponieważ dużą wagę przywiązano do literalnego brzmienia przepisu, podczas gdy sądy niższych instancji, próbując odwołać się raczej do ratio legis takiej regulacji, drugiej odprawy żołnierzowi odmówiły. Niemniej jednak ostatecznie, byłemu wojskowemu będzie przysługiwała także odprawa "cywilna", gwarantowana przepisami Kodeksu Pracy.

Podstawa prawna:

- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy