Urlop ojcowski. Co się zmienia w 2023 r.

• Co to jest urlop ojcowski
• Kto może skorzystać z urlopu ojcowskiego
• Jaki jest cel urlopu ojcowskiego
• Jaki jest wymiar urlopu ojcowskiego
• Urlop ojcowski na wniosek
• Do kiedy można wykorzystać urlop ojcowski
• Kogo będą dotyczyć nowe przepisy
• Urlop ojcowski w częściach
• Jakie świadczenia pieniężne dla ojca
• Ojciec na urlopie pod ochroną

Urlop ojcowski także ulegnie pewnym zmianom po wejściu w życie nowelizacji Kodeksu pracy z 9 marca 2023 r. Wdraża ona dwie unijne dyrektywy: dotyczącą work-life balance oraz tzw. rodzicielską. Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację 23 marca, wejdzie ona w życie po upływie 21 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Autopromocja

Co to jest urlop ojcowski

Nowelizacja nie zmienia charakteru urlopu ojcowskiego. Prawo do urlopu ojcowskiego pozostaje wyłącznym i samodzielnym prawem pracownika – ojca, niezależnym od uprawnień matki dziecka i przysługuje także w sytuacji gdy matka nie jest pracownicą nie i może korzystać z urlopów związanych z urodzeniem dziecka.

Kto może skorzystać z urlopu ojcowskiego

Urlop ojcowski przysługuje ojcu wychowującemu dziecko, który jest pracownikiem. Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie: 

• umowy o pracę, 
• powołania, 
• wyboru, 
• mianowania lub 
• spółdzielczej umowy o pracę.

Jaki jest cel urlopu ojcowskiego

Kodeks pracy w dotychczasowym brzmieniu stwierdza po prostu: „Pracownik – ojciec wychowujący dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego”. Nowelizacja wprowadza dodatkowo pojęcie celu, któremu ma służyć urlop ojcowski. Celem tym jest sprawowanie opieki nad dzieckiem. Ustawodawca wskazał w ten sposób, że urlop ojcowski może być wykorzystywany wyłącznie w takim właśnie celu.

Autopromocja

Urlopy wypoczynkowe. Ustalanie wymiaru, udzielanie i rozliczanie

Sprawdź

Jaki jest wymiar urlopu ojcowskiego

Wymiar urlopu ojcowskiego nie uległ zmianie i nadal będzie wynosić do 2 tygodni.

Urlop ojcowski na wniosek

Urlop ojcowski będzie udzielany na wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej składany przez pracownika – ojca w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Do wniosku dołącza się dokumenty określone w przepisach wykonawczych wydanych przez ministra właściwego ds. pracy na podstawie delegacji ustawowej.

Pracodawca – jak dotychczas – będzie obowiązany uwzględnić wniosek pracownika o udzielenie urlopu ojcowskiego.

Autopromocja

Praca zdalna. Obowiązki i uprawnienia pracowników i pracodawców

Książka z plakatem w prezencie

Sprawdź

Do kiedy można wykorzystać urlop ojcowski

Marcowa nowelizacja Kodeksu pracy wprowadza tu istotną zmianę. Według dotychczasowych przepisów urlop ojcowski przysługuje nie dłużej niż do: 

• ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia albo 
• upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14 roku życia.

Okresy te nowelizacja skraca o połowę. Po wejściu w życie nowelizacji pracownik – ojciec wychowujący dziecko będzie mógł skorzystać z urlopu ojcowskiego nie dłużej niż do: 

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

• ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia albo 
• upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14 roku życia.

Kogo będą dotyczyć nowe przepisy

Pracownicy – ojcowie wychowujący dzieci w dniu wejścia w życie nowelizacji (wejdzie ona w życie po 21 dniach od publikacji ustawy w Dzienniku Ustaw) mają prawo do urlopu ojcowskiego na zasadach określonych w przepisach dotychczasowych, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko: 

• 24. miesiąca życia albo 
• 14. roku życia, o ile nie upłynęły 24 miesiące od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie tego dziecka.

Nowe zasady będą wobec tego dotyczyć pracowników – ojców, którzy rozpoczęli wychowywanie dzieci po wejściu w życie nowelizacji. W szczególności dotyczyć to będzie ojców, których dzieci przyszły na świat już po rządami Kodeksu pracy w nowym brzmieniu.

Urlop ojcowski w częściach

Urlop ojcowski będzie mógł być nadal wykorzystany jednorazowoalbo nie więcej niż w 2 częściach, z których żadna nie może być krótsza niż tydzień.

Jakie świadczenia pieniężne dla ojca

Nowelizacja utrzymuje dotychczasowe uprawnienia pracownika – ojca. Za okres urlopu ojcowskiego ojcu przysługiwać będzie nadal zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku.

Ojciec na urlopie pod ochroną

Nie ulega także zmianie zakres ochrony, jakiej Kodeks pracy udziela pracownikowi korzystającemu z urlopu ojcowskiemu. Do urlopu ojcowskiego nadal stosować się będzie odpowiednie zastosowanie przepisy Kodeksu pracy dotyczące urlopu macierzyńskiego, w szczególności w zakresie:

• zakazu wypowiedzenia lub rozwiązania stosunku pracy,
• przerwania urlopu w związku z hospitalizacją dziecka,
• liczenia tygodnia jako 7 dni kalendarzowych.

Po zakończeniu urlopu ojcowskiego pracownik ma prawo powrócić do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem za pracę, jakie otrzymywałby, gdyby nie korzystał z urlopu.