Emerytury 2014 - praktyczny przewodnik

Co to jest system zdefiniowanej składki?

System zdefiniowanej składki uzależnia wielkość przyszłej emerytury od sumy wszystkich wpłaconych składek oraz dalszego oczekiwanego trwania życia. Tak więc zachodzą dwie proste zależności: emeryturę będziemy mieć tym wyższą, im więcej wpłacimy składek i im dłużej będziemy pracować.

Co to jest emerytura?

Zabezpieczenie emerytalne obywateli to konstytucyjny obowiązek państwa. Emerytura jest świadczeniem pieniężnym, które służy jako zabezpieczenie bytu na starość dla osób, które ze względu na wiek nie posiadają już zdolności do pracy zarobkowej. Przysługuje ono po osiągnięciu wieku emerytalnego.

Zapisz się na nasz newsletter

Co to jest subkonto w ZUS?

Od 1 maja 2011 r. zmniejszono składkę przekazywaną do OFE, przesuwając część składki emerytalnej na indywidualne subkonto ubezpieczonego. Składki na subkoncie są waloryzowane i objęte gwarancją, dzięki której stan konta nie może ulec obniżeniu. Wskaźnik rocznej waloryzacji jest równy średniorocznej dynamice wartości produktu krajowego brutto za okres ostatnich 5 lat. Środki zgromadzone na subkoncie podlegają dodatkowo dziedziczeniu na zasadach analogicznych jak w przypadku środków zgromadzonych w OFE.

Co to jest kapitał początkowy?

Kapitał początkowy to „rozliczenie” okresu opłacania składek przed 1 stycznia 1999 r., czyli hipotetyczna emerytura, jaką tego dnia otrzymałby zainteresowany. Oblicza się go dla wszystkich osób, które urodziły się po 31 grudnia 1948 r. i opłacały składki na ubezpieczenie społeczne lub były zatrudnione przed 1999 r. Kapitał początkowy obliczany jest także ubezpieczonemu urodzonemu przed 1949 r., jeżeli zgłosi wniosek o emeryturę po raz pierwszy po 31 grudnia 2008 r. i wystąpi o jej obliczenie według nowych zasad. Ustalony kapitał początkowy podlega corocznej waloryzacji.

Sprawdź, co Ci się bardziej opłaca – ZUS czy OFE? Kup poradnik z opiniami ekspertów

Czy wysokość odprowadzanej składki przełoży się na moją emeryturę?

Suma odprowadzanych składek ma bezpośredni wpływ na wysokość przyszłej emerytury. Im wyższa podstawa wymiaru składek, tym wyższa odprowadzana składka, a tym samym wyższa emerytura w przyszłości.

Ile muszę mieć lat, aby przejść na emeryturę?

Od 1 stycznia 2013 r. powszechny wiek emerytalny dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. wynosi 67 lat. Dla kobiet urodzonych od 1 stycznia 1953 r. oraz mężczyzn urodzonych od 1 stycznia 1948 r. ustalono stopniowe jego podwyższanie i zrównywanie. Obowiązujący do tej pory wiek emerytalny będzie dla tych grup osób podnoszony co kwartał o 1 miesiąc aż do osiągnięcia wysokości 67 lat. Nastąpi to w 2020 roku w przypadku mężczyzn, a w odniesieniu do kobiet w roku 2040. Natomiast kobiety urodzone do 31 grudnia 1952 r. oraz mężczyźni urodzeni do 31 grudnia 1947 r. mają prawo do przejścia na emeryturę w wieku odpowiednio 60 i 65 lat.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM

Czy mogę przejść na wcześniejszą emeryturę?

Przepisy umożliwiające skorzystanie z wcześniejszej emerytury na dotychczasowych zasadach przewidują taką możliwość tylko dla tych ubezpieczonych, którzy warunki do uzyskania takiej emerytury spełnili do końca 2008 roku. Obecnie osoby, które wykonywały prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą ubiegać się o przyznanie wcześniejszej emerytury na nowych zasadach lub emerytury pomostowej. Wcześniejszą emeryturę na nowych zasadach może uzyskać pracownik, urodzony po 31 grudnia 1948 r., który do dnia 1 stycznia 1999 r. udowodnił – odpowiednio: kobieta co najmniej 20 lat, a mężczyzna co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym co najmniej – odpowiednio – 10, 15 lub 20 lat okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Do emerytury pomostowej na zasadach ogólnych uprawniony jest pracownik, urodzony po 31 grudnia 1948 r., który ukończył co najmniej 55 lat (kobieta) lub 60 lat (mężczyzna) i udowodnił okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat oraz okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Ponadto osoby wykonujące niektóre prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wymienione w nowych wykazach prac, mogą uzyskać emeryturę pomostową na szczególnych zasadach, tzn. np. w niższym wieku emerytalnym lub po krótszym stażu pracy.

Komu przysługuje świadczenie przedemerytalne?

Z prawa do emerytury częściowej mogą skorzystać mężczyźni urodzeni po 31 grudnia 1948 r. oraz kobiety urodzone po 31 grudnia 1958 r., którzy nie osiągnęli powszechnego wieku emerytalnego. Mężczyźni muszą jednak posiadać ukończone 65 lat i udokumentowany co najmniej 40-letni okres składkowy i nieskładkowy. Kobiety natomiast muszą mieć ukończone 62 lata oraz 35 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Nie jest przy tym wymagane od ubezpieczonego, który jest pracownikiem, rozwiązanie stosunku pracy. Osoby pobierające tę emeryturę będą mogły osiągać przychody niezależnie od ich wysokości.

Zobacz serwis: ZUS/OFE

Ile wynosi minimalna emerytura?

Od 1 marca 2014 r. emerytura minimalna wynosi 844,45 zł.

Ile wynosi średnia emerytura?

Przeciętna emerytura w grudniu 2013 r. wyniosła 1992,71 zł.

Jak kontrolować przyszłą emeryturę?

Stan konta osoby ubezpieczonej oraz przekazywane przez płatników składki można sprawdzić logując się na Portalu Usług Elektronicznych.

W jaki sposób obliczana będzie moja emerytura?

Wysokość emerytury według nowego systemu uzależniona jest od sumy zgromadzonych i zwaloryzowanych składek, zwaloryzowanego kapitału początkowego (o ile osoba wnioskująca była ubezpieczona przed 1 stycznia 1999 r.) oraz od wieku przejścia na emeryturę. Oblicza się ją poprzez podzielenie sumy zwaloryzowanych składek i zwaloryzowanego kapitału początkowego przez wyrażone w miesiącach średnie przewidywane dalsze trwanie życia osoby wnioskującej o emeryturę (podawane przez GUS). Tak więc zachodzi prosta zależność, im dłużej pracuję, tym większą mam emeryturę.

Polecamy także: Wybór między ZUS i OFE

Co to jest stopa zastąpienia?

Jest to relacja emerytury do ostatniego wynagrodzenia.

Ile będzie wynosić moja przyszła emerytura?

Obowiązujący w Polsce system zdefiniowanej składki charakteryzują dwie proste zależności: emeryturę będę miał tym wyższą, im więcej wpłacę składek i im dłużej będę pracował.

Od czego zależy wysokość składki?

Składka ustalona jest w jednakowej dla wszystkich ubezpieczonych wysokości, stanowiącej 19,52% podstawy wymiaru składki, czyli naszego wynagrodzenia brutto. Podstawa wymiaru może się dla różnych grup ubezpieczonych różnić. Dla pracowników i osób wykonujących umowę-zlecenie podstawę wymiaru składek stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Comiesięczna wysokość składki zależy tym samym od wielkości przychodu. Składka na ubezpieczenie emerytalne jest finansowana w równych częściach przez płatnika składek (pracodawcę) oraz osobę ubezpieczoną.

Co to są okresy składkowe i nieskładkowe?

Okresy składkowe i nieskładkowe odnoszą się do okresów podlegania ubezpieczeniom społecznym. Okresy składkowe stanowią okresy opłacania składek na te ubezpieczenia. Zaliczamy do nich przede wszystkim czas zatrudnienia, wykonywania pracy nakładczej lub pracy w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych, wykonywania umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia, prowadzenia pozarolniczej działalności, pobierania zasiłku dla bezrobotnych lub zasiłku macierzyńskiego. Natomiast okresy nieskładkowe to występujące w czasie aktywności zawodowej okresy, w których nie opłacano składek na ubezpieczenia społeczne. Zaliczane są do nich m.in. przypadające po 14 listopada 1991 r. okresy pobierania zasiłków chorobowych i opiekuńczych, okresy pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy lub świadczenia rehabilitacyjnego, urlopy wychowawcze i bezpłatne oraz okresy niewykonywania pracy spowodowane opieką nad dzieckiem. Okresy nieskładkowe uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych. Do okresów składkowych i nieskładkowych nie zalicza się okresów wykonywania umowy o dzieło.

Ile muszę mieć wypracowanych okresów składkowych i nieskładkowych, aby przejść na emeryturę?

W nowym systemie emerytalnym liczba wypracowanych okresów składkowych i nieskładkowych nie wpływa na prawo do przejścia na emeryturę. Prawo to, według nowych zasad, przysługuje po spełnieniu przez ubezpieczonego wyłącznie jednego warunku, jakim jest osiągnięcie powszechnego wieku emerytalnego. Jednak w przypadku nieosiągnięcia kwoty minimalnej emerytury, aby ją otrzymać konieczne jest udokumentowanie co najmniej 25-letniego stażu pracy. Mogą się na niego składać okresy nieskładkowe w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych. Powyższy wymagany staż pracy dotyczy mężczyzn, natomiast kobiety będzie obowiązywał od 2022 roku. Do tego czasu wymagana dla kobiet liczba udokumentowanych okresów składkowych i nieskładkowych będzie wzrastała – począwszy od 2014 r. – o jeden rok, co dwa lata, od obowiązującej obecnie liczby 20 lat.

Zobacz: Emerytura częściowa i warunki jej przyznawania

Co to jest składka ryczałtowa płacona przez przedsiębiorców?

Podstawę wymiaru składek dla osób prowadzących działalność gospodarczą stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego, miesięcznego wynagrodzenia, które jest określane w ustawie budżetowej. W 2014 roku zadeklarowana przez samozatrudnionych kwota podstawy wymiaru składek nie może być niższa niż 2247,60 zł.

Co to jest składka preferencyjna?

Składka preferencyjna jest szczególnym rodzajem ulgi dla nowych przedsiębiorców. Pozwala ona na opłacanie składek od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty obowiązującego w danym roku minimalnego wynagrodzenia za pracę. Prawo do opłacania składek na zasadach preferencyjnych przysługuje przedsiębiorcy przez 24 miesiące od dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności, o ile przez 60 ostatnich miesięcy nie prowadził działalności pozarolniczej i nie wykonuje działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, u którego był zatrudniony w okresie ostatnich 24 miesięcy. Uprawnienie to dotyczy ponadto wyłącznie osób prowadzących działalność na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, a zatem posiadających wpis do ewidencji działalności gospodarczej.

Czy składki, które wpłacam na ZUS są inwestowane?

Polski system emerytalny w części, za którą odpowiedzialny jest ZUS, jest systemem repartycyjnym. Oznacza to, że wpłacane przez płatników składki są wypłacane obecnym emerytom. W związku z tym kwota zgromadzonych składek na koncie emerytalnym oraz subkoncie nie jest przez ZUS inwestowana, podlega jednak corocznej waloryzacji. Nasze emerytury będą wypłacane ze składek osób zatrudnionych w tym czasie, gdy my będziemy już na emeryturze.

Czy składki na subkoncie w ZUS podlegają jakiejś indeksacji? Jak jest w OFE?

Waloryzacja subkonta oparta jest na wskaźniku odpowiadającym wartości PKB z ostatnich 5 lat i posiada gwarancję, że nie może być ujemna. Wyniki OFE (stopa zwrotu) uzależnione są od sytuacji na rynku finansowym, a więc w okresach bessy/złej koniunktury mogą być ujemne.

Czy ZUS pobiera jakieś opłaty tak jak OFE?

ZUS nie pobiera żadnych opłat, opłaty pobierane są od składki przekazywanej do OFE.

Do kiedy będą przekazywane moje składki, jeśli wybiorę OFE?

Składki do OFE będą przekazywane do momentu, w którym ukończymy wiek o 10 lat niższy od obowiązującego nas wieku emerytalnego. Przykładowo, gdy wiek emerytalny wynosi dla danej osoby 65 lat i 5 miesięcy, to po skończeniu wieku 55 lat i 5 miesięcy, składka ewidencjonowana będzie wyłącznie na subkoncie w ZUS. W tym czasie, a więc przez 10 lat (w okresie przejściowym krócej ze względu na grupę osób, które mają mniej niż 10 lat do emerytury) środki z OFE będą systematycznie, w równych częściach, przekazywane co miesiąc na subkonto w ZUS. Ten mechanizm nazwaliśmy „suwakiem bezpieczeństwa”, bo chroni nas przed bessą na giełdzie (spadkiem wartości akcji) w ostatnich latach aktywności zawodowej.

Zadaj pytanie: Forum Kadry

Źródło: emerytura.gov.pl