REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy można rozwiązać umowę z pracownikiem w wieku przedemerytalnym

Katarzyna Tomaszewska

REKLAMA

Nie wolno wypowiedzieć umowy pracownikowi, któremu brakuje do osiągnięcia wieku emerytalnego nie więcej niż 4 lata. Nie oznacza to jednak, że pracodawca nie może zwolnić tego pracownika w innym trybie, np. dyscyplinarnie.

Pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do emerytury, nie można wypowiedzieć umowy o pracę (art. 39 k.p.). Co ważne, aby zakaz ten był skuteczny, okres zatrudnienia pracownika musi umożliwiać uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Zakaz ten obowiązuje także wtedy, gdy rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło wprawdzie po osiągnięciu przez pracownika wieku emerytalnego, jednak jej wypowiedzenie zostało dokonane przez zakład pracy w czasie, gdy pracownik tego wieku jeszcze nie osiągnął (wyrok SN z 19 maja 1992 r., I PRN 19/92).

REKLAMA

Autopromocja

Przykład

Pracownik 7 marca 2012 r. osiągnie powszechny wiek emerytalny. Obowiązuje go  3-miesięczny okres wypowiedzenia. Pracodawca w lutym wypowiedział pracownikowi umowę. Wypowiedzenie będzie skutkowało po osiągnięciu przez pracownika wieku emerytalnego, a zatem będzie wadliwe, ponieważ zostało dokonane w trakcie okresu ochronnego.

Obecnie wiek emerytalny wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. W związku z tym pracownik podlega ochronie od chwili ukończenia 56 lat w przypadku kobiet i 61. roku życia w przypadku mężczyzn.

Są jednak grupy pracowników, których „obowiązuje” niższy od powszechnego wiek emerytalny. Są to osoby zatrudnione w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W stosunku do takich osób niższy wiek emerytalny jest dla nich normalnym ustawowym wiekiem emerytalnym, a to z kolei sprawia, że tacy pracownicy w okresie  4 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego właściwego dla tych kategorii zatrudnienia korzystają ze szczególnej ochrony prawnej przewidzianej w art. 39 k.p. (wyrok SN z 5 maja 2011 r., II PK 282/10).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

WAŻNE!

Ochrona przewidziana w art. 39 k.p. nie dotyczy nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego (wyrok SN z 16 lipca 2008 r., I PK 11/08).

Zakaz wypowiadania umów nie dotyczy natomiast przypadku, gdy skutek wypowiedzenia nastąpił już w okresie ochronnym. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 7 kwietnia 1999 r. (I PKN 643/98) „zakaz wypowiedzenia umowy o pracę z art. 39 k.p. nie obowiązuje przed osiągnięciem wieku «przedemerytalnego», chociażby wiek ten pracownik przekroczył w okresie wypowiedzenia”.

Przykład

Pracownik od 5 marca będzie korzystał z ochrony przedemerytalnej. Pracodawca postanawia jednak wypowiedzieć pracownikowi umowę 27 lutego. Takie wypowiedzenie będzie skuteczne. Dokonane zostało bowiem zanim pracownik zaczął być chroniony przed zwolnieniem, mimo że skutki wypowiedzenia nastąpią już w okresie ochronnym.

WAŻNE!

Przepisu art. 39 k.p. nie stosuje się w razie uzyskania przez pracownika prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Nie wolno wypowiedzieć umowy pracownikowi, któremu brakuje do osiągnięcia wieku emerytalnego nie więcej niż 4 lata, jeśli legitymuje się już w chwili rozwiązania umowy o pracę stażem pracy uprawniającym go do przyznania emerytury. Według prawidłowej wykładni art. 39 pkt 4 k.p. nie korzysta z ochrony przewidzianej tym przepisem taki pracownik, któremu wprawdzie brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, lecz którego dalsze zatrudnienie nie umożliwi uzyskania prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku (por. wyrok SN z 22 marca 1977 r., I PRN 24/77).


Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia

Zakaz zawarty w art. 39 k.p. dotyczy tylko i wyłącznie wypowiadania umów.

W związku z tym z pracownikiem w wieku przedemerytalnym można rozwiązać umowę:

  • na mocy porozumienia stron,
  • gdy zastosowanie znajdą okoliczności umożliwiające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia (zwolnienie dyscyplinarne),
  • w trybie bez wypowiedzenia na podstawie art. 53 k.p., np. z powodu długotrwałej choroby.

Likwidacja lub upadłość pracodawcy

Czteroletni okres ochronny nie obowiązuje w sytuacji, gdy pracodawca ogłasza upadłość lub likwidację zakładu pracy (art. 411 § 1 k.p.).

REKLAMA

Likwidacja ta nie może być jednak likwidacją z możliwością zawarcia układu. Jak zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w uchwale z 16 marca 2010 r. (I PZP 2/10), przepis  art. 411 § 1 k.p., wyłączający ochronę pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę, ma zastosowanie tylko w razie ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika (art. 15 Prawa upadłościowego i naprawczego) i nie ma zastosowania w razie ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu (art. 14 ust. 1 Prawa upadłościowego i naprawczego).

Co więcej, nie można wypowiedzieć umowy pracownikowi w wieku przedemerytalnym, jeżeli likwidacja jest związana z przejęciem części lub całości zakładu przez innego pracodawcę, jeśli nowy pracodawca kontynuuje tę samą lub podobną działalność. Pogląd ten był wielokrotnie powtarzany przez Sąd Najwyższy m.in. w wyroku z 19 sierpnia 2004 r. (I PK 489/03) i z 19 lipca 1995 r. (I PRN 36/95).

Umowa terminowa

Nieco inaczej przedstawia się sytuacja pracowników zatrudnionych na podstawie umowy na czas określony, której okres obowiązywania kończy się przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego. Sąd Najwyższy orzekł, że „przewidziany w art. 39 k.p. zakaz wcześniejszego wypowiedzenia umowy o pracę nie dotyczy umowy o pracę zawartej na czas określony, która uległaby rozwiązaniu z upływem okresu jej trwania przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego umożliwiającego mu uzyskanie prawa do emerytury” (wyrok SN z 27 lipca 2011 r., II PK 20/11).

W uzasadnieniu tego wyroku Sąd stwierdził, że „prawidłowa gramatyczna (językowa) wykładnia tego przepisu (art. 39 k.p.) nie pozwala na uznanie, że przewidziana w nim ochrona pracownika przed wypowiedzeniem umowy o pracę ma charakter bezwzględny w tym znaczeniu, że dotyczy wszystkich pracowników w wieku przedemerytalnym pozostających w stosunku pracy”.

Podstawa prawna:

  • art. 39, 40, 411 § 1 Kodeksu pracy,
  • art. 14, 15 ustawy z 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (DzU z 2009 r. nr 175, poz. 1361 ze zm.).

Orzecznictwo:

  • wyrok SN z 19 maja 1992 r. (I PRN 19/92, PZiS 1992/9/57),
  • wyrok SN z 5 maja 2011 r. (II PK 282/10, niepubl.),
  • wyrok SN z 16 lipca 2008 r. (I PK 11/08, OSNP 2009/23–24/314),
  • wyrok SN z 7 kwietnia 1999 r. (I PKN 643/98, OSNP 2000/11/418),
  • wyrok SN z 22 marca 1977 r. (I PRN 24/77, niepubl.),
  • wyrok SN z 16 marca 2010 r. (I PZP 2/10, OSNP 2011/7–8/97),
  • wyrok SN z 19 sierpnia 2004 r. (I PK 489/03, OSNP 2005/6/78),
  • wyrok SN z 19 lipca 1995 r. (I PRN 36/95, OSNP 1996/3/47),
  • wyrok SN z 27 lipca 2011 r. (II PK 20/11, niepubl.).
Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Redaktor do Portalu Infor.pl

Do naszego zespołu poszukujemy kreatywnej i zaangażowanej osoby na stanowisko Dziennikarza Portalu Internetowego.

Seniorzy masowo składają wnioski o świadczenie. Ile wyniesie renta wdowia i kto może ją otrzymać? [kalkulator i ankieta ZUS]

Nie słabnie zainteresowanie tzw. rentą wdowią. W całym kraju do ZUS wpłynęło 353 tys. wniosków o rentę wdowią. Nie ma powodu się śpieszyć – nie ma znaczenia, czy wniosek wpłynie do ZUS dzisiaj, czy za miesiąc – renta będzie przyznawana i wypłacana dopiero od lipca 2025 r.

800 plus przysługuje na każde dziecko – czy także na ukraińskie?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął przyjmowanie wniosków o 800 plus na nowy okres świadczeniowy. W ciągu pierwszych dziesięciu dni lutego 1,6 mln osób złożyło wnioski o świadczenie wychowawcze. Złożone dokumenty dotyczyły 2,4 mln dzieci.

Składki ZUS zwolnionych ze służby żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy służb mundurowych – wyjaśnienia ZUS. Kto i kiedy powinien zapłacić?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych udzielił kompleksowych wyjaśnień odnośnie trybu i zasad płacenia składek na ubezpieczenia społeczne do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zwolnionych ze służby żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy innych służb mundurowych (np. policjantów, strażników granicznych, strażaków PSP).

REKLAMA

Od szybkiej kawy do wartościowego posiłku. Czyli nowoczesne benefity żywieniowe

Rynek pracy od kilku lat redefiniuje priorytety. Gdy dynamika kosztów życia łączy się z rosnącą świadomością pracowników, benefity stają się nie tylko dodatkiem do wynagrodzenia, lecz także kluczowym narzędziem motywacji i lojalności. Dane zawarte w raporcie Benefit Trendbook 2025, zrealizowanym przez Pluxee, pokazują, że aż 88 proc. pracowników oczekuje, by świadczenia wspierały codzienne wydatki, a dla 82 proc. stanowią one sposób na realizację drobnych przyjemności dla siebie i bliskich. W tej rzeczywistości karta na lunch finansowana przez pracodawcę staje się jednym z najbardziej uniwersalnych i elastycznych rozwiązań.

Komunikat PFRON: Przedłużanie orzeczeń o stopniu niepełnosprawności [refundacja składek, dofinansowanie do wynagrodzenia]

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przypomina o możliwości przedłużania orzeczeń miejskich, powiatowych lub wojewódzkich zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności. Chodzi o orzeczenia, które wygasły 30 września 2024 r. lub później.

W tym zawodzie jest dyskryminacja ze względu na wiek. Będzie zmiana ustawy i dostosowanie do dyrektywy Rady 2000/78/WE z 27.11.2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy

Podstawową zasadą wynikającą z KP jest zasada równości w zatrudnieniu i niedyskryminacji. Okazuje się, że w pewnych zawodach i przepisach jest więc jawna dyskryminacja ze względu na wiek. W związku z tym będzie zmiana ustawy co do konkretnego zawodu i dostosowanie do dyrektywy Rady 2000/78/WE z 27.11.2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy.

Czy jesienią 2025 wejdzie nowy dodatkowy urlop i wolne od szkoły dla milionów Polaków? Mamy stanowisko rządu

W ostatnim czasie w mediach wrze sprawa potencjalnego urlopu dla dorosłych i wolnego dla dzieci w okresie jesiennym w szkołach. Wielu zastanawia się czy jesienią 2025 wejdzie nowy dodatkowy urlop i wolne od szkoły i czy dojdzie w związku z tym do zmiany organizacji roku szkolnego 2024/2025 oraz 2025/2026. Mamy w tej sprawie stanowisko rządu a konkretnie Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz opinie rozgoryczonych ale i zachwyconych rodziców, uczniów i nauczycieli.

REKLAMA

Przymusowy urlop 2025. Dla kogo?

Pracodawca może wysłać Cię na urlop nie pytając o zdanie. Tak, to zdanie jest prawdziwe. Zastanawiasz się jak to możliwe, skoro prawo pracy z założenia ma chronić pracownika. Okazuje się, że jest taka możliwość i nie będzie to naruszenie przepisów prawa pracy. Przymusowy urlop 2025. Dla kogo?

Czy w 2025 r. komornik może zająć 13. i 14. emeryturę?

Czy komornik może zabrać 13. i 14. emeryturę w 2025 r.? Ile komornik może zabrać z emerytury w 2025? To zależy kiedy i zależy do jakich świadczeń i długów emeryta, bo od 1 marca 2025 r. będzie to więcej, ale musi zostać pewne minimum, tzw. wolna kwota od potrąceń. Wszystko za sprawą marcowej waloryzacji emerytur i rent w 2025 r.

REKLAMA